Resultaten over toepassing van fungiciden in graszaad vnl. Italiaans raaigras Georges Rijckaert Graszaadnamiddag - Boekhoute 10 juli 2015
Overzicht 1. Huidige toestand in de praktijk 2. Onderzoek van fungiciden in Ital. raaigras ILVO 2006-08 3. Toepassing van fungiciden in Ital. raaigras LCG-graszaadproeven 2010-11-12 4. Nieuwere SDHI-fungiciden bij zaadteelt van Engels en Italiaans raaigras ILVO 2014 5. Conclusies en aanbevelingen
1. Huidige toestand in de praktijk Kleine steekproef Peiling naar het gebruik van fytomiddelen in uw graszaadteelt Halmverkorter Fungiciden resp. voor Engels en Italiaans raaigras Vragenlijst invullen = 2 min. Doel zijn nieuwe technieken reeds ingeburgerd in de praktijk?
2. Fungiciden in Italiaans raaigras ILVO 2006-08 2.1. Toestand 2002 5 fungiciden erkend in graszaad (uitbreiding erkenning) Allegro (1) Amistar (1) Sphere (1) Horizon (1) Tilt (0,5) Op basis van 1 proef (2001) Ital. raai cv Bellem (2x) geen ziektes vroeg: op 2 tijdstippen T1 = 2-3 knoop T2 = aar 1/3-1/2 uit Zaadopbrengst controle = 1337 kg/ha strobilurines: + 14-18% (190-245 kg/ha) geen verschil onderling triazoles: geen betrouwbaar effect Horizon + 9,6% - Tilt + 4,6% geen verschil tussen tijdstippen Duizendkorrelgewicht (DKG) strobilurines hoger DKG = beter gevulde zaden hoger aantal zaden per m 2 tonifiërend effect (groenblijvend) betere fotosynthese meer aanvoer vanuit stengel-aar-vlagblad
2. ILVO 2006-08 (vervolg) 2.2. Proefopzet 3 veldproeven 2006-07-08 2 cultivars Italiaans raaigras (4x) Meroa (4,8) Salome (6,7) roestresistentie (1-9) 1 toepassingstijdstip = zeer vroege aarvorming = aar ¼-1/2 uit = BBCH 52-54 6 fungiciden + onbehandelde controle Horizon (1) * *= zuivere triazole Allegro (1) Opera (1,5) = Retengo Plus Controle Fandango (1,25) Amistar Xtra (1) = Priori Xtra Input Pro + Impuls (0,8+0,8) = Input(1,25) *
2. ILVO 2006-08 (vervolg) 2.3. Effecten vanwege de cultivars Gemiddeld over 3 jaren: zaadopbrengst van Meroa + 5% t.o.v. Salome (100%= 2099 kg/ha) Geen interactie tussen 2 factoren: - cultivars - fungicdebehandelingen de 2 cvs. reageren op dezelfde wijze op de fungiciden effecten gemiddeld over beide rassen
2. ILVO 2006-08 (vervolg) 2.4. Zaadopbrengsteffecten vanwege de fungiciden 2006 ziektes: geen weer: droog en warm in juni en juli versnelde afrijping zaadopbrengst: MATIG EFFECT o Horizon -2,7% NS o Input + 2,1% (triazole) NS o Strobilurines +4 à 7% (79-216 kg/ha) S 2007 ziektes: sterke roestdruk weer: warme en regenrijke dagen na de bloei Zaadopbrengst: o Horizon +6,6% NS o Strobilurines +22 à 25% (407-473 kg/ha) S
2. ILVO 2006-08 (vervolg) 2.4. Zaadopbrengsteffecten vanwege de fungiciden (vervolg) 2008 ziektes: zeer weinig en late roest (10 DVO) weer: veel regen in 1 helft van juli veel doorwas zaadopbrengst: geen effect Gemiddeld over 3 jaren 1 j=ziektes 2 j=geen ziektes Horizon 100,4 Allegro 108,6 Opera 110,9 Onbehandeld 100 = 2016 kg/ha Fandango 109,3 Amistar Xtra 108,6 Input Pro+Impuls 109,0
2. ILVO 2006-08 (vervolg) 2.5. Conclusies Horizon is niet geschikt als vroeg, preventief middel te vroeg toegepast beter curatief inzetten vlak vóór of na bloei Overige middelen zijn gelijkwaardig in opbrengsteffect gemiddeld: +9,3% +10% 2 op 3 jaren: hoger dkg, - uitgezond. voor Horizon betere zaadvulling door hoger assimilatenaanvoer naar het zaad In 2008: geen effect op dkg te wijten aan concurrentie van veel doorwas en grote stro-opbr. Uitbreiding van erkenning in graszaad lente 2011 Amistar Xtra Opera Input (1,25) Fandango (Priori Xtra) (Retengo Plus)
