WERELD- HAVEN- DAGEN 2015

DIT PROGRAMMA OP RDM ROTTERDAM WORDT GEORGANISEERD DOOR: RDM ROTTERDAM RDM Rotterdam is dé innovatie-etalage van het Rotterdamse havengebied, waar onderwijs, onderzoek en bedrijven samenwerken aan het vormgeven van de nieuwe maakindustrie voor haven en stad. RDM CENTRE OF EXPERTISE Binnen RDM Centre of Expertise (RDM CoE) van Hogeschool Rotterdam werken onderwijs, onderzoek en bedrijven samen aan beter techniekonderwijs, nieuwe kennis en duurzame innovaties op het gebied van maritiem, nieuwe maakindustrie, logistiek, mobiliteit, energie en duurzaam bouwen. RDM CoE is dé innovatiemotor voor haven en stad. ALBEDA COLLEGA/ZADKINE Het Albeda College en Zadkine werken op RDM Rotterdam samen aan technisch mbo-onderwijs op het gebied van metaaltechniek, maintenance (beide in Innovation Dock) en procestechniek (in de Scheepsbouwloods). WERELD- HAVEN- DAGEN 2015 PROGRAMMA 5 SEPTEMBER RDM MAKERSPACE RDM Makerspace heeft de machines en de ruimte om zelf je eigen project te realiseren. Leden hebben voor weinig geld toegang tot veel dure apparatuur en machines om zo hun prototype of product te maken. Daarnaast worden er ook programmering en cursussen aangeboden voor zowel leden als niet-leden. RDM KANTINE De RDM Kantine van Dudok bevindt zich in de Centrale Kantine. De industriële en typerende uitstraling maken het een unieke en bijzondere plek voor een hapje en drankje. ONTWERP Medamo DRUK Veenman+ BUSINESS / CAMPUS / EVENTS

_ ONTDEK DE TOEKOMST VAN TECHNIEK OP RDM ROTTERDAM De meest innovatieve prototypes en producten worden ook al in de haven getest en tijdens de Wereldhavendagen krijg jij de kans dit zelf te ervaren. Op 5 september is RDM Rotterdam the place to be om zelf de toekomst van de haven te ervaren. Naast adembenemende demonstraties krijg je ook zelf de gelegenheid drones te besturen met je gedachten, je in een virtuele wereld te begeven met de Oculus Rift headset en mee te rijden in een zelfgebouwde elektrische auto. En dan hebben we het nog niet eens gehad over onderwaterrobots besturen en petflesschieten. RDM Rotterdam is dé innovatie-etalage van het Rotterdamse havengebied, waar onderwijs, onderzoek en bedrijven samenwerken aan het vormgeven van de nieuwe maakindustrie voor haven en stad. Een plek die je gezien en ervaren moet hebben!

