Notulen vergadering Wijkraad Overvecht Plaats: Huis aan de Vecht, Costa Ricadreef Datum: donderdag 17 maart 2016 Aanwezig: Jasper Fastl (voorzitter), Job Haug, Mohammed Joemman, Alie Räkers, Toine van Roessel, Harm Schoonhoven, Gülseren Urker, Els Wegdam en Nelleke Wuurman Afwezig met bericht: Gert Balk, Fadoua Koulij, Wendy de Leeuw, Wilhelmien Looymans, Ernst Stolk, Michiel van Uden, Vijdan Yildirim en Jos van Zanten Afwezig zonder bericht: Abdel Harchaoui en Dick de Soeten Overige aanwezigen: Peter Copier (Bewonerscomité OZO), Anne-Minke Mulder en Ayse Nazli (bewoonsters), Liesbeth Maats (wijkbureau Overvecht), José van Kooten Niekerk (Buurtteam Overvecht Centrum) Notulen: Frans Huigen (Rosenbaum Select, notulisten & verslaggevers) 1. Opening De voorzitter constateert dat de opkomst niet groot is; hij heet de aanwezigen evengoed hartelijk welkom. 'Alle afwezigen hebben een goede reden,' meldt Els, 'van werk- tot zorgverplichtingen.' Ook de raadsleden zijn er niet, want de griffie heeft wat geschoven met vergaderdata. Ze zijn er de volgende keer hopelijk weer bij. 2. Notulen vorige vergadering (18-02-2016) Zie blz. 3, derde alinea. Er is op maandag 21 maart weer een bijeenkomst van de beheergroep Zandpad; daar zal de burgemeester bij aanwezig zijn. Een teken dat de klachten serieus genomen zijn, vindt Nelleke Wuurman. Terzijde wordt opgemerkt dat de voorgenomen bomenkap nabij het Zandpad is verplaatst naar het najaar. Dit geldt voor meer Overvechtse bomen die op de nominatie stonden om te worden gekapt: de kap is verplaatst. Ter geruststelling meldt Liesbeth Maats dat er t.z.t. nieuwe bomen voor in de plaats komen. Zie blz. 4, agendapunt 4. Nelleke Wuurman heeft de werkgroep Communicatie gemaild over haar eerste ervaringen met de nieuwe manier van communiceren. Helemaal tevreden is ze daar niet over; deze keer heeft zij zelfs helemaal geen persbericht gekregen. Ook de andere groepen blijken geen persbericht te hebben gekregen. Er blijkt iets te zijn misgegaan. Actiepunt Het actiepunt, nagaan of het werkloket in actie kan komen voor een cliënt van DOK030, is afgehandeld. 1
Algemeen Els meldt dat zij de notulen meestal direct na ontvangst van het notuleerbureau rondstuurt. Dat is deze keer ook gebeurd, maar in de rondgestuurde versie zijn op aanwijzing van Gert Balk nog enige aanpassingen gemaakt. De aangepaste versie van de notulen wordt vastgesteld, met inachtneming van de bovenvermelde opmerkingen. 3. Mededelingen Van het DB a. Toine zal de volgende vergadering afscheid nemen van de wijkraad, waardoor ook het DB een lid kwijtraakt. Iemand moet Toine opvolgen, maar kandidaten hebben zich nog niet gemeld. De voorzitter roept allen dringend op om een functie in het DB in overweging te nemen. b. De wijkraad kan nieuwe aanwas gebruiken. De voorzitter doet de suggestie om de deelnemers aan het Versnellingsweekend daarvoor te benaderen. Liesbeth Maats adviseert om ook de sociaal makelaars eens naar geschikte kandidaten te vragen. Er wordt afgesproken dat Els een wervend tekstje schrijft, en dat aan Liesbeth stuurt. Intussen vraagt het DB aan alle leden om mee te denken en uit te kijken naar nieuwe leden. c. Wijkraadpleging 'Wat waardeert u in Overvecht?' De werkgroep heeft nog wat aanvullingen doorgegeven aan het onderzoeksbureau, en aanbevelingen met betrekking tot de interpretatie van de resultaten. De rapportage wordt voor de zomer verwacht. d. Wijkraadpleging 