f JAARVERSLAG 2013 1. Bestuur Op 31 december 2013 bestond het bestuur uit de volgende personen: R.H. Boele voorzitter M.J. Scholten-Coomans penningmeester A.H. van Dijk bestuurslid T. van Bockel bestuurslid W. de Ruiter bestuurslid Het bestuur vergaderde in 2013 twaalf maal. Op 24 april werd de Algemene Ledenvergadering gehouden. 2. Algemeen Het jaar 2013 stond in het teken van het overlijden van twee prominente leden. Op 5 februari overleed geheel onverwacht onze vicevoorzitter G. Janse. Op 26 november moesten wij afscheid nemen van ons lid van het allereerste uur A. Korpel. Een groeiend aantal leden heeft zich in 2013 ingezet in de diverse werkgroepen en commissies, in ons Historisch Informatie Centrum en bij allerlei andere activiteiten. Het bestuur dankt hen voor hun inzet en betrokkenheid. 3. Externe contacten Vertegenwoordigers van onze vereniging hebben in het verslag jaar diverse (regio)vergaderingen bezocht, onder andere van de gemeenten in ons werkgebied, het Historisch Overleg Alblasserwaard-Vijfheerenlanden, het Project Dijkverbetering Kinderdijk-Schoonhovenseveer, de Monumentencommissies van de gemeenten Alblasserdam en Molenwaard en de Alblasserdamse Straatnamencommissie. Veel leerlingen uit het voortgezet onderwijs wisten de weg naar onze vereniging te vinden voor informatie voor hun scriptie. 4. Kwartaalblad Er zijn vier kwartaalbladen uitgegeven. De redactie heeft per kwartaal voor een hoofdthema gekozen: De barre winter van 1962-1963, de herdenking van 60 jaar Watersnoodramp, het geslacht Kloos en de start van de viering van 200 jaar Koninkrijk. De reacties op het blad waren overweldigend. Een tiental bezorgers heeft de bladen bij de leden bezorgd. De verzending naar de overige leden is in het verslagjaar overgenomen door drukkerij Haveka. De redactie bestond uit R. Vreeman, T. Vos, A.H. van Dijk en R. Scholten. R.H. Boele schoof aan als adviseur. 1
5. Internet De heer B.A. de Lange fungeerde wederom als webmaster. Onze internetpagina www.hvwa.nl werd in het verslagjaar 8018 maal bezocht. Dit komt neer op een gemiddelde van 668 keer per maand. De meeste bezoekers van onze verenigingswebsite werden in de maand februari (1089) geteld, terwijl de zomermaanden zoals gebruikelijk rustig waren. Volgens www.belstat.nl kwamen veel bezoekers, behalve uit ons eigen land uit Amerika, Duitsland, Engeland en België. In deze tijd van automatisering is het van steeds groter belang dat wij als vereniging actief zijn op het internet. De website bevat algemene informatie over onze vereniging en vermeldt ook de komende lezingen en tentoonstellingen. Er is onder andere informatie te vinden over genealogie, publicaties, de verschillende werkgroepen en de Vrienden van de HVWA. Onze website biedt tevens toegang tot fotobank.danau.nl/ FotoBasebank.nl. Op deze internetsite zijn veel foto s te zien die betrekking hebben op ons werkgebied. De Smit Collectie (geplaatst door onze vereniging) is het bekijken meer dan waard. Daarnaast is er een mogelijkheid gecreëerd om binnen het werkgebied van de vereniging op plaatsnaam te zoeken. Steeds meer fotomateriaal komt beschikbaar via internet. Via de pagina Foto links kunnen foto s op eenvoudige wijze worden opgezocht. Ook komen er steeds meer oude kranten digitaal beschikbaar. Hiervoor is de pagina Oude kranten aangemaakt met een aantal links naar regionale en landelijke kranten. Deze kranten vormen een geweldige bron voor een zoektocht naar gegevens om een stamboom verder uit te werken. Net als in andere jaren kregen wij via onze website diverse vragen op genealogisch en historisch gebied. De genealogische vragen gingen vooral over families uit onze werkgebied, die in de meeste gevallen met behulp van onze verenigingsbestanden beantwoord konden worden. Via de website kunnen belangstellenden in contact komen met onze deskundige op het gebied van scheepsbouw. Tevens is er de mogelijkheid tot aanmelding van nieuwe leden en nieuwe vrienden. 6. Ledenmutaties 31-12-2012 31-12-2013 Leden/donateurs 529 538 Jeugdleden 1 0 Vrienden 29 28 Totaal 559 566 === === In 2013 overleden tot ons leedwezen de volgende leden: Mevrouw F. van Gelder en de heren G. Janse, A.A. Versluys, A. Gort, A. Keesmaat, A. Korpel. 