EXTERNE INSTROOM HAVO 4 Instroom in 4 havo in schooljaar 2016-2017
VOORWOORD Beste leerling, geachte ouder(s)/ verzorger(s), Je overweegt een overstap te maken naar 4 havo. Dit boekje bevat informatie over de tweede fase van de havo in het algemeen en specifieke informatie voor instroom vanuit 4 mavo/vmbo-t op 4 havo van het Jeroen Bosch College. Wil je vanuit een andere achtergrond instromen op 4 havo, neem dan contact op met de coördinator of decaan van de afdeling. Mocht je na het lezen van deze informatie nog vragen hebben, dan kun je ook altijd contact opnemen met de coördinator of decaan. De contactgegevens zijn opgenomen achter in deze informatiebrochure. Tanya Wijnia Decaan vmbo-t/havo Mariette Wijers Decaan havo/vwo Edwin Dieleman Afdelingsleider havo Gabri Papen Contactpersoon zijinstroom bovenbouw INHOUDSOPGAVE - Tweede Fase havo 3 - Studielast 4 - Invulling van de profielen 5 - Overstappen: de aansluiting 6 - Technasium 8 - Toelatingseisen 9 - Open dag 10 - Aanmelding 10 - Profielkeuzeformulier 11 - Contactpersonen havo 12 2
TWEEDE FASE HAVO In de tweede fase van de havo (havo 4 en 5) kies je een profiel. Een profiel is vergelijkbaar met een sector op het vmbo. Een profiel is een combinatie van vakken. Elk profiel bevat een gemeenschappelijk deel, dat voor alle profielen hetzelfde is. Naast dit gemeenschappelijk deel bestaat het profiel uit een profieldeel en het vrije deel. In het profieldeel zitten verplichte profielvakken en eventueel (afhankelijk van het profiel) profiel-keuzevakken. Iedere leerling moet ten slotte nog een examenvak opnemen in het vrije deel van het profiel. De vier profielen op de havo Cultuur & Maatschappij (C&M) Dit profiel is in het bijzonder gericht op vervolgopleidingen in de sectoren sociaal, onderwijs, kunst en cultuur. Economie & Maatschappij (E&M) Dit profiel is in het bijzonder gericht op vervolgopleidingen met een accent op de economische vakken, zoals in de sectoren handel, administratie, toerisme en horeca. Natuur & Gezondheid (N&G) Dit profiel is gericht op de medische en biologische richtingen, maar ook technische en natuurwetenschappelijke richtingen behoren tot de mogelijkheden. Natuur & Techniek (N&T) Dit profiel is vooral gericht op exacte studies en de techniek. Technasium Met de keuze voor het vak O&O (Onderzoek & Ontwerpen) binnen de N- profielen stroomt een leerling in op het technasium. Nader info over het technasium is opgenomen verderop in deze brochure (blz. 8). 3
INVULLING VAN DE PROFIELEN Een deel van de invulling van de profielen is voor alle havoleerlingen in Nederland gelijk. Echter, scholen kunnen eigen accenten leggen. In de bijlage is een overzicht opgenomen van de wijze waarop het Jeroen Bosch College de profielen heeft ingevuld. Bij uiteindelijke inschrijving wordt een keuze gemaakt uit één van de profielmogelijkheden. Gemeenschappelijk deel Nederlands Engels maatschappijleer culturele en kunstzinnige vorming lichamelijke opvoeding Profieldeel 4 profielvakken (keuzemogelijkheden per profiel: zie bijlage) Vrije deel keuze-examenvak (verlichte keuze, mogelijkheden zie bijlage) profielwerkstuk levensbeschouwing loopbaanoriëntatie en begeleiding 4
