Uitvoeringsplan W. van Vliet Uitvoeringsplannen particulier natuurbeheer Peilvak9 en Oukoop Noord
COLOFON bui-tegewoon - groenprojecten publicatie 2015-11j Ouderkerk aan den IJssel, september 2015. Status : Definitief Auteur In opdracht van Projectleiding : R.J.S. Terlouw. : Programmabureau Utrecht-west. : J.. van Drunen (joyce.van.drunen @utrecht-west.com) 2 Uitvoeringsplan W. van Vliet natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015
Inhoudsopgave 1 Inleiding... 4 2 Ligging en beschrijving projectgebied... 5 3 Voorgenomen ontwikkeling... 7 4 Plankaart en uitwerkingsplan... 8 5 Grond- en waterbalans... 9 6 Vergunningen... 10 7 Toekomstig beheer... 10 8 Vervolg stappen... 11 Bijlagen Bijlage 1: Staat van eenheden / inschrijfstaat... 12 Bijlage 2: Plankaart... 13 Bijlage 3: Plagprofielen van Vliet... 14 Bijlage 4: Tabelmatig beheerplan... 15 Uitvoeringsplan W. van Vliet natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015 3
1 Inleiding In het kader van het gebiedsconvenant Groot Wilnis Vinkeveen 2010-2020 (Stichting Ontwikkeling de Venen, 2010) wordt gewerkt aan de realisatie van vijf doelen namelijk schoon water, beperken bodemdaling, veelzijdige natuur, vitale landbouw en weidse recreatie. In dit convenant is voor de polders Donkereind, Demmerik (Peilvak 9) en Oukoop Noord een draslandverbinding voorzien die een onderdeel moet vormen in de ecologische verbinding tussen de Nieuwkoopse plassen en de Vinkeveense plassen c.q. de Vechtplassen. In het gebiedsconvenant zijn de maatregelen en doelen beschreven die tot realisatie van de draslandverbinding moeten leiden. In het realisatieplan Groot Wilnis- Vinkeveen 2011-2020 (Stuurgroep Groot Wilnis-Vinkeveen, 2011) is nader op de realisatie van deze doelen ingegaan. Een nadere uitwerking van het tracé en de mogelijke maatregelen in polder Donkereind is in 2013 opgesteld (Terlouw, 2013). Onderdeel van deze draslandverbinding is de natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord. Een tracé in de draslandverbinding tussen enerzijds reservaat Demmerik en de Grote Sniep naar het zuiden en anderzijds reservaat Demmerik en de faunapassage onder rijksweg A2 naar het oosten. Deze natuurverbinding is in december 2014 met een ruilproces, via de systematiek Verkavelen voor groei, tot stand gekomen. Hierbij zijn gronden in eigendom van de provincie Utrecht ingezet. De natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord wordt gerealiseerd door middel van Particulier Natuurbeheer. Onderdeel van de kavelruilakte waren dan ook onder andere een kwalitatieve verplichting en een plan Schetsinrichting en beheer voor particulier natuurbeheer (Kuiper, 2014 & Terlouw, 2014) met daarin de natuurdoelen op hoofdlijnen die is vastgesteld door de Stuurgroep Groot Wilnis-Vinkeveen en de Gedeputeerde Staten van de provincie Utrecht in november 2014. Programmabureau Utrecht-West heeft Bui-tegewoon, groenprojecten verzocht om in overleg met de particulier natuurbeheerders en in samenwerking met de betrokken organisaties het schetsontwerp op bedrijfsniveau uit te werken naar een hoofdrapport en twaalf individuele uitvoeringsplannen per ondernemer voor de uitvoering (al dan niet via een aannemer) van de natuurinrichting. Deze uitvoeringsplannen bevatten naast een nadere uitwerking een werkomschrijving, detailtekeningen, inschrijfstaat en een doorkijk naar het toekomstig beheer. Dit plan met bijlagen betreft de uitwerking van deze opdracht voor het bedrijf van de heer van Vliet gevestigd aan de Oukoop 16-3626 AW Nieuwer ter AA. 4 Uitvoeringsplan W. van Vliet natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015
