geneeskunde bachelor-en masteropleiding 2013 2013 uantwerpen.be
Inhoud Welkom 3 Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? 4 De opleiding geneeskunde 6 Geneeskunde, iets voor jou? 11 Het studieprogramma 12 Diploma op zak, wat nu? 19 Alumnus aan het woord 20 Nuttige info bij de start van je studietraject 21 Studie- en studentenbegeleiding 25 Studeren in het buitenland 29 Hoe bereik je gemakkelijk onze campussen? 30 Infomomenten 32 Nuttige contactgegevens 33
2
Welkom Nooit meer leren, ik ga studeren! Maar wat? Zo begint de zoektocht van veel schoolverlaters naar informatie. Over opleidingen. Over universiteiten en hogescholen. Over beroepen. Jouw zoektocht is begonnen: je hebt dit boekje voor je neus. Hopelijk helpt het jou een stap vooruit in je keuzeproces. Een studiekeuze is nooit gemakkelijk. Het opleidingsaanbod is immens groot. Belangrijk is dat je je goed voelt op de universiteit of hogeschool van je keuze. En dat je je binnen enkele jaren goed voelt met je diploma. Daarom stelt de Universiteit Antwerpen alles in het werk om je studietijd aangenaam te maken en de kwaliteit van je opleiding op topniveau te houden. Nieuwe uitdagingen, nieuwe ervaringen, nieuwe vrienden. Een nieuwe stad? De stap naar het hoger onderwijs markeert het begin van een nieuwe periode in je leven. Aan de Universiteit Antwerpen studeren zo n 15 000 studenten in de meest uiteenlopende vakgebieden. In heel Antwerpen zijn er dat nog veel meer. Daarom werken we nauw samen met de Antwerpse hogescholen binnen de Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen. Als je naar een van onze infomomenten komt, zal je merken dat het prettig studeren is aan de Universiteit Antwerpen. Onze medewerkers en studenten zullen je er graag over vertellen. We kijken uit naar de kennismaking! Prof. dr. Alain Verschoren Rector Universiteit Antwerpen 3
Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? Prof en student staan dicht bij elkaar De Universiteit Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Dit betekent bijvoorbeeld dat je zo veel mogelijk les volgt in kleine groepen. Dat maakt een vlotte interactie met je proffen mogelijk: je kan rechtstreeks bij hen terecht met vragen en problemen. De communicatie tussen docenten, assistenten en studenten wordt mee ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard. De Universiteit Antwerpen is bekend voor haar goede studentenbegeleiding en -ondersteuning. Je staat er dus nooit alleen voor. We spelen zo veel mogelijk in op jouw individuele noden. Bovendien nodigen we jou uit om actief deel te nemen aan het beleid: in verschillende adviesorganen en raden zijn onze studenten vertegenwoordigd. Academische opleidingen op topniveau De Universiteit Antwerpen biedt innoverende academische opleidingen, die oog hebben voor theorie én voor praktijk. De opleidingen zijn stevig verankerd in sterk wetenschappelijk onderzoek dat ook internationale faam geniet. De ivoren academische toren werd al lang geleden gesloopt. Academici hechten veel belang aan een voortdurende uitwisseling met de steeds evoluerende samenleving. Tijdens je opleiding aan de Universiteit Antwerpen staat niet het memoriseren van feitenkennis centraal, maar bouw je kennis en vaardigheden op die je nodig hebt om beroepsrelevante opdrachten en problemen op te lossen. De bachelor-masterstructuur schept ruimte voor vernieuwing en verbetering. Daardoor kunnen we voortdurend inspelen op maatschappelijke uitdagingen. Door nieuwe opleidingen in te voeren en door keuzemogelijkheden binnen bestaande opleidingen te verruimen. Een moderne leeromgeving We omringen jou met de meest moderne infrastructuur: goed uitgeruste lesen computerlokalen, laboratoria, bibliotheken en studielandschappen. In alle publieke ruimten zijn er hotspots waar je draadloos kan surfen. Momenteel heeft de universiteit vier campussen. Eentje in hartje Antwerpen, drie in de zuidelijke stadsrand. Met de komst van een aantal nieuwe opleidingen, die vanaf volgend academiejaar integreren in de Universiteit Antwerpen, komen er nog locaties bij. Waar jij straks terecht komt ontdek je verder in dit boekje. 4
Om het toenemend aantal studenten op te vangen en jou een aangename leeromgeving te bieden, investeren we op grote schaal in nieuwe gebouwen. Enkele staan er al. Voor andere liggen de plannen op tafel. Meer dan een opleiding We willen jou niet alleen een opleiding, maar ook een brede vorming aanbieden: jou helpen opgroeien tot een professional met een kritische ingesteldheid, een tolerante en constructieve houding. De Universiteit Antwerpen kiest resoluut voor pluralisme en verwelkomt diversiteit bij personeel en studenten, en in haar studieprogramma s. Antwerpen Studeren is niet alleen met je neus in de boeken zitten. Wie in Antwerpen komt studeren, kiest voor een studentenstad die meer is dan de universiteit en de hogescholen: het is een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, gezellige pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur,... Kort samengevat: een stad waarin Antwerpenaars, bezoekers en studenten zich thuisvoelen. 5
