DAKKAPPEN Lichter werk, een kleine moeite! Arbouw voor gezond en veilig werken
Het plaatsen van dakplaten, dakelementen en scharnierkappen is lichamelijk zwaar en risicovol werk. Bij het lang en diep bukken, langdurig spijkeren en het omhoog brengen van zware onderd e l e n, w o rdt het lichaam zwaar belast. De manier waarop materialen word e n a f g e l e v e rd, de te gebruiken hulpmiddelen, gereedschappen en werkmethoden kunnen de werksituatie gezonder en veiliger maken. Afspraken tussen werkgevers en werknemers De belangrijkste oorzaken van ziekteverzuim zijn klachten en aandoeningen van nek, rug, armen en benen. Om die reden hebben werkgevers en werknemers het volgende afgesproken over het omhoog b rengen van onderdelen en het langdurige spijkere n : gewichten boven de 25 kg mogen niet handmatig naar het dak w o rde n gebracht; s p i j k e rhaken of ringnagels worden met mechanische apparatuur v e rw e r k t ; handmatige verwerking blijft beperkt tot maximaal één uur per persoon verdeeld over de dag (taakverdeling binnen de ploeg). Werken met een kraan De beste manier om de lichamelijke belasting te verm i n d e ren, is het z w a re tilwerk te laten doen door mechanische hulpmiddelen, zoals een kraan. Om te voorkomen dat er uiteindelijk toch nog hard getrokken en geduwd moet worden, is het belangrijk een goed hijsmiddel te g e b ruiken, zoals een evenaar en juk of klem, eventueel met compensat i e c i l i n d e r. Hiermee gaat het plaatsen preciezer en gemakkelijker. Aan het gebruik van een kraan zitten echter ook risico s : de kraan kan kantelen als hij niet stabiel staat opgesteld; hijsmiddelen kunnen bezwijken door slecht onderhoud en/of overb e l a s t i n g ; materialen kunnen vallen door onjuist aanpikken; werknemers kunnen bekneld raken of geraakt worden door de te verplaatsen last; ongevallen door slechte communicatie tussen de kraanmachinist en werknemers op het bouwterrein en op het dak. Z o rg ervoor dat uw werknemers goed weten hoe zij met een kraan moeten werken en hoe zij moeten communiceren met de kraanmachinist. Zet de hijszone af, zorg voor een terreininrichtingsplan en zorg e rvoor dat materialen op werkvolgorde worden gelost.
Bevestigen van panlatten en dakelementen Vo o rzie uw personeel van pneumatisch en elektrisch gereedschap voor het bevestigen van panlatten en dakelementen. Dit gaat sneller dan handmatig spijkeren. De apparatuur moet zo licht mogelijk zijn en liefst snoerloos om struikelen te voorkomen. Denk ook aan de benodigde b e s c h e rmingsmiddelen zoals een veiligheidsbril of gelaatsscherm voor het werken met spijker- of nietpistolen. Staand werken op steigers Wanneer u het leggen van muurplaten vanaf een gootsteiger/dakrandsteiger laat doen, kunnen uw werknemers muurplaten, muurplaatankers, dakelementen en dakgoten staand vastzetten. Dat scheelt een heleboel gebukt en geknield werken. Let hierbij op het volgende: Steigers moeten tijdig worden geplaatst. B reng de gootsteiger/dakrandsteiger met een vloer 60 cm onder de dakvloer aan de voor- en achterzijde aan. Bevestig de gootsteiger aan de in het casco meegestorte ankerbussen. G e b ruik alleen gekeurde steigers en liften, geconstru e e rd volgens de d a a rvoor geldende voorschriften.
A a n l e v e ren van materiaal Bij de aanvoer en opslag van materialen valt veel winst te behalen als het om het verm i n d e ren van fysieke belasting gaat. Denk aan het v o l g e n d e : Z o rg ervoor dat materialen afgedekt/overdekt (kunnen) word e n opgeslagen op een vaste onderg rond. Werken met kro m g e t ro k k e n materiaal kost onnodig veel kracht en tijd. Laat materialen gebundeld per woning afleveren, dit voorkomt sjouwen op de steiger. Maak afspraken met de fabrikant, zodat dakelementen in de juiste stand en werkvolgorde worden afgeleverd. Plaatsen van knieschotten Het is beter om knieschotten aan te brengen voordat het dak word t geplaatst. Op die manier hoeven werknemers niet in het lage gedeelt e onder de kap te werken. Deel zware knieschotten in tweeën of vieren, dit plaatst veel makkelijker dan één zwaar schot. Let op: voorafgaand aan het plaatsen van knieschotten moeten gebouwranden worden afgezet. Ook sparingen moeten worden afgezet of dichtgelegd. Multi-functioneel klimmaterieel Bij het aanbrengen van gordingenschoenen en gordingen helpt een gemakkelijk verplaatsbare, lichte, multifunctionele ladder die ook als trap en bordes gebruikt kan worden. Klimmaterieel moet wel voldoen aan NEN 2484 Draagbaar klimmaterieel. M e e s t o rten in beton Het boren en vastzetten van ankers in het beton is zwaar en kan op verschillende manieren worden voorkomen: Laat muurplaatankers (met slobgaten) vooraf aan het storten van de vloer in de bekisting vastzetten. Laat schroefhulzen plaatsen vóór het storten van de betonvloer. Laat vlak na het storten vanaf de kant m.b.v. mallen bevestigingspunten in het verse beton dru k k e n. Vele handen De meest voor de hand liggende oplossing voor het verlichten van het werk zijn natuurlijk de vele handen Laat werknemers samen tillen