2 Ligging en beschrijving projectgebied Ligging De agrarische percelen die de heer van Vliet in particulier natuurbeheer zal nemen zijn gelegen aan weerszijde van de Oukoop in de gemeente Stichtse Vecht. Het nieuwe natuur perceel is kadastraal geregistreerd met nummers BKL09K 805 G0000, BKL09K 0447 G0000, BKL09K 00806 G0000, BKL09K 00804 G0000 en BKL09K 00596 G00000 zijn weergegeven in figuur 1. De oppervlakte bedraagt respectievelijk 0,4735 0,0660 1,3790 2,3850 en 1,7580 hectare, totaal 6,0615 hectare. Figuur 1. Ligging natuur perceel van Vliet Ontwikkeling Streven is de percelen te ontwikkelen naar nat schraalland en vochtig hooiland door middel van het afplaggen van de voedselrijke bovenlaag (model 1). Op enkele delen zal een kleine natuurvriendelijke oever worden gerealiseerd. Op de beheerstroken zal verschraling door een beheer van maaien met afvoeren van het gewas worden gerealiseerd. Actuele natuurwaarden Voorafgaand aan de inrichting bestaat het perceel uit een grassenmix vegetatie. De oevers zijn botanisch redelijk tot lokaal goed ontwikkeld. Langs de zuidrand van het perceel ten westen van de Oukoop ligt een moerassig perceel met aangrenzend een waterpartij van de voormalige zandgracht ten bate van de aanleg van de A2. In het westen loopt het perceel uit in een trapezium vormig deel waarbinnen een verland relict van deze zandgracht is gelegen dat nu een moerassig karakter heeft. Weidevogels zijn vrijwel afwezig. Uitvoeringsplan W. van Vliet natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015 5
Bodem De bodem bestaat uit een toplaag van veraard kleiig veen met op een diepte van 35 cm bosveen (veen met houtresten). De zuurgraad bedraagt een ph van 4,9-6,3. Bij het bodemonderzoek (Tomassen en Smolders, 2014) is een hoog fosfaat-gehalte gemeten met een Olsen P van 803-1604 µmol/ltr. De hoogste fosfaat waarden zijn gemeten op het perceel ten oosten van de Oukoop. De laagste waarden zijn aanwezig op de trapeziumvormige perceeldelen in het westen. Op een diepte van 0,20 0,30 m lopen de fosfaat waarden terug naar gemiddeld 750 µmol/ltr. Dit zijn fosfaat lasten die geschikt zijn voor het ontwikkelen van vochtig hooiland (< 800 µmol/ltr) gevonden en kunnen door middel van maaien en afvoeren snel doorzetten naar waarden voor nat schraalland. Een samenvatting van locaties en resultaten van het bodemonderzoek is weergegeven in figuur 2. Figuur 2. Onderzochte locaties van Vliet. Water en drooglegging De naar natuur om te vormen percelen zijn gelegen in twee peilvakken. Peilvak 3 betreft het gedeelte ten oosten van de Oukoop. Dit peilvak heeft een vast peil van 2,25 NAP. De drooglegging bedraagt gemiddeld circa 0,40 m. Peil vak 25 ligt ten westen van de Oukoop en heeft een zomerpeil van -2,35 NAP en een winterpeil van 2,45 ANP. De drooglegging verschilt hier tussen het lengte perceel, circa 0,40 m en het dwarsstuk tegen de Demmeriksekade circa 0,32 m (FactoGeo-meetdienst, 2015). Om (regen) water af te kunnen voeren liggen er greppels in de percelen 6 Uitvoeringsplan W. van Vliet natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015
Kabels en leidingen Bij een oriënterende graafmelding zijn geen aanwijzingen gevonden die er op wijzen dat kabels en leidingen op de in te richten percelen van Van Vliet aanwezig zijn. Direct grenzend aan de in te richten percelen van Van Vliet zijn in de berm van de Oukoop wel kabels en leidingen gelegen. Des gevraagd heeft de heer van Vliet aangegeven geen kennis te hebben van kabels en leidingen die beperkingen op kunnen leveren voor de voorgenomen maatregelen. Hij merkt hierbij op dat de percelen pas recent door hem zijn verworven, waardoor hij mogelijk informatie mist. 3 Voorgenomen ontwikkeling In het schetsplan (Terlouw 2014) is afgesproken om de doeltypen Nat schraalland en Vochtig hooiland te ontwikkelen door afplaggen van grote delen van de percelen. De beheerstroken, niet vergaven perceeldelen en de westelijke trapezium vormige percelen worden door middel van verschralingsbeheer ontwikkeld tot vochtig hooiland. Op een drietal plaatsen wordt een kleine natuurvriendelijke oever aangelegd. Het tracé van de voormalige zandgracht wordt visueel zichtbaar gehouden door het te beheren als een moerassige zone met grote helofyten. Uitvoeringsplan W. van Vliet natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015 7
