Agendapunt commissie: Steller telefoonnummer email Joyce van Doremalen 3417 jdo@valkenswaard.nl Agendapunt kenmerk datum raadsvergadering Onderwerp Winkeltijdenverordening. aan de gemeenteraad A. Samenvatting 13raad00586 28-11-2013 Op 28 mei 2013 heeft de Eerste Kamer ingestemd met een versoepeling van de Winkeltijdenwet. De gemeenten kunnen vanaf 1 juli 2013 zelf bepalen of en wanneer de winkels zondag geopend mogen zijn. B. Voorgesteld besluit Een keuze te maken uit onderstaande drie opties, waarbij nog wijzigingen in o.a. tijden en aantal koopzondagen mogelijk zijn. 1. 2. 3. Maandag zaterdag + Goede Vrijdag Kerstavond (24 dec) Dodenherdenking (4 + 19.00 22.00 uur + 19.00 22.00 uur mei) Zon- en feestdagen, alle branches Incl. straatverkoop Open 10.00 22.00 uur (m.u.v. 1 e kerstdag) Dicht Met maximaal 12x ontheffing Dicht Met maximaal 24x ontheffing (per deelgebied). (per deelgebied). Supermarkten altijd open Supermarkten altijd open op zondag van op zondag van 10.00 22.00 uur 10.00 22.00 uur m.u.v. Eerste kerstdag. m.u.v. Eerste kerstdag. Bepaalde winkels uit Geheel vrij Open, maar alleen open Open, maar alleen open vrijstellingenbesluit voor verkoop die voor verkoop die winkeltijdenwet rechtsreeks verband rechtsreeks verband (Bejaardenoorden, houdt met de activiteit. houdt met de activiteit. sportcomplexen, Behoudt Behoudt begraafplaatsen, ontheffingssysteem. ontheffingssysteem. culturele evenementen) 1
C. Inleiding De aanleiding voor dit raadsvoorstel is het initiatiefwetsvoorstel tot wijziging van de Winkeltijdenwet dat 28 mei jl. door de Eerste Kamer is aangenomen. Dit wetsvoorstel heeft ook gevolgen voor het Vrijstellingenbesluit Winkeltijdenwet. Een substantieel aantal vrijstellingen op het verbod om op zon- en feestdagen open te zijn zal van rechtswege vervallen. De vervallen vrijstellingen kunnen vervolgens wel op grond van de gewijzigde Winkeltijdenwet in een gemeentelijke verordening worden opgenomen. Gemeenten hebben bij inwerkingtreding van het initiatiefwetsvoorstel tot wijziging van de Winkeltijdenwet zelf de verantwoordelijkheid voor winkelopenstelling op zon- en of feestdagen. De gemeenten krijgen de mogelijkheid om vrijstelling te verlenen voor het verbod op winkelopenstelling op zon- en/ of feestdagen. Het is aan de gemeente om te beoordelen of openstelling wenselijk is en desgewenst nadere regels te treffen. Voorafgaand aan dit raadsvoorstel heeft een inventarisatie naar zienswijze plaatsgevonden onder ondernemers, consumenten, buurgemeenten en de fracties. De resultaten hiervan zijn te vinden in de bijlage. De behandeling van de zienswijze komt tevens aan bod komt bij de opsomming van de argumenten (punt E). D. Wat willen we bereiken? Met het maximaal benutten van de wettelijke vrijheid door geen beperkingen op te nemen wat betreft het aantal koopzondagen bij optie 1 willen we bereiken dat ondernemers meer flexibiliteit hebben en zelf kunnen bepalen of zij op zon- en feestdagen open gaan. Gelet op de ingekomen zienswijze van de lokale winkeliers worden daar optie 2 en 3 aan toegevoegd, waar bij optie 2 de huidige situatie gehandhaafd blijft, maar aanvullend wel de supermarkten op zondag open mogen en bij optie 3 daarnaast het maximaal aantal aan te vragen ontheffingen wordt uitgebreid van 12, naar 24 keer. E. Wat gaan we er voor doen? Het vaststellen van de nieuwe Winkeltijdenverordening (zie bijlage 1 voor de uitgewerkte versie van optie 1). Optie 1: Openstelling op zondag Bij optie 1 is het uitgangspunt dat in de Verordening Winkeltijden gemeente Valkenswaard 