7. Activiteiten werkgroepen /stichtingen Bibliotheek (Historisch Informatie Centrum) De bibliotheek mocht ook in 2013 zich verheugen in een ruime belangstelling van leden en niet-leden. Er werden 720 bezoekers geregistreerd. Onderzoek naar genealogische gegevens in onze database of genealogische werken is nog steeds een van onze sterke punten. Het op niveau houden van de bibliotheek (inclusief topografische kaarten, affiches en prenten) bracht weer de nodige werkzaamheden met zich mee. 2
De herinrichting van de bibliotheek met gebruikmaking van de nieuwe kasten is inmiddels voltooid. De doelstelling om de Oudheidkamer te gebruiken als ontmoetingscentrum en de bovenverdieping als studieruimte is gehaald. Er zijn weer verschillende interessante boeken en tijdschriften toegevoegd aan onze collectie. Bij de familie Van de Waal mochten boeken worden opgehaald, waarvan een groot aantal in onze bibliotheek is opgenomen. Door mevrouw L. van der Laan zijn acht mappen met foto s aangeboden die door haar overleden echtgenoot, de heer C. van der Laan, zijn verzameld. Uit de nalatenschap van de heer A. Korpel hebben we een grote collectie boeken ontvangen. Ook kregen we zijn uitgebreide collectie documentatiemateriaal over tientallen onderwerpen uit streek en historie. We zullen nog maanden nodig hebben om al deze gegevens te verwerken. Uiteraard zijn we alle gevers bijzonder erkentelijk voor hun schenkingen. Op 25 april is er een boekenverkoop gehouden die ruim vijfhonderd euro heeft opgebracht. Van de voorverkoop voor de leden werd ruim gebruik gemaakt. Onder aanvoering van de heer J. Doornhein waren elke zaterdag twee gastdames/heren aanwezig om de bezoekers van informatie en een kop koffie te voorzien. Beeldarchief De werkgroep werd aangestuurd door J. de Vries met assistentie van de heren D. Bakker, Th. Jansen en A.H. van Dijk. De laatste beheerde tevens de beeldbank en verrichtte een aantal ondersteunende taken met betrekking tot het beheer van het computersysteem. Er zijn grote vorderingen gemaakt met het digitaliseren van en het invoeren in FotoBase van verschillende collecties. Inmiddels zijn er meer dan 12.000 foto s opgenomen in deze databank. Het archief was ook in het verslagjaar een belangrijke bron voor vragen van bezoekers en het samenstellen van exposities. De heren Bakker en Jansen waren bijzonder actief met het digitaliseren en invoeren in FotoBase van een speciale collectie ansichtkaarten en fotokaarten van Alblasserdam, Kinderdijk en Nieuw-Lekkerland. De foto s uit de collectie Van der Laan zijn de afgelopen periode eveneens ingevoerd en worden nu voorzien van kenmerken. Veel van deze foto s zijn nu ook via internet te zien op de beeldbank van de vereniging. De collecties worden continue aangepast en verbeterd. Familieannonces De werkgroep werd gevormd door de heer J. Korporaal en mevrouw W. van Houwelingen. Het bestand is een verzameling advertenties uit de regionale dag- en weekbladen en bevat afkondigingen van geboorten, huwelijken, overlijden en ook van jubilea. Bovendien worden originele kaarten van jubilea van huwelijken en dergelijke opgeslagen. Een verzameling van geboortekaartjes en huwelijks- en overlijdenskaarten is in aparte ordners opgenomen. De collectie is mede door toedoen van een aantal leden enorm gegroeid. Veel werk is besteed aan het invoeren van gegevens uit het archief van de heer G. Janse. Het totale, zeer gemakkelijk te raadplegen, bestand was wederom een belangrijke bron van informatie voor genealogisch onderzoek. Collectiebeheer De werkgroep Collectiebeheer is begin 2013 begonnen met het inventariseren, ordenen en fotograferen van alles wat in het depot staat. Dit bevindt zich in een kamer in het souterrain. De heer C. van Homoet zorgde 3