3. Fungiciden in Italiaans raaigras LCG-proeven 2010-11-12 3.1. Resultaten Alle fungiciden toegepast vlak vóór bloei 2010 - geen ziektes (meeldauw, roest) wel veel zwartschimmels (droogte, afbranden) zaadopbr. Dkg Verdorring 1 bl. controle 100% = 1681 kg/ha 100 73,9 1 l Allegro + 15,3% NS 102,6 69,2 1,25 l Fandango + 11,2% NS 101,1 68,2 2011 - zeer weinig ziektes (sporadisch roest, maar zeer laat) - droogte zaadopbr. Dkg Verdorring 1 bl. controle 100% = 1805 kg/ha 100 99,1 a 1 l Allegro + 7,0% NS 102,0 71,3 b 1,25 l Fandango + 10,5% NS 104,2 81,8 b 2012 - geen ziektes zeer nat zaadopbr. Dkg Verdor. 1+2 blad controle 100% = 1293 kg/ha 100 b 71,7 a 1,25 l Fandango: + 7,9% NS 106,2 ab 55,3 b 1,25 l Aviator + 7,1% NS 105,8 ab 53,2 b 1,25 l Skyway (Evora) + 9,3% NS 108,4 a 57,6 b
3. LCG-proeven 2010-11-12 (vervolg) 3.2. Conclusies 3 seizoenen zonder ziektes, uitgez. 2010 - zwartschimmels onder die voorwaarden: gespoten vlak vóór bloei tendens tot opbrengstverhoging gemiddeld +10% in afwezigheid van ziektes fungiciden toch een tonifiërend effect dit kwam tot uiting in: (langer groen blijven) - tendens tot hoger DKG en betere korrelvulling - tendens tot minder snelle bladverdorring - langer groen blijven van aar-stengel (niet gemeten) - tendens tot hoger zaadvochtgehalte bij dorsen op basis van onderzoek LCG 2012 erkenning in graszaad jan. 2015 Aviator Skyway of Evora SDHI-fungiciden waren echter niet superieur t.o.v. Fandango Nadeel: graszaadstro mag niet vervoerderd worden!
3. LCG-proeven 2010-11-12 (vervolg) 3.3. Aanbevelingen Ons advies luidt: Best een combinatie van strobilurine + triazole preventief + curatief - bij vroege ziektes vroeger toepassen (bij begin aartoppen) (kroonroest = schadelijkst) - anders spuiten vóór bloei (aar ¾ tot 4/4 uit of sporadisch begin bloei) - doel = gezond houden van fotosynthese van gewas Alternatief : - wachten tot er ziektes zijn, maar dan is het meestal te laat! - curatief middel direct na bloei: Horizon = Tebusip Tilt = Bumper + Corbel regelmatig bezoek aan het graszaadgewas noodzakelijk: meestal 2-maal (1+3 of 2+3) 1) Begin aartoppen 2) Juist vóór bloei 3) Na bloei voor controle op kroonroest en zwarte roest (zeer nadelig)
4. Nieuwere SDHI-fungiciden bij zaadteelt van Engels en Italiaans raaigras ILVO 2014 4.1. Doel Uittesten van nieuwe groep SDHI-fungiciden in graszaad reeds erkend in granen SDHI = remmer van enzym in energiesysteem van schimmel = krachtige werking en lange nawerking (35 d) = groenblijvend effect Bepalen van optimaal toepassingstijdstip in graszaad: Engels raaigras Italiaans raaigras Effect op zaadopbrengst Effect op andere parameters
4. Nieuwe SDHI-fungiciden - ILVO 2014 (vervolg) 4.2. Geteste fungiciden en tijdstippen Tijdstippen Engels raai Italiaans raai o T1 3 knoop + - o T2 eerste aartoppen + + o T3 begin bloei + + o T4 na einde bloei + + Fungiciden - Controle - Seguris 1 - isopyrazam - Fandango 1,25 - Granovo 2 - boscalid - Aviator 1,25 bixafen - Quilt Xcel 1 (niet in Ital.) - Skyway 1,25 bixafen (niet in Ital.) - Horizon 1 * - Adexar 1,5 fluxapyroxad -Tilt+Corbel 0,5+0,5 - enkel na bloei
4. Nieuwe SDHI-fungiciden - ILVO 2014 (vervolg) 4.3. Resultaten Engels raaigras Algemeen - cv. Melpetra (4X) laat voedertype - halmverkorter Moddus + Actirob B: 0,4 + 1 L/ha in 2-3 knoop - bij behandelingstijdstippen weinig ziektes aanwezig o T1 zeer sporadisch bladvlekkenziekte (BV) o T2 zeer sporadisch bladvlekkenz. en kroonroest (R) o T3 1+2 blad = 1,6% R+BV o T4 1+2 blad = 4% R+BV - 14 dagen vóór oogst zware aantasting van zwarte roest