OVERSTAPPEN: DE AANSLUITING Bij de overstap vanuit 4 mavo/vmbo-t naar de havo is het belangrijk dat een goed profiel kan worden samengesteld, dat aansluit op de gevolgde sector in het vmbo. Een aantal vakken moet je verplicht gevolgd en afgesloten hebben op het vmbo om een goede aansluiting te kunnen maken. Nederlands Engels Bij C&M: Duits of Frans Bij E&M: wiskunde Bij N&G: wiskunde Bij N&T: wiskunde en Nask1 Daarnaast is een aantal vakken zeer gewenst om te hebben gehad t/m klas 4. In onderstaand overzicht is de aansluiting tussen de sectoren van vmbo en profielen van havo te zien met gewenste en VERPLICHTE vakken op vmbo. Aansluiting sectoren vmbo profielen havo Sectoren vmbo: Economie Zorg en Welzijn Landbouw Techniek gs WI WI WI ec gs ak nask2 FA of DU (kb) WI ec bi nask2 ak bi NASK1 Profielen havo: C&M E&M N&G N&T De afkortingen van de vakcodes zijn opgenomen in het profielkeuzeformulier (blz. 11) Nask 1 = natuurkunde + beetje scheikunde HOOFDLETTER/VET = verplicht Nask 2 = Scheikunde + beetje natuurkunde klein/cursief = zeer gewenst 5
Startvakken Bij de keuze van een vak is het zeer gewenst examen te doen in het vak op mavo/vmbo-t. Het is voor een aantal vakken wel mogelijk het vak nieuw op te nemen. Deze vakken noemen we startvakken. Het is belangrijk goed in de gaten te houden dat een nieuw vak opnemen extra inspanning kost! Startvakken: aardrijkskunde (mits gevolgd t/m klas 3) biologie economie geschiedenis (mits gevolgd t/m klas 3) informatica management & organisatie (M&O) scheikunde kunst beeldend Onderzoek & Ontwerpen (technasium) Doorstroomprogramma op het JBC / wegwerken hiaten Met enkele mavo/vmbo-t scholen in de regio s-hertogenbosch werken we samen in een doorstroomprogramma, waarin oriëntatie en aansluiting op havo centraal staan. In de oriëntatiefase kijkt een leerling of de havo een passende keuze is. In de aansluitingsfase volgt een leerling vakinhoudelijke lessen. De leerling kan ervaren wat het havoniveau inhoudt en hoe de manier van werken op havo is. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan het wegwerken van hiaten. Hiaten zijn leerstofachterstanden. De leerstof van mavo-vmbo-t sluit niet bij elk vak naadloos aan op het startniveau van 4 havo. Bekend is bijvoorbeeld het hiaat bij wiskunde. Daarnaast kunnen hiaten bestaan door het opnemen van startvakken. Leerlingen die niet deelnemen aan het overstapprogramma moeten hiaten zelfstandig wegwerken. Succesvolle overstap Als je de overstap vanuit mavo/vmbo-t naar havo overweegt, bedenk dan dat de havo een stap hoger is qua niveau (de leerstof heeft meer diepgang en vraagt meer inzicht). Daarnaast zijn de hoeveelheden leerstof groter en is het tempo hoger. Op de havo is er over het algemeen minder sturing van het leerproces door docenten: je moet op de havo meer zelfstandig werken en daarbij ook goed kunnen plannen. Voor de havo is een actieve zelfstandige houding vereist, waarbij de studie prioriteit heeft! 6
TECHNASIUM Leerlingen die instromen op 4 havo in één van de N-profielen, kunnen ook instromen in de technasium leerroute. Het technasium is officieel door de overheid erkend en leerlingen die deze leerroute volbrengen krijgen bij hun havodiploma het technasium certificaat. Het vak O&O geeft gestalte aan de technasium leerroute. Op het technasium werken leerlingen binnen het vak O&O in projecten aan reële vraagstukken uit de wereld van bèta en techniek. In elk project staat een ander bèta-technisch beroep centraal en een ander vraagstuk. Door samen te werken met, en een kijkje te nemen