Brussel, 15 januari 2015 Mijnheer de Minister, Dames en heren, In zijn meest optimale werking is het Secretariaat een tegengif voor inertie en stilstand. Met de nieuwe wind in de zeilen zullen we die traditie proberen voort te zetten. Ik zal vandaag kort toelichten hoe wij praktisch invulling zullen geven aan de eerder aangehaalde principes van rationalisatie en inperking. Ook het Secretariaat gelooft dat de voorliggende kansspelpolitiek de legitimiteit van het kansspelbeleid ondersteunt, meer zelfs via een beleid van inperking en rationalisatie bevat een relancepolitiek die de nodige stabiliteit biedt aan deze sector niet in het minst ten aanzien van al dat internetgeweld die inbeukt op een goede en noodzakelijke regulering. Het biedt ook mogelijkheden de bescherming van de speler verder te verfijnen. Algemeen willen we een deel van het beleid meer gaan afstemmen op de gemeenten. We willen beter gaan communiceren met hen. Niet alleen zien we een toenemend aantal gemeentes die nog altijd eraan denkt de gereguleerde exploitatie van kansspelen te verbieden en waarbij te gemakkelijk het internetaanbod uit het oog wordt verloren. Beter beperkt aanvaarden en beheersen, dan verbieden en de ogen sluiten lijkt ons hierin wezenlijk. Ook op het vlak van concessies en convenanten moet meer toenadering tot de gemeentes worden gezocht. Louter de kansspelmarkt inperken, rekening houdende met de toenemende transnationale (internet)context, zou teveel afbreuk doen aan de kanaliseringsopdracht die de wetgever voor ogen heeft. Spelers moeten worden beschermd, desnoods worden uitgesloten, zonder dat het echter de bedoeling kan zijn dat eigenlijk een situatie wordt beoogd dat de gokker niet langer gokt. Daarom moet de kansspelmarkt voldoende attractief zijn om deze kanalisering te bestendigen. De sector moet dus renderen, wat de Staat ook een (financiële) return moet opleveren, aangezien de maatschappij de sociale en maatschappelijke kosten op zich neemt. En de Kansspelcommissie is en blijft een lerende organisatie. De analyse van het Rekenhof blijft pertinent. De economische aspecten van een goksector moeten goed begrepen worden en een voldoende mate van controle op de gokmarkt moet worden gerealiseerd. Wij geven toe dat dit momenteel niet langer het geval is en vragen dus aan de Regering een eigen Statuut zodat de Kansspelcommissie een doorstart kan maken. In tijden van crisis is het niet goed de regulator te verzwakken, integendeel een versterking is meer dan aangewezen en lijkt ons een goed tegengewicht voor de kritiek als zou de overheid enkel in de lusten, maar niet in de lasten van het gokken geïnteresseerd zijn. Waar denken we aan op het vlak van de casino s? Het huidige regeerakkoord voorziet in de komst van twee bijkomende casino s en in een regulering voor casino s aan boord van een cruiseschip. De komst van twee bijkomende casino s in België betekent een gevoelige uitbreiding van het aanbod (+ 20%), rekening houdend ook met de bijkomende online kansspelvergunningen voor casino s. Het is wellicht niet de bedoeling van de wetgever de bestaande vergunninghouders in moeilijkheden te brengen. Daarom is het aangewezen dat er voldoende aandacht is voor de plaats van inplanting en een gelijkwaardigheid van exploitatie.