Zaadopbrengst en DKG Engels raai 2014
4. Nieuwe SDHI-fungiciden - ILVO 2014 (vervolg) Zaadopbrengst - opvallend hoge zaadopbrengst bij de controle = 2003 kg/ha - optimaal tijdstip vlak vóór bloei (T3) alle fungiciden verhoogden duidelijk de opbrengst, uitgezonderd Fandango + 9,3% NS Horizon + 8,6% NS gemiddelde verhoging = +18,4% (369 kg/ha) beste middelen Skyway (+22%) Seguris (+22%) Adexar (+19,5%) - behandelingen bij T1 (3 knoop) en bij T4 (na bloei) geen signific. verhoging tav de controle - bij T2 (vroege aartoppen) alleen significante verhoging bij Adexar (+22,4%) wijst op langere nawerking! Seguris (+14,5%)
4. Nieuwe SDHI-fungiciden - ILVO 2014 (vervolg) Duizendkorrelgewicht en verklaring - behandelingen T2-T3-T4 verhogen duidelijk het DKG tov controle - niet bij de vroegste behandelingen T1 (3 knoop) - tendens tot nog hoger DKG bij alle behandelingen van T3, uitgezonderd voor Horizon en Fandango - tendens tot lager DKG bij T4 (na bloei) Hogere zaadopbrengsten gingen gepaard met: - lagere verdorring van vlagblad 17/07= 11 DVO of groenblijvend blad vooral bij T3-behandelingen, uitgez. Fandango, Seguris, Horizon - hogere vegetatie-index (Greenseeker) of groenblijvend zaadgewas (blad, stengel, aar) 18/07 = 10 DVO vooral bij T3-behandelingen, uitgez. Quilt Xcel, Horizon
4. Nieuwe SDHI-fungiciden - ILVO 2014 (vervolg) Conclusies Engels raaigras - ondanks geringe ziektes vóór bloei interessant om te spuiten - optimaal tijdstip van bespuiting vlak vóór bloei * alle fungiciden (vóór bloei) verhoogden de opbrengst +18,4%, uitgezonderd: o o Horizon +8,6% meer verdord vlagblad, minder groene stengel+aar Fandango +9,3% meer verdord vlagblad, maar groene stengel+aar dit zal nog moeten bevestigd worden in proef 2015 (zwarte roest?) * middelen zijn gelijkwaardig Aviator Granovo Quilt Xcel * iets betere middelen Skyway (Evora) Seguris Adexar - Na bloei: o o (vet = erkend in graszaad) Tilt + Corbel (+11,4% NS) kan geleden schade niet meer herstellen Horizon (=Tebusip) na bloei zou oplossing kunnen geven ingeval van zwarte roest
4. Nieuwe SDHI-fungiciden - ILVO 2014 (vervolg) Aanbevelingen Engels raaigras Preventief spuiten in Engels raai (vóór bloei) = een must = verzekeringspolis zelfs als er weinig ziektes voorkomen, toch spuiten! - tonifiërend effect best een combinatie van triazole + strobilurine (of bixafen) vergt minder gewasopvolging Fandango (zwarte roest??) Horizon (minder sterke nawerking) nog controleren op zwarte roest ± 2 weken vóór oogst curatieve middelen Horizon (Tebusip) Tilt (Bumper) + Corbel meerwaarde van nieuwe SDHI is nog niet bewezen en niet erkend in graszaad wel erkend: Skyway (Evora) en Aviator (2015) geen stro vervoerderen!! erkende middelen zie lijst fytoweb Indien niet preventief, dan curatief vergt nauwgezette gewasopvolging zeker spuiten ingeval van zwarte roest zeer nefast voor zaadopbrengst is goedkoper, maar geringere meeropbrengst te verwachten middelen: Horizon (Tebusip) Tilt (Bumper) + Corbel
4. Nieuwe SDHI-fungiciden - ILVO 2014 (vervolg) 4.4. Resultaten Italiaans raaigras Algemeen - cv. Meroa (4X) - zeer vroege voedersnede 24 april - halmverkorter Moddus + Actirob B: 0,4 + 1 L/ha in 2-3 knoop - bij behandelingstijdstippen weinig ziektes aanwezig o T2 - aartoppen zeer sporadisch bladvlekkenz.(bv) o T3 - begin bloei 1+2+3+4 blad = 0,3% meeldauw+bv o T4 - na bloei 1+2+3+4 blad = 0,4% BV+ kroonroest - evolutie van ziektes nadien zonder betekenis o o 19 DVO 1+2 blad = 0,6% kroonroest + BV 5 DVO 1 blad = 1,9% kroonroest + BV
