Centrale Adviesdienst Fruitteelt BV Zandweistraat 20 4181 CG WAARDENBURG T : (0418) 655 927 F : (0418) 655 941 E : info@caf.nl I : www.caf.nl Beschermt teelt en telers... 25 March 2016 FRUITTEELTBERICHT NO. 14 SPECIAL SCHURFTBESTRIJDING 2016 Rijpe ascosporen, groene delen en neerslag (>0,2 mm) vormen jaarlijks de aanvang van de primaire periode als het gaat om schurftbestrijding. In de meeste jaren vormt de start van de schurftbestrijding ook de start van het spuitseizoen. Schurftbestrijding is omvangrijk, intensief, kort op de bal en omvat circa 75% van de fungiciden input, zeker op appel. Dit jaar hadden we de eerste rijpe ascosporen op vrijdag 18 maart. Exact 1 dag later dan in 2015. Groene delen kennen de variatie tussen appel en peer en de diverse rassen. De regen van afgelopen nacht en vandaag zorgt voor de eerste infecties van betekenis in seizoen 2016. Algemeen is hierop preventief ingezet met een bespuiting gisteren. Op de scheidslijn van de eerste infecties en volle aanloop naar het groeiseizoen vanaf volgende week vinden wij dit een mooi moment u onze special schurftbestrijding 2016 toe te zenden. Beschouw dit document als achtergrond informatie die u de komende periode helpt in algemeenheden en aanpak. 2015 Terugblikken moeten we niet teveel, maar qua schurft kende 2015 een aantal specifieke kenmerken die we mee moeten nemen in onze aanpak van 2016: - Relatief laat seizoen met droge aanloop en hoge temperaturen. Het ging vooraf aan sanitaire maatregelen op veel bedrijven (poetsen-snipperen, kalkstikstof) om het potentieel ascosporen (tot 60.000/blad) te verminderen. Schurftbestrijding primair was niet al te ingewikkeld, het bevatte risico s rondom half april en gedurende de bloei. Toch ontstond na de weersomslag naar klimatologisch nat in de zomer nog veel schurft in de percelen op hergroei en grotere vruchten; - Verderop in de zomer ontstonden ook infecties die pas nu/na bewaring zichtbaar werden/zijn als zijnde spatschurft bij zowel appel als peer; - Vanuit de levenscyclus van schurft moet het dus zo zijn dat de ogenschijnlijk goed doorlopen primaire periode (begin ascosporen tot begin juni) geen volledige bestrijding gaf. De zomer infecties ontstaan immers vanuit conidiën vanaf bestaande aantasting die (hoe minimaal ook) in de primaire periode is opgelopen; - Schurft op peer is op veel percelen gelukkig nauwelijks aan de orde. Enkele jaren geleden hadden we verhoogde aandacht door de takschurft situatie, in een aantal gevallen zelfs op plantbomen. Deze cyclus is 3 jarig met sporulatie globaal in jaar 1: 70%, jaar 2: 20%, jaar 3: 10%. Uit onderzoek bij onder andere CAF bleek dat vruchten op peer meest gevoelig zijn voor schurft vanaf eerste groen tot 50-60 dagen na de bloei. Die focus moeten we aanhouden want 2015 kende enkele te nonchelante situaties die te maken kregen met nieuwe takschurft infecties (op nog kruidachtige scheuten) en vrucht infecties die zichtbaar werden bij de oogst of nu na bewaring. Daarmee toch aandacht voor peer in de vroege periode, omdat eenzijdigheid qua rassen en monocultuur peer op grotere percelen van toenemend belang zijn maar daarmee ook het summum voor de schurftschimmel kunnen zijn. CAF Fruitteeltbericht, pagina 1 van 9