DIRECTIEKADE INNOVATION DOCK 1 _ MUZIEK OP DE STEIGER Betreed RDM Rotterdam met de voetjes van de vloer, want de gitaren, viool, contrabas en mondharmonica s van Red Herring zorgen voor een swingende entree. 11:00-16:00 2 _ VOSSENJACHT Haal bij de blauwe poort je knipkaart en ga op zoek naar alle historische figuren van de vroegere Rotterdamsche Droogdok Maatschappij. 3 _ ZET JE EIGEN STOERE HAVENTATTOO Nog geen anker of roer op je arm? Laat jezelf tijdelijk omtoveren tot ware havenarbeider. 14.00-18.00 4 _ RDM GLOBAL DANCE CHALLENGE LOCATIE: RDM ENERGY CLUB Energy Floors & Dansvoer presenteren: een wereldrecordpoging dansend energie opwekken. Op de beats van Dansvoer wordt er vier uur lang zo hard mogelijk gedanst op de Sustainable Dance Floor. Dans mee om het wereldrecord naar Rotterdam te halen! 5 _ DUURZAAM BOUWEN, HOE DOE JE DAT? Wil je alles weten over duurzaam bouwen? Breng een bezoek aan het Innovatie Centrum Duurzaam Bouwen (ICDuBo) en ontdek aan de hand van voorbeelden de mogelijkheden in duurzame bouw. 12.00-14.30, 14.30-17.00, 17.00-19.30 6 _ DE ROTTERDAMSE HAVENDAGEN BBQ Samen met vrienden en familie met uitzicht over de Nieuwe Maas genieten van een uitgebreide barbecue bij de RDM Kantine. Let op: Reserveren is verplicht. 7 _ BELEEF DE GESCHIEDENIS VAN RDM Bekijk in het Auditorium de geschiedenis van de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij en zie op oude filmbeelden hoe schepen gemaakt werden, hoe bewoners op Heijplaat leefden en hoe onder andere de SS Rotterdam en grote onderzeeërs te water gingen. BAAI 2 INFO: WWW.WORLDPORTHACKATHON.NL 8 _ HACKEN VOOR DE HAVEN (WORLD PORT HACKATHON) Al hackend gaan studenten en professionals aan de slag met data om echte challenges uit de Rotterdamse haven op te lossen. Ben jij gek op data, Internet of Things, apps, sensoren, Augmented Reality, Design Thinking of Gamification? BAAI 4 11.00-11.30 / 14.00-14.30 9 _ VAN STOOM NAAR STROOM (DEMONSTRATIE) Studententeams ontwierpen en bouwden zelf een microturbine en gingen de strijd met elkaar aan tijdens de Rotterdam Turbine Challenge. Doel: restwarmte omzetten in elektriciteit en het hoogste asvermogen leveren. Hoe? Ontdek het tijdens deze demonstratie!

10 _ WORD JIJ HAVENMEESTER 2015? (DOE MEE! 2 PERSONEN TEGELIJK) Kruip in de huid van de havenmanager! Speel met andere bezoekers de logistieke game Yard Crane Scheduler en laad en los schepen met kranen, automatisch gestuurde auto s en vrachtwagens. Maar wel binnen de tijd! De beste manager roepen we uit tot havenmeester 2015 en ontvangt een mooie prijs. KAVEL A3 11 _ HOE ZIET JOUW HAVEN VAN DE TOEKOMST ERUIT? (DOE MEE!) Waar denk jij aan bij een droomhaven? Wat als je straks geen kapiteins meer hebt? Gaan we nog wel producten kopen als we zelf alles kunnen printen? Praat mee en maak jouw droomhaven zichtbaar in een doorlopende scenariosessie onder leiding van lector transitiemanagement Kees Machielse van Kenniscentrum RDM. KAVEL D6 12 _ WAT VOOR MAKER BEN JIJ? (TEST) Er zit een maker in ons allemaal. Maar wat voor maker ben jij? En welke tools en vaardigheden heb je nodig om de maker in jezelf naar boven te halen? Doe de test en je weet het! 13 _ BESTUUR EEN DRONE MET JE GEDACHTEN! (DOE MEE!) Denk links, rechts, omhoog, omlaag en bestuur met je gedachten een echte quadcopter drone! Je hebt je handen niet eens nodig met de brain-computer interface (BCI) van de Community of Practice Making. 14 _ BESTUUR EEN ROBOT (DOE MEE!) Ontdek hoe robots functioneren en waarvoor ze gebruikt kunnen worden. Bouw zelf een parcours en besturingsprogramma en stuur je robot over de baan. En dat alles binnen 30 minuten! 15 _ ONTDEK DE VIRTUELE WERELD (DOE MEE!) Altijd al willen weten wat Virtual Reality & Augmented Reality nu eigenlijk is en hoe het werkt? Kom kennismaken met de wereld van innovatieve ondersteunende technologie door zelf o.a. de Oculus Rift VR-headset, Myo armband (gesture control), Leap- Motion (hand gesture control) en de Tobii Eye-tracker te ervaren! RDM MAKERSPACE 16 _ ROBOTICS (DEMONSTRATIE) Bekijk de robots van RDM Makerspace in actie! In de Robotics Zone staan drie robotarmen waar cursussen mee worden gegeven en tests mee worden gedaan. 17 _ LASERSNIJDEN (DEMONSTRATIE) Lasersnijden is een van de leukste en makkelijkste manieren van digitaal produceren. Kom kijken en ontdek hoe het werkt! 18 _ MAAK JE 3D-SELFIE (DOE MEE!) Altijd al een 3D-selfie van jezelf willen hebben? Dat kan bij RDM Makerspace. Laat jezelf 3D inscannen en ontvang het digitale bestand! 19 _ MAAK JE EERSTE INTERNET OF THINGS TOEPASSING MET LITTLEBITS (DOE MEE!) Internet of Things (objecten met elkaar verbonden via internet) is in opkomst. Maak in het IoT Lab van RDM Makerspace je eerste IoT toepassing met littlebits! KAVEL E2 20 _ JOIN THE MAKER MOVEMENT! (DOCUMENTAIRE) Dingen maken kun je zelf! Kom de documentaire bekijken, ontdek hoe en doe mee!