'Gezondheid.' Els Wegdam meldt dat er al deskresearch is gedaan; het rapport geeft keuzemogelijkheden voor vervolgonderzoek aan. In de volgende vergadering zou er een eerste presentatie over de nieuwe wijkraadpleging gehouden kunnen worden. Van het wijkbureau e. Op zaterdag 19 maart laten kunstenaars in winkelcentrum Overkapel zien hoe je er met beeldende kunst voor kunt zorgen dat mensen zich veiliger voelen in de openbare ruimte. Kunstenaars gaan in gesprek met bewoners. f. 21 maart is de Internationale dag tegen racisme en discriminatie. Art. 1 Midden Nederland besteedt daar aandacht aan met een programma voor jongeren. Van de wijkraadsleden g. Harm Schoonhoven organiseerde een Science Café rond het onderwerp 3D-printen. Er gaat een voorbeeld rond, een geprinte flesopener. h. Op 15 maart jl. was er weer een bijeenkomst van de gemeentelijke monitorgroep Initiatievenfonds. Daar kwam ter sprake dat er in 2015 vrijwel geen beroep werd gedaan op het fonds, maar dat het in 2016 heel goed gaat. In de eerste maanden van het jaar heeft het Initiatievenfonds stadsbreed al 1 miljoen toegekend. In het komende najaar kan de definitieve evaluatie over 2015 tegemoet worden gezien. i. Job Haug wijst op motie 37, waarmee de gemeenteraad het college opdraagt om woonzorginitiatieven te stimuleren. Een eerste bouwproject bevindt zich nabij SC Overvecht. Een werkgroep waarin vertegenwoordigers van de ouderenbonden, Cosbo, SOLGU en Nisbo zitting hebben, probeert meer aandacht voor dergelijke projecten te krijgen, ook voor levensloopbestendig bouwen. Nelleke Wuurman merkt op dat de ouderenbonden al vele jaren wijzen op de noodzaak van anders bouwen nu wordt ouderen te kennen gegeven dat zij aanpassingen in hun woning zelf 2
moeten betalen. Als er eerder nota was genomen van de aanbevelingen, waren gedwongen verhuizingen nu niet nodig geweest. j. In Overvecht-noord (omgeving Tigris- en Bostondreef) werden de laatste tijd veel auto's vernield, opengebroken dan wel gestolen. De politie komt dan wel in actie, maar kan niet veel uitrichten. Buurtbewoners hebben gesproken met de politie, het jongerenwerk en de gebiedsmanager Veiligheid. Zij gaven aan dat er kan worden ingegrepen als daders op heterdaad worden betrapt. Buurtbewoners hebben de daders wel gefilmd, maar niet de acties. Hoewel de daders dus bekend zijn, kan de politie toch niets doen. Job vindt het zeer zorgelijk dat jongeren wegkomen met hun normoverschrijdend gedrag. Is hier nu werkelijk geen oplossing voor te vinden? De voorzitter stelt voor om dit opnieuw aan de orde te stellen in een vergadering waarbij ook de gebiedsmanager Veiligheid aanwezig is. 'De politie doet niets,' wordt veel gehoord in de wijk. Volgens Nelleke doet de politie wel degelijk iets. De politie is juist zeer alert, maar is met handen en voeten aan de wet gebonden. Aan de inzet van politie en wijkbureau ligt het zeker niet, aldus Nelleke. Misschien zou de schade aan persoonlijke en publieke eigendommen eens concreet moeten worden uitgerekend. Wellicht kunnen daders ervoor aansprakelijk worden gesteld. In dit verband wijst Mohammed Joemman op de effecten van de Vreedzame School. De overlastgroep is waarschijnlijk in Overvecht op de basisschool geweest. Hebben zij niets geleerd van de 'Vreedzaam' aanpak? Misschien moet de wijkraad zich eens afvragen of het wel zo zinvol is geweest om methoden die in het buitenland effect