2013 de wettelijke vrijheid maximaal wordt benut doordat er geen beperking meer in wordt opgenomen voor wat betreft het aantal koopzondagen. Hiermee legt uw raad sterker de verantwoordelijkheid neer bij de ondernemer en ziet voor zichzelf geen inhoudelijke rol meer ten aanzien van het winkeltijdenbeleid. Het voorstel aan de raad strekt ertoe de Verordening Winkeltijden gemeente Valkenswaard 2013 vast te stellen met daarin de belangrijkste punten: - het aantal koopzondagen in Valkenswaard wordt vrijgegeven; - de winkeltijden worden gedurende de werkweek tussen 06.00-22.00 uur vrijgegeven en op zon- en feestdagen tussen 10.00-en 22.00 uur; - voor een openstelling in de periode tussen 22.00-06.00 uur (nachtopenstelling) op werkdagen en tussen 22.00-10.00 uur op zon- en feestdagen is ontheffing noodzakelijk. 2
Wanneer de raad instemt met de verordening Winkeltijden gemeente Valkenswaard zal de eerstkomende zondag na het raadsbesluit de eerst mogelijke vrije koopzondag zijn. Argumenten: 1. In de Verordening Winkeltijden gemeente Valkenswaard 2013 wordt de wettelijke vrijheid maximaal benut doordat er geen beperking meer is opgenomen voor het aantal koopzondagen; 2. Zwaarwegende motieven ontbreken om strengere eisen te stellen aan de zondagsopenstelling dan de Nieuwe Winkeltijdenwet; 3. Het is bekend dat een deel van de bevolking op zondag wil winkelen. De raadsfracties hebben, als vertegenwoordigers van de bevolking, zich in meerderheid uitgesproken voor openstelling op zondag; 4. De supermarkten en ketenbedrijven willen graag open op zondag. De tuincentra en de autobranche hebben niet de intentie elke zondag open te gaan, maar zouden het fijn vinden als er geen ontheffing aangevraagd hoeft te worden; De overige winkels willen soms wel tijdens bijzondere gelegenheden op zondag open zijn, maar meestal niet het hele jaar door. Als sommige winkels wel open zijn op zondag en andere niet, dan zullen winkeliers die niet open zijn te maken krijgen met een afvloeiing naar winkels die wel open zijn. Deze afvloeiing vindt binnen de gemeente, maar ook buiten de gemeente plaats, omdat daar wellicht meer winkels open zijn. Het is aan de ondernemer om te beslissen of hij wil meegaan in de trend dat winkels open zijn op zondag en om gezamenlijk afspraken te maken wanneer de winkels open gaan. 5. Door het aantal koopzondagen niet te beperken wordt recht gedaan aan de veranderende leef- en arbeidspatronen; 6. De gemeente ziet voor zichzelf geen regierol meer en legt de verantwoordelijkheid voor de invulling van het aantal koopzondagen bij de ondernemer; 7. Door het aantal koopzondag niet te beperken worden aan de ondernemers dezelfde mogelijkheden geboden als binnen de omliggende gemeenten, waar ondernemers als dan niet op proef vrijstelling hebben om op zondag open te gaan. Hierdoor wordt de concurrentiepositie ten opzichte van omliggende gemeenten niet nadelig beïnvloed; 8. Door het aantal koopzondagen niet te beperken ontstaan mogelijk meer inkomsten voor ondernemers en ontstaat er meer werkgelegenheid; Kanttekeningen: 1. Door geen regie te voeren op de zondagopenstelling bestaat het risico dat niet elke ondernemer deelneemt aan de zondagopenstelling. Het is de verantwoordelijkheid van de winkeliers om hier samen afspraken over te maken; 2. Door het aantal koopzondagen niet te beperken verdwijnt mogelijk het sociale aspect van de rust; Door geen regie te voeren op de zondagopenstelling mogen winkels op zondag open zijn tussen 10 uur s ochtends en 22 uur s avonds. Dit kan gevolgen hebben voor de leefbaarheid; 3. Van het winkelpersoneel kan gevraagd worden ook op zondag te werken. Invoering van de nieuwe Winkeltijdenwet betekent overigens niet dat de cao is gewijzigd. Er geldt dan nog steeds de afgesproken arbeidsduur zoals opgenomen in de arbeidsovereenkomst; 4. Op zondag is er geen controle op fout parkeren en parkeren in vergunninghoudervakken e.d. Toezicht en handhaving daarop is niet voorzien; 3