De opleiding geneeskunde Wanneer je geneeskunde studeert, kies je voor een boeiende toekomst in één van de mooiste beroepen. Wil je weten hoe een menselijk lichaam werkt en wat er fout loopt bij ziekte? Wil je leren problemen van patiënten goed aan te voelen en je in te leven in de situatie waar zij zich in bevinden? Wil je andere mensen helpen met hun problemen? Ben je geboeid door wetenschappelijk onderzoek en wil je je kritische geest verder ontwikkelen? Allemaal goede redenen om geneeskunde te gaan studeren. Doel van de opleiding De opleiding geneeskunde heeft tot doel via efficiënt en effectief gebruik van verschillende onderwijsvormen artsen op te leiden. De arts heeft een tweeledig doel voor ogen: enerzijds ingrijpen bij ziekte (het curatieve handelen) en anderzijds het voorkomen van ziekte of van hervallen in dezelfde ziekte (het preventieve handelen). De arts dient voldoende competenties (kennis, vaardigheden en professioneel gedrag) te bezitten om medische problemen op vlak van ziekte en gezondheid te kunnen analyseren, zelfstandig aan te pakken en op te lossen. De arts zal op een adequate en wetenschappelijk onderbouwde wijze kunnen functioneren binnen een arts-patiëntrelatie, binnen de maatschappelijke context van een veranderende gezondheidszorg. Deze artsen bezitten de basiscompetenties om zich verder te bekwamen, hetzij in de klinische specialismen, hetzij in de huisartsgeneeskunde, hetzij in de sociale geneeskunde, hetzij als wetenschappelijk onderzoeker. 6
Toekomstgerichte basisopleiding De opleiding tot arts bestaat uit een bacheloropleiding van 180 studiepunten en een masteropleiding van 180 studiepunten. De bachelorjaren volg je op Campus Groenenborger, Campus Drie Eiken en in het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA). De masterjaren volg je op Campus Drie Eiken, in het UZA en andere opleidingsziekenhuizen uit het Antwerps Universitair Ziekenhuisnetwerk. De opleiding geneeskunde in Antwerpen is het resultaat van een doordacht concept. Onze missie en zorg? In zes jaar tijd een uitstekende arts van jou maken. Het studieprogramma is opgebouwd uit vier lijnen: een kennislijn, een lijn arts en maatschappij, een klinische lijn en een wetenschappelijke lijn. Onze opleiding sluit naadloos aan op het verplichte toelatingsexamen van de Vlaamse overheid en heeft dankzij dit examen een erg hoog slaagpercentage. Bij ons staat de student centraal. In kleine onderwijsgroepen krijg je extra aandacht en begeleiding van de professoren. Deze topdeskundigen staan garant voor het overbrengen van de juiste kennis en medische deskundigheid, die zij putten uit hun jarenlange ervaring als huisarts, chirurg, internist, onderzoeker,... en uit hun nauwe betrokkenheid met het wetenschappelijk onderzoek in de hele wereld. Ons innoverend programma blikt resoluut vooruit naar je toekomst met activerend onderwijs en ruimte voor zelfontplooiing. Het plaatst je van bij de start van je opleiding aan het ziekbed van de patiënt. Met je twee voeten in de geneeskunde Al vanaf je eerste jaar word je geconfronteerd met leeropdrachten uit praktijkgerichte leerlijnen zoals de lijn arts en maatschappij en de klinische lijn. Met een uitgekiend trainings- en opleidingsprogramma leren tientallen experts je persoonlijk de knepen van het vak. Niet alleen gesprekstechnieken worden grondig bekeken en ingeoefend, maar ook je eigen reacties worden geanalyseerd. Dit vaardighedenonderwijs heeft al heel wat internationale erkenning verworven. Studenten appreciëren deze begeleiding en voelen zich sterker en meer zelfzeker in de stages. Je leert ook omgaan met de maatschappelijke problemen die je als arts kan ervaren. Deze worden vanuit verschillende invalshoeken wetenschappelijk toegelicht en aangepakt. Je bezoekt onder meer centra voor hulpverlening, centra voor drugbehandeling en afkickcentra. Tijdens de verpleegstage leer je alle verpleegkundige handelingen op de werkvloer. Je leert observeren, participeren, praten met en luisteren naar de patiënt. Waaier aan specialisatiemogelijkheden Droom je ervan om kinderarts, chirurg, cardioloog, psychiater, oogarts, spoedarts,... te worden? Aan de Universiteit Antwerpen kan je specialiseren in 7
alle specialismen en subspecialismen. Topdeskundigen bieden je een waaier aan opleidingsmogelijkheden binnen een uitgebreid netwerk van ziekenhuizen. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/geneeskunde/specialisatie. Wie huisarts wil worden kan terecht bij het Centrum voor Huisartsgeneeskunde. Dit dynamisch centrum beschikt over een eigen onderzoeksgroep en een uitgebreid netwerk van huisartsenopleiders. Je leert er wat huisartsgeneeskunde als specialisme betekent: toegepaste wetenschap dicht bij de mensen. Meer informatie vind je op www.huisartsgeneeskunde.be. Wil je als arts in de sector van de sociale geneeskunde aan de slag, dan kan de prespecialisatie sociale geneeskunde een springplank zijn naar een loopbaan als jeugd-, verzekerings- of bedrijfsarts. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/esoc. Uitstekend wetenschappelijk onderzoek Kritisch-wetenschappelijk en systematisch een ziekte bestuderen of klachten oplossen vergt oefening en inzicht. Al in de bacheloropleiding word je actief betrokken bij alle stappen van het wetenschappelijk onderzoek. Je leert wetenschappelijke informatie verzamelen en verwerken, een presentatie geven en een wetenschappelijk onderzoek opzetten. Later in de opleiding krijg je de kans om een wetenschappelijk onderzoeksproject uit te werken met de hulp van artsen verbonden aan de Universiteit Antwerpen. Uit talrijke studies blijkt dat de Universiteit Antwerpen en vooral haar Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen uitstekend scoren met hun wetenschappelijk onderzoek. Via jaarlijkse aanmoedigingsprijzen krijgen veelbelovende medische vorsers aan de Universiteit Antwerpen een duwtje in de rug. Overigens heeft het UZA de hoogste pathologie-index (lees: het ernstigste ziekteprofiel) in België. Dat schept dan weer mogelijkheden tot superspecialisatie en innovatief klinisch onderzoek. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/geneeskunde. Geneeskunde internationaal Voor de eindtermen en competenties wordt het CanMEDS-systeem (http://rcpsc.medical.org/canmeds) gehanteerd, in combinatie met het internationaal uitgewerkt programma Objectives for the qualifying examination, dat 120 ziektebeelden omvat en opgesteld werd door The Medical Council of Canada (www.mcc.ca/en/exams/objectives). Deze vormen de inhoudelijke basis die geneeskundestudenten absoluut moeten kennen, evenals een overzicht van de diverse aspecten en rollen die een basisarts zich eigen moet maken. 8