De plaats van inplanting lijkt minder voor discussie vatbaar in Vlaanderen (alhoewel een casino in Antwerpen een impact zal hebben op Brussel en Knokke) in vergelijking met Wallonië waar een koppeling aan het Belgisch bevolkingsaantal (+12 miljoen) en een studie over de lokalisatie voor correcte economisch exploitatie misschien meer aan de orde is. Het is niet de bedoeling dat in de nieuwe casino s alles mag en in de oude casino s met oude concessies vooral beperkingen gelden. Dit is een bijkomend argument om de Kansspelcommissie in een vroeger stadium te betrekken dan bij de toekenning van de vergunning. Voor de cruiseschepen is mits gepaste regeling een uitbreiding van de markt niet aan de orde. Een professor zeerecht komt er aan te pas om juridisch een zicht te krijgen of er nu wel of niet een exploitatie mag gebeuren in de territoriale wateren, maar grosso modo lijkt het mogelijk zijn een wettelijke regeling voor cruises uit te werken die niet gericht is op de Belgische bevolking en waardoor een bepaalde exploitatie van kansspelen aan boort van zeecruises kan worden uitgesloten van het toepassingsgebied van de Kansspelwet zonder dat de bescherming van de Belgische speler wordt aangetast. Het moet blijven gaan om een buitenlands publiek dat België aandoet en niet om een Belgisch publiek dat een nieuw kanaal vindt om kansspelen te spelen. In dit laatste geval zou EPIS moeten worden toegepast. Het openhouden van het casino nadat het schip is aangemeerd, houdt een risico op bijkomende concurrentie voor de casino s in de reële wereld in en is in die zin niet aan te bevelen. Niettegenstaande deze uitbreiding van de kansspelmarkt gepaard dient te gaan met een inperking in de andere exploitatievormen van kansspelen (zie onderdeel Speelautomatenhallen), zijn vanuit de invalshoek van rentabiliteit, bijkomende maatregelen voor de casino s noodzakelijk: - Ondersteuning attractiviteit casino s (combinaties hotel, gelijkaardige toepassing van antiwitwasregels zoals in de buurlanden,..) - structureel overleg installeren met de gewesten teneinde de belastingsproblematiek in de juiste context te plaatsen. Bijvoorbeeld is nu veel tijd en energie verloren in een discussie over het belasten van online spelerswinsten en is het less is more-principe op sommige momenten aan de orde. Het zal een uitdaging zijn om de belastingsproblematiek in te schalen in een meer integraal kansspelbeleid. Het is goed dat ook hier vandaag belastingsexperts van de gewesten aanwezig zijn - attractiviteit van het machinepark (innovatie, verbinden van verschillende slotmachines met grotere prijzen,.) - ondersteuning van de niet-problematische speler (geven van een zekere verantwoordelijkheid aan de casino s op het vlak van geschenken, klantenkaarten op basis van speelpunten, gelijkaardige toepassing uurverlies als buurlanden, meer keuze en mogelijkheden op het vlak van spelleveranciers, lucky chips en tombola s gelinkt aan speldeelname - Op korte termijn is een nuancering van een al te generalistisch rookverbod verder aangewezen. De exploitatie van rookkamers zonder het risico op een strafblad voor de vergunninghouder blijft essentieel. Dit heeft Nederland goed begrepen. De kanaliseringsopdracht is even belangrijk is als de beperking van het roken bij de burgers - Onderscheid tussen spelers en bezoekers zodat groepen niet in hun geheel moeten geweigerd worden als iemand identiteitskaart niet bij zich heeft of omdat een volwassen persoon de leeftijd van 21 jaar nog niet bereikt heeft. Er kan worden gedacht aan het toelaten van geïdentificeerde personen in een casino zonder dat zij kunnen spelen. Op het vlak van poker bijvoorbeeld is de leeftijdsgrens van 21 jaar niet echt realistisch meer (poker kan qua gevaarlijkheid op het niveau van een weddenschap worden geplaatst) - Mogelijkheid weddenschappen aan te bieden in het casino naar analogie met de gemengde websites in de online wereld. En wat met de speelautomatenhallen Gezien de uitbreiding van het casinoaanbod moet ook aan inperking worden gedacht. Sommige
