Immigratie- en Naturalisatiedienst Ministerie van Veiligheid en Justitie > Retouradres Postbus 1794 2280 DT Rijswijk Aan Ministerie van Buitenlandse Zaken Cluster Ambtsberichten en Terugkeer Postbus 20061 2500 EB Den Haag Sir Winston Churchilllaan 293 2288 DC Rijswijk Postbus 1794 2280 DT Rijswijk Infolijn 088 0430 430) www.ind.nl Contactpersoon Secretariaat 16 maart 2016 Betreft Terms of Reference voor thematisch ambtsbericht Tibetanen in China Geachte Hierbij zend ik u, onder verwijzing naar de afspraken hieromtrent tussen het ministerie van Veiligheid en Justitie en het ministerie van Buitenlandse Zaken, een overzicht met aandachtspunten die met het oog op de beleidsvorming door de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie en de uitvoeringspraktijk van de IND bespreking behoeven in het door u uit te brengen thematisch ambtsbericht inzake de situatie van Tibetanen in China. Bijlagen -- Ik verzoek u de onderstaande onderwerpen te behandelen en in uw ambtsbericht expliciet melding te maken van reeds door u geschreven openbaar gemaakte (deel)ambtsberichten China waarin de situatie van Tibetanen aan de orde is gekomen. Input van maatschappelijke relevante organisaties is betrokken bij de totstandkoming van deze brief. In de onderhavige brief wordt de Tibetaanse Autonome Regio aangeduid als Tibet. Waar sprake is van Tibetaanse regio wordt bedoeld: Gansu, Qinghai, Sichuan en Yunnan. Het wordt dezerzijds op prijs gesteld indien specifieke termen (bijv. functies) ook in transcriptie en voor zover mogelijk ook in de originele taal weer worden gegeven. 1. Tibetanen 1.1. Taal/onderwijs 1.1.1. Wat is de voertaal/zijn de voertalen in Tibet en de Tibetaanse regio? 1.1.2. In welke talen vindt het onderwijs in Tibet en de Tibetaanse regio plaats? Kunt u dit aangeven voor het lager, middelbaar, beroeps- en universitair onderwijs? 1.1.3. Kunt u informatie aangeven over in welke taal/talen er, per onderwijsniveau, onderwijs wordt/mag worden gegeven in Tibet en de Tibetaanse regio? Pagina 1 van 5
1.1.4. Welke talen mag een Tibetaan (met name in hierboven genoemde regio) geacht worden te kunnen spreken? In dit verband is het volgende van belang: Kunt u aangeven in welke mate wordt gecontroleerd of Tibetaanse kinderen daadwerkelijk basisonderwijs volgen? 1.1.5. Kunt u aangeven in welke mate Tibetanen les in het Mandarijn krijgen? 1.1.6. Krijgen Tibetanen die al vroeg (als kind) het klooster ingaan nog steeds onderricht in de Chinese taal? Verplicht de Chinese overheid de kloosters dat deze kinderen Chinees onderricht blijven ontvangen? 1.1.7. Kinderen hebben 9 jaar (gratis) leerplicht. Is het van overheidswege geregeld dat ook Tibetaanse kinderen uit afgelegen gebieden/dorpen, waar geen school is, naar school kunnen? (vervoer geregeld?, of reizende onderwijzer? bijvoorbeeld) 1.2. Politieke ontwikkelingen 1.2.1. Kunt u een beschrijving geven van de belangrijkste politieke ontwikkelingen m.b.t. de situatie van Tibetanen in China? 1.3. Veiligheidssituatie 1.3.1. Kunt u een beschrijving geven van de veiligheidssituatie in Tibet en de Tibetaanse regio? Kunt u daarbij in ieder geval ingaan op eventuele onlusten in Tibet en de Tibetaanse regio in de afgelopen periode? 1.3.2. Kunnen familieleden van Tibetanen, die in het buitenland actief zijn op het gebied van mensenrechten, of van Tibetanen die worden gezocht door de Chinese autoriteiten, problemen ondervinden van de zijde van de Chinese autoriteiten? Zo ja, welke problemen? 1.3.3. Hoe is de politieke hiërarchie in de dorpen binnen de Tibetaanse regio? Verschilt dit van de rest van China? Hoe wordt een "dorpshoofd" (burgemeester?) genoemd en wat voor functie heeft zo n persoon precies? Vallen dorpen standaard onder een (grotere) gemeente die in de buurt ligt? 1.4. Mensenrechten Kunt u daar waar relevant, bij de hieronder genoemde onderwerpen, aandacht besteden aan de positie van minderjarigen? 