en het zware werk, zoals spijkeren, afwisselen. Bespreek vooraf de t a a k v e rdeling binnen de ploeg en besteed daarbij ook aandacht aan de veiligheid. Overige risico s Naast het risico dat uw medewerkers lichamelijk te zwaar word e n belast, zijn er ook nog andere arbo-risico s. Geef uw medewerkers voorlichting over deze risico s en voorzie hen van de juiste persoonlijke bescherm i n g s m i d d e l e n. Denk aan: gevaarlijke stoff e n zoals PUR-schuim, lijmen en kitten. De vrijkomende dampen zijn schadelijk en de producten zelf kunnen de huid irr i t e ren. Zorg dat uw medewerkers voldoende ventileren en z o rg voor de juiste handschoenen en gereedschap (lijmkam, spatel, kwast). Informatie over de producten waarmee uw werknemers werken en de veiligheidsmaatregelen die zij en u moeten nemen, kunt u vinden in PISA (Pro d u c t g roep Informatie Systeem Arbouw) of op het pro d u c t i n f o rm a t i e b l a d. Het inademen van h o u t s t o f kan irritatie van de luchtwegen vero o r- zaken. Daarom moet blootstelling aan houtstof worden vermeden. U kunt dit bewerkstelligen door te zorgen voor goede maatvoering, zodat houtbewerkingen zoveel mogelijk in de werkplaats (met afzuiging) kunnen plaatsvinden en bewerking op de bouwplaats niet nodig is. Als het niet anders kan, zorg dan voor gereedschap met stofafzuiging en ademhalingsbescherming met P2- of P3-filter (aangeblazen). Bij het boren in beton, gasbeton en steen komt k w a rt s s t o f vrij. Het j a renlang inademen van kwartsstof kan leiden tot ernstige aandoeningen van de longen. Probeer daarom het vrijkomen van kwart s s t o f zoveel mogelijk te beperken. Meegieten in het beton van bevestigingsmiddelen is bijvoorbeeld een goede oplossing, maar ook het g e b ruik van een boorstatief draagt er aan bij dat de werknemer minder stof inademt. Ve rder natboren of boren met afzuiging. Kijk voor de juiste, goed passende afzuiging op elektrisch handgere e d- schap op www. s t o f v r i j w e r k e n. n l F reesmachines, schaafmachines, nietpistolen enzovoorts maken allemaal erg veel l a w a a i. Blootstelling aan teveel lawaai leidt langzaam maar zeker tot lawaaidoofheid. U bent verplicht lawaai zoveel mogelijk te beperken en uw werknemers te voorzien van g e h o o r b e s c h e rmi ng bij lawaainiveaus boven de 80 db(a).
F reesmachines, boormachines e.d. trillen ook. Blootstelling aan h a n d - a rm t r i l l i n g e n kan leiden tot dode en witte vingers en gewrichtsaandoeningen. Zorg er dus voor dat uw werknemers nooit lang a c h t e rel kaar met trillend handgereedschap werken (niet langer dan een half uur tot een uur per dag). Let bij aankoop van nieuw gere e d- schap op de trillingsfrequentie en voorzie uw werknemers van (trillingsdempende) handschoenen, kou vere rg e rt de klachten. Wetteijke gre n s w a a rden hand-armtrillingen sinds 2005: Dagelijkse gre n s w a a rd e 5,0 m/s 2 A c t i e g re n s 2,5 m/s 2 Tot slot veiligheid Ongevallen kunnen door van alles worden vero o rzaakt. Beperk de kans op ongevallen zoveel mogelijk door er in ieder geval voor te zorgen dat uw personeel met veilig, goed onderhouden gereedschap en machines werkt. Zorg voor valbeveiliging wanneer er op hoogte wordt gewerkt, v o o rzie uw personeel van alle benodigde persoonlijke bescherm i n g s- middelen en geef hen regelmatig voorlichting/instructie over hoe veilig en gezond te werken. Meer inform a t i e? De informatie uit deze folder is afkomstig uit het A-blad Dakkappen stellen. U kunt dit A-blad tegen betaling bestellen bij Arbouw onder v e rmelding van de code ARB 0657. Telefoon: (020) 580 55 80, e-mail: arbouw@arbouw.nl, of via de website: www. a r b o u w. n l. U kunt het A-blad ook gratis downloaden vanaf de website. Voor alle vragen over arbeidsomstandigheden kunt u de Arbouw Infolijn bellen, deze is op werkdagen bereikbaar tussen 09.00 en 17.00 uur op (020) 580 55 99 Arbouw La Guardiaweg 4 1043 DG Amsterdam Postbus 8114 1005 AC Amsterdam telefoon (020) 580 55 80 telefax (020) 580 55 55 internet www.arbouw.nl e-mail arbouw@arbouw.nl Arbouw voor gezond veilig en en gezond veilig werken