Insulation Tweede editie Maart 2016 BREEAM: een keurmerk voor de duurzaamheidsprestatie van gebouwen HOE HOOGWAARDIGE ISOLATIE BIJDRAAGT AAN HET VERKRIJGEN VAN CREDITS IN BREEAM Energiezuinig Bouwen Minder CO 2
2
Inhoud Page Inleiding 4 BREEAM International 5 Inleiding 5 Credits Energy (ENE) 6 Ene 01 Energy efficiency 6 Credits Material (MAT) 6 MAT 01 Life cycle impacts 6 MAT 03 Responsible sourcing of materials 7 MAT 04 Insulation 7 Invloed op BREEAM certificering 7 BREEAM-NL 8 Inleiding 8 Credits Gezondheid & Comfort (HEA) 8 HEA 10 Thermisch comfort 8 Credits Energie (ENE) 8 ENE 01 Energie efficiëntie 8 ENE 26 Waarborging thermische kwaliteit gebouwschil 8 Credits Materialen (MAT) 9 MAT 01 Bouwmaterialen 9 MAT 05 Onderbouwde herkomst materialen 9 Invloed op BREEAM certificering 9 Bepalingsmethode milieubelasting materialen 10 Bronnenlijst 11 3
Inleiding Er is steeds meer behoefte in de markt om de duurzaamheidprestatie van een gebouw inzichtelijk te krijgen. Veel partijen zijn tegenwoordig overtuigd van de noodzaak om vastgoed te verduurzamen met het oog op klimaatverandering en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Duurzaam vastgoed heeft nog een ander groot voordeel: vaak is het een stuk rendabeler hierin te investeren dan in vastgoed dat niet duurzaam is. Onderzoek toont aan dat niet alleen het energie- verbruik van vastgoed lager ligt, ook wordt duurzaam vastgoed in veel gevallen aanzienlijk sneller en tegen hogere prijzen verhuurd. Daarnaast brengt het bij verkoop meer op dan niet duurzaam vastgoed. Voor commercieel vastgoed kan dit verschil oplopen tot wel 16% (Nils Kok, 2012). Dat duurzaamheid meerwaarde biedt voor veel projectontwikkelaars is niet nieuw. Statistieken van de Dutch Green Building Council geven aan dat op dit moment zelfs voor bijna twee keer zoveel vierkante meters aan kantoorruimte ter beoordeling voor een BREEAM-NL nieuwbouw certificaat zijn ingediend, dan er aan vierkante meters bouwvergunningen zijn aangevraagd (Dutch Green Building Council, 2015). Ook architecten merken de stijgende vraag naar duurzaamheid. In veel landen zoals Duitsland, België, Frankrijk en Nederland krijgen architecten bij nieuwe projecten de opdracht. In hun ontwerp rekening te houden met duurzaamheid. Al in 2013 werd in deze landen bij minstens 55% van alle projecten duurzaamheid meegenomen in het ontwerp (Arch Vision, 2014). De bekendste meetsystemen zijn BREEAM, LEED, HQE en DGNB. Deze systemen hebben met elkaar gemeen dat ze allemaal naar het complete gebouw en de omgeving kijken. En dat er getoetst wordt op basis van bewijsmateriaal dat is verzameld voor, tijdens en na de bouw op basis van gemeten en gedane prestaties. Het zijn dus geen systemen die volstaan met enkel een papieren check vooraf. De insteek van deze systemen verschilt niet veel van elkaar, maar er zijn wel de nodige verschillen op detailniveau. Deze verschillen komen naar voren in de credits die binnen elk systeem te verdienen zijn. Elke credit is een element waarop gescoord kan worden om een zo goed mogelijk label te halen. Van de vier meetsystemen zijn tussen de 11 en 16% van de te verdienen credits gekoppeld aan de gevel en het dak. Tussen de 19 en de 32% kan behaald worden met installaties. De keuze voor een goede schil met daarop slim afgestemde installaties is dus van grote invloed op het te behalen eindresultaat binnen deze systemen (Vereniging Metalen Ramen en Gevels, 2015). De hoogwaardige isolatie van Kingspan, het gehele Kooltherm assortiment en een aantal Therma TM platdak producten, kan indirect bijdragen aan het verkrijgen van credits in bijna alle categorieën. Binnen de categorieën `Energy en `Materials kan het toepassen van deze isolatie zelfs een directe invloed hebben op het behalen van credits. De relevante credits worden in dit document verder toegelicht. 4
