December 2013 Nieuwsbrief Natura 2000 Deltawateren december 2013 Een uitgave van Rijkswaterstaat Inhoud Zicht op toekomst voor de Deltawateren Advies over openstaande beslispunten aan bestuurlijk overleg Werk klankbordgroepen klaar In verbinding blijven Zonering en toegangsbeperkingsbesluiten PAS: ecologie en economie door één deur Planning Zicht op toekomst voor de Deltawateren De afgelopen jaren is intensief gewerkt aan het opstellen van het beheerplan Natura 2000 Deltawateren. Veel betrokkenen, vertegenwoordigd via de klankbordgroepen, de bestuurlijke adviesgroep en het bestuurlijk overleg hebben meegedacht en advies gegeven. Door dit proces zijn ambities, meningen en belangen duidelijk geworden en zo goed mogelijk op elkaar afgestemd. Ook heeft dit geleid tot een maatregelenpakket dat nodig is om de gestelde natuurdoelen te behalen. Het proces zit nu in de afrondende fase, namelijk het opstellen van het ontwerpbeheerplan met bijbehorende deelplannen. De verantwoordelijke overheden (ministerie van Economische Zaken, ministerie van Infrastructuur en Milieu / Rijkswaterstaat, provincie Zeeland, provincie Zuid- Holland en provincie Noord-Brabant) trekken hierin gezamenlijk op. Rijkswaterstaat is als voortouwnemer verantwoordelijk voor de totstandkoming van het beheerplan. De focus ligt nu op het maken van uitvoeringsafspraken. Deze worden vastgelegd in onderliggende plannen voor communicatie, monitoring, handhaving en uitvoering van de maatregelen. Dit doen de bevoegde gezagen samen met Rijkswaterstaat Zee en Delta en met input van belanghebbenden. Voor het begeleiden van het bestuurlijk proces en om te komen tot uitvoeringsafspraken is Sas Terpstra aan het team toegevoegd. En vanwege het belang van communicatie in deze fase is Wyanda Schop als communicatieadviseur actief. Marc Sieval, de nieuwe projectleider vanuit Rijkswaterstaat, stuurt op een adequaat en vlot proces. Het doel is om begin 2014 de deelplannen voor een groot deel gereed te hebben en ze te bespreken met belanghebbenden.
De verwachting is dat het ontwerpbeheerplan rond de zomer gereed is voor de tervisielegging. Met het beheerplan ligt er een basis om de unieke natuurwaarden van de deltawateren te beschermen en te stimuleren waar nodig. Maar ook om de natuur te gebruiken, beleven en om van te genieten waar mogelijk. Het plan geeft duidelijkheid waar nog ruimte is voor economische en recreatieve ontwikkeling en onder welke voorwaarden. Natuurbescherming en gebruik gaan op veel plekken prima samen! Advies over openstaande beslispunten aan bestuurlijk overleg Op 14 november kwam de bestuurlijke adviesgroep (BAND) bij elkaar om de stand van zaken rondom het beheerplan door te nemen en vooruit te blikken. Belangrijkste opgave was het formuleren van nog openstaande beslispunten in een advies aan het bestuurlijk overleg (BOND). Tijdens een gezamenlijke werksessie zijn zeven adviespunten op papier gezet. Een constructieve bijeenkomst waarop iedereen met een goed gevoel terugkijkt. De projectorganisatie werkt inmiddels aan de acties die uit het advies voortkomen. In het advies werd nog eens gewezen op het belang van handhaving en een goed toepasbaar beheerplan dat begrijpelijk is voor gebruikers. Daarnaast wenst de BAND in de sociaal-economische paragraaf aandacht voor de ontwikkelingsruimte en mogelijkheden die Natura 2000 biedt. De actualiteit rondom project Zandhonger krijgt een plek in het beheerplan, met dezelfde status als andere belangrijke randvoorwaardelijke projecten, zoals Kierbesluit, Natuurherstel Westerschelde en KRW. Mochten deze projecten de komende jaren onvoldoende worden gerealiseerd, dan is bestuurlijk overleg nodig over de consequenties, is het advies van BAND. Ook is gesproken over de programmatische aanpak stikstof (PAS). De PAS mag wat BAND betreft niet vertragend zijn voor het vaststellen van het beheerplan. Tot slot hebben de leden van de adviesgroep gevraagd om inzicht te krijgen in het communicatie-, handhavings-, monitoringsen uitvoeringsplan, zodat ze de uitvoerbaarheid van het beheerplan en bijbehorende kosten goed kunnen beoordelen. Deze plannen worden in de volgende BANDvergadering besproken, voorafgaand aan het BOND overleg.