bij bedrijven en instellingen, zien leerlingen hoe de praktijk van hoger opgeleide bètatechnici eruit ziet en waar zaken toe dienen. Op deze manier kunnen leerlingen onderzoeken wat goed bij hen past. In 4 havo wordt de eerste helft van het schooljaar aan twee vaste projecten gewerkt. Instromers (startvakkers) hebben dan de gelegenheid om aan O&O specifieke vaardigheden te werken. De tweede helft van het jaar werken leerlingen aan één keuzeproject. Er zal een aanbod van opdrachtgevers zijn waaruit ze kunnen kiezen. De opdrachtgever beoordeelt het eindproduct en het proces wordt beoordeeld door je docent en medeleerlingen. In 5 havo voeren leerlingen nog één project uit: de Meesterproef. De Meesterproef is een project waarin de leerling zelf de opdrachtgever zoekt. Naast samenwerking in een team, werk een leerling ook aan een individuele theoretische verdieping. KENNISMAKEN MET TECHNASIUM? Leerlingen die geïnteresseerd zijn kunnen op de open dag kennismaken met het technasium. Mogelijk wordt er in de loop van het schooljaar nog een extra gelegenheid geboden tot kennismaking met het technasium en het vak O&O middels meelooplessen. Nadere informatie zal worden geplaatst op onze website (www.jbc.nl). 7
TOELATINGSEISEN (start in schooljaar 2016-2017) Om uiteindelijk te worden toegelaten tot 4 havo moet je aan een aantal voorwaarden voldoen. De toelatingseisen zijn opgenomen in de schoolgids (www.jbc.nl). Toelatingseisen externe instroom Vóór 1 oktober 2016 niet de leeftijd van 18 jaar hebben bereikt; Minimaal 6,8 gemiddeld (op basis van de onafgeronde eindcijfers voor de vakken waarin examen is gedaan) Maximaal één vijf als eindcijfer bij Nederlands, Engels en wiskunde (indien wiskunde A of B wordt opgenomen op havo) Passend profiel kunnen samenstellen Wegwerken hiaten in aansluiting sector/profiel Positief advies van de afleverde school Positief advies deelname doorstroomprogramma of positief intakegesprek Wij vinden het belangrijk dat een leerling capaciteiten heeft voor voortzetting van de studie op havo en daarbij vooral ook een goede inzet en studiehouding heeft. Leerlingen die deelnemen aan het doorstroomprogramma kunnen dit gedurende dit doorstroomprogramma laten zien. Indien dit niet van toepassing is vindt altijd een persoonlijk intakegesprek plaats, waarin wordt gekeken naar motivatie voor het volgen van de studie op havo. Daarnaast wordt de afleverende school gevraagd een advies uit te brengen ten aanzien van voortzetting van de studie op havo. Een toelatingscommissie van het JBC beslist uiteindelijk op basis van al deze informatie of iemand toelaatbaar is. Plaatsing Iemand die toelaatbaar is, moet ook plaatsbaar zijn. Bij tijdige aanmelding (vóór 1 april), wordt een plaats gereserveerd op 4 havo. Leerlingen die zich na 1 april aanmelden en toelaatbaar blijken te zijn, worden op een wachtlijst geplaatst. In de eerste week van de zomervakantie wordt bekeken of er daadwerkelijk plaats is op 4 havo. 8