sorteerden, in Overvecht te implementeren. De wijkraad zou de projectleiding daarop kunnen wijzen. Overvecht is al ruim tien jaar proeftuin; op de overlastgroep hebben al die inspanningen kennelijk geen effect. Aan de andere kant, zo wordt opgemerkt, gaat het om een groep van nog geen twintig jongeren. Zij gedragen zich niet, maar het overgrote deel van de jongeren doet dat wel. Liesbeth Maats wijst erop dat de resultaten van de 'Vreedzaam' aanpak doorlopend worden gemonitord door de Universiteit Utrecht. Uit gesprekken met ontspoorde jongeren en hun ouders blijkt dat de jongeren die op een Vreedzame School hebben gezeten de methode heel goed begrijpen. Ook is gebleken dat die jongeren beter bij te sturen zijn dan degenen die niet op een Vreedzame School zaten. Er wordt afgesproken dat de Universiteit Utrecht ook zal worden uitgenodigd als het onderwerp opnieuw bij de wijkraad op de agenda komt. Nelleke Wuurman zal een artikel uit NRC van 10-02 jl. rondsturen. k. Toine meldt dat hij de Wijkraadbanners graag doorgeeft aan een ander wijkraadslid. Ook meldt hij dat hij een mooi artikel uit het AD over Joop Stek heeft rondgemaild. Algemeen verzoek: het is attent als ook oud-wijkraadsleden op de hoogte worden gesteld in voorkomend geval. l. Nelleke Wuurman heeft deelgenomen aan het Versnellingsweekend. Zij heeft daar geen andere wijkraadsleden gezien dan Els Wegdam en Abdel Harchaoui. m. Els bezocht het Stadspodium, een interessante en informatieve bijeenkomst. Er waren deze keer vier asielzoekers (uit Syrië en Afghanistan) die vertelden hoe zij in Nederland werden opgevangen. Els vond hun ervaringen ontmoedigend. 3
n. Jasper bezocht een bijeenkomst over het centrumgebied. De verschillende zones waren nader uitgewerkt. Een eerste 'wensbeeld,' aanpassing van de entree aan de kant van de Roelantdreef (Albert Heijn), blijkt heel duur te zijn om uit te voeren, vooral omdat het weghalen van vele vierkante meters asfalt onderdeel is van de variant. Er wordt nog op gestudeerd. o. Er is vanavond elders in de wijk een bijeenkomst over de Moldaudreef. Er wordt nagedacht over het al dan niet volledig afsluiten van de weg. Daar zijn vier varianten voor uitgewerkt. De variant die voor het verbeteren van de luchtkwaliteit het best is, pakt erg ongunstig uit voor de bereikbaarheid van winkelcentrum Overkapel en voor de buurten daar omheen. Een andere optie is 'halfzijdige afsluiting;' dit lijkt de meest praktische oplossing in relatie tot bereikbaarheid en verkeersstromen in de wijk. 4. Advies buurtcentra en accommodaties Het onderwerp is niet voorbesproken door de werkgroep, want de gemeente moet al op 8 april a.s. een reactie hebben. Dit geeft de wijkraad erg weinig ruimte, terwijl er advies wordt gevraagd over een belangrijk onderwerp. Els stelt voor om uitstel te vragen. Aanvullend stelt zij dat een voorloper van het voorliggende plan al eerder in de wijk werd besproken. Zijzelf en Nelleke hebben die bijeenkomst indertijd bezocht. De kritiek die toen werd geleverd, is goed verwerkt. Het plan dat nu voorligt is beter dan de vorige versie, al is het nog niet optimaal. Voor Overvecht wordt voor behoud van minimaal het huidige aanbod gekozen de wijkraad vindt dit positief. Het zou fijn zijn als er nog 'een tandje bij' zou kunnen, door te kijken hoe locaties toch nog beter bereikbaar gemaakt kunnen worden. Slechts één stukje van de wijk is onderbedeeld (waar voorheen De