SCHURFT ALGEMEEN Schurft (Venturia app) blijft de aandacht vragen. In appel hebben we te maken met Venturia inaequalis en bij peer met Venturia pyrina. Een zwaar besmet appel perceel kan daarmee een naastgelegen peren perceel niet besmetten. Overwintering Het normale proces is dat de schurftschimmel zowel bij appel als peer overwintert op het aangetaste blad onder de boom. Daarin ontwikkelen zich de pertitheciën, met daarin de asci met elk twee-cellige ascosporen. Bij appel is het ook mogelijk dat op niet afgerijpte scheuten (& hergroei) waarvan de bovenste bladeren zwaar zijn aangetast schimmelweefsel overwintert, daarop zitten dan conidiën. Deze zijn eerder rijp dan ascosporen en kunnen (vroeg, net als takschurft peer) daarmee al eerder infectie veroorzaken, in het onderstaande onderdeel infectie is dit nader beschreven. Infectie Bladeren die vorig jaar door schurft waren aangetast liggen nu op de grond. Bij bladeren met twee of meer schurftvlekken versmelten + en mycelium met elkaar. In die bladeren worden pseudotheciën gevormd. In zo n pseudothecium worden een aantal zakjes gevormd met in elk zakje 8 ascosporen. Jaarlijks wordt door onderzoekers nagegaan wanneer de eerste ascosporen rijp zijn. Bij regen (>0,2 mm) worden de rijpe ascosporen een paar centimeter uitgestoten en verspreiden zich vervolgens met de wind verder om vervolgens op de groene delen zoals bladeren te komen, ook bovenin de boom. De ascosporen welke nog niet rijp zijn zullen op een later moment vrij komen. BELANGRIJK: bij mist of dauw komen geen ascosporen vrij. De ascospore gaat vervolgens kiemen en hieruit groeit een kiembuis. Na een aantal uren, mits het blad nat blijft, dringt de kiembuis in het blad (of vrucht). Dit moment noemen we: begin infectie. Als het gedurende groei van de kiembuis droog wordt zal deze ontwikkeling stoppen. Echter als binnen 8 uur de in ontwikkeling gaande ascospore opnieuw nat wordt, zal de kiembuis verder groeien. Zo niet dan zal deze afsterven. LET OP: mist en dauw is voor verder groeien van de kiembuis WEL voldoende. Ook voor conidiën is dit al voldoende om tot infectie te komen. Het geheel is mooi weergegeven in de detail film die op onze winterlezing getoond is. De tijd die nodig is om tot infectie te komen zijn voor jonge- blaadjes en vruchtjes (einde bloei) gelijk. Naarmate blaadjes en vruchtjes ouder worden duurt dat langer, we noemen dat ouderdomsresistentie. Dat betekent dat in het begin van het seizoen de nieuw bijgroeiende delen (blaadjes en vruchtjes) bedekt moeten zijn met een fungicide. De tijdsduur tussen uitstoten en indringen van ascosporen is afhankelijk van de temperatuur. Mills (onderzoeker uit USA) ontdekte rond 1940 de relatie tussen tijd en temperatuur, hij maakte dikke boekwerken, samengevat in de Tabel van Mills. De eerste kiembuizen dringen in bij een product van (aantal uren x gemiddelde temperatuur) = 100. Bij 140 (vroegere norm) zijn al een groot gedeelte binnengedrongen. De schimmel ontwikkeld zich, onzichtbaar voor het oog, verder tussen opperhuid en cuticula. Later barst het schimmelweefsel naar buiten met daarop zeer veel conidiën die weer voor verdere verspreiding zorgen. De schurftaantasting is dan zichtbaar. Wanneer de schurftvlek zichtbaar wordt (incubatietijd) hangt af van de temperatuur maar is in de voorjaarspraktijk meestal tussen 18 tot 22 dagen. In de zomerperiode is dit 10 tot 14 dagen, zoals beschreven afhankelijk van de temperatuur. Ook wanneer er zeer beperkte aantastingen aanwezig zijn is waakzaamheid geboden. Een aangetast blad kan wel 60.000 ascosporen bevatten. Wanneer vorig jaar aantasting werd waargenomen is het zaak dat met voorkeur voor de aanvang van het nieuwe primaire schurftseizoen de bladeren weg zijn gepoetst inclusief versnippert. Daarmee wordt al een belangrijke basis gelegd in de preventieve aanpak. De bovenstaande tekst weergegeven in een tekening, ziet er als volgt uit, afbeelding 1. CAF Fruitteeltbericht, pagina 2 van 9
