GBL Jaarlijks financieel verslag 2009 1.
Inhoud Jaarverslag Verantwoordelijke voor het document en de wettelijke controle belaste accountants Boodschap aan de aandeelhouders Geselecteerde financiële informatie Beursgegevens Portefeuille en aangepast netto-actief Geconsolideerde gegevens IFRS Overzicht van de activiteiten GDF SUEZ Total Lafarge Pernod Ricard Imerys Suez Environnement Diverse deelnemingen Rekeningen per 31 december 2009 Geconsolideerde financiële staten Verkorte jaarrekening Uitkeringsbeleid Historische gegevens Corporate Governance Informatie betreffende de vennootschap Besluiten voorgesteld aan de aandeelhouders Bijlage Mandaten van de Bestuurders tussen 2005 en 2009 Woordenlijst Voor meer inlichtingen Voor meer inlichtingen over GBL, gelieve u te richten tot: Carine Dumasy Tel.: +32-2-289.17.17 Fax: +32-2-289.17.37 e-mail: cdumasy@gbl.be Website: http://www.gbl.be Ce rapport financier annuel est aussi disponible en français This annual financial report is also available in English 2.
Verantwoordelijke personen 1. Verantwoordelijken voor het document Baron Frère, Voorzitter, Gedelegeerd Bestuurder en CEO La Peupleraie Allée des Peupliers 17 B-6280 Gerpinnes Gérald Frère, Gedelegeerd Bestuurder La Bierlaire Rue de la Bierlaire 1 B-6280 Gerpinnes Thierry de Rudder, Gedelegeerd Bestuurder Ahornlaan 31 B-1640 Sint-Genesius-Rode 2. Verklaring van de voor de financiële staten en voor het jaarverslag verantwoordelijke personen Baron Frère, Gérald Frère en Thierry de Rudder, het Uitvoerend Management, en Patrick De Vos, Financieel Directeur, bevestigen, in naam en voor rekening van GBL, dat naar hun weten, - de in dit jaarlijks financieel verslag vervatte financiële staten per 31 december 2009 zijn opgesteld overeenkomstig de toepasselijke boekhoudstandaarden (IFRS of Belgisch boekhoudrecht) en een getrouw beeld geven van het vermogen zoals gedefinieerd door de IAS/IFRS, van de financiële toestand en van de resultaten van GBL en de in de consolidatie opgenomen ondernemingen (1), - het in het jaarlijks financieel verslag opgenomen jaarverslag van de Raad van Bestuur een getrouw overzicht geeft van de ontwikkeling en de resultaten van het bedrijf en van de positie van GBL en de in de consolidatie opgenomen ondernemingen (1), alsmede een beschrijving van de voornaamste risico's en onzekerheden waarmee zij geconfronteerd worden. 3. Commissaris Deloitte Bedrijfsrevisoren BV o.v.v.e. CVBA Vertegenwoordigd door Eric Nys Berkenlaan 8B B-1831 Diegem ( 1 ) De in de consolidatie opgenomen ondernemingen omvatten de dochterondernemingen van GBL in de zin van artikel 6 van het Wetboek Vennootschappen. Zie de lijst van de dochterondernemingen op blz. xx 3.