Kastor was). De ontmoetingsruimte van Huize Rosendael moet blijven, omdat anders iedereen in die omgeving gebruik moet maken van De Boog, en dat huis is al overbezet. Sommige typen leefstijlen worden niet bediend met het type voorzieningen in Overvecht, maar dat wordt niet als een grote tekortkoming gezien. De mensen die daaronder vallen, vinden over het algemeen hun weg wel. Wat is de noodzaak van de koppeling tussen leefstijl en voorziening in de buurt? Het lijkt de wijkraad beter als er wordt gekeken naar de potentie van een buurtcentrum. De indeling in subwijken wordt als 'enigszins kunstmatig' aangemerkt. Het verzorgingsgebied van Buurthuis De Boog bijvoorbeeld, raakt het verzorgingsgebied van Buurtcentrum De Leeuw. Klopt het dat er globaal 0,5 fte per accommodatie beschikbaar is? Dat is aan de magere kant. Liesbeth Maats verduidelijkt dat de betaalde krachten zorgen voor beheer en onderhoud van het vastgoed. Sociaal beheer valt onder de sociaal makelaars; zij schakelen daar vrijwilligers voor in. Het gebouw aan de Berezinadreef kan tot eind 2016 worden gebruikt. De Tussenvoorziening is hoofdhuurder. In voorliggend stuk is dit gebouw wel genoemd als 'belangrijk voor de sociale buurtfunctie.' Er komen meer dan tweehonderd bezoekers per week. Ook in de buurt van winkelcentrum De Klop is nu een tijdelijke huiskamer; het zou goed zijn als daar een permanente voorziening zou komen. Ten slotte wordt afgesproken dat er om uitstel zal worden gevraagd, maar dat de aanbevelingen wel alvast zullen worden doorgegeven. Wijkraadsleden die willen meeschrijven aan het advies, kunnen zich melden bij de werkgroep Welzijn. 4
5. Versnellingstraject Op aanwijzingen van het Bewonersplatform werd het versnellingstraject in gang gezet. Het Krachtwijkenbudget eindigt in 2017, maar goed gaat het nog niet met Overvecht. Er leven nog steeds veel bewoners onder de armoedegrens en de gezondheid van velen is nog niet goed. Volgens het Bewonersplatform is er blijvende inspanning nodig om aan verbetering te kunnen blijven werken. Hierover diende de gemeenteraad in november jl. een motie in, die door het college werd omarmd. De wijkregisseur kreeg opdracht om vóór de behandeling van de Voorjaarsnota met een programma te komen. Eind mei a.s. zullen er passende voorstellen aan de raad worden voorgelegd. In het kader van de versnellingsaanpak werden er focusgroepen (professionals en bewoners) gevormd rond de belangrijkste thema's uit de wijkambities: veiligheid, gezondheid, samenleving & opvoeding en werken aan werk. Elk onderwerp werd gedurende een dag helemaal uitgediept. De bevindingen werden in het Versnellingsweekend voorgelegd aan de wijk. Er hebben veel bewoners aan deelgenomen, ook mensen die je doorgaans niet ziet. Het wijkbureau kijkt terug op een paar energieke dagen. Velen zijn anders naar Overvecht gaan kijken. Een van de conclusies was dat er al veel inspanningen zijn geleverd in Overvecht, vooral op het gebied van gezondheid. Er is een eerstelijnsorganisatie gekomen en met betrekking tot samenwerking zijn er goede resultaten geboekt. Overvecht is écht a-typisch in het geheel van Utrechtse wijken, zo luidt de hoofdconclusie, vooral wat betreft de woningvoorraad. Overvecht kent 72% socialehuurwoningen en 28% koopwoningen. In andere wijken is dat volledig andersom tot 50/50. In Overvecht wonen mensen van 170 nationaliteiten. Terzijde: in wereldstad Londen zijn dat