DE BALLEN A.W.T.M. Roelofs Uroloog Rijnstate Arnhem Voorlichtingsavond huisartsen
De Ballen Inleiding Wel of niet ingedaalde testis Zwellingen (Trauma: Drs.Vrooman) 2
Inleiding Testis altijd als heilig beschouwd. Bron van leven: voor einde 18 e eeuw homunculi (piepkleine mensjes) Jezus tijd: te zweren met handen op je testikels Testify: engelse woord voor getuigen (onder ede) Testament: ook met getuigen 3
Inleiding Mannen zonder testikels geen echte mannen Romeinse Rijk: mochten niet getuigen of naar de kerk Israel: mogen niet trouwen met vrouwen van goede komaf 4
Inleiding Maar ook extra speciaal Castraatzangers (rond 1770 castreren verboden door de paus) Eunuchen: Chinese hof hielden orde in koninklijke harem 5
Functie en anatomie Productie zaadcellen Rijping en opslag zaadcellen Productie hormonen 6
Ongelijke ballen Scrotum 2 tot 5 graden koeler dan rest van het lichaam Linker testis meestal iets groter Linker testis meestal iets lager gelegen 7
Wel of niet ingedaalde testis?? 8
Definities Maldescensus testis: onjuiste afdaling van de testis Niet scrotale testis (NST) Palpabele NST: bij zorgvuldig LO kan deze worden gevoeld Niet palpabele NST: niet voelbare testis Cryptorchisme: verborgen testis. Divers gebruik dus verwarrend! 9
Definities Retractiele testis: volledig ingedaalde en normaal ontwikkelde testis die agv sterke contracties van de m. cremaster gemakkelijk inguinaal ligt (fysiologisch) Retentio testis: P-NST binnen het normale indalingspad Ectop(isch)e testis: P-NST buiten het normale indalingspad 10
Definities Ascensus testis: aanvankelijk ingedaalde, scrotale testis die zich later toch niet meer scrotaal bevindt Peeping testis: NST die (wat wisselend) gelokaliseerd is binnen/buiten de annulus inguinalis profundus; is dus grensgeval tussen P-NST en NP-NST 11
Definities Vanishing testis: testis die, na aanvankelijk normale aanleg en ontwikkeling, door een klinisch niet opgemerkt incident te gronde is gegaan (scrotaal of niet-scrotaal) 12
Lichamelijk onderzoek Scrotum atrofisch? Testis palpabel? : Localisatie? Eenzijdig/tweezijdig? Retractiel of NST? Symmetrie? 13
14
testispositie scrotaal retractiel Niet-scrotaal Geen behandeling Geen behandeling aangeboren verworven Orchidopexie Rond 1 e levensjaar Voor 13 jaar orchidopexie 15
Kans testiscarcinoom na orchidopexie Operatie zelf geen verschil op kans op testiscarcinoom!! Wel eerder te ontdekken indien testis scrotaal gelegen is. Normale kans 1:480 Na unilaterale orchidopexie: 1:120 Na bilateraal intra-abdominaal gelegen testis: oplopend tot 1:44 16
Tijdstip verwijzen bij NST Voorkeur OK: 2 e helft 1 e levensjaar Bij verworven NST: zodra diagnose wordt gesteld Indien later diagnose: Operatie voor 13 e jaar 17
Zwellingen scrotumwand Atheroomcysten Epidermoidcysten Scrotale varicosis 18
Zwellingen scrotum Hernia Spermatocele Hydrocele Ontstekingen Varicocele Torsio Testiscarcinoom 19
Hernia Kinderen Geen fusie van processus vaginalis Blijvende verbinding peritoneumholte en tunica vaginalis (hydrocele communicans) Kan ook darm in glijden, soms zelfs incarcereren Volwassenen Meestal (mediale) liesbreuk 20
Spermatocele Cyste uitgaande van epididymis Meestal bij caput (ligt dus boven testis!) Mogelijke oorzaken: infectie, obstructie, trauma Operatief ingrijpen bij klachten 21
22
Hydrocele Kinderen Hydrocele communicans Wisselend in grootte (anamnese) 23
Hydrocele Volwassenen Vochtcollectie tussen tunica vaginalis Meestal idiopatisch Symptomen: zwelling, zwaar gevoel, last met fietsen Uitsluiten infectie, tumor, trauma Na OK (varicocele, niertransplantatie) 24
25
Hydrocele Behandeling enkel bij klachten -aspiratie en achterlaten scleroserend agens -hydrocolectomie 26
Ontstekingen Epididymitis Symptomen: zwelling, pijn, vaak koorts Kan acuut of langzamer ontstaan hebben Evt icm cystitis DD: torsio testis!! Behandeling: AB (liefst na afname UK), rust, hoogleggen scrotum, pijnstilling 27
Ontstekingen 28
Ontstekingen Orchitis Ontsteking van testis Vrij zeldzaam als geisoleerde aandoening Jongens: meestal de bof: kan leiden tot atrofie! Symptomen: acuut gezwollen, pijnlijk, reactieve hydrocele Behandeling: pijnstilling, evt AB 29
30
31
32
Fournier 33
Fournier 34
Varicocele Abnormale verwijding van venen van de plexus pampiniformis in de funiculus ± 20% van de mannen Mn linker zijde Cave retroperitoneale pathologie Invloed op infertiliteit? LO pot met pieren Evt opereren 35
36
Torsio testis Draaiing van funiculus spermaticus Strangulatie van de bloedvoorziening testis Meest voorkomend 12 en 18 e jaar ± 1 op de 4000 mannen onder de 25 jaar Spoed!! OK binnen 4 tot 6 uur! 37
Torsio testis Symptomen Plotselinge pijn aangedane scrotumhelft Uitstraling lies en onderbuik Zwelling scrotumhelft Misselijkheid en braken In principe geen koorts, mictieklachten Geen afwijkingen urine 38
Torsio testis Lichamelijk onderzoek Testis hoog in scrotum Gezwollen Vreselijk pijnlijk bij palpatie HELAAS KLOPT DIT NIET ALTIJD! 39
Torsio testis Differentiaal diagnose Torsio appendix testis Epididymitis Orchitis Trauma 40
Torsio testis Onderzoek en behandeling Lichamelijk onderzoek Echografie en doppleronderzoek Exploratie op OK (derotatie en fixatie, ook contralaterale zijde) 41
42
Torsio appendix testis Appendix testis is restant van buis van Muller Appendix epididymis is restant van buis van Wolff Blue dot sign 43
Testiscarcinoom ± 1% maligniteiten bij mannen Mn 20-40 jaar en na 60 ste jaar Meestal pijnloze knobbel Vaak toevalsbevinding (patient zelf) Soms dof, zwaar gevoel testis/onderbuik 10% acute pijn! Enkele keer bij evaluatie infertiliteit 44
Testiscarcinoom Mn lymfogene metastasering Soms 1 e klachten agv metastasen: - dyspnoe: pulmonale metastasen - zwelling supra-/infraclaviculair Snelle groeisnelheid: verdubbelingstijden 10-30 dagen. 45
Testiscarcinoom Lichamelijk onderzoek Echografie Lab: tumormarkers! X-Thorax CT abdomen/thorax 46
Testiscarcinoom 47
Testiscarcinoom Behandeling Evt semen invriezen! Inguinale orchidectomie op korte termijn! Afh van PA/gradering/metastasering: AS, radiotherapie, chemotherapie, lymfklierdissectie Evt in later stadium: testisprothese 48
Bedankt voor uw aandacht! 49