Dit systeem vormt de toetssteen, en onze einddiploma s vinden dan ook internationale aansluiting op de grote board examinations zoals die van de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk, zodat uitwisseling van studenten in alle richtingen wordt bevorderd. Meer dan 50 procent van onze studenten doet een stage in het buitenland via internationale uitwisselingsprogramma s zoals het Erasmusproject. Daarmee zijn we koploper in Vlaanderen. Uiteraard word je in je keuze begeleid waar het gaat over specifieke opleidingsonderdelen, onderzoeksstages of onderzoek voor de masterproef. Ook wanneer je in België blijft, maak je kennis met de internationale dimensie van de wetenschap via buitenlandse gastdocenten en wetenschappelijke literatuur. Je raakt vertrouwd met het Engels als taal van de wetenschap; in je eerste jaar eerder bescheiden en passief, later ook actief. PROFESSIONAL COMMUNICATOR SCHOLAR MEDICAL EXPERT COLLABORATOR HEALTH ADVOCATE MANAGER Samenwerking met het UZA en partnerziekenhuizen Het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA) is opgericht in 1979. Sinds die tijd werden 38 hooggespecialiseerde medische diensten uitgebouwd. Het ziekenhuis telt 573 erkende bedden. 2 700 medewerkers zorgen jaarlijks voor de 25 000 mensen die er worden gehospitaliseerd. 530 000 mensen komen er jaarlijks op raadpleging. Sinds 1 januari 2005 is het UZA een juridisch zelfstandige organisatie. Een beheersovereenkomst tussen de Universiteit Antwerpen en het UZA regelt de wederzijdse rechten en plichten. 9
De Universiteit Antwerpen en het UZA hebben op 10 juli 2006 eveneens een overeenkomst gesloten met enkele partnerziekenhuizen in de regio Antwerpen: ZiekenhuisNetwerk Antwerpen (ZNA), AZ Sint-Augustinus, Sint-Vincentius, AZ Monica, AZ Klina en Hof Ter Schelde. Hiermee werd een kader gecreëerd waarbinnen deze organisaties structureel met elkaar samenwerken: de Universiteit Antwerpen wil via deze samenwerking haar rol in onderzoek, onderwijs en opleiding in de gezondheidszorg verbreden en versterken; het UZA wil zich toeleggen op topreferentiezorg en via deze samenwerkingsovereenkomst haar (inter)nationale uitstraling versterken; de partnerziekenhuizen willen kwaliteitsvolle en toegankelijke regionale gezondheidszorg aanbieden en via deze overeenkomst in bepaalde domeinen universitaire diensten uitbouwen. De verbondenheid binnen het Antwerps Universitair Ziekenhuisnetwerk biedt je de unieke gelegenheid om in elke denkbare discipline ervaring op te doen aan het ziekbed van de patiënt, en zorgt daarnaast voor: kwaliteitsvolle patiëntenzorg met een universitaire dimensie; klinisch wetenschappelijk onderzoek; klinische opleiding van artsen en specialisten; voortdurende uitwisseling van kennis en ervaring; aanbod van alle erkende specialismen en subspecialismen. 10
Geneeskunde, iets voor jou? Toelatingsvoorwaarden Om toegelaten te worden tot de universitaire opleiding geneeskunde, moet je beschikken over een diploma van het algemeen secundair onderwijs. Bovendien moet je vooraf slagen voor een toelatingsexamen. Buitenlandse studenten en studenten met een buitenlands diploma nemen best contact op met Sonia Brunel, International Student Officer (sonia.brunel@ua.ac.be). Het toelatingsexamen Het Toelatingsexamen arts & tandarts wordt georganiseerd door het Ministerie van Onderwijs en Vorming. Het gaat twee keer per jaar door: begin juli en eind augustus. Het examen neemt een volledige dag in beslag. De Vlaamse Gemeenschap verspreidt een brochure met een gedetailleerd overzicht van het programma evenals een aantal typevragen. De brochure is gratis te verkrijgen in scholen, CLB s en universiteiten. Je vindt de brochure en andere informatie ook op www.ond.vlaanderen.be/toelatingsexamen. Ter voorbereiding op het toelatingsexamen organiseert de Antwerpse studentenvereniging European Medical Student Association (EMSA) workshops. Per vak overlopen de docenten bondig de theorie en bespreken ze voorbeeldvragen waarbij de focus ligt op de oplossingstechnieken en kennis in de wetenschap. Online inschrijven kan op www.ua.ac.be/geneeskunde. Hoe bereid ik me voor om arts te worden? Interesse en aanleg voor de exacte wetenschappen (biologie, fysica, chemie en wiskunde) vormen een goede basis en zijn de belangrijkste vereisten voor een succesvolle deelname aan het toelatingsexamen. De kwaliteiten waarover je als arts moet beschikken zijn vooral handigheid, nauwkeurigheid, geduld, een uitstekend waarnemingsvermogen, plichtsbesef, verantwoordelijkheidszin en een vlotte omgang met mensen. De studie vereist intelligentie, regelmatige werklust en een goed geheugen. Vergeet ook niet dat deze studie van lange duur is en je over heel wat doorzettingsvermogen en motivatie moet beschikken. 11