BREEAM International Inleiding BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method) is de leidende en wereldwijd meest gebruikte methode voor de beoordeling van de duurzaamheidprestaties van gebouwen. Het zet de standaard voor best-practice in duurzaam ontwerp en is de maatlat geworden om de duurzaamheidprestatie van een vastgoed activa te beschrijven. Oorspronkelijk is het systeem ontwikkeld in het Verenigd Koninkrijk door het Centre for Sustainable Construction of British BRE. Wereldwijd zijn er inmiddels al 250.000 gebouwen gecertificeerd volgens BREEAM. Een BREEAM beoordeling stelt eigenaren en andere belanghebbenden in staat om de prestaties van een gebouw te vergelijken met andere gebouwen, die binnen dezelfde fase van de levenscyclus zijn ontwikkeld. De beoordeling kan resulteren in een certificaat op 5 verschillende niveaus: l Outstanding: Minder dan top 1% van de nieuwe gebouwen l Excellent: Top 10 % van de nieuwe gebouwen l Very Good: Top 25% van de nieuwe gebouwen l Good: Top 50% van de nieuwe gebouwen l Pass: Top 75% van de nieuwe gebouwen De te behalen credits worden volgens BREEAM onderverdeeld in 9 categorieën: l Management (MAN): 22 punten l Health and Wellbeing (HEA): 10 punten l Energy (ENE): 30 punten l Transport (TRA): 9 punten l Water (WAT): 9 punten l Materials (MAT): 12 punten l Waste (WST): 7 punten l Land Use and Ecology (LE): 10 punten l Pollution (POL): 13 punten Naast deze 9 categorieën zijn er extra punten te behalen voor innovatie. Elk toegekend punt draagt 1% bij aan de totaalscore, met een maximum van 10%. De benodigde score per niveau voor de BREEAM International is hieronder overzichtelijk weergegeven. BREEAM Rating Score (%) Outstanding 85 Excellent 70 Very Good 55 Good 45 Pass 30 Unclassified < 30 6% 15% 8% 7,5% 12% Pollution Land Use and Ecology Health and Wellbeing Management 10% 10% 19% Transport Waste Water Energy Materials 12,5% Voorbeeld van BREEAM International categorieën in nieuwbouw 5
BREEAM International Credits Energy (ENE) ENE 01 Energy efficiency Het herkennen en stimuleren van de realisatie van gebouwen die hun operationele energieverbruik door goed ontwerp minimaliseren. Thermische isolatie en luchtdichtheid behoren tot de meest effectieve manieren om de vraag naar energie, het energieverbruik en de CO 2 uitstoot van een gebouw te verminderen. Kooltherm isolatie draagt aanzienlijk bij aan een hoger rendement van de gebouwschil en heeft goede warmte accumulerende eigenschappen en daarmee een zeer gunstige, lage lambdawaarde vanaf 0,020 W/m K. Het toepassen van dit product draagt dan ook sterk bij aan het behalen van deze credit. Credits Material (MAT) MAT 01 Life cycle impacts Het stimuleren van de herkenning en het gebruik van robuuste en passende lifecycle assessment tools. En als gevolg hiervan meer en betere specificaties van bouwmaterialen met een lage impact op het milieu over de volledige levenscyclus van het gebouw. Voor MAT 01 is de isolatie alleen relevant wanneer deze is opgenomen in een systeem. Een Green Guide to Specifications beoordeling is vereist voor het bouwelement waarvan dit systeem de basis vormt. De producten in de Kooltherm range behalen volgens deze Green Guide de hoogst mogelijke score A+. De toepassing van Kingspan Kooltherm isolatie draagt dan ook bij aan een het verlagen van de lifecycle impact van een gebouw als geheel. Green Guide to Specification ratings De eerste versie van de Green Guide, een eenvoudig te gebruiken feitelijk overzicht van de duurzaamheid van verschillende bouwproducten, werd in 1996 uitgegeven. De Green Guide is onderdeel van de British Research Establishment Environmental Assessment Method (BREEAM), een veel gebruikte systematiek om de duurzaamheidprestatie van gebouwen te meten. Om een Green Guide score te verkrijgen, worden producten op basis van een LCA beoordeeld op verschillende aspecten, zoals giftigheid, afvalstroombeheersing, klimaatverandering en aantasting van de ozonlaag (British Research Establishment, z.d.). Het best haalbare resultaat, alleen