ervoor dat alles in de computer werd genoteerd en de heer G. Woudenberg fotografeerde elk genummerd voorwerp. Het echtpaar Boelaarts en mevrouw B. Ouweneel droegen aan en borgen op. De heer W. de Ruiter hield het bestuur op de hoogte van de gang van zaken. De collectie is in groepen gerangschikt. Daarin zijn ondergebracht: apparaten, gereedschap, kantoormateriaal, lijsten/prenten, memorabilia, oorlogsmateriaal, sieraden, textiel en diversen, waaronder enkele meubelen. Vanwege de beperkte opslagmogelijkheden gaat de voorkeur uit naar kleine antieke of oude voorwerpen uit de eigen regio. Een wisselende expositie daarvan is te zien in de vitrines van de Oudheidkamer op het adres Cortgene 3 en Bibliotheek AanZet in Alblasserdam. Tentoonstellingen Nieuw-Lekkerland De werkgroep bestond in 2013 uit de heren J.W. Deelen, A. v.d. Wulp, T. de Jong en Th. Jansen.Op 5 februari overleed plotseling de werkgroep-voorzitter, de heer G. Janse. Zijn overlijden was een grote schok voor de overige leden, want zij vormden met elkaar gedurende vele jaren een hecht team. De heer Janse was in de periode voor zijn overlijden druk bezig met het voorbereiden van de tentoonstelling 75 jaar EHBO in Nieuw-Lekkerland. Alles wat hij verzameld had lag bij hem thuis op zolder. De werkgroep spitte alles uit en deed er alles aan om zijn initiatief tot een succes te maken. Ook de heer P. Stehouwer (EHBO) heeft een belangrijke bijdrage geleverd. Op 27 september vond de jubileumreceptie van de EHBO plaats in Woon-zorgcomplex t Waellant. Mevrouw P. Janse-van der Beek, opende de fraaie tentoonstelling onder het toeziend oog van de vele genodigden. Het was een emotioneel moment en een mooi eerbetoon aan haar man. De werkgroep maakte daarna plannen voor het jaar 2014. Besloten werd een tentoonstelling te houden over constructiebedrijf Bailey die op Koningsdag te zien zal zijn in de kantine van voetbalvereniging Nieuw-Lekkerland en vervolgens nog een maand in t Waellant. Tentoonstellingen Alblasserdam De werkgroep bestond uit de heren A. de Jong (voorzitter), D. van Bochove (secretaris), A. van t Zelfde (penningmeester), D. van Meurs, W. de Ruiter, G. Woudenberg, H. Boelaarts en A. Donk. De heer C. van Homoet stopte als secretaris. In het verslagjaar zijn de volgende tentoonstellingen gehouden: - Watersnoodramp 1953 - Het was in 2013 zestig jaar geleden dat het zuidwesten van Nederland werd getroffen door een grote watersnood. In de tentoonstelling werd een indruk gegeven van het dagelijks leven in de Waard en Alblasserdam. - 50 jaar Glijen en Rijen - In samenwerking met Arresleeclub Glijen en Rijen werd een fototentenstelling samengesteld die te zien is geweest in de bibliotheek en vervolgens in de zorgcentra De Alblashof en De Wielen. - Adoptie oorlogsmonument - Op 3 april werd aan groep 8 van basisschool Het Kompas een gastles over de Tweede Wereldoorlog gegeven ter voorbereiding op de adoptie van het oorlogsmonument. Dit gebeurde aan de hand van een lesboekje en een informatieboek over de jaren 1940-1945. De kinderen keken naar een filmfragment van het bombardement op 11 mei 1940 en een presentatie van de serie Alblasserdam in de Tweede Wereldoorlog. - 100 jaar wonen in Alblasserdam - Op 5 juli werd de fototentoonstelling over 100 jaar wonen in Alblasserdam officieel geopend door de heer W. van den Herik, vestigingsdirecteur van Woonkracht 10 in Alblasserdam en Papendrecht en de heer Schilperoort, de oudste huurder in Alblasserdam van de 4
woningcorporatie. In de tentoonstelling werd ook aandacht geschonken aan meer dan 100 jaar Volkshuisvesting in Nederland en de ontwikkelingen van het interieur in die periode. Ook waren er foto s te zien van Alblasserdamse straten vroeger en nu. - Open Monumentendag - De dag werd geopend in het gemeentehuis door wethouder A. Cardon. Het thema was dit jaar Macht en Pracht. Om kennis te nemen van de Macht waren er in het gemeentehuis diverse activiteiten: kleine debatten tussen raadsleden en jeugdgemeenteraadsleden, een quiz over de gemeente of op de koffie bij de burgemeester. Tevens was daar de tentoonstelling met het thema Macht en Pracht te zien die later is verhuisd naar Bibliotheek AanZet. In het kader van 200 jaar koninkrijk werd ook aandacht geschonken aan de koninklijke bezoeken aan Alblasserdam. Enkele monumentale panden, waaronder