CORONAROGRAFIE
CORONAROGRAFIE 02 Voorwoord 03 Wat is een coronarografie of hartkatheterisatie? 03 Opname 03 Wanneer wordt u opgenomen? 04 Wat brengt u mee? 04 Welke medicatie op voorhand stoppen? 04 Voorbereiding op de afdeling Voorwoord Beste, U wordt opgenomen in AZ Sint-Lucas voor een coronarografie, een onderzoek van de kransslagaders ter hoogte van uw hart. Uw hartspecialist heeft u op de consultatie reeds geïnformeerd over dit onderzoek. In deze brochure zetten wij alle informatie nog eens op een rij. 05 Onderzoek 06 De toegangsweg 08 Behandeling 08 Ballondilatatie of PTCA 08 PTCA met stentimplantatie 08 CABG rechteratrium rechtervoorkamer rechterboezem longslagader longaders linkeratrium linkervoorkamer linkerboezem 09 Ontslag 11 Informed Consent rechterventrikel rechterkamer linkerventrikel linkerkamer 2
Wat is een coronarografie of hartkatheterisatie? Met een coronarografie of hartkatheterisatie worden de kransslagaders zichtbaar gemaakt, drukmetingen uitgevoerd en het hartdebiet bepaald. Via de lies of de pols wordt een katheter ingebracht die men tot het hart opschuift. Dit onderzoek gebeurt onder lokale verdoving ter hoogte van het insteekpunt. U blijft gedurende het onderzoek wakker en u kunt meevolgen op het scherm. Door röntgenbeelden te maken terwijl een contrastvloeistof wordt ingespoten, worden vernauwingen in beeld gebracht die, afhankelijk van de ernst van het letsel, tijdens dezelfde procedure kunnen worden opgelost. Dergelijk onderzoek wordt voorgesteld: Bij pijn op de borst in rust of bij inspanning. Na een hartinfarct. Ter voorbereiding van een klepoperatie. Opname Wanneer wordt u opgenomen? U wordt één dag voor het onderzoek ofwel de dag van het onderzoek zelf opgenomen. Patiënten met diabetes, hart- en/of nierfalen worden meestal een dag op voorhand gehospitaliseerd. Op die manier krijgt u tijdig een infuus toegediend om u te beschermen tegen de mogelijke impact op uw nieren van de contraststof die tijdens het onderzoek wordt toegediend. Wanneer geen specifieke voorbereiding nodig is, komt u de dag van het onderzoek binnen. Een bloedonderzoek en röntgenfoto van de borstkas worden vooraf gepland en meteen na consultatie of bij aanvang van de hospitalisatie uitgevoerd.! Zorg ervoor dat u nuchter bent tenzij anders vermeld door uw arts. 3
Wat brengt u mee? Uw bloedgroepkaart. Lijst met gekende allergieën. De medicatiezak met daarin uw medicatielijst en uw huidige medicatie in originele verpakking. De documenten die u van uw arts kreeg tijdens uw laatste consult. Toiletgerief voor twee dagen. Welke medicatie op voorhand stoppen? Steeds in overleg met uw arts: De dag van het onderzoek: Metformine /Glucophage ACE-inhibitoren bv. Coversyl / Perindopril, Zestril /Lisinopril Enkele dagen voor het onderzoek: Bloedverdunners bv. Marevan, Marcoumar, Sintrom, Eliquis, Pradaxa en Xarelto, volgens instructies van uw hartspecialist. Na controle de dag na het onderzoek wordt deze medicatie in overleg met uw arts terug opgestart. Voorbereiding op de afdeling Na inschrijving op de opnamedienst (straat 60) wordt u naar het labo (straat 38) en de dienst medische beeldvorming (straat 21) verwezen indien uw bloedonderzoek en röntgenfoto nog niet werden uitgevoerd. Aangekomen op de verpleegafdeling zal men u bevragen omtrent uw medicatie, allergieën (bv. ontsmettingsmiddel, contraststoffen, ), voorgeschiedenis en dergelijke. Indien nodig wordt reeds een infuus geplaatst. De insteekplaats, lies of pols, zal worden geschoren. Medicatie zoals Asaflow, Plavix / Clopidogrel, Brilique, Efient, enz. dienen niet gestopt te worden voor dit onderzoek. 4