Boodschap aan de aandeelhouders Dames en heren, Meteen na de financiële crisis ging, eind 2008, de conjunctuur abrupt achteruit en werd de economische activiteit bruusk tot staan gebracht. Om niet in de fouten van de krach van 1929 te vervallen, hebben de centrale banken en de regeringen snel uitzonderingsmaatregelen ingesteld om het failliet van het banksysteem en het opdrogen van het krediet te vermijden en de economie te stimuleren. De meeste landen, met inbegrip van de groeilanden, hebben aan deze globale inspanning deelgenomen en herstelplannen van een ongeziene omvang uitgevaardigd. Ondanks die maatregelen is de activiteit van de Eurozone in 2009 met 4% teruggelopen, toe te schrijven aan de forse verslechtering van het begin van het jaar en een zekere stabilisatie op het einde van het boekjaar. De toestand blijft nochtans fragiel, want het herstel blijft afhankelijk van budgettaire stimulering en de wederopbouw van de voorraden. Daarenboven blijven de massieve aangroei van de overheidsschuld, de stijging van de werkloosheid en de geringe investeringen ingevolge de productieovercapaciteit redenen tot bezorgdheid. De uitweg uit de crisis zal een heikele onderneming zijn die nog een tijd kan aanslepen en momenteel een klimaat van onzekerheid en volatiliteit teweeg brengt. Om het hoofd te bieden aan deze plotse inzinking hebben de gezamenlijke industriëlen snel en krachtig gereageerd door in te krimpen en het genereren van cash te bevorderen. Tal van ondernemingen hebben zich tot hun aandeelhouders gewend, en vervolgens tot de obligatiemarkten, om fondsen te werven en hun balansen te verstevigen, toen hun resultaten onder druk kwamen te staan en de banken niet in staat waren hun krediet te verstrekken. In deze context heeft GBL, in overeenstemming met haar rol als professionele aandeelhouder, de kapitaalverhogingen van Lafarge, Pernod Ricard en Imerys actief ondersteund. De bij die gelegenheid gedane investeringen zijn bijzonder oordeelkundig gebleken. Al onze deelnemingen kunnen zich vandaag op een gezonde financiële toestand beroepen, die hun in staat stelt hun verbintenissen te voldoen en deze moeilijke periode die niemand spaart door te komen. In de energiesector komen de effecten van de recessie tot uiting in de koersen van de ruwe olie, maar vooral in de lage gas- en elektriciteitsprijzen, alsook in de lagere petrochemie- en raffinagemarges. De resultaten van Total en GDF SUEZ vertonen er de weerslag van maar blijven toch behoorlijk. In de ontwikkelde landen blijft de bouwmaterialensector rampzalig. In de opkomende landen, daarentegen, blijft de activiteit groei opleveren. Dat klimaat weegt uiteraard op de rechtstreekse rendabiliteit van Lafarge en Imerys. Pernod Ricard, ten slotte, is ook niet ongevoelig voor de conjunctuur, maar blijkt in staat te zijn om de effecten ervan op te vangen. 4.
In die bewogen tijden wou GBL een aanzienlijke financiële manoeuvreerruimte behouden om in staat te zijn elke situatie te counteren. De Groep heeft haar investeringen dus teruggedrongen en zich, behalve haar deelname aan voormelde kapitaalverhogingen, beperkt tot de versterking van haar positie in Pernod Ricard, waarin ze momenteel een belang van 9% aanhoudt. We verheugen ons vandaag in de financiële soliditeit van GBL. Het jaar werd immers afgesloten met een beschikbare cash van zowat EUR 600 miljoen en geen schulden op korte termijn. Daarenboven totaliseren onze cash earnings over deze bijzonder zware periode het mooie bedrag van EUR 602 miljoen, en dit ondanks de lagere dividenden van Lafarge, Pernod Ricard en Imerys en de geringe interest op onze geplaatste liquide middelen. Dankzij dit resultaat en de soliditeit van de portefeuille kunnen wij u de uitkering voorstellen van een brutodividend per aandeel van EUR 2,42, 5,2% hoger dan vorig jaar. Het aangepast netto-actief van GBL is in het boekjaar met 19% aangegroeid en bedraagt op 31 december 2009 EUR 94,40, te vergelijken met een beurskoers van EUR 66,05, 16% meer. Ook de CAC 40 en BEL 20 indexen konden over dezelfde periode van het koersherstel van de financiële waarden profiteren. GBL blijft zijn model gestand, zijnde het creëren van vermogenswaarde op lange termijn, door middel van een aantal beursgenoteerde industriële zwaargewichten. Om de diversiteit en de flexibiliteit te vergroten, zal de Groep werk blijven maken van de uitbreiding van de veeleer bescheiden portefeuille, die, enerzijds, een beperkt aantal genoteerde deelnemingen, maar, anderzijds, ook niet genoteerde private-equityfondsen omvat. Gelet op de economische context die toch onzeker blijft, zullen die activiteiten, zoals weleer, omzichtig en gedisciplineerd worden uitgevoerd. Baron Frère 2 maart 2010 5.