Afbeelding 1. Verloop schurftinfectie CAF VELDPROEVEN De CAF hecht veel waarde aan relevant onderzoek. Belangrijk is om in te spelen op het geen wat mogelijk komen gaat. Het zijn wijzigingen binnen het middelenpakket, enerzijds door het verdwijnen van reguliere middelen maar anderzijds door de komst van nieuwe middelen waarvan nog geen praktijkervaringen van bekend zijn. Een groep middelen die vanaf 2016 actueel wordt in de schurftbestrijding is de zogeheten SDHI groep, van deze groep middelen verschillen onderlinge merken in werking qua schimmel segmenten maar werking op schurft is aangetoond. Bellis kennen we uit de 1 e generatie, schurftwerking onvoldoende, positionering op vruchtrot. De Luna familie kennen we uit de 2 e generatie, schurftwerking ook heel matig maar sterk op (zwart)vruchtrot en meeldauw. Fontelis is nieuw per 2016. Schurftwerking zeer sterk bij toepassing net voor een zware infectie. Bevestiging in CAF onderzoek maar ook in ander nationaal en internationaal onderzoek. Eerder heeft u in onze berichtgeving kunnen lezen dat de etiketten van captan wijzigingen heeft ondergaan. Deze zijn in zoverre van invloed op onze strategie dat we gebonden zijn aan maximaal 15 bespuitingen * 1,8 kg/ha met interval 7 dagen. Gebruikt u tussen de 1,8 en 2,25 kg per hectare zijn slechts 10 bespuitingen toegestaan. Wijzigingen zullen uiteraard van invloed zijn op de huidige strategie. De CAF kijkt middels o.a. onderzoek graag voor u vooruit om zo goed mogelijk in te spelen op de (mogelijke) wijziging in het middelenpakket. De CAF heeft veel ervaring in de onderzoeken aangaande schurftbestrijding in zowel appel als peer. Ook in 2015 hebben we op de actualiteit ingesprongen. Daaruit zijn belangrijke conclusies naar voren gekomen, o.a: Een korter spuitinterval verbeterd het bestrijdingsresultaat boven dosering verhogen. Dit is vaker getest, ook met groene middelen; Delan DF en Merpan in een korte periode afwisselen was eerder wat minder effectief, maar dat zagen we niet in het onderzoek van 2015. Handhaaf daarom noodzakelijkerwijze in een periode waar korte intervallen nodig zijn de afwisseling Merpan / Delan die beide een interval van 7 dagen tussen bespuitingen kennen; De curatieve schurftbestrijding word verbeterd als de middelen Score, Chorus en Scala zo kort mogelijk na infectie ingezet zal worden, dit altijd in combinatie met een bedekkingsfungicide; Fontelis was zeer sterk in het onderzoek van 2015. Positioneren net voor een klapper. Advies is hiermee in situaties van verhoogde druk zeker aan de slag te gaan. CAF Fruitteeltbericht, pagina 3 van 9
BESCHIKBARE MIDDELEN Voordat we overgaan op de bestrijding is het belangrijk om te weten van met welke Wet & Regelgeving we gedurende dit seizoen te maken hebben. Wanneer dit bekend is zal de keuze voor een middel tevens bepaald worden afhankelijk van de nevenwerking(en). Als eenmaal de vruchten zijn gevormd speelt residu ook een belangrijke rol in het afstemmen van middelen keuze. In de praktijk kan het hierdoor voorkomen dat het best werkende middel niet ingezet zal worden. Wat voorop moet staan is het behoud van fruitkwaliteit. Hieronder een korte beschrijving van de belangrijkste beschikbare middelen die voor de bloei gebruikt kunnen worden. 