1.4.1. Naleving en schendingen 1.4.1.1. Vrijheid van meningsuiting 1.4.1.1.1. Kunt u informatie geven over de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid in Tibet en de Tibetaanse regio? 1.4.1.1.2. Kunt u aangeven met welke frequentie internet en de sociale media worden geblokkeerd, en wat daar de redenen van zijn? 1.4.1.2. Vrijheid van vereniging en vergadering 1.4.1.3. Vrijheid van godsdienst en levensovertuiging 1.4.1.4. Hoe geschiedt de controle op kloosters als het gaat om onderwijs, foto s van de Dalai Lama, subversieve geschriften, etc.? 1.4.1.5. Bewegingsvrijheid 1.4.1.5.1. Kunt u aangeven in hoeverre de Hukou-regels in Tibet en de Tibetaanse regio/voor Tibetanen (m.b.t. woonplaats, werkplek, en sociale leven) momenteel worden toegepast? 1.4.1.5.2. Er is op sommige plekken (enkele steden) een versoepeling in de hukou-registratie aangekondigd als het gaat om binnenlandse migranten die in de steden werken maar daar geen hukouregistratie zouden kunnen krijgen. Als deze regeling wordt toegepast, kunt u dan aangeven of dit ook voor Tibetanen geldt of dat hiervoor aangepaste regels gelden? Pagina 2 van 5
1.4.1.5.3. Kunt u aangeven of Tibetanen bij het in- en uitreizen van China extra worden ondervraagd dan wel extra worden gecontroleerd? 1.4.1.5.4. De uitreis van Chinese burgers zou worden geregistreerd. Is er sprake van dat dit voor bepaalde minderheden als Tibetanen strenger gebeurt? 1.4.1.5.5. Kunt u aandacht besteden aan eventuele beperkingen van reismogelijkheden van Tibetanen binnen Tibet maar ook in de rest van China? 1.4.1.5.6. Bestaan er specifieke reisdocumenten, -passen voor Tibetanen om in bepaalde gebieden te mogen/kunnen reizen? 1.4.1.5.7. Worden Tibetanen extra gecontroleerd als zij binnen China reizen of als zij China willen verlaten? 1.4.1.5.8. Kunt u informatie geven over veel gebruikte reisroutes om China te verlaten? 1.4.1.5.9. Zijn er nieuwe ontwikkelingen en/of maatregelingen ten aanzien van grenscontroles en paspoortaanvragen in Tibet en de Tibetaanse regio ten opzichte van de vorige verslagperiode. Zo ja, waaruit bestaan die? 1.4.1.5.10. Wordt de etniciteit van Chinezen, in dit geval Tibetanen, vermeld op/in identiteitsdocumenten? 1.4.1.5.11. Destijds (bijvoorbeeld in 2007) kwam het voor dat iemand werd vrijgesteld van het paspoort vereiste omdat het blijkbaar niet mogelijk was een paspoort te verkrijgen. Is dit inmiddels veranderd, zo ja op wat voor wijze kan het paspoort dan worden aangevraagd? 1.4.1.5.12. Is het mogelijk om in China onderzoek te doen of Tibetanen ergens gevangen hebben gezeten, en om welke reden, en of hij/zij momenteel wordt gezocht door de Chinese autoriteiten? 1.4.1.5.13. 1.4.1.5.13.1. Hoe is de geboorteregistratie in de Tibetaanse regio, met name voor Tibetanen uit de afgelegen gebieden? 1.4.1.5.13.2. Als men zich tot de traditionele geneeskunde wendt voor een geboorte (een vroedvrouw), is men dan verplicht de geboorte zelf te laten registreren in het plaatselijke PSB? 1.4.1.5.13.3. Gebeurt de geboorteregistratie in ziekenhuizen door het ziekenhuis of moet men daar ook zelf actie ondernemen? 1.4.1.5.13.4. Wat is er precies nodig voor een persoon die geen geboortebewijs kan overleggen om dit alsnog te bemachtigen? 1.4.1.5.14. 1.4.1.5.14.1. Kunt u aangeven of het voor een Tibetaan eenvoudig is om documenten te kopiëren of notariële aktes te laten opmaken? Klopt het dat legalisatie in Tibet niet mogelijk is (en je daarvoor uitsluitend in andere delen van China terecht kan)? 1.4.1.5.14.2. Is het mogelijk dat een Tibetaan uit Tibet en/of de Tibetaanse regio niet naar andere delen van China kan reizen om daar naar een notaris te gaan? 1.4.1.5.15. Is het voor Tibetanen mogelijk of onmogelijk om een verklaring van de Chinese autoriteiten te verkrijgen waaruit blijkt dat iemand niet in het bezit kan worden gesteld van benodigde documenten? Pagina 3 van 5
