AdviesbureauJournaal ASR Adviesbureau Fiscale en Juridische Zaken april 2010 Voorwoord Na een redelijk strenge winter begint het nu toch eindelijk echt lente te worden. De natuur bruist weer van de energie. Je ziet het en je voelt het. De krokussen bloeien volop. De narcissen laten hun gele kopjes zien. De bomen beginnen uit te botten. En de zonnestralen worden krachtiger. Oók wij zijn bevangen door deze hernieuwde energie. Dit heeft geleid tot weer een heel aardig gevuld AdviesbureauJournaal. Aandacht wordt besteed aan de inhoudingsplicht van verzekeraars bij lijfrente-uitkering(en) aan buitenlands belastingplichtigen. Met ingang van 1 januari 2010 zijn verzekeraars verplicht om, naast het inhouden van loonheffing over periodieke uitkeringen, ook loonheffing in te houden op een uitkering ineens van een lijfrenteverzekering. Voor buitenlands belastingplichtigen kan dit vervelende gevolgen hebben. Verder wordt een belangwekkend arrest van het Gerechtshof Arnhem besproken. Dit arrest is van groot belang voor de DGA die zijn premie voor een lijfrenteverzekering laat betalen door zijn eigen BV in rekening courant. Op 12 januari jl. heeft het Hof namelijk in een dergelijke situatie bepaald dat een directeur-grootaandeelhouder (DGA) die een rekening-courantschuld heeft bij zijn BV de betaalde lijfrentepremie niet in aftrek kan brengen. Heel actueel is het per 16 februari 2010 door de Eerste Kamer aangenomen wetsvoorstel over elektronisch zakendoen. Met de inwerkingtreding van dit wetsvoorstel -waarschijnlijk 1 juli 2010- is het binnenkort mogelijk om een elektronische polis aan de klant te verstrekken. Inhoudsopgave 1. Eenmalige lijfrente-uitkering volledig belast!!! 2. Terugwenteling van jaar- en reserveringsruimte per 1 januari 2011 geschrapt 3. Einde samenwoning of huwelijk niet van belang voor maximale duur hypotheekrenteaftre 4. Bij lijfrente-uitkering(en) aan buitenlands belastingplichtigen hebben verzekeraars ook een inhoudingsplicht 5. Wetsvoorstel op het gebied van elektronisch zakendoen aangenomen 6. Geen aftrek bij boeking lijfrentepremie in rekeningcourant eigen BV 7. Heffings- en invorderingsrente tweede kwartaal 2010 8. Prinsjesdagseminars 9. Publicaties Het AdviesbureauJournaal bevat verder nog een aantal interessante artikelen, die het lezen zeker waard zijn. Tot slot willen we je nog even wijzen op het feit dat de data en locaties van de Prinsjesdagseminars bekend zijn. Rest ons je fijne Paasdagen toe te wensen en veel leesplezier! Francina Hoogland Senior Adviseur Fiscaal Juridisch Adviesbureau ASR Adviesbureau Fiscale en Juridische Zaken april 2010 1/8
Leven Eenmalige lijfrente-uitkering volledig belast!!! Met alle wetswijzigingen op lijfrentegebied is er ook het een en ander gewijzigd voor het benutten van de saldomethode. Bij éénmalige uitkeringen (fiscale afkoop) van een lijfrente kan geen gebruik meer worden gemaakt van de saldomethode. Dit artikel gaat voornamelijk in op oud regime lijfrenten, omdat daar de gevolgen het meest voelbaar zijn. Zoals bekend is het vanaf 2001 niet toegestaan om voor een oud regime lijfrente (Pre Bredeherwaardering) de premie in aftrek te brengen. Tot 1 januari 2010 had dit tot gevolg dat bij een premiebetalende oud regime lijfrente het gedeelte van de jaarlijkse premie tot 2.269 onder de saldomethode in box 1 viel. Het meerdere van de premie viel onder box 3. Vanaf 1 januari 2010 valt een oud regime lijfrente volledig in box 1. Voor de betaalde premie in de jaren 2001 tot en met 2009 geldt een onbeperkte saldomethode. Hiermee is het eventuele