Toelichting op de restauratie van poldermolen Het Noorden te Oosterend Behoort bij besluit van Burgemeester en Wethouders van Texel, zaaknummer: 1265420 kenmerk document: Bijlage 3/3 Burgemeester en Wethouders van Texel, namens dezen, de manager Dienstverlening, mevrouw W. Velner Opgesteld door J.Tiedema, van Reeuwijk bouwmeester, maart 2016. Deze toelichting maakt deel uit van het bestek met voorwaarden voor de restauratie van poldermolen Het Noorden te Oosterend. Van Reeuwijk bouwmeester Email: vanreeuwijkbouwmeester@gmail.com KvK Leeuwarden: 59422246 Grauwe Kat 23 tel.0517 531849 BTW-nr: NL853475064B01 8822 WH Arum Gsm. 06 57553756 IBAN NL61ABNA0893576654
Poldermolen Het Noorden te Oosterend. Poldermolen Het Noorden is gebouwd in 1878. De molen is voorzien van fokwieken met zeilen. De vlucht bedraagt 27,00 meter. De molen werd vroeger bewoond. Thans wordt de molen door vrijwillige molenaars in werking gesteld. Door middel van een kolk en uitwateringssluizen in de zeedijk kon de molen vroeger uitmalen op de Waddenzee. Door dijkverzwaring en dichtzetten van de uitwateringssluizen is dit thans niet meer mogelijk en maalt de molen in een rondmaalcircuit. ~ 2 ~
Naast de molen is nog een elektrisch gemaal aanwezig. Ook dit gemaal is niet meer functioneel. Gemaal, pompen en uitwateringssluizen zijn alle van rijkswege beschermd. Het totaal is als complex ingeschreven in het monumentenregister. ~ 3 ~
In de buitenroede zit over een groot gedeelte vele gaten in de stalen gelaste molenroede. Gezien het zoute milieu (Waddeneiland) zullen de roeden vervangen worden door thermisch verzinkte deelbare roeden. Hierbij worden de Richtlijnen Stalen Molenroeden aangehouden van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. ~ 4 ~
De binnenroede is bij de bovenste heklatten krom. Dit zal mogelijk al vanaf de fabricage zo zijn geweest. Mogelijk is dit ook ontstaan door zware windbelasting in combinatie met een verzwakte molenroede ( door corrosie). ~ 5 ~
Gezien de staat van de buitenroede en gezien de roestvorming rond de askop van de binnenroede en de knik die hierin zit, zullen beide roeden worden vervangen door een thermisch verzinkte deelbare exemplaren. ~ 6 ~
De toplaag van het rietdek van zes velden is ernstig verweerd. Het rietdek wordt dun en is op diverse zijden reeds met draden bespannen. Het riet staat voor een gedeelte op de duisplanken. Dit gedeelte van het riet is versmoord en gerot. Het rietdek van zes velden zal vervangen worden. Twee velden zijn beter, deze zijn omstreeks 1992 reeds vervangen. ~ 7 ~
Door de verwering van het riet steekt het niet meer over de duisplanken heen. Het riet is zeer dun geworden. Het water valt ook niet meer in de aan de onderzijde aangebrachte houten blokgoten. De binnenzijde van de goten zitten schraal in de verf. Enkele kardozen waar de duisplanken onder aan hangen zijn door houtrot aangetast. Deze kardoezen zijn in het zicht gekomen door het dunne rietdek. Normaal zitten deze onderdelen ver onder het riet. Alle duisplanken zijn in het verleden vervangen door hardhouten exemplaren. De staat van de achterliggende tafelementsdelen is niet te beoordelen. Er is op dit moment echter grote kans op inwateren. ~ 8 ~
Veel touwen waarmee het riet vastgenaaid is zijn gebroken en kapot. Het touwwerk is verweerd. De touwen zijn verrot omdat ze door het dunne rietdek in weer en wind zijn gekomen en daardoor zijn verrot. ~ 9 ~
Diverse kisten van de kistramen in het achtkant zijn door houtrot aangetast. Alle ramen zijn nog goed. De kisten zullen vervangen worden. De goede kisten en ramen worden gehandhaafd. ~ 10 ~
Het rietdek van de kap is verweerd en wordt erg dun. Er is reeds een gat aanwezig. Het rietdek is reeds met draden weer vastgenaaid aan de rietlatten om ervoor te zorgen dat er niet nog grotere gaten ontstaan.. ~ 11 ~
De spruitkisten zullen opgedikt worden vanwege de nieuwe dikte van het rietdek. Het vervangen van het rietdekwerk van achtkant en kap heeft een hoge prioriteit om ervoor te zorgen dat er geen grote vervolgschade zal ontstaan door inwatering. De betimmeringen van het voorkeuvelens en het stormschild zullen aangepast worden aan de nieuwe dikte van het rietdek. ~ 12 ~
De verbindingen tussen roosterhouten en voeghouten zullen weer hecht verbonden worden. De onderstopping van de halssteen zal hersteld worden, zodat de hals weer goed op de halssteen draagt. ~ 13 ~
Het voegwerk van de vleugels van de waterloop vaan polderzijde ligt open. Dit voegwerk zal hersteld worden. ~ 14 ~
Enkele ogen voor de roede en kruikettingen zijn roestig en dun geworden. Enkele ogen zullen hersteld worden en opnieuw worden bevestigd. ~ 15 ~
De muuropleggingen van de vloerbalken ter plaatse van de kelder zijn door houtrot aangetast. De balken zullen aangelast worden. ~ 16 ~