Onderzoek U wordt door verpleegkundigen naar het hart- en vaatcentrum gebracht. Voor het onderzoek vraagt men u om naar het toilet te gaan omdat dit op het hart- en vaatcentrum niet mogelijk is. Op het hart- en vaatcentrum zal men vragen naar uw naam en geboortedatum en wordt u verplaatst naar de onderzoekstafel. U wordt aan de monitor gelegd om uw hartritme, bloeddruk en zuurstofsaturatie te observeren gedurende het onderzoek. U wordt afgedekt met steriele doeken en men zal u ontsmetten ter hoogte van de door de arts verkozen insteekplaats, zoals verderop beschreven. Nadat de hartspecialist u lokaal heeft verdoofd, wordt de katheter ingebracht tot aan het hart waarna men contrastvloeistof inspuit. U kunt een warme gloed over uw lichaam voelen. Door het nemen van röntgenbeelden wanneer de contrastvloeistof zich door uw hart begeeft, kunnen eventuele vernauwingen of verstoppingen ter hoogte van de kransslagaders gedetecteerd worden. Ook wordt de druk gemeten op verschillende plaatsen in het hart. Als de kransslagaders vrij zijn, is er geen interventie nodig. Indien toch vernauwingen vastgesteld worden die tijdens de het onderzoek kunnen worden opgelost, wordt dit meestal meteen uitgevoerd. Dit door middel van een ballondilatatie en/of het plaatsen van een stent die de kransslagader openhoudt. De duur van het onderzoek varieert dus afhankelijk van de ernst van de vernauwingen van 30 minuten tot anderhalf uur. Indien er een vernauwing was en de arts hiervoor een stent plaatste, wordt u op de afdeling aan de telemetrie of monitor gelegd, om zo uw hartritme te volgen. 5
De toegangsweg Pols (arteria radialis) Voor deze procedure controleert een verpleegkundige eerst de bloedtoevoer naar uw hand. Meestal wordt u aangeprikt via de rechterpols, in zeldzame gevallen de linkerpols. Na de procedure bevestigt men een armbandje rond uw pols waarop een ballon is opgeblazen. De verpleegkundige zal nadien op verschillende tijdstippen geleidelijk aan de lucht onttrekken uit de ballon. Eenmaal de ballon volledig gelost is en er geen bloeding ontstaat, wordt het armbandje verwijderd. Voordeel hiervan is dat u na de procedure sneller uit bed mag. Nadeel is dat u de week na het onderzoek geen zware lasten mag heffen met deze arm. Lies (arteria femoralis) Indien toegang via de pols niet mogelijk is of drukmetingen dienen te gebeuren, wordt gekozen om via de rechterlies aan te prikken. In zeldzame gevallen wordt via de linkerlies aangeprikt. Na het onderzoek kan de insteekplaats op twee manieren worden afgeduwd: Drukverband: Hiermee moet u tot de volgende dag in uw bed blijven en stil blijven liggen met het been waar de lies is aangeprikt. Het verband wordt door de verpleegkundige verwijderd de volgende dag om 8 uur, maar u moet in bed blijven tot de dokter bij u is geweest. Angioseal: Dit is een soort plug waarmee de insteekplaats wordt gedicht. Hierbij moet u zeker vier uur na de procedure in bed blijven. Daarna mag u opstaan als de verpleegkundige u de toestemming heeft gegeven en de insteekplaats 6
niet bebloed is. De plug is enkel terugbetaald wanneer een vernauwing werd opengemaakt. katheter Ingang katheter 7