box 3 deel definitief naar box 1 gegaan. Voor premiebetalende oud regime polissen geldt vanaf 2010 dat de premie tot 2.269 onder de saldomethode valt. Het meerdere wordt in de toekomst progressief belast. Daardoor ontstaat voor dat meerdere een soort dubbele heffing, namelijk geen aftrek en geen saldomethode, maar wel in de toekomst het progressieve tarief betalen. Voor de gerichte lijfrente geldt zo n zelfde regeling met ingang van 2009 (zie ASR Kerncijfers). Tevens is de verzekeraar vanaf 1 januari 2010 verplicht om loonheffingen in te houden bij eenmalige uitkeringen uit een lijfrente. Vanaf 2010 kan bij een eenmalige uitkering geen gebruik meer gemaakt worden van de saldomethode. De saldomethode kan enkel gebruikt worden bij het aankopen van termijnen. Voor mensen met een oud regime lijfrente betekent dit het volgende: Zij hebben na 2001 geen aftrek gehad, maar als zij hun uitkering ineens willen ontvangen zal deze uitkering volledig belast zijn. LET OP: Het niet in aftrek toegestane brdrag krijgen zij ook niet in een later stadium via de Belastingdienst terug. Meer informatie kun je verkrijgen bij Enrico Koudijs Terugwenteling van jaar- en reserveringsruimte per 1 januari 2011 geschrapt In deze aangiftetijd wordt altijd weer aandacht besteed aan het feit dat de premie voor een (nog te sluiten) lijfrenteverzekering als aftrekbare premie kan worden opgevoerd. Dat kan ook weer in de aangifte 2009, mits de premie vóór 1 april 2010 is betaald. Volgend jaar is dat voor het laatst mogelijk. Sinds de invoering van de Brede Herwaardering bestaat de mogelijkheid om lijfrentepremies terug te wentelen. Dit betekent dat de betaalde of verrekende lijfrentepremies in het voorafgaande jaar in aftrek kunnen worden genomen. De eisen die er nu aan gesteld worden, zijn dat voor het gebruik van de jaar- en/of reserveringsruimte er voor 1 april van enig jaar een lijfrenteovereenkomst is en dat de premie tijdig is betaald. Is aan beide eisen voldaan, dan komt de premie voor terugwenteling in aanmerking. Met ingang van 1 januari 2011 wordt deze terugwenteling voor de jaar- en reserveringsruimte geschrapt. Aan de hand van een voorbeeld laten we de gevolgen zien. ASR Adviesbureau Fiscale en Juridische Zaken april 2010 2/8
Voorbeeld Mevrouw Pietersen heeft een belastbaar inkomen van 65.000. Zij betaalt jaarlijks op 1 februari een lijfrentepremie van 7.500. Deze lijfrentepremie brengt zij vervolgens in mindering op haar inkomen van het voorafgaande kalenderjaar. Door het schrappen van de terugwentelingsmogelijkheid heeft mevrouw Pietersen in 2011 geen lijfrenteaftrek. Schematisch ziet dat er als volgt uit: Jaar van premiebetaling Jaar van aftrek 2010 2009 2011 2010 2012 2012 Haar belastbaar inkomen neemt in 2011, ten opzichte van 2010, met 7.500 toe. Haar besteedbaar inkomen neemt in 2011 af met (52% van 7.500 =) 3.900. Redenen voor het schrappen van de terugwenteling De terugwentelingsmogelijkheid maakt voorinvulling van aangifte door de Belastingdienst wat betreft lijfrentepremies onmogelijk. De gegevens daarvoor moeten immers ruim voordat de terugwentelingstermijn is geëindigd, worden verwerkt. Verder zijn verzekeraars verplicht om de verschuldigde lijfrentepremies door te geven aan de Belastingdienst. Als de verschuldigde lijfrentepremie van jaar tot jaar verschilt, en de belastingplichtige wentelt de lijfrentepremie terug, dan leidt dit tot verschillen in de administratie van de Belastingdienst. Vanaf 2004 moeten voor de berekening van de jaarruimte de gegevens van het voorafgaande kalenderjaar gebruikt