Het studieprogramma Studiepunten De studieomvang van je opleiding en van alle opleidingsonderdelen wordt uitgedrukt in studiepunten (sp.). Studiepunten geven een goed beeld van de tijd die je zal besteden aan je opleiding en aan de verschillende opleidingsonderdelen. Elk studiepunt komt namelijk overeen met een studietijd van 25 tot 30 uren. Een voltijds academiejaar telt 60 studiepunten. De totale studietijd voor een voltijds academiejaar varieert dus tussen 1 500 en 1 800 uren studie. Deze tijd besteed je aan het bijwonen van hoor- en werkcolleges, het voorbereiden van lessen, het studeren voor examens en het maken van oefeningen, papers of andere opdrachten. Het aantal studiepunten van een opleidingsonderdeel zegt dus meer over je totale tijdsinvestering dan het aantal uren dat je les hebt. Je bacheloropleiding omvat 180 studiepunten. Als je voltijds studeert en voldoende vlot slaagt voor je examens, behaal je je bachelordiploma dus na 3 jaar studeren. Het systeem met de studiepunten vloeit voort uit het Europees ECTS-project (European Credit Transfer and Accumulation System). Meer info vind je op www.ua.ac.be/studiepunten. Collegeroosters Zoek je een voorbeeld van een collegerooster? Surf dan naar www.ua.ac.be/collegeroosters. Daar vind je een overzicht van de huidige collegeroosters Zoek je een beschrijving van de opleidingsonderdelen? Surf dan naar www.ua.ac.be/ood. Daar vind je in de rubriek geneeskunde voor alle opleidingsonderdelen informatie over de begin- en eindtermen, inhoud, werk- en evaluatievormen en noodzakelijk en aanbevolen studiemateriaal. 12
Het studieprogramma geneeskunde in 6 jaar De opleiding geneeskunde bestaat uit een bacheloropleiding van 180 studiepunten en een masteropleiding van 180 studiepunten, wat voor een voltijdse student overeenkomt met 6 jaar studeren. Naast het overbrengen van actuele, wetenschappelijk gebaseerde kennis (kennislijn), volgt de student doorheen de hele opleiding 3 leerlijnen: de klinische lijn, de wetenschappelijke lijn en de lijn arts en maatschappij. Deze leerlijnen zijn verweven met de andere opleidingsonderdelen. In de klinische lijn zullen communicatieve en medisch technische vaardigheden worden aangeleerd die een toekomstig arts nodig heeft in zijn of haar beroep. Wetenschappelijk onderzoek komt aan bod in de wetenschappelijke lijn en moet je begeleiden naar het voorstellen van een eigen wetenschappelijk eindwerk. In de lijn arts en maatschappij, ten slotte, zal de plaats en rol van de arts in de maatschappij in al zijn aspecten aan bod komen. Om het integreren van essentiële kennis van de hoeksteenmodules te bevorderen, werd de lijn integratie en integratietoetsing op het einde van het academiejaar ingevoerd. Dit wordt elk jaar verder gezet en uitgebouwd ter voorbereiding van het klinische examen in het laatste jaar. Bachelor in de geneeskunde In de bacheloropleiding leer je de gezonde mens in al zijn facetten kennen, en hoe de verschillende orgaansystemen samenwerken om gezond te blijven. Daarnaast krijg je de eerste grote ziektebeelden aangereikt. Het studieprogramma in het eerste bachelorjaar is toekomstgericht, met een sterk medische focus. Zo werden algemeen vormende opleidingsonderdelen als scheikunde en biologie vervangen door een flinke portie celbiologie. Celbiologie zal namelijk de komende tien tot twintig jaar een belangrijke rol spelen, ook op het niveau van de dagelijkse geneeskundebeoefening. In hoeksteenmodules zoals anatomie en celbiologie wordt de inhoud gestuurd op wat later van belang is bij het onderwijs over de systemen en hun pathologieën. Hierdoor kan je je in het tweede en derde jaar van de bacheloropleiding toeleggen op de studie van de orgaansystemen, met de fysiologie en fysiopathologie en met enkele grote klinische beelden van orgaandisfunctie (bijvoorbeeld hartfalen, osteoporose, diarrhea). 13
Kennislijn Arts en maatschappij Klinische lijn Wetenschappelijke lijn Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Onthaaldag Medische biochemie Histologie en cytologie Inleiding celbiologie, fysiologie en embryologie Genetica Anatomie en radiologische anatomie Integratie en integratietoetsing 1 Bloed 1 Hart en bloedvaten 1 Longen 1 Nier en homeostase 1 Shock en orgaanfalen Eigen en niet eigen 1 Microbiologie en infectieziekten 1 Stofwisseling en hormonen 1 Urogenitaal stelsel, reproductie en seksualiteit 1 Spijsverteringsorganen 1 Nieuwvorming Anatomie: dissecties Neurologie en cognitieve wetenschappen NKO en tandheelkunde 1 Oogheelkunde 1 en 2 Microbiologie en infectieziekten 2 Farmacologie Kind en ontwikkeling 1 Huisartsgeneeskunde 1 Bewegingsstelsel 1 en 2 Eigen en niet eigen 2 Evidence based medicine Integratie en integratietoetsing 3 Integratie en integratietoetsing 2 Thema verslaving gezondheid en samenleving Arts en maatschappij 2 Arts en maatschappij 3 Communicatie / Vaardigheden en Verpleegstage Communicatie / Vaardigheden Communicatie / Vaardigheden Informatie vergaren en verwerken Statistiek 1 Statistiek 2 Epidemiologie 2 14
Jaar 1 sp. Kennislijn Anatomie en radiologische anatomie 12 Medische biochemie 9 Histologie en cytologie 6 Inleiding celbiologie, fysiologie en embryologie 8 Genetica 4 Integratie en integratietoetsing 1 6 Klinische lijn Communicatie / Medisch technische vaardigheden en Verpleegstage 6 Arts en maatschappij Thema verslaving gezondheid en samenleving 6 Wetenschappelijke lijn Informatie vergaren en verwerken 3 Totaal 60 15
Master in de geneeskunde In de masterjaren richten de multidisciplinaire modules zich op de diagnose en behandeling van de verschillende ziektes. In het eerste jaar tot halverwege het tweede jaar van de masteropleiding spitst het vernieuwde studieprogramma zich toe op de studie van de pathologie van de klinisch geïntegreerde orgaansystemen. Je leert wat er mis kan gaan met orgaansystemen en hoe je verschillende ziektebeelden kan herkennen en behandelen. Daarnaast leer je klinisch redeneren en probleemoplossend denken. De andere leerlijnen waarmee gestart werd in de bachelorjaren lopen gewoon door. Uiteindelijk ga je al je kennis integreren en omzetten in praktijk. Daarom loop je de rest van het tweede en de eerste helft van het derde masterjaar voltijds stage, zowel in verschillende ziekenhuisdiensten als in een huisartsenpraktijk onder begeleiding van een stagemeester. Sommige van deze stages kan je ook in het buitenland doen. De rest van het derde masterjaar vormt de aanzet tot een vervolgopleiding: huisarts, ziekenhuisarts, sociale geneeskunde, arbeidsgeneeskunde... en bestaat vooral uit coassistentschappen. Uiteindelijk volgen de eindexamens: een klinisch examen en een probleemoplossend examen. Het geheel wordt afgerond met de masterproef. 16
