Patiënteninformatie Shunt Een onderhuidse verbinding tussen slagader en ader 1234567890-terTER_
Shunt Een onderhuidse verbinding tussen slagader en ader. U heeft een afspraak in Tergooi voor een behandeling. Onze artsen en medewerkers doen er alles aan om u met de beste zorg te omringen en uw verblijf in het ziekenhuis zo aangenaam mogelijk te maken. Ter voorbereiding op uw behandeling informeren we u met deze folder over de gang van zaken rondom een shunt. Daarnaast zetten we een aantal praktische zaken en nuttige informatie voor u op een rij. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Achterin vindt u de contactgegevens van de betreffende afdeling. De medewerkers van de afdeling of uw behandelaar beantwoorden uw vragen graag. De informatie in deze folder is van algemene aard en is bedoeld om u een beeld te geven van de zorg en voorlichting die u kunt verwachten. In uw situatie kunnen andere adviezen of procedures van toepassing zijn. Deze folder is dan ook een slechts een aanvulling op de specifieke (mondelinge) voorlichting van uw specialist, behandelaar en/of verpleegkundige. Wat is een shunt? Een shunt is een onderhuidse verbinding tussen een slagader en een ader in uw arm. Door de druk van de slagader ontstaat een hogere druk in de ader. De ader gaat uitzetten en de vaatwand wordt steviger. Het bloed in de ader gaat sneller stromen. De shunt kunt u zelf ook horen (met stethoscoop) en voelen. Een shunt kan in de onderarm of in de bovenarm worden aangelegd. Een shunt wordt bij voorkeur van de eigen, bestaande bloedvaten gemaakt. 3
Wat kunt u verwachten? Ruim vóór de operatie U krijgt een afspraak op de polikliniek van de chirurg. Hij/zij bekijkt welke arm het meest geschikt is en hoe de conditie van de bloedvaten op het eerste gezicht is. Er worden aanvullende onderzoeken (duplex (echo/doppler), flebografie of arteriografie) gedaan om de shuntarm in beeld te brengen. Aan de hand van alle gegevens wordt er bepaald of u een shunt in de onder- of in de bovenarm krijgt. Als u rechtshandig bent, proberen ze in het algemeen de shunt in de linkerarm te plaatsen en als u linkshandig bent in de rechterarm. Wanneer bekend is in welke arm de shunt wordt aangelegd, moet u de desbetreffende arm sparen. Dit betekent dat u aan deze arm: geen bloed of infuus laat prikken; geen bloeddruk laat meten; geen knellende kleding of sieraden draagt. Bij opname Op de opnamedag brengt u uw medicijnen mee. Met de verpleegkundige overlegt u welke medicijnen u op de dag van de operatie kunt innemen. Gebruikt u bloedverdunnende medicijnen dan heeft de arts waarschijnlijk afgesproken dat u hiermee tijdelijk moet stoppen. Soms krijgt u vóór de operatie een injectie met medicijnen om trombose te voorkomen of antibiotica om infectie van de shunt tegen te gaan. Bent u overgevoelig voor bepaalde antibiotica, zoals penicilline, meld dit dan aan de arts. Voor de operatie moet u meestal nuchter zijn. Dit houdt in dat u vanaf de nacht vóór de operatie (vanaf 24:00 uur) niets meer mag eten of drinken tot na de operatie. Als de operatie later op de dag plaatsvindt, mag u in de ochtend nog een kopje thee en een beschuit gebruiken. 4
De operatie Een vaatchirurg voert de operatie uit en deze duurt ongeveer een uur. Na de operatie Na de operatie heeft u een operatiewond in de arm. De wond wordt door middel van hechtingen bijeen gehouden, zodat deze goed sluit. Het is mogelijk dat de wond wat nabloedt. De hand en arm kunnen wat gezwollen zijn, als u in bed ligt kunt u de onderarm iets hoger op een kussen leggen. Door regelmatig uw pols en vingers te bewegen zal de zwelling afnemen. De verpleegkundigen op de afdeling controleren regelmatig of de shunt het doet. U voelt de shunt trillen en met een stethoscoop kunt u de shunt horen ruisen. Tijdens uw opname komt een verpleegkundige van de dialyseafdeling langs om u te leren hoe u uw shunt zelf moet controleren, u krijgt dan ook een dialysepas. Nazorg De hechtingen hoeven niet verwijderd te worden, deze lossen vanzelf op. De pleister dient droog gehouden te worden (dus ook oppassen met wassen) tot de controleafspraak met