huize Rijkee, hadden die dag de deuren geopend om de Pracht van het dorp te laten zien. Het was mogelijk om met een paardentram vanaf het Cortgene naar de firma Van Asperen aan de Noordenstraat te gaan waar de Pracht van diverse koetsen en wagens was te bewonderen. De paardentram maakte een tussenstop bij Huis te Kinderdijk waar een rondleiding werd gegeven door het huis en het binnenpark. Het totale aantal bezoekers werd op 400 geschat. - Ouderenmiddag in Maasplein - Op 2 oktober werd er in MFC Maasplein in het kader van Nationale Ouderendag een presentatie gegeven met foto s over oud-alblasserdam. D. van Meurs zorgde voor de plaatjes die door A. de Jong met enkele anekdotes aan elkaar werden gepraat. - Uit de oude doos - Vanaf 7 december 2013 is de fototentoonstelling Uit de oude doos In Bibliotheek AanZet te zien. Deze foto-expositie gaat over afdrukken van glasnegatieven die nagelaten zijn door de voormalige fotohandel Rouw, thans Foto Theunissen, die de vereniging mocht ontvangen. Ook zijn er afdrukken van glasdiapositieven te zien van Hendrik de Jong (de vader van Arend de Jong) die op jonge leeftijd geboeid raakte door de fotografie. Te zien zijn vele foto s van Alblasserdam en haar inwoners van toen, maar ook van personen uit Nieuw-Lekkerland en de regio. Dorpsbehoud Alblasserdam De werkgroep is vijfmaal bijeen geweest en bestond uit: B. de Haan (voorzitter), H. Bultema (secretaris), A. van Dalen, A. de Jong, A. Klompenhouwer, W. de Ruiter, J. Slagboom, L. Verwoert, G. Woudenberg en A. van t Zelfde. In weekblad De Klaroen werd de gelegenheid geboden om onze zorgen uit te spreken over de braakliggende terreinen binnen de gemeente. In 2013 is weer goed en intensief samengewerkt met de Gemeente en de plaatselijke Monumentencommissie. Ook dit jaar zijn er weer enkele panden aangewezen als Gemeentelijk Monument. De gemeenteraad heeft een deel van ons dorp aangewezen als Beschermd Dorpsgezicht. Daar ging een lange periode van voorbereiding en presentaties aan de betrokken bewoners aan vooraf. De heer A. Klompenhouwer vertegenwoordigde de HVWA in de Gemeentelijke Monumentencommissie. Dorpsbehoud Nieuw-Lekkerland De werkgroep bestond uit de heren R.H. Boele (voorzitter), N. de Bie, A. Hoek en B. de Lange. Er werd wederom aan enkele klankbordgroepen deelgenomen zoals Plan Nieuwbouw Middelweg en het project Dijkverbetering Kinderdijk-Schoonhovenseveer. Het overleg spitste zich vooral toe op de herbouw van panden. De heer A. Hoek nam namens de HVWA wederom plaats in de Monumentencommissie van de gemeente Molenwaard. 5
Stichting tot Behoud en Gebruik van de Oude Algemene Begraafplaats van Nieuw-Lekkerland Het stichtingsbestuur bestond uit de heren B. de Lange ( voorzitter), N. de Bie (secretaris/ penningmeester) en J.D. Smit. De klusploeg van de Stichting heeft in het verslagjaar weer behoorlijk wat uren in gestoken in het onderhoud van begraafplaats gestoken. De coniferenhaag, die het uitzicht op het drenkelingenhuisje belemmert, is door de gemeente flink onderhanden genomen. Er is overleg geweest met de gemeente, waarbij onder andere de bij verschillende grafzerken geplaatste ruimingsbordjes ter sprake kwamen. De gemeentelijke administratie wil graag haar gegevens up-to-date houden. Van sommige oude graven zijn de nabestaanden niet meer precies bekend. Er zullen geen zerken verwijderd worden en in 2014 zullen er ook enkele uit de opslag teruggeplaatst worden. Een unieke houten grafbedekking zal door de stichting gerestaureerd worden. In 2014 wil de stichting het hek gaan schilderen. Een omvangrijk werk, waarbij hulp van derden noodzakelijk is. Er zal getracht worden om via een werkgelegenheidsproject hulp te genereren. Klusploeg De klusploeg bestond in 2013 uit de heren A.H. van Dijk, W. Buitendijk, J. Boer, P. Boon en R.H. Boele. Er werd diverse malen met succes een beroep gedaan op de heren B. de Lange en J. Liefting. De heer R. de Bie stopte met zijn kluswerkzaamheden, hetgeen wij zeer betreuren. Hij was onze klusser van het eerste uur en daaruit ontstond stap voor stap de klusploeg. Wij danken hem voor zijn