Werk klankbordgroepen klaar In 2009 is begonnen met het opstellen van de beheerplannen voor de Deltawateren. De toenmalig HID van RWS startte daarvoor een regioproces waarin de belangen van de vele betrokkenen vertegenwoordigd werden via klankbordgroepen, de bestuurlijke adviesgroep (BAND) en het bestuurlijk overleg (BOND). Vanuit de klankbordgroepen is volop meegedacht over de inhoud van het beheerplan, zijn concepten meegelezen en van commentaar voorzien, kaarten verbeterd, ontwikkelkansen voor het gebied geschetst, er is kennis gedeeld en advies gegeven. Dit alles met als doel beheerplannen te maken die begrepen worden en kunnen rekenen op draagvlak in de regio. Kortom, er is veel werk verricht. Eind van het jaar komt een nieuwe conceptversie van het beheerplan beschikbaar waarin alle commentaren zijn verwerkt. De focus ligt nu op het afronden van het beheerplan en het opstellen en afronden van de onderliggende plannen op het gebied van uitvoering, monitoring, handhaving en communicatie. Het verzamelen van commentaar op het beheerplan is achter de rug. Hiermee is ook de rol van de klankbordgroepen beëindigd. We danken u hartelijk voor uw actieve inbreng in de afgelopen jaren. Begin 2014 zal Rijkswaterstaat als voortouwnemer een afsluitende bijeenkomst organiseren voor de klankbordgroepen en andere geïnteresseerden. Dan lichten we het definitieve concept van het ontwerpbeheerplan toe en kunt u vragen stellen over het uitvoerings-, monitorings-, handhavings- en communicatieplan. Heel graag tot dan! In verbinding blijven De komende tijd, maar ook straks tijdens de uitvoeringsfase, blijven we met u in contact. Het omgevingsmanagement focust vooral op wat het beheerplan straks voor de gebiedspartners en gebruikers betekent. Daarnaast zoeken we naar een zo effectief mogelijke uitvoering. Hiervoor is input van en samenwerking met belanghebbenden cruciaal. Dit kan voor alle partijen winst betekenen. Zo zijn de afgelopen tijd successen behaald door intensieve samenwerking met de natuur-, watersport- en visserijsector. Dit willen we graag voortzetten. Kitesurflocaties aangewezen Kitesurfen is een veel beoefende sport in dit gebied. Logisch, want de condities zijn er uitstekend. Helaas veroorzaakt kitesurfen verstoring op vogels die rusten en eten, onder meer omdat een kite op een roofvogel lijkt. Samen met de Nederlandse Kitesurf Vereniging en met Vogelbescherming Nederland zijn zestien locaties aangewezen waar gekitesurft mag worden. Zonder dat dit negatieve effecten op vogels en zeehonden heeft, vult Toon Voets van Vogelbescherming Nederland aan. Vanuit de Nederlandse Kitesurf Vereniging hebben wij de samenwerking met alle betrokken instanties om tot een conceptbeheerplan te komen, als zeer prettig ervaren, vertelt bestuurslid Tom Rotmans.
Natuurlijk doet het zeer als bepaalde kitesurflocaties ter discussie staan en nu niet worden opgenomen in het beheerplan Natura 2000. Echter, alle betrokkenen hebben eigen belangen en zetten in op het maximaal haalbare. Vanuit de natuur- en aanverwante organisaties is er op verschillende locaties water bij de wijn de gedaan. Ook door ons. Vooralsnog zijn wij positief over het conceptbeheerplan zoals het er nu ligt. Toon benadrukt nog wel: Het definitieve akkoord staat of valt met goede afspraken over handhaving. Want ik wil wel zekerheid dat het in de aangewezen gebieden rustig blijft. Handhaving speelt hierbij een belangrijke rol. Zonering en toegangsbeperkingsbesluiten De Deltawateren herbergen bijzondere natuurwaarden, zelfs uniek op internationaal niveau, en zijn daarom aangewezen als Natura 2000-gebied in het kader van de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn. Nederland is verplicht om voor bepaalde soorten en habitattypen binnen het Natura 2000-gebied een gunstige staat van instandhouding te bereiken en te behouden. In de verschillende Deltawateren is rust belangrijk voor de instandhouding van een groot aantal vogelsoorten of bijvoorbeeld de zeehond. Rust zorgt ervoor dat vogels succesvol kunnen broeden, voldoende voedsel kunnen zoeken en ongestoord de hoogwaterperiode en de rui kunnen doormaken. Voor zeehonden is rust rond de laagwaterperiode van groot belang. Ze kunnen dan ongestoord op de platen liggen en hun jongen werpen en zogen. Door middel van zonering van het menselijk gebruik kan rust worden verkregen daar waar het voor de bescherming van de natuurwaarden nodig is. Het toegangsbeperkingsbesluit (TBB), op grond artikel 20 van de Natuurbeschermingswet 1998, vormt het juridische instrument om de zonering vorm te geven. Dit besluit neemt de staatssecretaris van het ministerie van Economische Zaken. Overigens gaat het voor het grootste deel om gebieden waar nu al beperkingen gelden ten aanzien van gebruik. Daaraan worden enkele aanvullende gebieden toegevoegd vanwege het specifieke Natura 2000 belang. Het TBB zorgt voor duidelijkheid, omdat alles onder hetzelfde regime wordt gebracht. Als natuurbescherming door deze zoneringen goed is geborgd, biedt een TBB juist ook ruimte voor recreatieve ontwikkeling, zoals uitbreiding van jachthavens. De komende tijd worden TBB s voorbereid voor de verschillende Deltawateren. De inhoud van een TBB wordt bepaald door: een eerder vastgestelde zonering (de zogenaamde artikel 17 gebieden uit de oude Natuurbeschermingswet) de toegangsregels gesteld door terreinbeherende natuurbeschermingsorganisaties, toegangsbeperkingen die als voorwaarden in verleende Natuurbeschermingswetvergunningen zijn opgenomen