Geselecteerde financiële informatie I. Beursgegevens 1. Het GBL-aandeel op de Beurs (in EUR) 2009 2008 2007 2006 2005 Beurskoers Op het eind van het jaar 66,05 56,86 87,87 91,05 82,85 Hoogste 66,25 87,50 95,55 93,95 83,55 Laagste 48,27 49,90 78,00 73,75 59,80 Jaargemiddelde 57,57 71,20 87,98 86,00 73,46 Dividend Brutodividend 2,42 2,30 2,09 1,90 1,72 Nettodividend 1,82 1,73 1,57 1,43 1,29 Nettodividend met VVPR-strip 2,06 1,96 1,78 1,62 1,46 Verschil (in %) + 5,2 + 10,0 + 10,0 + 10,5 + 7,5 Beursratio s (in %) Dividend / gemiddelde koers 4,2 3,2 2,4 2,2 2,3 Brutojaaropbrengst 20,2 (32,7) (1,4) 12,0 41,0 Aantal aandelen per 31 december Uitgegeven 161.358.287 161.358.287 161.358.287 147.167.666 138.300.053 Eigen 6.054.739 5.576.651 5.261.451 5.272.701 5.382.726 Beurskapitalisatie (in miljoen EUR) 10.657,7 9.174,8 14.178,6 13.399,6 11.458,2 Verschil (in %) + 16,2-35,3 + 5,8 + 16,9 + 38,3 2. Beursinformatie 1 GBL is genoteerd op NYSE Euronext Brussels en is opgenomen in zowel de BEL 20- en Euronext 100-index, representatief voor de ééngemaakte beursmarkt die de beurzen van Parijs, Amsterdam, Brussel en Lissabon groepeert. Verhandelde bedragen (in miljard EUR) Aantal verhandelde effecten (in duizenden) Gemiddeld aantal verhandelde effecten per dag Op de beurs verhandeld kapitaal (in %) Free float velocity (in %) Gewicht in de BEL 20 (in %) Plaats in de BEL 20 Gewicht in de Euronext 100 (in %) Plaats in de Euronext 100 2009 2008 2007 2006 2005 4,0 7,7 7,0 5,3 3,2 70.700 108.416 78.444 62.390 43.200 276.174 43,8 94,1 8,1 4 0,7 40 423.500 67,2 144,5 8,5 3 0,7 36 340.015 56,2 116,8 6,0 6 0,6 44 244.665 43,3 90,0 4,8 7 0,6 46 168.092 31,2 65,6 5,4 7 0,7 45 1 De beursindexen omvatten de volumes die verhandeld zijn op NYSE Euronext Brussels, alsook voor 2008 en 2009 op de tradingplatforms BOAT en Chi-X 6.
300,00 Beurskoers over 10 jaar (1/1/2000 = 100) Beurskoers van GBL en niveau van de BEL 20 en van de CAC 40 over 10 jaar (1/1/2000 = 100) 250,00 300,00 250,00 200,00 200,00 150,00 150,00 100,00 100,00 50,00 0,00 50,00 0,00 Beurskoers van GBL Niveau van de CAC40 Niveau van de BEL20 Beurskapitalisatie over 10 jaar (in miljoen EUR) Aangepast netto-actief over 10 jaar (in miljoen EUR) 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 6.181 8.167 5.395 6.178 13.400 11.458 8.284 14.179 10.658 9.175 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 10.017 9.373 7.041 7.528 8.889 19.746 16.763 15.232 12.811 11.110 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 8.000 6.000 4.000 2.000 0-2.000-4.000-6.000-8.000-10.000 725 5.982 Thesaurie over 5 jaar (in miljoen EUR) 1.886 (9.165) 2.587 Thesaurie 31/12/2004 Verkopen Kapitaalverhogingen Verwervingen Cash earnings en andere -1.447 568 Winstuitkering Thesaurie 31/12/2009 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Cash earnings over 5 jaar (in miljoen EUR) 720 534 602 441 328 324 2004 2005 2006 2007 2008 2009 7.