Kennislijn Klinische lijn Wetenschappelijke lijn Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Hart en vaten 2: cardiologie, cardiochirurgie en vaatheelkunde Nier 2: nefrologie Longen 2: pneumologie en thoraxheelkunde Bloed 2: hematologie Anaesthesie / pijn Kind en ontwikkeling 2 Stofwisseling en hormonen 2 Endocrinologie 2 Spijsverteringsstelsel 2: gastroenterologie en abdominale heelkunde Urogenitaalstelsel en reproductie 2 Keuzeonderwijs Integratie en integratietoetsing 4 Neurologie 2 NKO 2 Huid Psychiatrie 2 Huisartsgeneeskunde 2 Geriatrie Keuzeonderwijs Integratie en integratietoetsing 5 Tweede semester: voltijdse stage à à à à Eerste semester: voltijdse stage Tweede semester: interprofessioneel onderwijs updates multidisciplinair onderwijs klinisch examen multiple choice-examen coassistentschappen masterproef 17
18
Diploma op zak, wat nu? Antwerpen telt de grootste medische tewerkstelling in Vlaanderen en biedt jou als arts talloze toekomstmogelijkheden. Een deel van de afgestudeerde artsen kan een klinisch specialisme onder begeleiding van een erkend stagemeester beginnen. De selectie van de geneesheerspecialist in opleiding (GSO) gebeurt conform de richtlijnen van de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR). Deze specialisatie omvat vier tot zes jaar stage, waarbij je het grootste deel van je tijd besteedt in het ziekenhuis bij de patiënt. Eens erkend als specialist door het Ministerie van Volksgezondheid, kan je je zelfstandig vestigen of kan je je als specialist verbinden aan een ziekenhuis. In het UZA en in de andere ziekenhuizen van het Antwerps Universitair Ziekenhuisnetwerk worden alle erkende specialismen en subspecialismen aangeboden. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/geneeskunde/specialisatie. De huisartsenopleiding, interuniversitair georganiseerd, is een tweede belangrijke beroepsuitweg. Deze verloopt over twee extra jaren. Wie met een huisartsenopleiding start mag al geneeskunde uitoefenen, maar wel onder toezicht van een stagemeester. De Universiteit Antwerpen beschikt over een dynamisch Centrum voor Huisartsgeneeskunde met een eigen onderzoeksgroep en een uitgebreid netwerk van huisartsenopleiders. Bezoek de website voor meer informatie: www.huisartsgeneeskunde.be. De prespecialisatie sociale geneeskunde is een springplank naar een loopbaan als sport-, school-, jeugd-, verzekerings- of bedrijfsarts, en in het ziekenhuis als beheerder van gezondheidsgegevens. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/esoc. Je vindt ook beroepsmogelijkheden terug in de ontwikkelingssamenwerking of humanitaire hulporganisaties. Ten slotte kunnen geïnteresseerde jonge artsen in het wetenschappelijk onderzoek stappen en een doctoraat voorbereiden. Om les te geven in het hoger onderwijs is een doctoraat verplicht. Verschillende organisaties zoals het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek Vlaanderen (FWO) of het Instituut voor Innovatie door Wetenschap en Technologie (IWT) verschaffen hiervoor beurzen. Ook de Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen stelt onderzoeksbeurzen ter beschikking. Deze beurzen kunnen kaderen in de opleiding tot master in de huisartsgeneeskunde of in de opleiding tot geneesheer-specialist. 19
Alumnus aan het woord Met alumnus Jan Van Looveren diep in de ogen kijken Alumnus en oogarts Jan Van Looveren werkt op de gerenommeerde afdeling Oogheelkunde van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA). Al heel jong wist ik dat ik geneeskunde wilde studeren. Mijn vader is huisarts en aan de keukentafel gingen de gesprekken vaak de medische kant op. Het leek me een nobel beroep, omdat je iets kunt betekenen voor de maatschappij en voor je medemens. Ik ben naar de infodagen van alle Vlaamse universiteiten gegaan en heb voor Antwerpen gekozen omwille van de middelgrote campus en het persoonlijke contact met de proffen. Tijdens mijn opleiding heb ik gaandeweg ontdekt dat technische en chirurgische handelingen me het best liggen. Ik heb me gespecialiseerd in de oogheelkunde omdat dat een perfecte mix is van hoogtechnologische ontwikkelingen, verfijnde chirurgie en persoonlijk contact met patiënten. Het oog is heel complex. De dienst Oogheelkunde van het UZA wordt geleid door professor Marie-José Tassignon. Zij heeft tweemaal koning Albert geopereerd aan cataract. Ik had de kans om haar te assisteren tijdens beide operaties. Afgestudeerd: Geneeskunde, 2002 Foto: Vincent Jauniaux 20