weggelegd voor enorm duurzame bouwproducten, is een A+ rating. Het slechtst mogelijke resultaat is een E rating. De Green Guide geeft een helder waardeoordeel over een product op het gebied van duurzaamheid. Binnen BREEAM International kunnen in de categorie Materialen credits verdiend worden waarmee een hogere gebouwscore is te behalen. Kingspan isolatie behaalt de hoogst haalbare score: een A+ rating. Dit geldt voor zowel het Kooltherm assortiment geproduceerd in Engeland en Nederland, als voor een aantal Therma TM platdak producten uit Engelse productie. Met deze hoge A+ rating is Kingspan isolatie dé ideale keuze voor BREEAM International projecten. 6
MAT 03 Responsible sourcing of materials Het stimuleren van de herkenning en specificatie van verantwoord geproduceerde materialen voor de belangrijkste onderdelen van gebouwen. De A+ beoordeling die Kingspan Kooltherm krijgt in de Green Guide, bevestigt dat toepassing van deze isolatie bijdraagt aan het behalen van MAT 03 credits. Kingspan is tevens in het bezit van een Very Good certificaat voor de BRE standaard BES6001 Responsible Sourcing of Counstruction Products (dit geldt alleen voor productielocaties in de UK). Isolatiemateriaal is één van de belangrijkste onderdelen van een gevelsysteem. Door Kingspan Kooltherm toe te passen wordt een belangrijk onderdeel van een gebouw gerealiseerd met verantwoord geproduceerde materialen en is deze credit redelijk eenvoudig te behalen. MAT 04 Insulation Het stimuleren van de herkenning en het gebruik van thermische isolatie met een verantwoorde afkomst. Uit een EPD analyse blijkt dat Kingspan Kooltherm zeer gunstig scoort met betrekking tot haar milieu impact. Daarnaast beschikt Kingspan over het ISO14001 certificaat. Dit betekent dat we een wereldwijd genormeerd milieumanagementsysteem hanteren om prestaties op milieugebied te verbeteren en te beheersen. Kingspan Kooltherm is een verantwoord geproduceerd isolatieproduct dat uitstekend geschikt is voor isolatietoepassingen in duurzame nieuwbouwprojecten. De toepassing van Kingspan Kooltherm in een bouwproject draagt bij aan het behalen van de MAT 04 Insulation credit. 2008 Green Guide Summary Rating voor verschillende Kingspan isolatieproducten Producten 2008 Green Guide Summary Rating Kingspan Kooltherm K3 Vloerplaat A+ Kingspan Kooltherm K5 Buitengevelplaat A+ Kingspan Kooltherm K7 Hellend Dakplaat A+ Kingspan Kooltherm K8 Spouwplaat A+ Kingspan Kooltherm K10 Plafondplaat A+ Kingspan Kooltherm K12 Frameplaat A+ Kingspan Kooltherm K15 Vliesgevelplaat A+ Kingspan Kooltherm K17 Binnenisolatie Element A+ Kingspan Therma TM TR26 LPC/FM Platdak Plaat A+ Kingspan Therma TM TT46 LPC/FM Afschot Dakplaat A+ Invloed op BREEAM certificering Credit Impact van de categorie op geheel Impact van de credit op de categorie Impact van de credit op de totale certificering ENE 01 19,00% 50% 9,50% MAT 01 12,50% 50% 6,25% MAT 03 12,50% 30% 3,75% MAT 04 12,50% 10% 1,25% Totaal: 20,75% 7
BREEAM-NL Inleiding Voor de specifieke toepassing van BREEAM per land is vanuit de internationale module een nationale module ontwikkeld, aangepast aan de wet- en regelgeving en overige karakteristieken van het land. De stichting Dutch Green Building Council verstrekt de BREEAM-NL certificaten binnen Nederland. Voor Nederland wordt dezelfde categorie indeling aangehouden als voor de internationale module. Er zijn echter wel andere credits per categorie te behalen, waardoor het soort en aantal te behalen punten per categorie verschilt van de internationale versie. l Management (MAN): 16 punten l Health and Wellbeing (HEA): 16 punten l Energy (ENE): 32 punten l Transport (TRA): 12 punten l Water (WAT): 9 punten l Materials (MAT): 17 punten l Waste (WST): 7 punten l Land Use (LE): 13 punten l Pollution (POL): 12 punten Credits Gezondheid & Comfort (HEA) HEA 10 Thermisch comfort Het waarborgen van een goed thermisch comfort. Criteria In de ontwerpfase moet met