1. Captan Captan is een veel gebruikt middel binnen de fruitteelt, bekende merknamen zijn Malvin en Merpan. Captan is naast schurft ook goed inzetbaar ter preventieve bestrijding van neusrot, en vruchtboomkanker, met als sleutelmomenten in de brekende knop, bloei en bladval periode. Optimaal is minimaal 2 uur droog na toepassing. Kans op resistentie is er niet. Hieronder treft u de belangrijkste actualiteit / wijzigingen voor 2016 per merknaam: MALVIN WG: Sinds juni 2014 wordt gewerkt aan etiket reparatie van Malvin. Duidelijk is dat het per seizoen 2016 niet gaat lukken en dat het nooit een gelijkwaardig aan Merpan zal worden. Malvin is thans niet te koop, met nieuw etiket op uw bestaande product als volgt inzetbaar: o In appel en peer uitsluitend toepassing tegen bewaarrot, vanaf 1 mei tot 50% bladval o Maximale dosering van 0,94 kg/ha o Langs watergangen gelden de gekende drift reducerende maatregelen o Toepassing met minimaal 7 daagse intervallen, veiligheidstermijn 28 dagen. MERPAN SPK: Sinds 1-12-2015 in het nieuwe etiket actueel: als volgt inzetbaar: o In appel en peer toepasbaar tegen schurft, bewaarrot, bewaarschurft, vruchtboomkanker en zwartvruchtrot op peer, met maximaal volume van 39,2 kg/ha/12 maanden o SCHURFT: 15 * 1,8 kg/ha, interval 7 dagen of 10 * 2,25 kg/ha, interval 10 dagen o BEWAARROT/ -SCHURFT: 4 * 1,8 kg/ha, interval 7 dagen, VT 28 dagen; o VRUCHTBOOMKANKER: 2 * 2,5 kg/ha, interval 7 dagen; o Vloeibare variant is ook beschikbaar, ter aanvulling/afwisseling van de Merpan spk. 2. Delan DF Sterk preventief middel met geen kans op resistentie. De hoeveelheid middel die gebruikt mag worden verschilt. Voor bomen tot 2,25 m hoog geldt een dosering van 530 gram per ha wat een betrouwbaar resultaat biedt. Voor bomen hoger dan 2,25 m zonder sloot kan de dosering tot maximaal 795 gram verhoogd worden. Percelen die grenzen aan een sloot geldt een maximale dosering van 425 gram ongeachte boomgrootte. Met name voor percelen met een hoge schurftdruk en hoge bomen is dit een matige dosering. Op te lossen door de kortst mogelijke intervallen te hanteren (wettelijk 7 dagen) en/of afwisselingen met captan. Na de bespuiting moet het minimaal 2 uur droog voor een goede hechting. Delan heeft in tegenstelling tot captan nauwelijks werking tegen neusrot en vruchtboomkanker. 3. Mancozeb Op peer wordt voor de bloei maar ook na de bloei soms mancozeb (bekende merknamen Dithane DG, UPL-mancozeb en Tridex) gebruikt vanwege de nevenwerking op zwartvruchtrot en perenbladvlo. Mancozeb heeft een preventieve werking op schurft maar daarnaast ook op vruchtrot. CAF Fruitteeltbericht, pagina 4 van 9
Op appel wel toelatingen maar praktisch beter geen mancozeb toepassen (roofmijten). Mancozeb bevat tevens mangaan en zink. Etiketten sinds 2012: Maximaal 4 toepassingen, maximaal 2 kg/ha, interval 10 dagen, VT Tridex 56 dagen overige producten 28 dagen. Dithane DG mag niet voor 1 mei toegepast worden. Tridex is na 1 mei juist ongunstiger qua etiket (dan wordt windscherm verplicht). 4. Syllit Flow Syllit is een sterk preventief middel en heeft in beperkte mate een curatieve werking. Uit verschillende schurftproeven (op Jonagold) van de CAF is gebleken dat Syllit een heel goede werking heeft. Vaak zit het beeld wat dubbel want Syllit heeft een beperkte curatieve werking tot maximaal 24 uur na begin infectie. Wij adviseren Syllit zeker niet curatief in te zetten na een gevaarlijke infectie. Toepassing in stopspray is ideaal. Door MRL verlaging vanaf nu een langere veiligheidstermijn: 60 dagen. Verder qua wet & etiket: Maximaal 5x per jaar waarvan 2x na de bloei. Twee praktijk aandachtspunten: 1. Lastig mengbaar Bij sommige mengingen kan uitvlokking met als gevolg ernstige verstoppingen ontstaan. De ervaringen zijn erg verschillend. Soms geeft een menging geen problemen maar soms wel. De precieze oorzaak is moeilijk aan te geven, dat kan te maken hebben met de mengvolgorde, watertemperatuur of de hardheid van het water. Op basis van onderzoek en praktijkervaringen kan verondersteld worden dat Syllit met de volgende middelen veilig te mengen is: Stroby, Calcium Chloride, Flint, Ureum, Gazelle, Pirimor Granulat, Regalis, Solubor en Topaz. 