speelautomatenhallen, ondanks deze investeringen, met moeite het hoofd boven water kunnen houden en draaien met verlies. Het huidige aanbod van 180 speelautomatenhallen is niet houdbaar en moet, ook om de sector leefbaar te houden, verminderd worden naar 150. Het aantal vergunningen zou kunnen afvloeien door structureel verliesmakende vergunningen niet te hernieuwen en door geen plaatsen vacant te verklaren na stopzetting of intrekking van een vergunning, en dit tot de nieuwe limiet is bereikt. Daar tegenover staat dat de attractiviteit van de markt kan worden verhoogd door het fysisch samenbrengen van meerdere speelautomatenhallen in 1 ruimte, uiteraard mits het bezitten van de nodige vergunningen en zonder dat kan worden toegelaten dat ze een serieuze impact hebben op de exploitatie door de A-vergunninghouders (waar bijvoorbeeld een verplichting tot het aanbieden van live spelen geldt). Ook de speelautomatenhallen moeten attractiever kunnen worden (aangepast rookverbod, weddenschappen, het toelaten van kredietkaarten, in beperkte mate een attentie aan een speler te geven. Er kan hierin gedacht worden aan het toelaten van een buffet gedurende enkele malen per jaar en het geven van een cadeau met een beperkte waarde (vb. 20 euro) bij een speciale gelegenheid), een alcoholisch drankje bij een bepaald evenement mits goedkeuring van de gemeente. Drankgelegenheden De aanwezigheid van het typespel bingo in drankgelegenheden is een typisch Belgisch verschijnsel (de aanwezigheid van kansspelen in een café is dat minder). De wetgever accepteerde de exploitatie van bingo s als nevenactiviteit bij een drankgelegenheid. Niettemin is vandaag duidelijk dat de exploitatie van deze kansspelen in heel veel gevallen tot hoofdactiviteit is verworden. Regelmatig wordt vastgesteld dat geen enkele verantwoordelijke fysisch aanwezig is om de drankgelegenheid naar behoren te runnen. Deze fictieve drankgelegenheden doen het imago van de bingo uiteraard geen eer aan. Het fenomeen zien we ook bij de dagbladhandels, maar daar kom ik nog op terug. De bingo heeft daarnaast een negatieve bijklank verworven door het gebrek aan bescherming van de kwetsbare speler. Er is het verbod tot spelen voor minderjarigen, hetgeen door de vergunninghouder C vaak onvoldoende wordt gecontroleerd. En dat alles los van een algemeen maatschappelijk onbehagen t.a.v. de bingo. In heel wat drankgelegenheden staan op exponentieel groeiende wijze artikel 3.3 toestellen opgesteld om het gokaanbod voor de klant te vergroten. Deze toestellen vallen momenteel onder de uitzonderingen op de kansspelen voorzien in artikel 3.3 van de kansspelwet, waardoor er geen enkel toezicht op deze toestellen is. Deze toestellen worden in een steeds groter aantal teruggevonden en worden zelfs ter vervanging van de bingo s opgesteld in drankgelegenheden die om één of andere reden geen vergunning C kunnen verkrijgen. Erger zelf ze evolueren naar slotmachines zonder enige vorm van controle of uitsluiting van de kwetsbare speler. Om de horeca het niet moeilijker te maken dan nodig is, maar omdat het belangrijk is de negatieve maatschappelijke connotatie gelinkt aan de bingo s om te vormen, is het aangewezen de 3.3.- toestellen onmiddellijk te verbieden en enkel deze toestellen toe te laten die gecontroleerd worden door de Kansspelcommissie. Quid weddenschappen? Sinds 2011 levert de Kansspelcommissie vergunningen af voor wedkantoren. Voorheen werd deze sector door FOD Financiën gecontroleerd, controles die zich beperkten tot het fiscale luik inzake het aannemen van weddenschappen. De Kansspelcommissie heeft sinds 2011 een regulering voor deze specifieke markt ontwikkeld. Zo hebben toch verschillende (grote) aanbieders de Belgische markt moeten verlaten wegens malafide praktijken.