worden. Het gaat hierbij om de inkomensgegevens, de pensioenaangroei en de dotatie aan de oudedagsreserve. Deze gegevens, die nodig zijn om een berekening van de grootte van de jaarruimte te maken, zijn in het kalenderjaar zelf al beschikbaar. Ook de gegevens voor de reserveringsruimte zijn tijdig beschikbaar, omdat de reserveringsruimte de niet benutte jaarruimte over de afgelopen 7 jaar is. Hiermee is de noodzaak om te kunnen terugwentelen, komen te vervallen. Terugwenteling in geval van omzetting oudedagsreserve en stakingswinst De termijn om de lijfrentepremies terug te wentelen naar het voorafgaande jaar blijft ongemoeid voor de omzetting van de oudedagsreserve en/of de stakingswinst in een lijfrenteverzekering. Deze termijn blijft 6 maanden. Vaak zijn de benodigde gegevens van ondernemers laat bekend. Daarnaast is de afwikkeling van de staking van de onderneming maatwerk. Daardoor blijft terugwenteling in geval van omzetting oudedagsreserve en stakingswinst noodzakelijk. Meer informatie kun je verkrijgen bij Petra Wollaert ASR Adviesbureau Fiscale en Juridische Zaken april 2010 3/8
Einde samenwoning of huwelijk niet van belang voor maximale duur hypotheekrenteaftrek De rente over een eigenwoningschuld is in principe aftrekbaar gedurende een periode van 30 jaar. De staatssecretaris van Financiën heeft op 9 maart jl. naar aanleiding van vragen uit de Tweede Kamer zijn standpunt over de 30-jaarstermijn verduidelijkt. Aanleiding was een artikel waarin een erkend hypotheekadviseur stelde dat partners in sommige situaties een langere termijn hebben. De staatssecretaris geeft aan dat de duur van de hypotheekrenteaftrek bepaald wordt door per persoon te kijken naar de eigenwoningschuld. Als samenwoners en gehuwden bijvoorbeeld gezamenlijk een eigenwoningschuld hebben van 300.000, dan is per persoon sprake van een eigenwoningschuld van 150.000 en begint de 30-jaarstermijn per persoon te lopen vanaf het moment dat de eigenwoningschuld is ontstaan. Daarbij is niet van belang wie van de partners daadwerkelijk de rente in aftrek heeft gebracht. Als bijvoorbeeld slechts één van de partners 30 jaar de volledige rente in aftrek heeft gebracht, kan de andere partner daarna niet de rente in aftrek brengen. Het standpunt van de staatssecretaris wijkt af van hetgeen in de parlementaire behandeling bij de totstandkoming van de Wet IB 2001 gezegd is. Daar is uitdrukkelijk vermeld dat bij het beëindigen van een fiscaal partnerschap de 30-jaarstermijn nog volledig van toepassing is voor de partner die in het verleden geen rente in aftrek heeft gebracht. Als voorbeeld werd gegeven: Partner A en B hebben een eigenwoningschuld van 300.000. A trekt de rente gedurende de hele samenleefperiode af. Na 10 jaar gaan A en B uit elkaar. Voor A is er dan nog een periode van 20 jaar waarin de rente over 300.000 aftrekbaar is. Voor B staat daarentegen nog een periode van 30 jaar beschikbaar. Dit standpunt is nu dus uitdrukkelijk verlaten. Toegepast op het bovenstaande voorbeeld, is de staatssecretaris van mening dat A en B beiden 10 jaar benut hebben over elk 150.000. Op zich past dit standpunt naar onze mening beter binnen de systematiek van de Wet IB. Dat laat echter onverlet dat de rechter uiteindelijk zal beslissen welke betekenis gehecht moet worden aan de wetsgeschiedenis. Het verdient aanbeveling bij de advisering uit te gaan van de visie van de staatssecretaris. Meer informatie kun je verkrijgen bij Bart Sikkema Bij lijfrente-uitkering(en) aan buitenlands belastingplichtigen hebben verzekeraars ook een inhoudingsplicht