4 Plankaart en uitwerkingsplan Op basis van de in paragraaf 3 vastgelegde afspraken is de plankaart opgesteld die is weergegeven als figuur 3 en als los document in bijlage 2 is opgenomen. Figuur 3 Plankaart natuurinrichting van Vliet De inrichtingswerken zullen bestaan uit het aanleggen van enkele kleine natuurvriendelijke oevers en het profileren van delen van de voormalige zandgracht aan de westzijde naar moerasvegetatie zodat dit profiel weer zichtbaar wordt in het landschap. Vrij grote delen van de percelen worden in flauw talud geplagd naar nat schraalland en vochtig hooiland. Beheerpaden worden niet vergraven en krijgen een breedte van 10,00 meter naar de aangrenzende sloot wordt een flauw profiel gegraven. De profielen zijn weergegeven in bijlage 3. Het onderbroken profiel van de voormalige zandgracht zal op verzoek van de gemeente Stichtse Vecht zodanig worden geprofileerd at deze in vogelvlucht weer zichtbaar wordt in het landschap Om het beheer te kunnen uitvoeren, het vee te keren en de toegankelijkheid te waarborgen zijn aanvullende maatregelen en aanpassingen aan de percelen noodzakelijk. Het betreft het uitsparen van kopeinden en beheerpaden en het herstellen van een drietal dammen na het uitvoeren van het grondtransport. Eén dam zal na afronden van de plagwerkzaamheden geheel worden verwijderd. 8 Uitvoeringsplan W. van Vliet natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015
Het plangebied wordt op drie plaatsen ontsloten naar de weg c.q. aangrenzende percelen. Hierop dient een landbouwhek met vleugels te worden geplaats. Voor landbouwhekken wordt een vastgesteld normbedrag gehanteerd. Samenvattend Aanleggen van enkele kleine natuurvriendelijke oevers, op één locatie i.c.m. een klein wilgen struweel; Plaggen van perceeldelen naar nat schraalland en vochtig hooiland; Profileren van de contour van de voormalige zandgracht naar een moeras vegetatie; Aanbrengen 3 landbouwhekken met vleugels; 5 Grond- en waterbalans Bij het profileren van de oevers langs en het afplaggen van de percelen komt grond vrij die op andere plaatsen kan worden aangewend. Voor delen van het beheerpad en op de kopeinden van de percelen is grond nodig om deze uit te vullen. Doordat een klein deel van de natuurvriendelijke oever wordt ontgraven tot onder het vigerende waterpeil en het verwijderen van een dam ontstaat extra waterberging in het gebied. Deze oppervlakte kan worden gebruikt ten bate van het dempen van water op andere locaties binnen het peilvak. In onderstaande figuur is de grond- en waterbalans voor de voorgenomen werkzaamheden ten bate van de natuur inrichting van de heer van Vliet weergegeven. Uitvoeringsplan W. van Vliet natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015 9