RDM-KADE AQUALAB 10.30-14.00 21 _ ZELF VAREN MET EEN AQUABOT (DOE MEE!) Altijd al eens een onderwaterrobot willen besturen? Bezoek de demonstratie van de onderwaterdrone... en ontdek jouw eigen vaarskills! Mede mogelijk gemaakt door Indymo. 11.30-15.00 (MAX. 15 DEELNEMERS) 22 _ ONTWERP EN BOUW JE EIGEN GROENE DROOMEILAND! (DOE MEE!) Droom je ook wel eens over je eigen eiland? Samen met een echte waterexpert bouw je je eigen drijvende droomeiland en test je deze in het water. Kom naar het Aqualab, de materialen liggen voor je klaar. We zijn benieuwd naar jouw droomeiland! 23 _ MAAK JE DROOMAUTO-SELFIE! (DOE MEE!) Is het een BMW i8, een Tesla Roadster of? Bewonder de slimme en zuinige droomauto en vereeuwig jezelf! 24 _ RIJD MEE IN EEN ELEKTRISCHE SPORTWAGEN (DOE MEE!) Nog nooit in een elektrische auto gereden? Rij een rondje mee in de zelfgebouwde Electric Sports Car. Studenten van de opleiding Automotive van Hogeschool Rotterdam hebben deze sportwagen zelf gebouwd en nodigen je graag uit! 25 _ TEKEN JE DROOMAUTO (DOE MEE!) Hoe ziet volgens jou de auto van de toekomst eruit? Kinderen (en grote kinderen) kunnen hun fantasie de vrije loop laten tijdens deze tekenwedstrijd. De mooiste tekening verdient uiteraard een prijs! 10.30-11.00 / 12.30-13.00 / 15.30-16.00 26 _ ZUINIG RACEN? (DEMONSTRATIE) Studenten van Hogeschool Rotterdam doen ieder jaar met zelfgebouwde voertuigen mee aan de Shell Eco-marathon. Welke is het meest energiezuinig? Studenten van Hogeschool Rotterdam en Team Phidippides vertellen (en laten zien!) hoe je kunt rijden op de vloeistof die 71% van de aarde bedekt water! 27 _ AMPELMANN (DEMONSTRATIE) Maak kennis met het revolutionaire systeem van Ampelmann. Op de RDM-kade en in de Onderzeebootloods demonstreren ze hun bewegingscompensatie platform dat een veilige, betrouwbare en efficiënte toegang biedt voor personeel en vracht vanaf een bewegend schip naar offshore-constructies. 28 _ VOLG HET PROCES VAN BIERBROUWEN (DEMONSTRATIE, 15 PERSONEN TEGE- LIJK) Altijd al willen weten hoe je je eigen bier kunt brouwen? Onze studenten zullen in het kader van Procestechnologie dit proces starten tijdens de Wereldhavendagen. Ook benieuwd of ze er wat van brouwen? 10.00-11.00 EN 13.00-15.00 29 _ BRAND MEESTER! (INFORMATIEBUS) Blijf jij rustig als de nood aan de man is? Ga professioneel te werk bij het blussen van een brandje. En geef daarna het sein Brand meester!