3. Informatie voor de aandeelhouder Financiële kalender 2010-2011 Gewone Algemene Vergadering 2010 13 april 2010 Datum waarop coupon nr. 12 wordt afgeknipt (Ex-Date) 15 april 2010 Datum van afsluiting van de dividendgerechtigde posities van coupon nr. 12 (Record date) 19 april 2010 Datum van betaalbaarstelling van coupon nr. 12 (Payment Date) 20 april 2010 Bekendmaking van de resultaten per 31 maart 2010 5 mei 2010 Bekendmaking van de halfjaarresultaten 2010 30 juli 2010 Bekendmaking van de resultaten per 30 september 2010 5 november 2010 Bekendmaking van de jaarresultaten 2010 Begin maart 2011 Gewone Algemene Vergadering 2011 12 april 2011 Opmerking: De hierboven vermelde data zijn afhankelijk van de kalender van de vergaderingen van de Raad van Bestuur en kunnen dus gewijzigd worden. Dividend Er zal aan de Gewone Algemene Vergadering van aandeelhouders van 13 april 2010 worden voorgesteld om de winstverdeling voor het boekjaar 2009 goed te keuren, hetzij een brutobedrag van EUR 2,42 per GBL-aandeel, wat neerkomt op een stijging met 5% in vergelijking met het bedrag van EUR 2,30 dat werd uitgekeerd voor het voorgaande boekjaar. Het nettodividend bedraagt: - EUR 1,815 per aandeel - EUR 2,057 per aandeel met VVPR-strip. Gelet op het aantal effecten dat recht geeft op het dividend (161.358.287), bedraagt de totale winstuitkering van het boekjaar 2009 EUR 390 miljoen tegen EUR 371 miljoen voor 2008. Dit nettodividend zal betaalbaar zijn vanaf 20 april 2010, hetzij door overschrijving voor de aandeelhouders op naam, hetzij door het crediteren van de bankrekening van de eigenaar van gedematerialiseerde aandelen, hetzij tegen afgifte van coupon nr. 12, geknipt van de aandelen (en desgevallend van de VVPR-strips) aan de loketten van de Belgische banken. De financiële dienst wordt verzekerd door de bank ING België (System Paying Agent) en BNP Paribas Fortis (Paying Agent). 8.
II. Portefeuille en aangepast netto-actief 1. Organigram per 31 december 2009 % in kapitaal / (% van de stemrechten) 3,8 % / (0,0 %) GDF SUEZ 5,2 % / (5,2 %) Total 4,0 % / (3,6 %) Lafarge 21,1 % / (27,1 %) Pernod Ricard 9,1 % / (8,4 %) Imerys 30,7 % / (36,3 %) Suez Environnement 7,1 % / (7,1 %) 2. Beursevolutie van de deelnemingen in 2009 175 170 165 160 155 150 145 140 135 130 125 120 115 110 105 100 95 90 85 80 75 70 65 60 janvier février mars avril mai juin juillet août septembre octobre novembre décembre TOTAL GDF SUEZ Lafarge Pernod Ricard Imerys Suez Environnement 3. Aangepast netto-actief per 31 december 2009 De evolutie van het aangepast netto-actief is net als de evolutie van het resultaat van GBL een belangrijk criterium voor de beoordeling van de prestaties van de groep. 9.