De spreidingsmaatregel wordt wel soms omzeild door een toenemend aanbod aan fictieve dagbladhandels. De Kansspelwet voorziet immers dat dagbladhandels bij wijze van nevenactiviteit weddenschappen mogen aannemen. De voorwaarden voor dagbladhandels zijn heel wat minder streng (geen registratieplicht, geen videobewakingssysteem, ) of worden bijvoorbeeld niet als imagoverlagende handelszaken beschouwd. Net als bij de kansspelinrichtingen klasse C waar de kansspelen ook belangrijker worden door een dalend cafébezoek, biedt deze uitzondering de dagbladhandels de mogelijkheid dalende inkomsten uit persartikelen te compenseren. Tot op zekere hoogte is dit acceptabel. Echter fictieve dagbladhandels, die zonder enige vorm van investering opgericht worden om weddenschappen te kunnen aanbieden in een buurt waar reeds een wedkantoor is gelegen, betekenen oneerlijke concurrentie voor zowel de echte dagbladhandels als de echte wedkantoren. Dit kan dus niet getolereerd worden. Een striktere controle op de omzet die wordt gerealiseerd in dagbladhandels moet ervoor zorgen dat de fictieve dagbladhandels geen kans meer maken. In de sector van de exploitatie van de weddenschappen in de reële wereld moet ook een aangepast reclamebeleid worden ontwikkeld omdat zij enerzijds sterk onder druk staan van de online weddenschappen (zie ook de evolutie van mobiele telefoons en tabletten), en zij anderzijds zich qua beschermingsniveau op hetzelfde niveau bevinden van een loterijproduct. Hier kan gedacht worden aan kleine (kennismakings)bonussen. Match-fixing als internationaal fraudefenomeen krijgt meer en meer aandacht, ook vanuit de gewesten. De KSC is bereid hierin centraal te ondersteunen, de discussie te objectiveren en de nodige investeringen te doen om informatie te gaan uitwisselen binnen België en met Nederland en Luxemburg bijvoorbeeld. En het internet, wat doen we daar mee? We zien dat de websites evolueren naar gemengde websites waar zowel casinospelen, speelzaalspelen als weddenschappen worden aangeboden. De uitdaging voor de online sector ligt erin de beperkingen vervat in de Koninklijke besluiten te gaan implementeren en de markt moet beter worden gemonitord. De discussies over live gaming tonen het schone en het minder schone aan de sector. Minder schoon is dat operatoren niet zelfstandig overgaan tot een controle van dit soort spelen op vanuit België, schoner is wel dat de betrokken vergunninghouders hun steun geven om door te drukken dat deze exploitatie vanuit België in de toekomst zal gebeuren. Het online kansspelaanbod zal scherp aan het licht brengen dat de Kansspelcommissie een doorstart moet maken, dat moet worden werk gemaakt van een coherentie en algemeen regulerend beleid voor alle kansspelen en dat het niet houdbaar is dat de Kansspelcommissie nog altijd geen voltijds personeelslid kan vrijstellen om de online kansspelmarkt die qua grootte de reële wereld aan het bijhalen is. Ook bij de weddenschappen kan nog altijd geen voltijds personeelslid worden vrijgemaakt. Ter vergelijking in Nederland heeft de regulator die de online kansspelen (dus niet de reële wereld) moet monitoren een personeelsbestand van 60 personeelsleden, en er is nog niet eens een wetgeving. En tot slot nog iets over de belspelen. Deze blijven aanbellen aan de deur van de Kansspelcommissie en het zijn verschillende bezoekers, ofwel de vergunninghouder dan wel een strijdende speler. Het komt de Kansspelcommissie voor dat er geen nationaal draagvlak is om momenteel de belspelen te verbieden en zoals in het begin gezegd beheersen en controleren is nog altijd beter dan verbieden waar een markt voor bestaat. Bovendien zijn in Vlaanderen nog uitwassen van veel emotie aanwezig en getroost men zich niet altijd de moeite de Audit van het Rekenhof te bestuderen. En wil men daadwerkelijk een structureel beleid gaan ontwikkelen op basis van de emotionele oprispingen van enkelingen? Nu goed, het zijn vragen die de Kansspelcommissie niet hoeft te beantwoorden als de regelgever het doet. En de regelgever geeft nog altijd opdracht de belspelen te toetsen aan het
voorliggende besluit, wat dan ook plichtsbewust wordt gedaan. Maar laten we hier toch ook niet mee eindigen: Dank aan allen om hier aanwezig te willen zijn en uw interesse te tonen in het toekomstig kansspelbeleid. We nodigen u uit om bij een glaasje na te praten over alle woorden en principes die vandaag hier aan bod gekomen zijn en de vorm die aan het toekomstige kansspelbeleid moet worden gegeven. En dank bovenal om aanwezig te zijn bij het begin van het jubileumjaar van de Kansspelcommissie. We zijn niet blind voor een mogelijk stijgende kritiek op het kansspelbeleid. Economische crisissen doen de discussie over kansspelen altijd toenemen, maar het lijkt ons belangrijk dat de mensen hier elkaar vinden in de verdere uitbouw van een kansspelbeleid en volwaardige regulator. En eigenlijk is het van belang dat de Kansspelcommissie niet afwezig blijft in het maatschappelijk debat en probeert de discussie te ijken en verrijken. Dank u. Peter NAESSENS Secretariaatshoofd Kansspelcommissie