Vanaf 1 januari 2010 zijn verzekeraars verplicht om bij een uitkering ineens (fiscale afkoop) van lijfrentes (oud en nieuw regime) loonheffingen in te houden. Dit kan voor mensen die in het buitenland belastingplichtig zijn vervelend uitpakken. Hieronder enkele aandachtspunten. Verzekeraars moeten over periodieke uitkeringen loonheffingen (loonbelasting plus premies volksverzekeringen en Zvw) inhouden. Vanaf 2010 moeten verzekeraars dat ook doen bij een uitkering ineens van een lijfrenteverzekering. Voor mensen die in het buitenland wonen kan dit nadelig uitpakken op het moment dat de belastingheffing (over de uitkering ineens) aan het woonland toegewezen is. In dit geval wordt de eenmalige uitkering zowel in Nederland als in het buitenland (woonland) belast. ASR Adviesbureau Fiscale en Juridische Zaken april 2010 4/8
Ter voorkoming van dubbele belastingheffing kan de verzekeringnemer vooraf bij de Belastingdienst buitenland in Heerlen het formulier Verzoek Vrijstelling inhouding loonbelasting opvragen. Dit formulier moet ingevuld naar de Belastingdienst teruggestuurd worden, waarna de Belastingdienst een verklaring zal afgeven. In deze verklaring staat aangegeven of en hoeveel loonheffing er ingehouden moet worden door de verzekeraar. Deze verklaring moet bij het uitkeringsverzoek meegestuurd worden, zodat de verzekeraar hier rekening mee kan houden. Deze verklaring is ook geschikt voor periodieke lijfrente-uitkeringen aan mensen in het buitenland. Heeft de uitkering al plaats gevonden en is deze verklaring niet aan de verzekeraar verstuurd, dan heeft de verzekeraar de uitkering onder inhouding van loonheffingen uitgekeerd. Dit is door de verzekeraar niet meer terug te draaien. In het geval van dubbele heffing kan de verzekeringnemer de ingehouden loonheffingen bij de Belastingdienst terugvragen door middel van een C-biljet. Een C-biljet is een aangifte inkomstenbelasting voor buitenlands belastingplichtigen. Sommige buitenlands belastingplichtigen moeten sowieso jaarlijks een C-biljet invullen. Degenen die geen C-biljet ontvangen, kunnen bij de Belastingdienst om uitreiking van een C-biljet verzoeken. Een verzoek voor een C-biljet over het belastingjaar 2010 kan begin 2011 bij de Belastingdienst gedaan worden. Met bovenstaande oplossingen kan dubbele heffing over (eenmalige) lijfrente-uitkeringen voorkomen worden. Meer informatie kun je verkrijgen bij Enrico Koudijs Wetsvoorstel op het gebied van elektronisch zakendoen aangenomen Op 16 februari 2010 heeft de Eerste Kamer het wetsvoorstel dat ruimte moet gaan bieden aan de ontwikkelingen op het gebied van het elektronisch zakendoen aangenomen. De datum van inwerkingtreding is waarschijnlijk 1 juli 2010. Het wetsvoorstel regelt -grofweg- vier onderwerpen: De elektronische onderhandse akte, waaronder de elektronische verzekeringspolis. Het verruimen van de totstandkoming van overeenkomsten langs elektronische weg. Het verschaffen van algemene voorwaarden langs elektronische weg. Een wettelijke basis voor een AMvB (Algemene Maatregel van Bestuur) waarin onder meer geregeld wordt dat verzekeringnemers en uitkeringsgerechtigden mededelingen aan de verzekeraar langs elektronische weg kunnen doen. Met de inwerkingtreding van het wetsvoorstel is het binnenkort -onder voorwaarden- wettelijk mogelijk om een elektronische polis aan de klant te verstrekken. Eén van deze voorwaarden is dat de polis voorzien moet zijn van een zogenaamde gekwalificeerde elektronische handtekening. Deze handtekening biedt juridisch gezien de meeste waarborgen. Verder