2. Resistentie op de loer Beperk het gebruik tot circa 3 keer per jaar. Vanwege de mengingsproblemen is het toevoegen van captan of Delan geen optie. Op dit moment hebben we geen signalen dat in Nederland sprake is van resistentie. Om dit te behouden, gepast mee omgaan. Afnemende werking kan gevolgd gaan met resistentie, terwijl we dit niet willen gezien de specifieke maar waardevolle rol van Syllit. 5. Kopermeststoffen Bespuitingen met kopermeststof hebben ook een (afdoende) werking tegen schurft. Voor een betrouwbare werking moet de dosering voldoende zijn. Gebruik van koperoxychloride minimaal 2.000 gram actieve stof. Van koperhydroxide is 1.500 gram voldoende. Koper heeft ook een goede werking tegen kanker en doodt ook uitwendig aanwezige bacteriën van bacterievuur en Pseudomonas. Kopermeststoffen hebben uitsluitend een preventieve werking. De bladvertering wordt door koper afgeremd, daarom niet toepassen waar snelle bladvertering is gewenst. Koper kan schade aan het gewas geven, daarom niet meer toepassen vanaf zichtbaarheid vruchtbeginseltjes. 6. Chorus en Scala Beide behoren tot de groep van de anilino s. De werking is gelijk. Het zijn vooral curatief werkende middelen met een matige preventieve werking. Verminderde gevoeligheid is soms aan de orde. Een toenemende vermindering van gevoeligheid met alle gevolgen van dien leiden tot resistentie (geen werking). Door het aantal toepassingen te beperken en altijd captan of Delan toe te voegen verwacht men dat resistentie zo lang mogelijk wordt uitgesteld. In combinatie met Scala is Delan het sterkst uit proeven. Voor percelen met een sloot zijn 2 bespuitingen Scala toegestaan met maximaal 0,75 ltr en 2 met 0,375 ltr per ha. Voor bomen hoger dan 2,25 m is dat te weinig. Chorus mag tot einde bloei en heeft voor 1 mei een harde dosering van 0,4 kg, daarna 0,6 kg. Chorus en Scala binnen 72 uur na begin infectie spuiten, veel beter is binnen 24 tot 48 uur. Beide moeten voor werking opgenomen worden in het gewas. Regen kort na spuiten zal het bestrijdingsresultaat negatief beïnvloeden. Beide middelen werken zowel bij lage als hoge temperaturen. CAF Fruitteeltbericht, pagina 5 van 9
7. Score Dosering van Score 250 EC is 0,23 ltr per ha. Score heeft een goede curatieve werking maar vrijwel geen preventieve werking. Vanwege resistentie zijn al diverse middelen uit dezelfde groep (zoals Baycor, Dorado, Systhane, Rondo) van de markt verdwenen. Score is duidelijk sterker, de laatste testen geven weer aan dat nog geen mindere werking is waargenomen. Om de preventieve werking te verbeteren en de kans op resistentie te reduceren, altijd combineren met captan of Delan. Score uiterlijk binnen 96 uur na begin infectie inzetten, maar met voorkeur ook binnen 48 tot 72 uur. Score moet evenals Chorus en Scala opgenomen worden, daarom is regen na spuiten ongewenst. Voor een goede opname moet de temperatuur de eerste uren na spuiten minstens 10 graden zijn. Schenk aandacht aan persoonlijke veiligheid rondom toepassing. In de politieke azolen discussie waartoe o.a. Score behoort is aandacht voor menselijke veiligheid omdat verhoogde aanraking kan leiden tot verminderde werking van medicijn groepen voor de mens. 8. Fontelis Fontelis (werkzame stof penthiopyrad) is een fungicide die behoort tot de groep carboximiden (SDHI) en binnen de teelt van zowel appel als peer in 2016 voor het eerst bruikbaar is. Binnen de SDHI groep zitten meer producten met aan de basis een gelijk werkingsmechanisme, maar in detail verschillend qua aanpak van onze te bestrijden schimmels. Binnen de SDHI groep kennen we Bellis uit de 1 e generatie en de Luna familie