behulp van een dynamische thermische gebouwsimulatie worden aangetoond, dat het gebouwontwerp voor alle verblijfsgebieden zodanig geoptimaliseerd is, dat een goed thermisch comfort gewaarborgd is. Credits Energie (ENE) ENE 01 Energie efficiëntie Stimuleren dat gebouwen worden ontworpen en gerealiseerd met een zo laag mogelijke CO 2 emissie van het gebouwgebonden primaire energieverbruik in de gebruiksfase. Criteria Er wordt een EPC berekening uitgevoerd voor het gebouw wat resulteert in een EP verbetering van een bepaald percentage. Energie efficiëntie wordt onder andere bereikt door een gebouw allereerst goed te isoleren. Kingspan Kooltherm draagt bij aan een betere EPC-waarde door haar lage lambdaen psi-waarde en is bovendien breed toepasbaar. ENE 26 Waarborging thermische kwaliteit gebouwschil Stimuleren dat gebouwen worden gebouwd zoals ze zijn ontworpen en dat ze worden gerealiseerd met een zo laag mogelijke CO 2 emissie. Criteria In de opleveringsfase van het gebouw moeten warmteverliesmetingen worden uitgevoerd in de vorm van een thermografisch onderzoek. Hieruit moet blijken dat het gebouw voldoet aan de ontwerpspecificaties met betrekking tot warmte isolatie: deze specificaties zijn gebaseerd op de berekeningen en de vastgestelde energieprestatie van het gebouw. Door haar lage lambdawaarde en brede toepasbaarheid draagt Kingspan Kooltherm isolatie bij aan een hoogwaardige gebouwschil. De toepassing van goed accumulerende materialen helpt bij het verhogen van het thermisch comfort. Kingspan Kooltherm beschikt over deze goede accumulerende eigenschappen. De toepassing van dit product draagt dan ook bij aan het behalen van deze credit. 8
Credits Materialen (MAT) MAT 01 Bouwmaterialen Het identificeren en stimuleren van het gebruik van materialen met een lage milieu impact gedurende de volledige levenscyclus van het gebouw. Criteria De geleverde bewijsvoering moet aantonen dat de milieubelasting van de gebruikte materialen lager ligt dan de schaduwprijs van 1,3 euro/m 2 BVO en 1,1 euro/m 2 BVO voor woningen. Kingspan Kooltherm heeft een lagere milieu impact dan concurrerende isolatieproducten. Daarnaast heeft het product de hoogst mogelijke score A+ in de Green Guide en zijn er DUBO keurmerken beschikbaar. MAT 05 Onderbouwde herkomst materialen Stimuleren dat in de hoofdbouwdelen materialen worden toegepast met een onderbouwde/verantwoorde herkomst. Criteria Minimaal 80 volume% van de isolatiematerialen heeft een Tier level van 1, 2 of 3. De score voor de isolatiematerialen wordt berekend met het rekenblad MAT 05 Insulation. Het BES6001 certificaat Very Good resulteert in een Tier level 3 voor Kooltherm. Wanneer dus voor minimaal 80% Kingspan Kooltherm wordt toegepast in een gebouw, wordt deze credit eenvoudig behaald. Daarnaast kan Kingspan ook de ISO14001 certificaten overleggen van veel van haar grondstof leveranciers om ook via die weg bij te dragen aan Tier level 3 voor MAT 05. Invloed op BREEAM certificering Credit Impact van de categorie op het geheel Impact van de credit op de categorie Impact van de credit op de totale certificering HEA 10 15,0% 13% 2,0% ENE 01 19,0% 47% 9,0% ENE 26 19,0% 3% 1,0% MAT 01 12,5% 47% 6,0% MAT 05 12,5% 6% 7,5% Totaal: 25,5% Bron foto: Bart Hoek Van Gogh Museum Amsterdam met een score very good op het BREEAM-NL certificaat 9
BREEAM-NL Bepalingsmethode milieubelasting materialen Bij de constructie van gebouwen kunnen materialen een belangrijke rol spelen bij het terugdringen van de milieubelasting. Er is een methode ontwikkeld om deze milieubelasting inzichtelijk te maken. Dit systeem heet Bepalingsmethode materiaal gebonden milieuprestatie van gebouwen en GGW werken. Hiermee kan in de ontwerpfase een vergelijk gemaakt worden tussen het gebruik van verschillende producten. Zo draagt de methode bij aan de keuze voor het juiste materiaal. Deze resultaten zijn ook te gebruiken voor bijvoorbeeld MAT 01 van BREEAM-NL en voor het Duurzaam Inkopen initiatief van de overheid (SBR CURnet, z.d.). Bron foto: Dok Vast Distributiecentrum van ontwikkelaar Dok Vast met een 5 sterren BREEAM-NL Nieuwbouw Oplevercertificaat; de hoogste score ooit behaald 10