wordt het mogelijk om de algemene voorwaarden langs elektronische weg ter beschikking te stellen, ook als de (verzekerings)overeenkomst niet langs elektronische weg tot stand komt. Tot nog toe mag dit juridisch eigenlijk niet. Tot slot mag de klant straks altijd langs elektronische weg opzeggen. Dit geldt ongeacht of de verzekeraar in de algemene voorwaarden bepaald heeft, dat de opzegging schriftelijk moet gebeuren. Meer informatie kun je verkrijgen bij Francina Hoogland ASR Adviesbureau Fiscale en Juridische Zaken april 2010 5/8
Geen aftrek bij boeking lijfrentepremie in rekening-courant eigen BV Het Gerechtshof Arnhem heeft op 12 januari jl. een belangwekkende uitspraak gedaan. Een directeurgrootaandeelhouder (DGA) had een lijfrente-verzekering gesloten bij een professionele verzekeraar. Zijn eigen BV betaalde de lijfrentepremie aan deze verzekeraar. De premie werd ten laste van zijn rekening-courant geboekt. Het Hof kwam tot de conclusie dat de DGA de lijfrentepremie niet in aftrek kon brengen. Normaliter betaalt een verzekeringnemer de premie voor zijn lijfrenteverzekering via een privé-rekening bij een bank. In dat geval wordt de premie betaald en is deze in principe aftrekbaar. Bij nogal wat DGA s wordt de premie echter niet via een prive-rekening betaald, maar door de eigen BV. Deze premie wordt in de boekhouding van de BV ten laste van de rekening-courant geboekt. Op zich is het zeer gebruikelijk dat een aantal privé-uitgaven van de DGA via de rekening-courant worden geboekt. Uit hoofde van deze rekening-courantverhouding kan de DGA een vordering op de BV dan wel een schuld aan de BV hebben. In de zaak die voor het Gerechtshof Arnhem speelde had de DGA een rekening-courantschuld aan zijn eigen BV. De premie werd ten laste van deze schuld geboekt. De inspecteur stelde dat de DGA geen recht op aftrek had. Hij beriep zich daarbij op artikel 3.130, lid 1 Wet IB 2001. Op grond van dat artikel is een lijfrentepremie aftrekbaar op het tijdstip waarop deze betaald is of verrekend. Deze verrekening mag echter niet leiden tot een schuldig gebleven bedrag. Van betaling door de DGA was geen sprake. De BV had immers de premie betaald. De verrekening in rekeningcourant leidde tot een schuldig gebleven bedrag, waardoor naar de mening van de inspecteur de DGA geen recht op aftrek had. De DGA deed een beroep op de wetsgeschiedenis waaruit duidelijk blijkt dat deze situatie alleen bedoeld was als de premie schuldig gebleven werd aan de verzekeraar zelf. Het Gerechtshof Arnhem volgde echter de stelling van de inspecteur en beriep zich daarbij op de letterlijke bewoordingen van de tekst in de wet, waardoor de DGA in deze zaak geen aftrek kon claimen. De uitspraak van het Hof is van groot belang voor de DGA die zijn premie laat betalen door zijn eigen BV en die een rekening-courantschuld heeft bij deze BV. In deze situatie heeft de DGA immers niet alleen geen aftrek, maar zullen de lijfrente uitkeringen in de toekomst integraal belast worden, voor zover de premie meer bedroeg dan 2.269,- per jaar. Vanaf 1 januari 2009 heeft de klant immers niet meer de mogelijkheid om de lijfrenteverzekering in box 1 dan wel in box 3 onder te brengen, als de lijfrenteverzekering voldoet aan de voorwaarden om tot premieaftrek te kunnen leiden. Het verdient aanbeveling de lijfrentepremies via de privé-rekening van de DGA te innen. In dat geval betaalt de DGA de lijfrentepremie immers zelf en is van een verrekening geen sprake. Meer informatie kun je verkrijgen bij Bart Sikkema ASR Adviesbureau Fiscale en Juridische Zaken april 2010 6/8