grote inzet en inspiratie. De maand april stond in het teken van het stukadoren van de achtergevel. Door de klussers werden voegen uitgehakt en oude latexlagen weggeschuurd, waarna de firma Gebr. Snijder kon starten met de afwerking in de juiste kleurstelling. Het SSN Fonds van de SNS bank sponsorde het project! Eind april startte de firma Verhaar Bouw met de renovatie van de monumentale tuinmuur. Het plan was om van bovenaf één meter af te breken en daarna weer op te metselen. Al snel bleek dat dit niet genoeg was en de muur bijna geheel gesloopt moest worden. Met hulp van de klussers werden alle nog te gebruiken ijsselsteentjes geschraapt, werden er 2000 ijsselsteentjes bijgekocht en konden de metselaars starten met de opbouw. Daarna was het de beurt aan de voegers en de stukadoors waarbij de klussers fungeerden als opperman. Half november was de renovatie voltooid en we mogen trots zijn op het resultaat. Met dank aan hoofdsponsor Woonkracht 10 en enkele andere sponsors waaronder de A.A. de Haan Stichting. De heer A. van t Zelfde was onze technisch adviseur voor beide projecten. Tussen de projecten door werden er ook nog klusjes binnenshuis gedaan; zo werd het laatste stuk loden drinkwaterleiding vervangen door een koperen leiding. Stichting Oudheidkamer Het stichtingsbestuur bestond in 2012 uit de heren T. van Bockel (voorzitter), A. Verloop (penningmeester), A.H. van Dijk, R.H. Boele en mevrouw I. Vreeman (secretaris). In 2013 zijn er door de Stichting weer een aantal renovatiewerkzaamheden gedaan aan het gebouw Cortgene 3. In het voorjaar werd de achtergevel onder handen genomen. Het (gammele) balkon werd weggehaald en het raamkozijn werd in de oorspronkelijke staat teruggebouwd. De volledige achtergevel is door een professioneel bedrijf voorzien van een nieuwe stuc laag. Daardoor is de achtergevel van het gebouw in de oude staat hersteld. Alles ziet er weer geweldig uit! In de zomer kon, mede door een belangrijke gift van Woonkracht10 en de A.A. de Haan Stichting, worden gestart met de renovatie van de tuinmuur. Door vrijwilligers werd veel werk verzet waardoor de kosten in de hand kon worden gehouden. De tuinmuur is nu weer in de oude staat teruggebracht. 6
Met de Wereldwinkel (huurder) was er regelmatig contact om over de wensen en verlangens te praten. Dank aan de vrijwilligers die veel werkzaamheden in het belang van de Stichting hebben verricht. Voor 2014 staat vooral de verdere aanpassing van de tuin en het terras op het programma. 8. CHRONOLOGISCH OVERZICHT VAN DE OVERIGE ACTIVITEITEN IN 2013-5 januari : Nieuwjaarsreceptie in de Oudheidkamer - 16 januari : Presentatie van boek over de familie Timmermans - 5 februari : Vicevoorzitter Gerrit Janse plotseling overleden ( 72 jaar) - 22 maart : Het eerste kwartaalblad in de nieuwe lay-out werd gepresenteerd door de redactie. - 2 april : Start van het stukadoren van de achtergevel van ons pand Cortgene 3 door Gebr. Snijder en de klusploeg. - 24 april : Algemene Ledenvergadering HVWA met na de pauze een presentatie over de activiteiten die plaatsvonden in het jaar 2012. - 26 april : Koninklijke Onderscheidingen werden uitgereikt aan onze leden Tiede van Bockel, Nico de Heus en Wim Stout. - 29 april : Start van de renovatie van de tuinmuur van ons pand Cortgene 3 door Verhaar Bouw en de klusploeg. - 12 juni : Presentatie door Wim en Rien de Bie van hun tweede boek over het geslacht de Bie. - 10 juli : Uitreiking van het gedenkboekje over de Corn. Vroege Stichting. - 13 juli : Barbecuefeest gehouden voor alle actieve vrijwilligers en speciale genodigden in het gebouw van de Alblasserdamse IJsclub. - 27 september : Opening door mevrouw Pia Janse-van der Beek (weduwe van Gerrit Janse) van de tentoonstelling 75 jaar EHBO Nieuw-Lekkerland in t Waellant. - 12 november : Oplevering van de gerenoveerde tuinmuur door Verhaar Bouw aan de Stichting Oudheidkamer. - 26 november : Ons lid van het eerste uur Ad Korpel overleed op de leeftijd van 84 jaar. - 29 november : Onze leden Daan Bakker en Dick van Bochove vertegenwoordigden de HVWA op het Captainsdiner in Landvast. 7