uit de 2 e generatie. Fontelis is hier nu bijgekomen, onderscheidend is de sterke werking tegen schurft. Op meeldauw en zwartvruchtrot zijn echter ook goede effecten vastgesteld. Belangrijk voor de praktijk wordt Fontelis preventief gedurende het zwaartepunt van de desbetreffende schimmel te positioneren. Als het gaat om schurft dan vertaald het zwaartepunt zich in een zogeheten klapper, vlak voor dit moment Fontelis inzetten. Gebruik 0,75 liter per hectare, met minimaal interval van 7 dagen. VT is 21 dagen, residu bij oogst vanaf juni. Maximale dosering per hectare per 12 maanden is voor zowel appel en peer 2,25 liter per hectare. Uit oogpunt van resistentiemanagement de zogeheten FRAQ richtlijnen opvolgen, ter behoud van de middelen die toebehoren tot de hele SDHI groep. Dit vertaald zich dat middelen uit deze groep per 12 maanden maximaal 3x ingezet mogen worden, in combinatie met een bedekkingsfungicide (captan/ Delan DF) maximaal 4x per 12 maanden. In het praktisch gebruik geldt ten slotte nog een belangrijke aanbeveling: Fontelis is geformuleerd op olie basis wat iets oplossing geeft van de waslaag. Brevis en Merpan toegepast in de 7 dagen voor-na Fontelis kunnen een versterkte werking of gewas reactie geven. Daarom qua timing goed kiezen en qua resistentie management de combinatie maken van Fontelis + Delan. BESTRIJDING In de Nederlandse fruitteelt worden de meeste bespuitingen uitgevoerd tegen schurft. Dit zullen preventieve, curatieve en de laatste jaren stop-spray bespuitingen zijn. Wel moet verondersteld worden dat de voorkeur uitgaat naar sanitaire maatregelen en preventieve bestrijding, voorkomen is immers beter dan genezen. 1. Preventief In eerste instantie moeten we altijd inspelen op een preventieve aanpak, technisch en gezien de prijs prestatie verhouding. Voor de preventieve aanpak hebben we momenteel de beschikking tot zeer betrouwbare middelen als: captan, Delan DF en Syllit Flow. Voor het behoud van deze hoge betrouwbaarheidsgraad moeten deze middelen wel in de volle dosering en op de juiste wijze toegepast worden. Om ook in de toekomst gebruik van deze middelen te kunnen maken (ten aanzien van emissie/etiket), is het van groot belang om er zorgvuldig mee om te gaan. Belangrijk is om alle CAF Fruitteeltbericht, pagina 6 van 9
groene delen te voorzien van een preventief filmlaagje. Middelen die in het blad worden opgenomen hebben in vergelijking met contact werkende middelen een langere werkingsduur. Bij aanhoudende droogte in het primaire schurftseizoen is het onmogelijk om voor de eerste voorspellende regen alle groene delen met één preventieve bespuiting te beschermen. Interval is belangrijker dan dosering. Daarom afhankelijk van hoe snel de ontwikkeling van het gewas gaat met regelmaat een preventieve bespuiting uitvoeren. Sterke groei circa 3 dagen en rustige groei circa 7 dagen. 2. Curatief Voor de curatieve bestrijding zijn Chorus, Scala en Score de middelen. We moeten niet uit gaan van een 100% werking. Voor de beste werking is het belangrijk om deze middelen zo kort mogelijk na begin infectie (het binnendringen van de kiembuis) worden ingezet. Chorus en Scala maximaal binnen 48 uur en Score maximaal binnen 72 uur. Score alleen inzetten als de temperatuur met voorkeur boven de 10 C is. Een droge periode van 4 uur na de bespuiting is belangrijk voor een goede opname door het blad. Aan alle bespuitingen met Chorus, Scala en Score moet captan of Delan toegevoegd worden ter stimulering van de preventieve werking en het risico op resistentie te verkleinen. Al deze maatregelen zijn nodig om de effectiviteit van deze middelen nu maar ook voor in de toekomst niet in gevaar te brengen. In bij u plaatselijke zeer kritieke omstandigheden qua uitgangssituatie, perceel of interval Chorus of Scala mengen met Score! Is geen standaardadvies. 