OPEN DAG Tijdens de open dag op zaterdag 23 januari 2016 kun je kennis maken met het Jeroen Bosch College. Hoewel de open dag vooral gericht is op basisschoolleerlingen kun je wel goed sfeer proeven. Er zijn deze dag ook bovenbouwleerlingen aanwezig. De coördinator en decanen van de havo afdeling zijn beschikbaar voor het beantwoorden van specifieke vragen over de instroom op 4 havo. Ook is het tijdens de open dag mogelijk nader kennis te maken met het technasium. AANMELDING De algemene aanmelding vindt plaats op 7 en 9 maart 2016. Exacte tijden: zie website. Waar moet je aan denken / wat moet je meenemen: kom met minstens één ouder of verzorger; laatste rapport (evt. diploma); geldig identiteitsbewijs bank/gironummer van ouder/verzorger; kopie van eventuele orthopedagogische rapporten (bijv. dyslexierapport). Mocht je tijdens de algemene aanmelding niet in de gelegenheid zijn tot aanmelden, dan kun je ook een afspraak maken met de coördinator van de afdeling of een van de decanen. Bij aanmelding na 31 maart 2016 worden toelaatbare leerlingen op een wachtlijst geplaatst. In de eerste week van de zomervakantie wordt bekeken of er daadwerkelijk plaats is op 4 havo. 9
PROFIELEN HAVO GEMEENSCHAPPELIJK DEEL VRIJE DEEL (geen keuze) Verplichte vakken/onderdelen voor alle leerlingen PROFIELVAKKEN VRIJE DEEL Natuur en Techniek NT NE EN MA CKV LO LB PWS LOB WB SK NA OO BI NT (V-route) NE EN MA CKV LO LB PWS LOB WB SK NA OO IN DU / FA* NT NE EN MA CKV LO LB PWS LOB WB SK NA BI MO NT (V-route) NE EN MA CKV LO LB PWS LOB WB SK NA IN BI DU / FA * Natuur en Gezondheid NG (V-route) NE EN MA CKV LO LB PWS LOB WB / WA* SK BI OO IN DU / FA * NG (V-route) NE EN MA CKV LO LB PWS LOB WB / WA * SK BI AK MO DU / FA * Economie en Maatschappij EM (V-route) NE EN MA CKV LO LB PWS LOB GS WA EC MO AK DU / FA * EM NE EN MA CKV LO LB PWS LOB GS WA EC MO KB EM NE EN MA CKV LO LB PWS LOB GS WA EC MO IN Cultuur en Maatschappij CM (V-route) NE EN MA CKV LO LB PWS LOB GS FA AK KB WA DU CM NE EN MA CKV LO LB PWS LOB GS FA AK KB EC CM NE EN MA CKV LO LB PWS LOB GS FA AK KB DU CM (V-route) NE EN MA CKV LO LB PWS LOB GS DU AK KB WA FA CM NE EN MA CKV LO LB PWS LOB GS DU AK KB EC * keuze uit één van de vakken ** Genoemde extra vakken worden uitsluitend aangeboden wanneer er geen sprake is van extra belasting voor clusters/clusterlijnen en rooster V-route: met deze keuze houd je de mogelijkheid open om door te stromen naar het vwo (waar een tweede moderne vreemde taal verplicht is) EXTRA VAK** PROFIELKEUZEFORMULIER 10
Lijst met afkortingen Vakken Sectoren NE Nederlands ZW zorg en welzijn EN Engels EC economie FA Frans TK techniek DU Duits GR groen LA Latijn GS geschiedenis Profielen AK aardrijkskunde CM Cultuur en Maatschappij BI biologie EM Economie en Maatschappij IN informatica NG Natuur en Gezondheid SK scheikunde NT Natuur en Techniek NA natuurkunde WA wiskunde- A Onderdelen (niet als vak op het rooster) WB wiskunde- B LOB loopbaanoriëntatie en -begeleiding WC wiskunde- C PWS profielwerkstuk WD wiskunde- D SWS sectorwerkstuk WI wiskunde OO onderzoek en ontwerp TT technologie en toepassing KB kunst beeldend CKV culturele en kunstzinnige vorming MO management en organisatie EC economie LB levensbeschouwing MA maatschappijleer LO lichamelijke opvoeding 11
CONTACTPERSONEN Decaan vmbo-t/ havo: mevrouw T. Wijnia (t.wijnia@jbc.nl) Decaan havo/vwo: mevrouw M. Wijers (m.wijers@jbc.nl) Afdelingsleider havo: de heer Dieleman (e.dieleman@jbc.nl) Contactpersoon zijinstroom bovenbouw: mevrouw G. Papen (g.papen@jbc.nl) Zorgcoördinator: mevrouw A. Vermeulen (a.vermeuelen@jbc.nl) De contactpersonen zijn telefonisch bereikbaar via de receptie van het Jeroen Bosch College: 073-6412350. De school is bereikbaar van 8.00 tot 17.00 uur. 12