er 177. In Overvecht woont het hoogste aantal mensen met een bijstandsuitkering. De bewoners zijn het laagst opgeleid en hebben de slechtste gezondheid. Alle problematiek is uitvoerig in kaart gebracht. Er lijkt een sterke samenhang te zijn met het percentage socialehuurwoningen, maar het is moeilijk om dat percentage bij te stellen, zo is al uit de wijkaanpak gebleken. Als het mogelijk is om andersoortige woningen toe te voegen of om andersoortige doelgroepen naar de wijk te halen, dan zal dat niet worden nagelaten. Ook is gesteld dat een 'projectencarrousel' niet het beste middel is voor Overvecht. Het is beter om in te zetten op duurzame aanpak. De strategie van de gemeente is om te zorgen dat mensen hun leven op orde krijgen, zodat zij kunnen blijven meedoen. Rust in de huishoudens is belangrijk, evenals het op orde krijgen van de financiën. Door opvoedingsstress op te vangen, kunnen mensen verder kijken. Wie weer kan meedoen in de samenleving, kan zich ook bezinnen op een volgende stap. De inzet is dus: meer Overvechters gaan meedoen en krijgen zinvolle dagbesteding. Voor kinderen en jongeren moet er een doorgaande structuur zijn. Om tot goede resultaten te komen, moet de werkwijze worden veranderd. Voor alle problemen zijn de Buurtteams het eerste aanspreekpunt al, maar mensen blijken daar niet vanzelf te komen. Het voornemen is dan ook om meer outreachend en beter zichtbaar te werken. Aan de professionals worden hoge eisen gesteld; een wijk als Overvecht heeft de beste mensen nodig, die weten hoe zij met moeilijke groepen moeten omgaan. 5
Er zijn meer ontmoetingsplekken nodig, 'bijenkorven,' kleinschalige centra waar bewoners gemakkelijk aan informatie kunnen komen. De wijkraad zou graag zien dat mensen gewoon in de wijk terecht kunnen voor een afspraak met het UWV. Instanties moeten herkenbaar en bereikbaar zijn. Het is dan ook geen goed idee om Buurtteam Spoorzone te verplaatsen naar de Pallas Athenedreef. Overvecht heeft een duidelijke functie voor de stad, al is het een a-typische wijk. Daar mag best wat tegenover staan; de stad moet zich extra inspannen. Men kan in Overvecht de grotestadsproblematiek niet alleen oplossen. Het hoge percentage socialehuurwoningen trekt bewonersgroepen aan die in andere wijken wat beter verspreid zijn. Daarbij komt dat er in Overvecht veel kwetsbare groepen worden opgevangen. De wijk leert daar veel van, en kan de verzamelde kennis delen. Overvecht heeft de stad dus ook zeker wel iets te bieden. Reacties en discussie Dit is niets nieuws, vindt Mohammed Joemman, want we hebben immers de wijkactieplannen en de wijkambities al gehad. Ook deze keer wordt er teveel 'top down' gewerkt, in plaats van 'bottom up.' Zie de samenstelling van de focusgroepen; dit is geen afspiegeling van de wijk geweest. Minstens 47% van de wijkbewoners is van niet-westerse afkomst. Zijn die wel bereikt in de versnellingsaanpak? De mensen waar het om gaat, moeten veel meer worden betrokken bij de ontwikkelingen. Volgens Liesbeth is er juist wel vanaf het begin heel veel contact gezocht met bewoners. Het wijkbureau heeft doorlopend de verbinding gezocht en heeft met heel veel bewoners van verschillende culturen gesproken. De problematiek is bekend, aldus Toine van Roessel, tot zover niets nieuws. Waarin zit de versnelling? Jasper Fastl legt hierop uit dat de wijkregisseur van mening is dat er slagkracht nodig is voor het verwezenlijken