DOKHAVEN ONDERZEE- BOOTLOODS 10.30-11.00 / 12.50-13.20 / 15.00-15.30 30 _ VAN KLASSIEKER NAAR FOODTRUCK (DEMONSTRATIE) Studenten van de opleiding Automotive van Hogeschool Rotterdam blazen in het project Second Life Vehicle nieuw leven in een klassiek voertuig. Bitter & Real heeft al een sustainable electric coffee truck, dus kom genieten van hun heerlijke koffie en ontdek hoe studenten een Citroën HY-bus ombouwen tot foodtruck! 10.00-11.00 EN 13.00-15.00 33 _ MAAK KENNIS MET ELEKTROTECHNIEK Bezoek de Experiencebus en kom kennismaken met elektroen installatietechniek. 11.50-12.50 35 _ BEKIJK DE ONDER- WATERWERELD VAN RDM (DEMONSTRATIE) Wil je de onderwaterwereld van de Dokhaven ontdekken? Met de OpenROV onderwaterdrone wordt een inspectie uitgevoerd onder het drijvend groene eiland, die te volgen is op een groot scherm. 10.00-18:00 37 _ DE AANVAL (EXPOSITIE) De Aanval is een expositie over het bombardement van Rotterdam. Met nooit eerder vertoond beeldmateriaal uit Duitse en Nederlandse archieven en privécollecties, onder de dreigende schaduw van een bommenwerper. Alle bezoekers krijgen vrijdag 4, zaterdag 5 en zondag 6 september 50% korting op de entree. 10.00-12.00 EN 13.00-15.00 31 _ BOUW JE EIGEN LANDSCHAP (DOE MEE!) Ontwerp een augmented reality landschap met zand en water en bekijk een dwarsdoorsnede van je virtuele ontwerp. 10.00-12.00 EN 13.00-15.00 32 _ PETFLES SCHIETEN (DOE MEE!) Lanceer je zelfgebouwde waterraket. Lukt het jou om een petfles zo ver mogelijk te schieten? 10:00-15:00 34 _ MAAK KENNIS MET MAINTENANCE (RONDLEIDING) Studenten Maintenance geven informatie en rondleidingen over het werkveld, beroepen en opleidingen. Door oude bouwconstructies kun je zien hoe hier vroeger op RDM werd gewerkt, maar zie je vooral de aanpassingen aan deze tijd voor het bedrijfsleven en onderwijs. 15.30-16.30 36 _ WATERROBOTS (DEMONSTRATIE) Hoe zou het zijn als je zelf kon meekijken bij de dieptemeting van de vaarwegen voor baggerwerkzaamheden. Samen met Rijkswaterstaat en Imtech Marine ontwikkelt RDM CoE robots die op en onder water zelfstandig hun werk doen. 11.00-12.30 EN 13.30-15.00 UUR 38 _ OP DE KOFFIE BIJ MEVROUW SWAEP Tijdens dit weekend heb je de unieke kans om met een ooggetuige van het bombardement in gesprek te gaan. Mevrouw Swaep is 6 jaar wanneer de oorlog uitbreekt. Ze woont in mei 1940 in de Nationale Levensverzekeringsbank aan de Boompjes, waar haar vader conciërge is. De bank wordt gedurende de vijf meidagen bezet door Duitse soldaten.