Waarderingsregels Het aangepast netto-actief van het GBL-aandeel is een overeengekomen referentie die wordt verkregen door de som van de nettocash en de deelnemingen die de financiële vaste activa van de groep uitmaken en gewaardeerd worden volgens de hierna vermelde principes: de beurskoers voor de genoteerde ondernemingen; het deel in het eigen vermogen voor de niet-genoteerde ondernemingen die volgens de vermogensmutatiemethode worden geconsolideerd; de boekwaarde voor de niet-genoteerde ondernemingen die noch geconsolideerd noch volgens de vermogensmutatiemethode opgenomen worden. Voor de wekelijkse berekening van het aangepast netto-actief per aandeel wordt uitgegaan van dezelfde criteria als die toegepast voor de vastelling van het aangepast netto-actief per kwartaal. In de waarde die wekelijks wordt bekendgemaakt kunnen sommige gebeurtenissen van minder belang die zich sinds de laatste boekhoudkundige afsluiting hebben voorgedaan, eventueel buiten beschouwing worden gelaten. Het gecombineerd effect van deze elementen zal evenwel niet meer bedragen dan 2% van het aangepast netto-actief. Bekendmaking Het aangepast netto-actief van GBL wordt elk kwartaal, samen met de bekendmaking van de resultaten, gepubliceerd. De waarde per aandeel van het aangepast netto-actief wordt ook wekelijks, elke vrijdag, op de website van GBL bekendgemaakt (www.gbl.be). Uitsplitsing van het aangepast netto-actief per 31 december 2009 Onderstaande tabel geeft een gedetailleerd en vergelijkend overzicht van de samenstellende delen van het aangepast netto-actief van GBL per eind 2009 en eind 2008. Portefeuille Beurskoers (in EUR) 31 december 2009 31 december 2008 (in miljoen EUR) % Portefeuille Beurskoers (in EUR) (in miljoen EUR) % in kapitaal % in kapitaal Total 4,0 45,01 4.228 27,8 4,0 38,91 3.655 28,5 GDF SUEZ 5,2 30,29 3.549 23,3 5,3 35,33 4.140 32,3 Lafarge 21,1 57,81 3.486 22,9 21,1 43,35 1.789 14,0 Pernod Ricard 9,1 59,91 1.444 9,5 8,2 52,97 955 7,5 Imerys 30,7 42,02 971 6,4 30,5 32,50 623 4,9 Suez Environnement 7,1 16,13 564 3,7 7,1 12,05 422 3,3 Iberdrola 0,6 6,67 210 1,4 0,6 6,40 185 1,4 Andere deelnemingen 212 1,4 196 1,5 PORTEFEUILLE 14.664 96,3 11.965 93,4 Nettocash/trading/ eigen aandelen 568 3,7 846 6,6 AANGEPAST NETTO-ACTIEF 15.232 100,0 12.811 100,0 % 10.
Het aangepast netto-actief van GBL bedroeg op 31 december 2009 EUR 15.232 miljoen tegen EUR 12.811 miljoen een jaar voordien. Die toename met bijna 20% getuigt van de kwaliteit van de portefeuille tegen de achtergrond van een forse heropleving van de aandelenmarkten vanaf het tweede kwartaal 2009. De daling van de netto liquide middelen, daarentegen, is toe te schrijven aan de investeringen die in de loop van het boekjaar werden verricht, inzonderheid in het kader van de kapitaalverhogingen van de ondernemingen van de portefeuille. De deelnemingen zagen in 2009 hun beurskoers met gemiddeld 21% stijgen, dat is iets minder dan de prestaties van de Europese nationale indexen, de BEL 20 en de CAC 40, die er respectievelijk met 32% en 22% op vooruit gingen. Ten slotte wijzen we erop dat de portefeuille in 2008, in volle financiële crisis, relatief goed stand heeft gehouden en slechts 35% van zijn waarde moest inleveren, terwijl de BEL 20 en de CAC 40 over dezelfde periode respectievelijk 54% en 43% moesten prijsgeven. Total vertegenwoordigt 28% van het aangepast netto-actief van GBL, goed voor EUR 4.228 miljoen (EUR 3.655 miljoen eind 2008), het gevolg van de stijging van de beurskoers in 2009 (+ 16%). Het deelnemingspercentage van GBL in Total is onveranderd op 4% gebleven. GDF SUEZ en Lafarge dragen elk voor 23% bij tot het aangepast netto-actief van GBL. De relatieve achteruitgang van de bijdrage van GDF SUEZ tot het aangepast netto-actief (32% in 2008) wordt verklaard door de koersdaling van het aandeel in 2009, nadat het in 2008 nochtans goed stand had gehouden. Voor