Nuttige info bij de start van je studietraject Hoe verlopen de lessen? Aan de Universiteit Antwerpen word je competentiegericht opgeleid. Tijdens je opleiding verwerf je geleidelijk competenties door opdrachten en casussen te maken. Daarvoor heb je relevante kennis, vaardigheden en attitudes nodig. Voor alle opleidingsonderdelen worden hoorcolleges gecombineerd met doordacht opgestelde zelfstudie-opdrachten, waarop teruggekomen wordt tijdens responsie colleges. De zelfstudie-opdrachten zijn werkcolleges in kleinere groepen of het zelfstandig doornemen van leerstof met toegepaste vragen of opdrachten. Door deze mix van onderwijsvormen krijg je de kans om kennis en vaardigheden te verwerven die je later nodig hebt in je beroepsleven. De elektronische leeromgeving Blackboard helpt je om gestructureerd alle informatie terug te vinden. Je vindt er niet alleen aanvullingen op je cursussen, maar ook webmail, informatie over financiering van je studies, huisvesting, studentenjobs, cultuur,... Docenten geven via dit medium ook opdrachten door. Je kan hen te allen tijde om feedback vragen. Het contact met je professoren en assistenten is even intens als met je leerkrachten in het secundair onderwijs. Ze laten je allerminst aan je lot over. Wanneer je zelf het initiatief neemt om hulp te zoeken, doen zij hun best om je te helpen met al je vragen en problemen. Studieprogramma en creditbewijzen Door de flexibilisering in het hoger onderwijs bestaan er geen studiejaren meer. Wel stellen we modeltrajecten voor. Als je voor een modeltraject kiest, rond je een bacheloropleiding (180 studiepunten) af in 3 jaar tijd: 60 studiepunten per jaar. Ook in de modeltrajecten heb je als student meer keuzemogelijkheden, waardoor je eigen accenten kan leggen in je studieprogramma. Het academiejaar is opgedeeld in twee semesters. Aan het eind van elk semester leg je examens af van de opleidingsonderdelen die op dat moment afgewerkt zijn. De examens van het eerste en het tweede semester vormen samen de eerste zittijd. Als je niet voor alle opleidingsonderdelen een creditbewijs hebt behaald in de eerste zittijd, krijg je nog een kans tijdens de tweede zittijd op het einde van augustus en in het begin van september. Om te slagen voor het examen van een opleidingsonderdeel moet je ten minste 10 op 20 behalen. Als dat lukt krijg je een creditbewijs: een erkenning van het feit dat je de studiepunten verbonden aan dat opleidingsonderdeel verworven hebt. 21
Je slaagt voor een opleiding als je creditbewijzen behaalt voor alle opleidingsonderdelen. Als je niet alle creditbewijzen van je studieprogramma behaalt, kan je (soms) toch verder met je studie. Je komt dan in een geïndividualiseerd traject terecht. Bij het samenstellen van dit traject moet je rekening houden met voorwaarden die de volgorde waarin je kan inschrijven voor opleidingsonderdelen bepalen. Dit noemt men volgtijdelijkheid. Je faculteit moet het geïndividualiseerd traject bovendien goedkeuren. In elke faculteit adviseren studietrajectbegeleiders je over de samenstelling van je programma. Het is belangrijk voldoende vooruitgang te boeken in je studietraject en in een redelijke tijd je diploma te behalen. Daarom heeft de Universiteit Antwerpen een systeem van studievoortgangbewaking en -begeleiding opgezet. Je faculteit volgt je studieprestaties en legt je bindende voorwaarden op wanneer je niet de helft van de creditbewijzen van het goedgekeurde studieprogramma hebt behaald. Het volledige onderwijs- en examenreglement vind je terug op www.ua.ac.be/oer. 22
Leerkrediet Het leerkrediet werd in het leven geroepen om je te stimuleren om een doordachte studiekeuze te maken. Het is een maatstaf voor studiesucces en studievoortgang en kan gevolgen hebben voor jouw recht op verder studeren en jouw sociale statuut als student. Daarom is het belangrijk om doordacht te kiezen, je in te zetten voor je studie en ook administratief tijdig met alles in orde te zijn. Meer informatie vind je ook op www.ua.ac.be/studiepunten. Hoe werkt het leerkrediet? Elke student krijgt 140 studiepunten bij zijn eerste inschrijving aan de universiteit. Als je inschrijft voor een opleidingsonderdeel vermindert je leerkrediet met het overeenkomstige aantal studiepunten. Enkel wanneer je slaagt voor dat opleidingsonderdeel, komen die studiepunten er terug bij. Studiepunten waarvoor je gedelibereerd wordt - dit wil zeggen: geslaagd verklaard hoewel je er geen creditbewijs voor behaalde - komen niet terug bij je leerkrediet. Dit kan in je nadeel zijn wanneer je een bijkomende master wil behalen. De overgang van secundair naar hoger onderwijs loopt niet altijd even vlot. De overheid heeft een maatregel om hieraan tegemoet te komen. Zo krijg je de eerste 60 studiepunten die je verwerft dubbel terug. Voor wie? Het leerkrediet is van toepassing op alle studenten die zich inschrijven met een diplomacontract voor een bachelor- of masteropleiding en voor alle inschrijvingen met een creditcontract. Verkeerde keuze gemaakt? Als je voor de eerste keer in Vlaanderen voor een bacheloropleiding bent ingeschreven en je van opleiding wenst te veranderen, voorzien de overheid en de universiteit maatregelen om het verlies van leerkrediet te beperken. Deze zijn afhankelijk van de data van uit- en inschrijving. Informeer je tijdig. Opleiding afgewerkt? Na het behalen van je bachelordiploma, behoud je je leerkrediet. Als je een masterdiploma behaalt, wordt het startkapitaal van 140 studiepunten van je saldo afgetrokken. Is je studietraject perfect verlopen, dan heb je nog 60 studiepunten over. 23
Onvoldoende leerkrediet? Als je geen of een negatief leerkrediet hebt, mag de universiteit je inschrijving weigeren. Als je onvoldoende studiepunten hebt voor de opleiding of het programma waarvoor je wilt inschrijven, kan de universiteit je inschrijving beperken tot het aantal studiepunten waarover je nog beschikt. Het aantal studiepunten waarvoor je credits behaalt via de examens is dus belangrijk en zorgt ervoor dat je kan verder studeren. Ombudspersoon Tijdens de examens kan je met problemen terecht bij de ombudspersoon van je opleiding. Bijvoorbeeld in verband met de examenregeling, uitstel van een examen, onderbreking of stopzetting van examens of een conflict met een docent. De ombudspersoon zorgt ervoor dat het onderwijs- en examenreglement correct wordt opgevolgd en bemiddelt tussen studenten en docenten. Hij of zij is ook aanwezig bij de deliberatie en kan, op basis van verzachtende omstandigheden zoals ziekte of ongeval, je zaak bepleiten. Je kan de gegevens van jouw ombudspersoon terugvinden op Blackboard. De centrale ombudspersoon is prof. Patrick Cras. Hij treedt op als bemiddelaar bij geschillen tussen studenten en personeelsleden die het niveau van de faculteit overschrijden. De contactgegevens van de centrale ombudspersoon kan je ook terugvinden op Blackboard. 24