Pensioen / Leven Heffings- en invorderingsrente tweede kwartaal 2010 Het Ministerie van Financiën heeft het percentage van de heffings- en invorderingsrente voor het tweede kwartaal van 2010 bekend gemaakt. Tevens heeft de Belastingdienst een rekentool op haar site opgenomen. Door het Ministerie van Financiën is het percentage van de heffings- en invorderingsrente voor het tweede kwartaal 2010 vastgesteld. Ten opzichte van het eerste kwartaal wijzigt het percentage niet en blijft op 2,50%. Voor degenen die graag een overzicht van de rentes van de afgelopen periode willen hebben, volgt hieronder een overzicht vanaf 2001: 1e kw 2e kw 3e kw 4e kw 2001 4,70% 4,10% 4,45% 4,20% 2002 3,45% 3,25% 3,25% 3,25% 2003 3,25% 3,10% 2,50% 2,00% 2004 3,50% 3,50% 3,50% 3,50% 2005 5,00% 5,00% 5,00% 5,00% 2006 3,50% 3,75% 4,00% 4,25% 2007 4,70% 5,00% 5,25% 5,40% 2008 5,30% 4,75% 5,15% 5,45% 2009 4,90% 3,50% 2,75% 2,50% 2010 2,50% 2,50% Deze percentages zijn onder andere van belang bij de zogeheten tegenbewijsregeling. Wordt een lijfrente, een pensioenrecht of een stamrecht binnen 10 jaar na het afsluiten afgekocht, dan bestaat de mogelijkheid om de dan verschuldigde revisierente op een andere manier te berekenen. Daarbij wordt rekening gehouden met de premieaftrek of toepassing omkeerregel in de afgelopen jaren. Dit kan voordeliger zijn. Normaal gesproken is 20% verschuldigd. De Belastingdienst heeft op haar site (Belastingdienst => Particulier => Rekenhulp Revisierente) tegenwoordig een rekenhulp staan waarmee berekend kan worden hoeveel revisierente betaald moet worden. Daarmee kunnen berekeningen worden gemaakt voor de afkoopjaren 2004 tot en met 2009. Komt die berekening lager uit dan 20% van de afkoopsom, dan geldt die lagere uitkomst als de verschuldigde revisierente. Meer informatie kun je verkrijgen bij Rob Kelters ASR Adviesbureau Fiscale en Juridische Zaken april 2010 7/8
Prinsjesdagseminars Het duurt nog even voordat het Prinsjesdag is, maar om iedereen de kans te geven één van de seminars bij te wonen, tref je onderstaand alvast de data en locaties aan. Donderdag 23 september 15.00 uur Auditorium ASR Utrecht Vrijdag 24 september 10.00 uur Auditorium ASR Utrecht Maandag 27 september 10.00 uur Auditorium ASR Utrecht Dinsdag 28 september 10.00 uur Skylobby, Weena, Rotterdam De bijeenkomsten zullen steeds één à anderhalf uur duren. Net als in voorgaande jaren zullen wij in augustus weer een uitnodiging rondsturen, met daarin de mogelijkheid je aan te melden voor één van de bijeenkomsten. Meer informatie kun je verkrijgen bij Rian Varkevisser Publicaties Onderwerp datum door Mensen aan het werk helpen in crisistijd maart-10 A. Jurg Vakblad Financiële Planning Eigenrisicodragen voor werkgevers maart-10 Herman Verhoef Dossier ASR AdviesbureauJournaal is een uitgave van ASR Adviesbureau Fiscale en Juridische Zaken. Het Adviesbureau maakt onderdeel uit van ASR Verzekeringen. Het Adviesbureau ondersteunt ASR Verzekeringen en haar intermediair op de gebieden leven, pensioen en werk en inkomen. Hoewel het Adviesbureau aan de inhoud van deze nieuwsbrief de uiterste zorg heeft besteed, aanvaarden noch ASR Verzekeringen noch andere tot ASR Nederland behorende vennootschappen, enige aansprakelijkheid voor de onvolledigheid of eventuele onjuistheid en de gevolgen daarvan. De inhoud mag alleen met bronvermelding worden overgenomen. Eindredactie Anton Pieter van Logtestijn. Vragen en opmerkingen graag via e-mail: asr.adviesbureau@asr.nl ASR Adviesbureau Fiscale en Juridische Zaken april 2010 8/8