SCHEEPS- BOUWLOODS INGANG ZADKINE CONCEPT HOUSE VILLAGE 10.00-11.00 EN 13.00-15.00 39 _ GROENE INSTALLATIE (DOE MEE!) Zorg hier dat je voeten droog blijven en krijg inzicht in procestechniek. Ga zelf aan de slag en sleutel aan een installatie. 10.00-11.00 EN 13.00-15.00 40 _ AUTOOTJES BOUWEN (DOE MEE!) Hoe ver kan jouw zoetwaterauto rijden? En hoe zorg je dat deze nog verder rijdt? Beter, gestroomlijnder design, verbeterde banden of heb je een slimmer idee? 11.00, 13.00 EN 15.00 42 _ HUIZEN VAN DE TOEKOMST (RONDLEIDING, MAX. 20 PERSONEN PER RONDLEIDING) In een droomhaven horen ook droomhuizen. Ontdek de nieuwste ontwikkelen op het gebied van duurzaam bouwen én wonen tijdens de rondleiding door Concept House Village! De rondleiding start bij ICDuBo. 10:00-15:00 41 _ MAAK KENNIS MET PROCESTECHNIEK (RONDLEIDING) Studenten Procestechniek geven informatie en rondleidingen over het werkveld, beroepen en opleidingen.

ONDERZEE BOOTLOODS GRATIS WATERTAXI TUSSEN RDM EN M4H INNOVATION DOCK P C 37 38 23-27 DOKHAVEN 12-19 20-22 WATERBUS & VEERPONT 35 SCHEEPS- BOUWLOODS 39-41 9-10 11 36 RDM-KADE DIRECTIEKADE 8 28-34 RDM KANTINE 2 7 1 3 4 6 CENTRAAL MAGAZIJN BUS 68 P A 5 42 P B CONCEPT HOUSE VILLAGE DROOGDOK TOEGANG AUTO

_ DIRECTIEKADE _ RDM-KADE 1 _ Muziek op de steiger 2 _ Vossenjacht 3 _ Zet je eigen stoere haventattoo 4 _ RDM Energy Club 5 _ Duurzaam bouwen, hoe doe je dat? 6 _ De Rotterdamse havendagen BBQ 7 _ Beleef de geschiedenis van RDM _ INNOVATION DOCK 8 _ Hacken voor de haven 9 _ Van stoom naar stroom 10 _ Word jij havenmeester 2015? 11 _ Hoe ziet jouw haven van de toekomst eruit? 12 _ Wat voor maker ben jij? 13 _ Bestuur een drone met je gedachten! 14 _ Bestuur een robot 15 _ Ontdek de virtuele wereld 16 _ Robotics 17 _ Lasersnijden 18 _ Maak je 3D-selfie 19 _ Maak je eerste Internet of Things toepassing met littlebits 20 _ Join the maker movement! 21 _ Zelf varen met een aquabot 22 _ Ontwerp en bouw je eigen groene droomeiland 23 _ Maak je droomauto-selfie! 24 _ Rijd mee in een elektrische sportwagen 25 _ Teken je droomauto 26 _ Zuinig racen? 27 _ Ampelmann 28 _ Volg het proces van bierbrouwen 29 _ Brand meester! 30 _ Van klassieker naar foodtruck 31 _ Bouw je eigen landschap 32 _ Petfles schieten 33 _ Maak kennis met elektrotechniek 34 _ Maak kennis met maintenance _ DOKHAVEN 35 _ Bekijk de onderwaterwereld van RDM 36 _ Waterrobots _ ONDERZEEBOOTLOODS 37 _ De Aanval 38 _ Op de koffie bij mevrouw Swaep _ SCHEEPSBOUWLOODS (ingang Zadkine) 39 _ Groene installatie 40 _ Autootjes bouwen 41 _ Maak kennis met procestechniek Voor het actuele programma, ga naar www.rdmrotterdam.nl _ CONCEPT HOUSE VILLAGE 42 _ Huizen van de toekomst (start rondleiding RDM Kantine)

TOMORROW S INNOVATIONS APPLIED TODAY www.rdmrotterdam.nl