Lafarge kan het omgekeerde worden vastgesteld, aangezien de koers zich eind december flink hersteld heeft ten opzichte van het dieptepunt in de loop van het jaar. Rekening gehouden met de EUR 318 miljoen die naar aanleiding van de kapitaalverhoging werden ingebracht, is het gewicht van Lafarge in het aangepast netto-actief opgelopen van 14 tot 23%, goed voor een marktwaarde op 31 december van EUR 3.486 miljoen. GBL heeft ook zowat EUR 200 miljoen geïnvesteerd in Pernod Ricard, en daardoor haar belang eind 2009 opgetrokken van 8,2% tot 9,1%. Die positieversterking werd doorgevoerd door in te schrijven op de kapitaalverhoging van mei 2009 (EUR 88 miljoen) en door aanvullende aankopen op de beurs (EUR 113 miljoen). De beurskoers is gunstig geëvolueerd (+ 22%) en de deelneming was eind 2009 EUR 1.444 miljoen waard, hetzij 9,5% van het aangepast netto-actief. De waarde van de deelneming in Imerys is tot EUR 971 miljoen opgelopen, en dit zowel wegens de inschrijving ten belope van EUR 80 miljoen op de kapitaalverhoging als door de verbetering van de beurskoers (+ 39%). Imerys vertegenwoordigt op 31 december 2009 6,4% van het aangepast netto-actief, tegen 4,9% in 2008. Suez Environnement liet in 2009 één van de beste beursprestaties optekenen met een koersstijging van bijna 35%. Op 31 december 2009 vertegenwoordigt deze deelneming 3,7% van het aangepast netto-actief van GBL (EUR 564 miljoen). Het belang van GBL in het kapitaal van de vennootschap bleef ongewijzigd op 7,1%. Het belang in Iberdrola werd op EUR 210 miljoen gewaardeerd, 15% hoger dan in 2008 en die stijging is in hoofdzaak toe te schrijven aan de hogere beurskoers. 11.
Naast voormelde deelnemingen bevat de portefeuille een positie van 3,9% in Arkema en diverse belangen in de Private Equity, via de fondsen Ergon Capital Partners, Sagard en PAI Europe III. De netto liquide middelen van GBL bedroegen op 31 december 2009 bijna EUR 600 miljoen. Dit bedrag werd voorzichtig belegd bij een beperkt aantal betrouwbare banken. 4. Aangepast netto-actief over 5 jaar In miljoen EUR 2009 2008 2007 2006 2005 Aangepast netto-actief op het eind van het jaar 15.232,2 12.811,2 19.745,5 16.763,2 11.110,3 Portefeuille 14.663,8 11.965,1 17.942,7 14.127,1 11.054,6 Nettocash/trading/eigen aandelen 568,4 846,1 1.802,8 2.636,1 55,7 waarvan eigen aandelen 391,9 317,1 460,0 445,3 427,9 Verschil van jaar tot jaar (in %) + 18,9-35,1 + 17,8 + 50,9 + 25,0 in EUR Aangepast netto-actief per aandeel 94,40 79,39 122,36 113,91 80,33 Beurskoers 66,05 56,86 87,87 91,05 82,85 12.
III. Geconsolideerde gegevens IFRS 1. Kerncijfers In miljoen EUR 2009 2008 2007 2006 2005 Geconsolideerd resultaat Cash earnings 602,3 720,7 534,4 440,5 323,7 Mark to market en andere non cash 4,7 (117,8) (9,3) 22,2 (4,9) Geassocieerde ondernemingen 161,1 324,9 90,3 179,7 342,8 Eliminaties, meerwaarden en waardeverminderingen 289,6 (1.615,3) 163,5 2.240,9 (138,6) Geconsolideerd resultaat over de periode 1.057,7 (687,5) 778,9 2.883,3 523,0 Totale uitkering 390,5 371,1 337,2 279,6 237,9 Geconsolideerde balans Activa Niet-courante activa 14.711,0 12.895,9 17.519,3 13.496,0 10.533,6 Courante activa 632,2 1.141,1 1.863,2 2.737,2 123,6 Passiva Eigen vermogen 14.845,1 13.418,4 18.868,6 15.682,0 10.159,7 Niet-courante passiva 428,4 425,3 422,3 434,6 437,6 Courante passiva 69,7 193,3 91,6 116,6 59,9 Aantal aandelen op het eind van het jaar (1) Gewoon 155.641.380 155.849.909 148.997.891 138.864.253 132.761.384 Verwaterd 161.202.533 155.849.909 154.324.866 139.114.418 133.121.574 Pay-out (in %) Dividend/cash earnings 64,8 51,5 63,1 63,5 73,5 Dividend/geconsolideerd resultaat 36,9 N/A 43,3 9,2 43,7 Geconsolideerd resultaat per aandeel 6,80 (4,41) 5,23 20,76 3,94 Geconsolideerde cash earnings per aandeel 3,87 4,62 3,59 3,17 2,44 (1) De berekening van het aantal aandelen (gewoon en verwaterd) wordt gedetailleerd op blz. 13.