3. Stop-spray De laatste jaren is stop-spray in de praktijk toegepast. Deze methode wordt al diverse jaren toegepast. Ook in onze winterlezing hebben wij aan u gevraagd of u weleens de keuze heeft gemaakt voor stopspray. Daaruit bleek dat een groot deel van de telers weleens stop-spray heeft toegepast. Stop-spray is spuiten na de regen maar voordat de eerste kiembuizen indringen. Het mooiste is als de regen is gestopt maar ook lichte regen is geen probleem. De kiembuizen die op dat moment groeien zijn uiterst kwetsbaar (sporenbrij die kiemt in de natte fase). Vanaf het moment dat de eerste kiembuizen gaan binnendringen moet gekozen worden voor een curatief werkend middel. Ook dan is regen na het spuiten ongewenst. De stop-spray methode is vooral geschikt als het (net) niet gelukt is om (kort) voor de regen een preventieve bespuiting uit te voeren of op ras/perceel niveau te versterken. Voor stop-spray is afhankelijk van de heersende temperatuur maar een beperkt aantal uren beschikbaar. Bij 10 graden is dat maar 10 tot 12 uur, bij 7 graden ca 15 uur. Hiervoor zijn captan, Delan en Syllit bruikbaar. Als de beschikbare tijd bijna verstreken is bij voorkeur kiezen voor Syllit. Indien stop-spray niet lukt dan kan alsnog curatieve bestrijding uitgevoerd worden. HULPMIDDELEN Ter ondersteuning voor de bestrijding gebruikt de CAF al ruim 15 jaar het simulatieprogramma Relatieve Infectie Maat (RIMpro) als hulpmiddel. RIMpro betrekt als simulatiemodel gegevens uit weerstations verspreid in de fruitgebieden door het gehele land om vervolgens lokaal te kunnen berekenen waar en wanneer infecties hebben plaats gevonden. In de grafieken wordt een voorspelling opgenomen van 24 uur vanaf het heden. Werking en overwegingen zijn u bekend. Vijf procent uitstoot zal als weinig gevaarlijk worden aangegeven maar als vorig jaar veel schurft voorkwam is daar WEL een gevaarlijke situatie aan de hand. In percelen met een hoge infectiedruk is elke infectie gevaarlijk!!! U kunt RIMpro na het inloggen op onze site (www.caf.nl) raadplegen. Klik dan op actuele grafieken, vervolgens op de button RIMpro, het landkaartje opent, u kunt inzoomen op de landkaart en uw station kiezen. Het bekende scherm opent dan met selectie tussen de diverse grafieken op tabbladen. Omdat de RIMpro omgeving van CAF in the cloud staat, zijn grafieken geen statische plaatjes maar kunt u in en uitzoomen op de grafieken. Onderstaand is een voorbeeld weergegeven, belangrijk is om goed de legenda te lezen. Wij hebben in de grafiek nog aantal aanvullende omschrijvingen ter verduidelijking opgenomen. CAF Fruitteeltbericht, pagina 7 van 9
Klapper Stroma = Kiembuis dringt blad binnen Hoge infectie Het breakpoint kunt u invoeren om de lopende RIM waarde af te breken (bespuiting is uitgevoerd) Breakpoint Matige infectie Kleine infectie Einde primaire seizoen Neerslag Grafiek 3. Leeswijze RIMpro grafiek Ook de regionale weerberichten (radarbeelden enz.) geven vrij betrouwbare informatie over het tijdstip dat de regen gaat beginnen. Gebruik deze allemaal om uw schurftbestrijding met succes uit te voeren. STRATEGIE BESPUITINGEN 2016 1. De ascosporendruk is sterk bepalend voor de strategie. Bij percelen met een hoge sporendruk mag niets misgaan, elke misser zal afgestraft worden. 2. In percelen met een hoge infectiedruk zijn helaas alle infecties gevaarlijk, ook al geeft RIMpro aan dat het gevaar klein is. 3. Cruciaal is de periode van de eerste groene delen tot begin juni (= ca 10 weken). 