1.4.1.5.16. Is het mogelijk voor de ouders om voor Tibetaanse kinderen een paspoort aan te vragen? Kunnen Tibetaanse kinderen überhaupt een paspoort verkrijgen? 1.4.1.6. Rechtsgang 1.4.1.6.1. Kunt u voorts de situatie beschrijven van Tibetanen die verdacht worden van separatistische activiteiten? 1.4.1.6.2. Als Tibetanen in China gevangen worden gezet met het doel van "patriotic" and "legal education", wat houdt dat precies in? 1.4.1.6.3. Zijn er Tibetanen veroordeeld vanwege separatistische activiteiten en zo ja, tot wat voor straffen? 1.4.1.7. Arrestaties en detenties 1.4.1.7.1. Kunt u (bij benadering) aangeven hoeveel Tibetanen bij onlusten zijn gearresteerd en eventueel Han-Chinezen en/of personen behorend tot een andere etnische groep? Wordt er onderscheid gemaakt door de autoriteiten tussen organisatoren en deelnemers aan onlusten, ook aangaande de straffen? 1.4.1.7.2. Kunt u ingaan op de zoekacties in Tibetaanse buurten naar specifieke personen door de Chinese autoriteiten? 1.4.1.7.3. Indien iemand gearresteerd wordt, wordt dan standaard zijn/haar paspoort ingenomen? 1.4.1.7.4. In welke detentiecentra zijn of worden de Tibetanen en/of andere personen die naar aanleiding van onlusten zijn gearresteerd, vastgehouden? 1.4.1.7.4.1. Hebben dergelijke arrestanten toegang tot rechtsbijstand? 1.4.1.7.4.2. Worden deze personen strafrechtelijk veroordeeld en zo ja, op welke grond? 1.4.1.7.5. Werken er in de detentiecentra in Tibet en de Tibetaanse regio ook Tibetanen als gevangenisbewaarder? 1.4.1.7.6. Kunt u aangeven of meldplicht bestaat voor personen, en voor welke gevallen dit wordt aangewend? (bijvoorbeeld voor iemand die vrij komt uit de gevangenis, etc.) 1.5. Opvang in de regio 1.5.1. Zijn er landen in de regio waar uit de praktijk blijkt dat Tibetanen worden opgevangen? Kunt u in ieder geval ingaan op de situatie van Tibetanen in Nepal en India? Zo ja, wat is de feitelijke situatie in deze landen? 1.5.2. Zijn er nieuwe ontwikkelingen te melden in het grensverkeer tussen Nepal en Tibet (China)? 1.5.3. Zijn er gevallen bekend waarbij Nepal Tibetanen heeft teruggestuurd naar China? 1.5.4. Zijn er gevallen bekend waarbij andere landen dan Nepal Tibetanen hebben teruggestuurd naar China? 1.6. Terugkeer 1.6.1. Is er bijzondere aandacht voor terugkerende Tibetanen en waarin uit zich dit? 1.6.2. Is in dit kader van belang hoe lang iemand in het buitenland heeft verbleven en/of in het buitenland asiel heeft aangevraagd? 1.6.3. Is bekend wat de positie is van een terugkerende Tibetaan als bij de Chinese autoriteiten enkel bekend is dat een asielaanvraag is ingediend? Pagina 4 van 5
1.6.4. Worden zij zowel op het vliegveld als later bij terugkeer in Tibet of de Tibetaanse regio ondervraagd? Zo ja, is bekend of bij deze ondervraging mensenrechten worden geschonden? 1.6.5. Is bekend welke gevolgen eerdere illegale uitreis voor Tibetanen heeft? 1.6.6. Kunnen Tibetanen daarna nog in de belangstelling blijven staan en, zo ja, om welke redenen? 1.6.7. Is er inmiddels een wetsartikel in de Chinese strafwetgeving specifiek van toepassing op het hebben aangevraagd van asiel in het buitenland en is bekend of dit ook feitelijk wordt toegepast? 1.6.8. Is bekend wat de autoriteiten als belastend beschouwen? Moet het dan gaan om een concreet gevaar in China zelf, of kan het ook gaan om het meedoen aan demonstraties in het westen? 1.6.9. Kunt u informatie verstrekken over het afgeven van een (vervangend) paspoort aan Tibetanen in het buitenland, indien zij vrijwillig willen terugkeren naar China? 1.7. Corruptie 1.7.1.1. Kunt u aangeven of het bekend of gebruikelijk is om via corruptie echte dan wel valse/vervalste documenten te bemachtigen? Indien u vragen heeft over bovengenoemde aandachtspunten kunt u contact opnemen met Bureau Land en Taal. De Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, Voor deze, Pagina 5 van 5