de chirurg. Als de pleister wel nat geworden is, moet de pleister vervangen worden. Na controle bij de chirurg mag u douchen, tenzij de chirurg anders beslist. Ongeveer tien dagen na de operatie, gaat u voor controle naar de chirurg. Deze beoordeelt de shunt. Het aanprikken van de shunt Een shunt heeft ongeveer zes tot tien weken nodig om zich te ontwikkelen. De shunt wordt na zes weken beoordeeld door de dialyseverpleegkundige door te luisteren, voelen en kijken met behulp van een echoapparaat. Als de shunt voldoende ontwikkeld is, kan de shunt worden aangeprikt. Adviezen en controles Het is belangrijk dat u de shunt dagelijks zelf controleert (luisteren, voelen en kijken), zo kunnen er problemen (stolling, infectie of bloeding) worden voorkomen of er kan tijdig worden ingegrepen. 5
Tergooi 000233435 15022016 TER-8709-nl--0616-1 Waar let u op? Niet op de shuntarm liggen. Geen knellende kleding of sieraden aan de shuntarm. Niet aan korstjes krabben op de shuntarm. Geen tashengsels dragen over de shuntarm. Geen bloeddruk meten aan de shuntarm. Gebruik de shuntarm gewoon, maar vermijd overbelasting. Shunt beluisteren Na de operatie heeft u een stethoscoop gekregen zodat u dagelijks de shunt kunt beluisteren. Beluister het hele traject van de shunt. Druk niet te hard op de shunt, want dat kan het geluid beïnvloeden. Als u regelmatig luistert, herkent u uw eigen shuntgeluid en kunt u ook veranderingen in het geluid vaststellen. Dat kan zijn: Zachter geluid. Hoger geluid. Geen geluid. Shunt bekijken en voelen Als u regelmatig kijkt en voelt kunt u veranderingen vaststellen. Dat kan zijn: Verkleuring van de huid. Zwelling. Pijnlijke of harde shunt. Slecht genezende prikgaatjes of wondjes op de shuntarm. Gevoelloze koude of blauwe vingers. U voelt geen trilling meer in de shunt of deze is heel slecht voelbaar. Shunt is gaan kloppen. Risico s en complicaties Bloeduitstorting: deze kan ontstaan na gebruik van de shunt. Meestal verdwijnt deze spontaan binnen enkele dagen. Deze kan in die tijd wel van kleur en grootte veranderen. Wordt de bloeduitstorting groter en/of treden zwelling en pijnklachten op, neemt u dan contact op. Pijnlijke, rode of gezwollen shunt: dit kan wijzen op een infectie of op irritatie van de huid. Dit kan veroorzaakt worden door bijvoorbeeld het gebruik van pleisters of ontsmettingsmiddel. 6
Meet uw temperatuur op. Als deze 38 C of hoger is kan dit wijzen op een infectie, neem dan contact op. Nabloeden van de prikgaatjes: soms kunnen de prikgaatjes nabloeden. In dat geval drukt u ongeveer 10 minuten lang de prikgaatjes af met een gaasje. Als het nabloeden na een uur nog niet is gestopt neemt u contact op. Wat doet u bij veranderingen of complicaties Overdag kunt u contact opnemen met de verpleegkundigen op de dialyseafdeling, T 088 753 24 06. Zij zijn rechtstreeks bereikbaar tussen 08:00 en 21:00 uur. Na 21:00 uur kunt u contact opnemen met de ziekenhuisreceptie, T 088 753 17 53. Deze verbindt u door met de dienstdoende arts-assistent die zo nodig contact opneemt met de nefroloog. U moet altijd melden dat u dialysepatiënt bent. Samenwerking met Meander Amersfoort De vaatchirurgen en interventieradiologen van Tergooi doen buiten kantoortijden gezamenlijk dienst met de vaatchirurgen en interventieradiologen van Meander Ziekenhuis Amersfoort. Dat betekent dat de ene week dienst gedaan wordt door de artsen van Tergooi, en de andere week door de artsen van het Meander. Bij acute shuntproblemen kan het zijn dat u als patiënt wordt overgeplaatst naar het Meander, dit zal per situatie worden bekeken en dit gebeurt altijd in overleg met de dienstdoende nefroloog. De nefrologen sluiten dit kort met de nefrologen van het Meander. Tergooi Dialysecentrum t Gooi Locatie Hilversum Oostereind 113 Van Riebeeckweg 212 1212 VH Hilversum 1213 XZ Hilversum T 035 685 00 26 T 088 753 17 53 www.dialysecentrumhilversum.nl www.tergooi.nl www.tergooi.nl/dialyse 7
T 088 753 1 753 www.tergooi.nl Locatie Blaricum Rijksstraatweg 1 1261 AN Blaricum Locatie Hilversum Van Riebeeckweg 212 1213 XZ Hilversum Locatie Weesp C.J. van Houtenlaan 1b 1381 CN Weesp