4. Start met de bestrijding zodra de eerste groene delen verschijnen. Ras / perceel variatie. 5. Een preventieve aanpak met bespuitingen kort voor de regen is de basis voor de bestrijding. 6. Benut ook stop spray bij calamiteiten op perceelsniveau. 7. Bij twijfel of de voorgaande bespuitingen voldoende zijn, dan altijd kiezen voor een curatieve bespuiting. 8. Gebruik volle doseringen. In situaties met veel sporen de maximum dosering toepassen. 9. Overschat de preventieve werkingsduur van de middelen niet. In tijden van snelle bladontwikkeling betreft dit eerder uren dan dagen. Daarmee ook in droge periode regelmatig een bespuiting uitvoeren. 10. Maak gebruik van alle ter beschikking staande hulpmiddelen. BEWARING In de praktijk verschillen rondom de oogst de meningen of gedurende bewaring een schurftpartij de partij er naast kan besmetten. Besmetting kan echter alleen buiten de koelcel, in het perceel in de laatste weken voor de oogst. Wel kan op basis van de omstandigheden in de koelcel (licht, temperatuur, regime) de incubatietijd aanzienlijk verlengd of juist korter (werkcel) worden. CAF Fruitteeltbericht, pagina 8 van 9
BERICHTGEVING DIT JAAR, (incl. RIMpro & (virtuele) WEERSTATIONS) De CAF zal ook dit jaar de schurft infecties aan u melden inclusief ons advies. Dit jaar hebben we de beschikking over de gegevens van circa 70 weerstations. De basis vormt het netwerk van 2015. Nieuw zijn Horssen en Werkendam. In Kloosterzande zijn we overgegaan tot een nieuw type weerstation, voor u zonder effect. Via www.caf.nl kunt u onze stations altijd bekijken, met ververste versies per uur. Elk weerstation omvat 2 grafieken welke u kunt bekijken. De ene is de RIMpro grafiek, deze geeft vooral het gevaar aan van de infecties. De tweede grafiek (Mills) geeft de infecties op basis van uren bladnat en temperatuur. Daarvoor wordt de tabel Mills-3 gebruikt. Om de grafieken te bekijken moet u in de Cloud omgeving klikken op de diverse tabbladen. U treft daar alleen grafieken aan en geen advies. Ook kunt u per station de gedetailleerde weergegevens opvragen, deze staan ook in aparte grafieken. Neem er voor aanvang van kritieke momenten de tijd voor u een update te geven voor 2016. Let op: in de RIMpro en conidiën/mills grafieken staat een lichtblauwe verticale lijn. Deze vormt het moment van nu. Rechts daarvan is 24 uur voorspelling met een verbeterde Noorse weer voorspelling. Het geeft u beeld wat de komende uren komen gaat. Momenteel draaien alle weerstations volledig. Het weerstation tijdperk loopt ten einde, we raken in overgang naar virtuele stations. Via universitair getoetste en meerjarige gevalideerde rekenregels (Canada, ZHR, Zuid EU) op basis van landelijke KNMI stations en Zwitserse Meteo Blue voorspellingen is het mogelijk de perceel metingen sterk te benaderen. CAF draait hier in mee per 2016 met Opijnen (naast echt station), Heinkenszand (naast echt station), Kapelle en Horssen. Ervaring volgen we op en delen met u, maar u kunt ook meekijken via onze site. Ook dit jaar zal de CAF zoals u van ons gewend bent de schurftinfecties exclusief zondag, via ons informatiesysteem in tabel beschrijvend vermelden inclusief advies. Na de paasdagen starten we hiermee op. De eerste infecties zijn al doorgekomen, licht qua Mills, nog zonder of met lage RIM. SAMENGEVAT Bewaar dit bericht als achtergrond document met aspecten rondom de schurftbestrijding. Zet in op een preventieve aanpak, handel op perceelsniveau en betrek onze adviezen samen met uw ervaringen voor bepaling van de aanpak in 2016. PRETTIGE PAASDAGEN Namens de CAF wensen wij u goede en rustige paasdagen. CAF Fruitteeltbericht, pagina 9 van 9