van ambities. Het gaat niet zozeer om 'snelheid,' maar om meer capaciteit, want dan kun je meer aanpakken en meer bereiken. Meer capaciteit vergt echter meer geld, maar juist dit aspect is met opzet niet meegenomen. Het lijkt dan immers alsof er wordt gesuggereerd dat de problemen zullen worden opgelost met inzet van meer ambtenaren. Toch, zo wordt daar tegenin gebracht, is snelheid wel een aandachtspunt. Kennelijk gaat het nog steeds niet snel genoeg. Gaan we nu iets doen waardoor het wél sneller en effectiever zal gaan? Het zal waarschijnlijk beter gaan als de instroom van mensen die meer hulp nodig hebben, stopt. Daarvoor wordt echter niet gekozen. Blijven we niet gewoon dweilen met de kraan open? Liesbeth legt uit dat het niet mogelijk is om bijvoorbeeld zomaar te gaan bouwen voor andere doelgroepen, al zal die wens zeker wel op de agenda blijven staan. 'Versnelling' betekent in dit verband dat veel problemen kunnen worden voorkomen door ze eerder te signaleren en door meer hulpverlening in te zetten. Eerder in het proces en meer slagkracht dat is de versnelling. Jasper vult aan dat hij zich goed kan vinden in het streven om de beste mensen naar Overvecht te krijgen. Natuurlijk moet er een antwoord komen op zorg- en hulpvragen. Schuldproblemen moeten worden opgelost. Daarnaast moeten de netwerken uit de stad in de wijk komen. Overvecht is wijk in een stad waarin mensen kansen krijgen en waarin problemen worden opgelost; de connectie met de stad is nog te weinig uitgewerkt. Overvecht heeft de stad nodig om de problemen het hoofd te bieden. Alle inspanningen lijken erop te zijn gericht dat Overvecht niet nog verder afzakt, zegt Els Wegdam. Uit niets blijkt dat men de mouwen opstroopt om ervoor te zorgen dat het goed komt in Overvecht en dat het er beter zal gaan. Als het percentage sociale woningbouw blijft wat het is, zal er niets veranderen. Er 6
wordt te weinig out of the box gedacht. Zie bijvoorbeeld de Rotterdamse aanpak: minder praten, meer knopen doorhakken. Daar lukt het wél. Toch is er al wel verbetering, wordt gezegd. De sociaal makelaars, de Buurtteams, de gezondheidszorg en de GGz gaan steeds meer samenwerken, terwijl dat voorheen echt heel aparte organisaties waren. Zij begrijpen nu beter hoe Overvecht is. Nog meer versnelling zou je kunnen krijgen als de bewustwording van samenwerking nog beter zou doordringen tot de top van de organisaties. Uiteindelijk gaat het over geld een ontmoetingsplek aan de rand van de wijk is nu eenmaal goedkoper dan zo'n locatie in het winkelcentrum. Als de wethouder echt iets wil veranderen, moet hij niet alleen maar naar de uitvoerende mensen kijken, maar zeker ook een niveau hoger. Wijkwethouders worden in Utrecht anders dan in de andere grote steden niet afgerekend op hun beleid. Misschien is dat het zwakke punt. Het leuke en positieve van de Versnelling is dat dit nu eindelijk eens geen 'witte aangelegenheid' was. Het Versnellingsweekend had op beide dagen zeer diverse bijeenkomsten. Dat is in elk geval al versneld! 6. Rondvraag en sluiting Er wordt geen gebruik gemaakt van de rondvraagmogelijkheid. De vergadering wordt gesloten. Actiepuntenlijst Nr. Datum Actie Wie Wanneer 2016.02 17-03-2016 Tekstje (werving wijkraadsleden) Els Wegdam z.s.m. schrijven en aan Liesbeth Maats sturen 2016.03 17-03-2016 Indien 'Veiligheid / jongerenoverlast' wordt geagendeerd, dan ook Universiteit Utrecht uitnodigen 7