extra maatregelen in de beheerplannen die nodig zijn om de instandhoudingsdoelstellingen te realiseren, bijvoorbeeld voor de gewone zeehond of kustbroedvogels. De zoneringskaart in hoofdstuk 5 van de beheerplannen krijgt als het ware zijn vertaling in de vorm van het TBB voor het betreffende Deltawater. De toegankelijkheid in ruimte en tijd wordt hierbij voor verschillende vormen van gebruik gereguleerd. Voordat de TBB s in procedure gaan, worden ze in concept voorgelegd aan de partijen die bij het beheerplanproces betrokken zijn. Vervolgens stelt het ministerie van Economische Zaken de besluiten vast en worden ze gepubliceerd. Tijdens deze procedure bestaat de mogelijkheid tot indienen van bezwaar gedurende 6 weken. Gestreefd wordt om de TBB s voor de terinzagelegging van het ontwerpbeheerplan (Algemeen deel en de deelplannen) te publiceren. PAS: ecologie en economie door één deur Ruimte maken voor economische ontwikkeling met behoud van de natuurdoelen van Natura 2000. Dat is waar het om gaat bij de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). In Nederland zijn meer dan 160 Natura 2000-gebieden aangewezen. In 133 daarvan is stikstof in meer of mindere mate een probleem. De neerslag van stikstof is er zo hoog dat de toekomst op het spel staat van een aantal habitats: leefgebieden van vogels en planten. Daardoor worden in en rond die Natura 2000-gebieden vergunningen die zijn verleend voor activiteiten die nieuwe stikstofuitstoot meebrengen, steeds vaker met succes bij de rechter aangevochten. De economische ontwikkeling rond die gebieden dreigt dus vast te lopen. Doel van de Programmatische Aanpak Stikstof is de vergunningverlening weer vlot trekken: zeker stellen van de Natura 2000-doelen en tegelijk weer ruimte maken voor nieuwe economische activiteiten. PAS kent een internetgereedschap, AERIUS, om het ontstaan en de omvang van de ontwikkelruimte in elk gebied en rond elke habitat te volgen en te controleren. Er is een uitgebreid internethulpmiddel, Herstelstrategieën, om te bepalen welke maatregelen mogelijk en nodig zijn om bepaalde habitats er weer bovenop te helpen. De PASmaatregelen hebben consequenties voor het beheerplan Deltawateren en de maatregelen daarin. Dit onderwerp speelt in een aantal Deltawateren, onder andere de Oosterschelde en Westerschelde. Hier zullen we aanvullende maatregelen moeten treffen om aan de natuurdoelen te voldoen. Deze worden opgenomen in het beheerplan. Zo wordt de zekerheid geboden dat er ruimte is voor ecologie én economie, nu en in de toekomst.
Planning December 2013/januari 2014 nieuwe versie concept-ontwerpbeheerplan beschikbaar Januari 2014 gesprekken over en opstellen en afronden deelplannen uitvoering, monitoring, handhaving en communicatie Februari 2014 - bijeenkomst bestuurlijke adviesgroep (BAND) - aanpassingen in het ontwerpbeheerplan Eind maart/begin april 2014 ontwerpbeheerplan Deltawateren wordt (incl. advies van BAND) besproken in het bestuurlijk overleg (BOND) April 2014 toelichting op beheerplan voor leden klankbordgroepen en andere geïnteresseerden Mei-juli 2014 - interne goedkeuringsprocedure ontwerpbeheerplan door bevoegde gezagen - verwerking van reacties in beheerplan Zomer 2014 terinzagelegging ontwerpbeheerplan We wensen u prettige feestdagen en een mooi 2014 toe! Natura2000delta@rws.nl Postbus 5014 4330 KA Middelburg www.natura2000deltawateren.nl Dit bericht kan informatie bevatten die niet voor u is bestemd. Indien u niet de geadresseerde bent of dit bericht abusievelijk aan u is toegezonden, wordt u verzocht dat aan de afzender te melden en het bericht te verwijderen. De Staat aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die verband houdt met risico's verbonden aan het elektronisch verzenden van berichten. This message may contain information that is not intended for you. If you are not the addressee or if this message was sent to you by mistake, you are requested to inform the sender and delete the message. The State accepts no liability for damage of any kind resulting from the risks inherent in the electronic transmission of messages.