6 Vergunningen Om wijzigingen in de uitvoeringsplannen tijdens het verkrijgen van de vergunningen zoveel mogelijk te voorkomen heeft het programmabureau Utrecht-West vooroverleg met de gemeente gehad. De vergunningen worden door het programmabureau aangevraagd in het najaar van 2015 en zullen naar verwachting uiterlijk in de zomer van 2016 verleend zijn. Voor het uitvoeringsplan van de heer Berger zijn de volgende vergunningen voorzien vergunning Omgevingsvergunning, incl. bestemmingsplan watervergunning ontgrondingsvergunning ontheffing F&Fwet vergunning / ontheffing o.b.v. landschapsverordeningng van Vliet X X X X X Uitvoering van de werkzaamheden kan pas plaats vinden na ontvangst van de benodigde vergunningen. 7 Toekomstig beheer Het toekomstig beheer van de naar natuur om te vormen percelen en perceeldelen met het doeltype vochtig hooiland bestaat uit maaien en afvoeren. Hierbij wordt eenmaal per jaar gemaaid op de geplagde delen vanaf begin augustus. De oevers dienen zo diep mogelijk te worden mee gemaaid. Eventuele opslag van houtige gewassen dient jaarlijks te worden verwijderd door middel van uittrekken. Langs de moerasoever van de zandgracht mag een smalle zone blijven overstaan ten bate van de overgang van biotopen. Het is wenselijk deze rand enigszins golvend uit te maaien. Beheerpaden dienen eind juni een extra maaibeurt te krijgen om verruiging en vervilting te voorkomen. Bemesting, chemische onkruid bestrijding en (na)weiden zijn niet toegestaan op dit doeltype. De natuurvriendelijke oevers mogen zich ontwikkelen naar een wat grovere oevervegetatie met gele lis, lisdodde, kalmoes, etc. t.b.v. faunadoelen. Deze kunnen een aantal jaren blijven overstaan. Eenmaal in de drie- tot vijf jaar dienen delen van de oever te worden uitgemaaid of geknipt met een maaikorf, waarbij het vrijkomend gewas dient te worden afgevoerd. Jaarlijks dienen eventueel ontkiemende bomen en struiken te worden uitgetrokken of uitgestoken zodat geen ontwikkeling van houtgewas zal plaatsvinden. Het gewenste beheer is tevens opgenomen in schematische beheerplan als bijlage 4. 10 Uitvoeringsplan W. van Vliet natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015
8 Vervolg stappen Vaststelling van het hoofdrapport en de 12 individuele uitvoeringsplannen is voorgenomen in de vergadering van 24 september van Stuurgroep Groot Wilnis- Vinkeveen. Aansluitend aan het akkoord van de stuurgroep (voornemens september 2015) worden de uitvoeringsplannen voor akkoord ondertekend door de individuele natuurbeheerders. Vanaf begin 2016 kunnen individuele natuurbeheerders in overleg treden met aannemers, leveranciers en de werkzaamheden begroten. Op grond van het uitvoeringsplan met de bij behorende staat van eenheden moet door de individuele natuurbeheerders op basis van de verzamelde prijs een begroting voor de uitvoeringskosten (met eventuele offerte van de aannemer) worden opgesteld en ter goedkeuring voorgelegd aan het programmabureau Utrecht-West. Na akkoord van de begroting volgt er een subsidiebeschikking voor inrichting van het programmabureau voor 95% van de inrichtingskosten subsidie. Op basis van deze beschikking kan de natuurbeheerder, na ontvangst van de vergunningen, de werken laten uitvoeren. Uitvoering van de werkzaamheden kan pas plaatsvinden vanaf ontvangst van de beschikking en eventuele benodigde vergunningen. Uiterlijk 1 januari 2018 moeten alle werkzaamheden geheel zijn uitgevoerd, gedeclareerd en vanuit het programmabureau akkoord verklaard. Uitvoeringsplan W. van Vliet natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015 11
Bijlage 1: Staat van eenheden / inschrijfstaat 12 Uitvoeringsplan W. van Vliet natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015
Bijlage 2: Plankaart Uitvoeringsplan W. van Vliet natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015 13
Bijlage 3: Plagprofielen van Vliet 14 Uitvoeringsplan W. van Vliet natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015
Bijlage 4: Tabelmatig beheerplan Uitvoeringsplan W. van Vliet natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015 15
IN OPDRACHT VAN: 16 Uitvoeringsplan W. van Vliet natuurverbinding Peilvak 9 en Oukoop Noord Definitief 24 september 2015