Behandeling Afhankelijk van de ernst van de vernauwing zijn verschillende behandelingen mogelijk. Ballondilatatie of PTCA Indien het bloedvat vernauwd is, kan een ballon worden opgeblazen ter hoogte van het letsel. Op deze manier wordt het bloedvat wijder gemaakt. PTCA met stentimplantatie Meestal zal bij een vernauwing ook een stent geplaatst worden die het bloedvat openhoudt, waardoor opnieuw een goede bloeddoorstroming kan plaatsvinden. Er bestaan verschillende soorten stents, met of zonder medicatie. Afhankelijk van uw gezondheidstoestand en de aard van de vernauwing wordt de meest gepaste stent gekozen. Na het plaatsen van een stent is het belangrijk dat u de opgestarte bloedverdunnende medicatie correct inneemt om dichtslibben van deze stent te vermijden. De duur van inname hangt af van het type stent en het ziektebeeld. CABG Wanneer de letsels zodanig complex zijn dat geen stent geplaatst kan worden of bij veelvoudige letsels wordt, in overleg met de hartchirurg, geopteerd voor een coronaire arteriële bypass graft (CABG) ook wel overbruggingen genoemd. Men zal dus een ander bloedvat gebruiken om de verstoppingen te overbruggen en op die manier het achterliggende weefsel opnieuw van bloed te voorzien. Hiervoor zal doorverwezen worden naar een gespecialiseerd centrum voor hartchirurgie. Uw hartspecialist regelt hiervoor tijdens de opname een afspraak. 8
Ontslag Het moment van ontslag hangt af van de resultaten van het onderzoek. Indien de procedure via de pols gebeurde, kan het zijn dat u de dag van het onderzoek nog naar huis kunt. Wanneer men langs de lies het onderzoek heeft uitgevoerd, overnacht u in het ziekenhuis gezien u uw been gestrekt moet houden. Wanneer men een stent heeft geplaatst, gaat u pas de volgende dag op ontslag. De kans bestaat dat verdere chirurgie nodig is om ernstige letsels te behandelen. Uw arts zal dit, na overleg met de chirurgen, met u bespreken en een datum plannen.! Indien u aangeprikt bent via de pols, mag u de eerste week geen zware lasten heffen met deze arm.! Indien u aangeprikt bent via de lies, mag u de pleister nog drie dagen op de lies laten. U mag een douche nemen, maar wacht best nog een week alvorens een bad te nemen of te gaan zwemmen.! Indien een stent bij u werd geplaatst, zal de arts een bloedverdunnend middel opstarten om te voorkomen dat de stent dichtslibt. Het onderbreken van deze medicatie kan een infarct of plotse dood veroorzaken. 9
10 Notities
Informed Consent Ondergetekende patiënt,., verklaart dat hij/zij het doel en de aard van het onderzoek, zijnde, goed heeft begrepen en geeft de hartspecialist toelating tot het uitvoeren hiervan. Gelieve handmatig gelezen en goedgekeurd te noteren. Handtekening patiënt: Handtekening arts: Datum: 11
Contact Hart- en vaatcentrum Medisch diensthoofd dr. Jan Nimmegeers Dienstverantwoordelijke Andreia Gregorio Straat 12 Dienstverantwoordelijke Dennis Boudt T 09 224 51 12 E dennis.boudt@azstlucas.be Straat 34 Dienstverantwoordelijke Leen Lampaert T 09 224 51 34 E leen.lampaert@azstlucas.be Secretariaat hart- en vaatziekten Straat 18 T 09 224 64 01 Deze brochure werd ontwikkeld voor het gebruik binnen het AZ Sint-Lucas Gent. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het ziekenhuis. Deze informatiefolder werd met de grootste zorg opgemaakt, de inhoud ervan is echter algemeen en indicatief. De folder omvat niet alle medische aspecten. Indien er vergissingen, tekortkomingen of onvolledigheden in staan dan zijn het AZ Sint-Lucas, het personeel en de artsen hiervoor niet aansprakelijk. vzw AZ Sint-Lucas & Volkskliniek Campus Sint-Lucas Campus Volkskliniek Groenebriel 1 Tichelrei 1 9000 Gent 9000 Gent T 09 224 61 11 E info@azstlucas.be 2016/21.560 12