Studie- en studentenbegeleiding Overgang van het secundair onderwijs naar de universiteit Aan de universiteit ben je meer dan ooit verantwoordelijk voor jezelf en voor je studieproject. De manier waarop je studeert en het academiejaar indeelt moet je aanpassen aan je persoonlijk studeervermogen. Deze vaardigheid onder de knie krijgen is niet altijd eenvoudig. Je staat immers tegelijkertijd voor een aanzienlijke hoeveelheid leerstof en een examensysteem waar je geen ervaring mee hebt. De medewerkers van het netwerk studieloopbaanbegeleiding kunnen je helpen. Bij hen kan je het hele academiejaar terecht voor studiebegeleiding. Studentenbegeleiding De Dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding is er om je te helpen vanaf het moment dat je je voor het eerst inschrijft tot aan het moment waarop je je diploma in handen krijgt. Informatie en advies over studeren in het hoger onderwijs Stel ons al je vragen over opleidingen binnen en buiten de Universiteit Antwerpen, het onderwijs- en examenreglement, het leerkrediet, Voor specifieke vragen over je individuele programma en het aanvragen van vrijstellingen kan je terecht bij de studietrajectbegeleider van je faculteit. Ook voor vakinhoudelijke begeleiding kan je terecht in je faculteit. Inschrijven zonder diploma secundair onderwijs Als je geen diploma secundair onderwijs bezit en minimum 25 jaar bent, kan je bij ons toch een aanvraag tot inschrijving aan de Universiteit Antwerpen indienen. Erkenning van eerder verworven competenties (EVC) Contacteer de EVC-coördinator voor informatie, een adviesgesprek en het opstarten van de procedure. Meer info vind je op www.ua.ac.be/evc. Begeleiding bij het maken van je studiekeuze en bij twijfel over je studierichting Weten wat je wilt is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Samen met een studentenbegeleider kan je aan de hand van gesprekken meer zicht krijgen op je persoonlijkheid, capaciteiten, interesses en de studierichtingen die daarbij passen, al dan niet in het kader van heroriëntering. Oefeningen uit het werkboek Kijk op kiezen: stappenplan voor studie- en beroepskeuze kunnen jou hierbij helpen. 25
Begeleiding omtrent studievaardigheden, studieplanning en uitstelgedrag Een studentenbegeleider kan je begeleiden in het aanscherpen van je studievaardigheden. Hoe verwerk je grote hoeveelheden leerstof? Hoe maak je een schema? Hoe maak je goede nota s? We helpen je ook realistische planningen te maken en doen oefeningen om uitstelgedrag tegen te gaan. Psychologische begeleiding en psychotherapie Ook wanneer je kampt met persoonlijke problemen die je studies belemmeren (faalangst, rouwverwerking, relatieproblemen, ) kan je terecht bij een studentenbegeleider die samen met jou nagaat welke hulp je het best kan gebruiken. Begeleiding van studenten met een functiebeperking Heb je een functiebeperking zoals een fysieke handicap, chronische ziekte, leerprobleem, concentratieprobleem, stoornis binnen het autismespectrum of psychisch probleem? Ook dan kan je bij ons terecht voor begeleiding. Als je beschikt over een geldig attest kan je ook bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens. Dien je aanvraag tijdig in via www.ua.ac.be/functiebeperking. Meer info vind je ook in de folder Studeren met een functiebeperking. Begeleiding van studenten met een topsport- of kunstbeoefening Beoefen je sport of kunst op een hoog niveau, dan kan je eveneens bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens. De Sportcommissie beoordeelt aanvragen van topsporters, de Commissie Cultuur die van kunstbeoefenaars. Meer info vind je op www.ua.ac.be/sportenkunst of in de folder Studeren met een topsport- of kunstbeoefening. Afstudeerbegeleiding Tot slot kan je bij ons terecht voor hulp in je zoektocht naar jobs die passen bij je persoonlijkheid, capaciteiten en interesses, voor informatie over verdere studies, Tijdens een eerste gesprek gaan we na wat jouw vragen, noden en wensen zijn. Daarna kan je een training, kortere begeleiding of zo nodig een langere psychotherapie volgen. Het volledig aanbod en alle info over onze trainingen kan je terugvinden in de brochure Trainingen, die je kan downloaden via www.ua.ac.be/trainingen. Ook inschrijven voor trainingen kan via deze website. 26
Informatie en afspraken verlopen verder steeds via het Studenteninformatiepunt (STIP): info: T +32 3 265 48 72 of stip.ua.ac.be afspraken: enkel telefonisch: T +32 3 265 48 72 Neem ook een kijkje op www.ua.ac.be/studentenbegeleiding. Studietrajectbegeleiding Voor specifieke vragen over je individuele studieprogramma, vrijstellingen en andere kan je terecht bij de studietrajectbegeleider van je faculteit. Zijn of haar contactgegevens vind je op www.ua.ac.be/contactpersonenslb. Vakspecifieke begeleiding Met vragen over of problemen met één van je cursussen kan je steeds terecht bij de professor die deze cursus doceert of bij zijn of haar assistent. Gewoon even langslopen of een e-mail schrijven: je zal merken dat je snel geholpen wordt. Voor bepaalde opleidingsonderdelen organiseren zij extra groepssessies, om de besproken theorie uit hoorcolleges toe te lichten en in oefeningen toe te passen. Bij deze sessies is vooral de wisselwerking tussen jou en je begeleider belangrijk: je kan hulp vragen waar je vastloopt, je begeleider houdt rekening met de gekende knelpunten van de cursus en je krijgt nuttige tips voor de studie van de leerstof. Taalbegeleiding: academisch Nederlands Bij het Monitoraat op maat kan je terecht voor gratis taalondersteuning academisch Nederlands. Tijdens individuele sessies helpen taaldocenten je met je taalvragen. Voor specifieke taalbehoeften organiseren ze contactmomenten in kleine groep. Je kan er je eigen werkstukken en studiemateriaal bespreken. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/monitoraatopmaat. 27