Zaadopbrengst en DKG Italiaans raai 2014
4. Nieuwe SDHI-fungiciden - ILVO 2014 (vervolg) Zaadopbrengst - zeer hoge zaadopbrengst bij de controle = 2492 kg/ha - optimaal tijdstip vlak vóór bloei (T3) alle fungiciden verhoogden duidelijk de opbrengst tov de controle gemiddelde verhoging = +13% (322 kg/ha) Fandango presteert hier het best +16,7% Horizon iets minder efficiënt (+8,5%), wel beter dan de controle - bij T2 (vroege aartoppen) alleen significante verhoging bij Fandango (+10,4%) wijst op langere nawerking! Adexar (+9,3%) - bij T4 (na bloei) geen signific. verhoging tav de controle (+7,3%)
4. Nieuwe SDHI-fungiciden - ILVO 2014 (vervolg) Verklaring - geen verschil in DKG tussen de behandelingen alleen verhoogde tendens bij T3, uitgez. voor Horizon - geen verschil in verdorringsgraad van bovenste bladeren (op 2 tijdstippen) - tendens tot hogere vegetatie-index (Greenseeker) groenheid - toch positief verband (correlatie) tussen zaadopbrengst DKG (12%) vegetatie-index (11%) - een langer groenblijvend zaadgewas (stengels aren) in afwezigheid van ziektes kan leiden tot betere fotosynthese en bijgevolg hogere zaadopbrengst
4. Nieuwe SDHI-fungiciden - ILVO 2014 (vervolg) Conclusies en aanbevelingen Italiaans raaigras - ondanks geringe ziektes vóór bloei interessant om te spuiten - optimaal tijdstip van bespuiting vlak vóór bloei - alle fungiciden (begin bloei) verhoogden de opbrengst +13%, o weinig verschil tussen fungiciden onderling o beste middel Fandango +16,7% o Horizon minder effect op zaadopbrengst +8,5% (wel S) o goede, erkende middelen: Fandango Aviator (prijs?) o superioriteit van nieuwe SDHI moet nog bewezen worden (prijs!) en nog niet erkend in graszaad (Adexar, Seguris, Granovo) - bij afwezigheid van ziektes na bloei o niet aangewezen om nog te spuiten matig effect +7,3% (Tilt+Corbel) NS - bij sterke ziektedruk effect zal veel groter zijn (20-30%)
5. Rendabiliteit van fungiciden in Italiaans raaigras Graszaad - Italiaans raai Opbrengstniveau 1500 1800 2000 Meeropbrengst + 10% 150 180 200 prijs 0,70 /kg 0.7 0.7 0.7 Meeropbrengst ( /ha) 105 126 140 Kostprijs fungiciden toepassing 20 /ha incl. Saldo Meeropbrengst Horizon +4% 42 50.4 56 Horizon -Tebusip 46-4 4.4 10 Fandango 1,25 94 11 32 46 Skyway-Evora 1,25 115-10 11 25 Aviator 1.25? Input 1.25 100 5 26 40 Opera - Retengo Plus 1,.5 79 26 47 61 Quilt Xcel 1,0 85 20 41 55 Granovo 2,0 111-6 15 29 Adexar 1,5 122-17 4 18 Seguris 1,0 82 23 44 58 vetjes = erkend in graszaad
6. Te onthouden voor Italiaans raaigras - algemeen minder ziektes in Ital. raai - interessant om te spuiten omwille van green-effect zaadopbrengst - compromis zoeken tussen gewasschade en bescherming tot de oogst 1 bezoek begin aarvorming 1/4 2 bezoek begin bloei 3 bezoek - 2 weken vóór oogst Ziektes? Ziektes? Ziektes? zwarte roest ja neen ja neen ja neen Einde Spuiten - combinatie van triazool+ strobilurine - zie lijst erkende middelen - Horizon=Tebusip enkel voorbehouden bij begin bloei (kortere nawerking) - bixafen: superioriteit nog niet bewezen nadeel: stro niet vervoederen! resultaten einde 2015 Spuiten - als voordien Horizon=Tebusip zeker controleren curatief spuiten met a.s. - als andere middelen risico
Dank u wel Instituut voor Landbouwen Visserijonderzoek Burg. Van Gansberghelaan 109 9820 Merelbeke België T + 32 (0)9 272 27 00 F +32 (0)9 272 27 01 plant@ilvo.vlaanderen.be www.ilvo.vlaanderen.be
bladvlekkenziekte
meeldauw
kroonroest
zwarte roest