Bronnenlijst Arch-Vision. (2014). European Architectural Barometer; Index& Trends Q3 2014, theme Sustainability. Rotterdam: Arch-Vision. British Research Establishment. (z.d.). Background to the Green Guide to Specification. Geraadpleegd op 28 mei 2015 http://www.bre.co.uk/greenguide/page.jsp?id=2069 Dutch Green Building Council. (2015). Nieuwbouwstatistieken. Geraadpleegd op 18 mei 2015. http://www.breeam.nl/projecten/statistieken/nieuwbouw#kantoren Kok, N., Kahn, M.E. (2012). The Value of Green Labels in the California Housing Market. University of California. SBR-CURnet. (z.d.). Bepalingsmethode materiaalgebonden milieuprestatie van gebouwen en GGW-werken. Geraadpleegd op 17 juni 2015 http://www.sbrcurnet.nl/producten/kennisarchief/bepalingsmethode-materiaalgebonden-milieuprestatie-van-gebouwen-en-ggw-werken Vereniging Metalen Ramen en Gevels. (2015). Het belang van gevels in duurzaamheidssystemen Gevelbouw, 12(2), 28-30. 11
Contactdetails Klantenservice Neem voor offertes, orders, documentatie en monstermateriaal contact op met onze verkoopafdeling. U kunt ons op werkdagen van 8.00 tot en met 17.00 uur bereiken via onderstaande contactgegevens: Tel: 0800 54 64 777 Fax: +31 (0) 344 675 215 email: info@kingspaninsulation.nl Verkoopkantoor Kingspan Insulation B.V. Postbus 6175 4000 HD Tiel Nederland Technische service Kingspan Insulation verleent gratis technische service. U kunt bij ons terecht voor advies en vragen over onze producten en hun toepassing. Bovendien kunt u bij ons terecht voor advies over bevestigingsmaterialen, technische informatie, verwerkingsadviezen, afschotplannen en bouwfysische berekeningen. Kortom, alles wat nodig is om de beste oplossing voor uw constructie te kunnen realiseren. U kunt onze technische service bereiken op werkdagen van 8.30 tot en met 17.00 uur via onderstaande contactgegevens: Tel: 0800 25 25 252 Fax: +31 (0) 344 675 215 email: techline@kingspaninsulation.nl De fysische en chemische eigenschappen van Kingspan Insulation B.V. producten vertegenwoordigen gemiddelde waarden, verkregen in algemeen geaccepteerde testmethoden en zijn onderhevig aan normale productietoleranties. Kingspan Insulation B.V. behoudt zich het recht om productspecificaties zonder voorgaande kennisgeving te wijzigen. De informatie, technische details, de bevestigingsvoorschriften etc. die in de desbetreffende documentatie zijn genoemd worden in goed vertrouwen afgegeven en zijn in overeenstemming met de door Kingspan Insulation B.V. bedoelde toepassing. Aan de afbeeldingen in dit document kunnen geen rechten worden ontleend. De afbeeldingen zijn bedoeld om een globale indruk te geven van het uiterlijk van de producten en tonen één van de verschillende toepassingsmogelijkheden. Kingspan Insulation B.V. garandeert niet dat de getoonde toepassingen toegestaan zijn volgens de geldende (plaatselijke) regelgeving. Verifieer aanbevelingen voor applicatie met de daadwerkelijke behoeften, geldende specificaties en regelgeving. Voor ieder andere applicatie of condities bij gebruik van onze isolatiematerialen dient u advies in te winnen bij Kingspan Insulation B.V. Raadpleeg onze technische service indien de toepassing of condities afwijken van de toepassingen vermeld in de documentatie. Controleer bij onze marketingafdeling of de door u gebruikte documentatie de laatst uitgegeven versie is. Kingspan Insulation B.V. Lorentzstraat 1, 7102 JH Winterswijk, Nederland Postbus 198, 7100 AD Winterswijk, Nederland www.kingspaninsulation.nl Kingspan, Kooltherm en het logo van de leeuw zijn geregistreerde handelsmerken van de Kingspan Group plc in Nederland en andere landen. Alle rechten voorbehouden TM Therma is een handelsmerk van de Kingspan Group plc.