28
Studeren in het buitenland De Universiteit Antwerpen neemt actief deel aan Europese uitwisselingsprogramma s zoals Erasmus. Elk jaar studeert een aanzienlijk grote groep studenten één semester aan een buitenlandse universiteit. In het kader van het Erasmusprogramma heeft de Universiteit Antwerpen samenwerkingsakkoorden gesloten met heel wat universiteiten in West- en Centraal-Europa. Maar we kijken verder dan Europa: op bilaterale basis (buiten het kader van Erasmus) werden wereldwijd uitwisselingsprogramma s uitgewerkt. In het kader van internationale ontwikkelingssamenwerking kan je met een beurs een aantal maanden in een ontwikkelingsland studeren. Je studieperiode aan één van de buitenlandse partneruniversiteiten wordt erkend als onderdeel van je studie aan de Universiteit Antwerpen. Meer informatie vind je op de website van de Dienst Internationale Samenwerking: www.ua.ac.be/dis. 29
Hoe bereik je gemakkelijk onze campussen? Op www.ua.ac.be/route kan je de wegbeschrijving naar onze campussen terugvinden. Met de fiets Onze campussen zijn gemakkelijk te bereiken met de fiets. Meer en meer studenten kiezen voor dit transportmiddel. Je kan je op deze manier immers snel verplaatsen. Op elke campus staan verschillende fietsparkings ter beschikking van de studenten. Met de bus of de tram Voor informatie over dienstregelingen en algemene inlichtingen kan je bellen naar De Lijn Info: 070 220 200. Voor informatie over abonnementen kan je in Antwerpen terecht op: +32 3 218 14 11. De website van De Lijn beschikt over een routeplanner die voor jou je reis van deur tot deur met bus, tram en/of trein uitstippelt: www.delijn.be. Met de trein Voor informatie over reiswegen, dienstregelingen en vertrek- en aankomsttijden kan je terecht op www.b-rail.be. Met de auto Parkeren in Antwerpen is niet altijd gemakkelijk. Enkel de campussen Groenenborger, Drie Eiken en Middelheim beschikken over ruime parkings. Wil je toch graag met de auto komen? Meer info vind je op www.parkereninantwerpen.be. Waar situeert zich jouw campus? De opleiding geneeskunde wordt georganiseerd op Campus Groenenborger (Groenenborgerlaan 171, 2020 Antwerpen), Campus Drie Eiken (Universiteitsplein 1, 2610 Wilrijk (Antwerpen)) en het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA). 30
Campus Merksem Merksem Eilandje Park Spoor Noord MAS Dam Linkeroever Borgerhout F. Rooseveltpl. Stadscampus Stadscentrum Centraal Station Zuid Campus Zuid Zurenborg ANTWERPEN Berchem Station Berchem Kiel Nachtegalen park Campus Middelheim Hoboken Campus Groenenborger Campus Hoboken MORTSEL Wilrijk Campus Drie Eiken EDEGEM 31
Infomomenten Heb je nog vragen die je graag in levende lijve wil stellen? Of wil je de universiteit al eens van dichtbij meemaken? Kom dan kennismaken tijdens de vele infomomenten in 2013. Studie-informatiedagen Jaarlijks vindt in elke Vlaamse provincie een studie-informatiedag (SID-in) plaats. Je maakt er kennis met de brede waaier aan studie- en beroepsmogelijkheden na het secundair onderwijs. De Universiteit Antwerpen is natuurlijk telkens van de partij: breng een leerrijk bezoekje aan onze infostand. www.ond.vlaanderen.be/sidin Open lesdagen Onze campussen verkennen? Proffen en studenten ontmoeten? En hier en daar een les meepikken? Dat kan tijdens de open lesdagen in de krokusvakantie (van 11 tot en met 15 februari). Speciaal voor leerlingen van het secundair onderwijs richten we proeflessen in. Maar je mag ook simpelweg aansluiten bij de studenten van de eerste bachelorjaren. Schrijf je in op de website! www.ua.ac.be/openlesdagen Infodag geneeskunde Zit er een arts in jou? Een antwoord op deze vraag krijg je op zaterdag 23 februari. Je komt dan alles te weten over het toelatingsexamen, onze studieaanpak en Antwerpen als studentenstad. Begeleid door een student geneeskunde kan je een bezoek brengen aan een afdeling van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. Aansluitend zijn er nog workshops over specialiseren, huisartsengeneeskunde, op kot gaan Schrijf in via www.ua.ac.be/geneeskunde. Open campusdagen Op 23 maart en 27 april ben je welkom op onze open campusdagen. Dé gelegenheid om alle informatie uit de eerste hand te krijgen. Babbel met proffen, studenten en studentenbegeleiders. Bezoek bib, aula en labo. Kortom: snuif de sfeer van het campusleven op. www.ua.ac.be/opencampusdagen Infomarkt Twijfel je in september nog over je studiekeuze? Of wil je graag bevestiging van je keuze? Kom dan naar de infomarkt op 4 september: alle infostanden van alle opleidingen op één plaats. Laatste kans om vragen te stellen, cursussen te doorbladeren en brochures mee naar huis te nemen. www.ua.ac.be/infomarkt 32
Nuttige contactgegevens Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen Decanaat Campus Drie Eiken Universiteitsplein 1, Gebouw S 2610 Wilrijk (Antwerpen) T +32 3 265 26 33 infogen@ua.ac.be www.ua.ac.be/geneeskunde Studietrajectbegeleider Kris Ulenaers T +32 3 265 25 78 kris.ulenaers@ua.ac.be Wil je ook de brochure van een andere opleiding inkijken? Of wil je alvast de masteropleiding beter leren kennen? Vraag dan een brochure aan via www.ua.ac.be/brochures of bij het Studenteninformatiepunt (STIP). 33
34
35
36
37
38
39
40