5. Er is geen structureel preventief toezicht door politie op zondag ingeroosterd in het kernwinkelgebied. Dit kan zakkenrollerij e.d. in de hand werken. Optie 2: Handhaven huidige situatie & supermarkten open op zondag Bij optie 2 wordt de huidige situatie gehandhaafd. De supermarkten mogen daarnaast elke zondag (m.u.v. eerste kerstdag) geopend zijn. Argumenten: - Sociale aspect van de rust en leefbaarheid wordt gerespecteerd; - De kleine winkelier (op ketenbedrijven na) is over het algemeen een voorstander van het handhaven van de huidige situatie (of uitbreiden met enkele koopzondagen). Kanttekeningen: - Door het aantal koopzondagen te handhaven (behalve voor supermarkten) wordt de concurrentiepositie van ondernemers ten opzichte van omliggende gemeenten nadelig beïnvloed, waar ondernemers als dan niet op proef vrijstelling hebben om op zondag open te gaan. Optie 3: Extra koopzondagen & supermarkten altijd op zondag open Bij optie 3 wordt de huidige situatie gehandhaafd. Het is dan echter per deelgebied in plaats van 12 keer, 20 keer mogelijk een ontheffing aan te vragen. De supermarkten mogen daarnaast elke zondag (m.u.v. eerste kerstdag) geopend zijn. Voor argumenten en kanttekeningen zie Optie 2. F. Financiën Aan alle drie de opties van de aanpassing van de Verordening Winkeltijden gemeente Valkenswaard 2013 zijn voor de gemeente Valkenswaard geen financiële consequenties verbonden. G. Vervolgstappen De nieuwe verordening treedt in werking de dag na publicatie van het raadsbesluit. Het winkeltijdenbeleid in de gemeente Valkenswaard zal een kalenderjaar na vaststelling van de Verordening Winkeltijden gemeente Valkenswaard 2013 worden geëvalueerd, tenzij eerder is gewenst. H. Communicatie Voorafgaand aan het opstellen van de Winkeltijdenverordening zijn de ondernemers betrokken en is de zienswijze van de verschillende fracties gevraagd. Verder is een persbericht geplaatst in de Kempener Koerier en op de website van de gemeente. Na de behandeling in de gemeenteraad zal er actief gecommuniceerd worden over het besluit. Het raadsbesluit wordt gepubliceerd via de Kempener Koerier en op de website van de gemeente Valkenswaard. Daarnaast zal er een persbericht uitgaan en zullen de winkeliersverenigingen op de hoogte worden gebracht. I. Bijlage(n) 1. Bijlage 1: Inventarisatie Winkeltijden; 2. Bijlage 2: Concept Verordening Winkeltijden gemeente Valkenswaard 2013. 4
J. Ter inzage liggende stukken 3. Bijlage 1: Inventarisatie Winkeltijden; 4. Bijlage 2: Concept Verordening Winkeltijden gemeente Valkenswaard 2013. Burgemeester en wethouders van Valkenswaard, secretaris, burgemeester drs. R.F.W. van Eijck. drs. A.B.A.M. Ederveen. Voorgesteld besluit BESLUIT De raad van de gemeente Valkenswaard; Gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 15-10-2013, nummer 13b&w00586; Gelet op artikel 3 van de Winkeltijdenwet; Gelet op de behandeling in de vergadering van de raadscommissie d.d. 14-11-2013 BESLUIT In te stemmen met.. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de gemeenteraad d.d. 28-11-2013 de griffier, de voorzitter, drs. C. Miedema drs. A.B.A.M. Ederveen. 5