2. Economische analyse van het geconsolideerd resultaat De in deze analyse opgenomen tabel beoogt een beter zicht te geven op de diverse bestanddelen van het geconsolideerd resultaat van GBL, opgemaakt volgens de IFRS. De rubrieken van de verschillende kolommen worden in de woordenlijst beschreven. In miljoen EUR Cash earnings Mark to market en andere non cash 2009 2008 Geassocieerde Eliminaties, Geconso- Geconso- meerlideerlideerd ondernemingen waarden waardewaardenverminderin gen en terugnemingen Nettoresultaat van de geassocieerde ondernemingen - - 161,1-161,1 324,9 Nettodividenden van deelnemingen 652,0 - - (101,7) 550,3 479,8 Opbrengsten en kosten van interesten (7,9) (3,9) - - (11,8) 44,3 Andere financiële opbrengsten en kosten (21,4) 11,4 - - (10,0) (80,8) Andere bedrijfsopbrengsten en - kosten (20,4) (3,9) - - (24,3) (20,3) Resultaten op overdrachten, waardeverminderingen en terugnemingen van niet-courante activa - - - 391,3 391,3 (1.436,4) Belastingen - 1,1 - - 1,1 1,0 Geconsolideerd resultaat over de periode 2009 602,3 4,7 161,1 289,6 1.057,7 2008 720,7 (117,8) 324,9 (1.615,3) (687,5) 14.
A. Cash earnings In miljoen EUR 2009 2008 Verschil 2009-2008 Nettodividenden van deelnemingen 652,0 658,7 (6,7) GDF SUEZ 257,7 93,7 164,0 Suez - 167,0 (167,0) Total 200,8 187,9 12,9 Lafarge 82,5 145,8 (63,3) Suez Environnement 22,8-22,8 Imerys 19,2 33,1 (13,9) Pernod Ricard 11,4 21,7 (10,3) Iberdrola 8,6 7,5 1,1 Andere 49,0 2,0 47,0 Opbrengsten en kosten van interesten (7,9) 48,0 (55,9) Andere financiële opbrengsten en kosten (21,4) 36,3 (57,7) Andre bedrijfsopbrengsten en -kosten (20,4) (22,3) 1,9 Belastingen 0,0 0,0 0,0 Totaal 602,3 720,7 (118,4) De geïnde nettodividenden van de deelnemingen bedragen EUR 652 miljoen en zijn stabiel gebleven, voornamelijk ten gevolge van: GDF SUEZ, dat haar bijdrage op EUR 258 miljoen behoudt, met inbegrip van een niet-recurrent dividend van EUR 94 miljoen; het hogere dividend van Total; de inning, voor het de eerste maal, van een dividend van EUR 23 miljoen van Suez Environnement; de ontvangst door GBL van EUR 48 miljoen, zijnde de teruggaaf van ten onrechte ingehouden bronheffingen op vroegere dividenden; de lagere dividenden uit de deelnemingen waarop vermogensmutatie wordt toegepast, namelijk Lafarge (EUR - 63 miljoen) en Imerys (EUR - 14 miljoen). 2009 2008 Andere : 0,3% 5,0% 3,3% 1,1% 7,5% 12,7% 39,5% 30,8% Total Suez / GDF SUEZ Lafarge Imerys Pernod Ricard Iberdrola Suez Environnement Andere 22,1% 39,6% 28,5% 15.
De opbrengsten en kosten van interesten (EUR - 8 miljoen) zijn te opzichte van het vorige boekjaar aanzienlijk gedaald. Die evolutie is voornamelijk toe te schrijven aan het gecombineerd effect van de verlaging van het gemiddeld bedrag van de liquide middelen ten gevolge van de gedane investeringen, en de aanzienlijke daling van de rentevoeten in 2009. De andere financiële opbrengsten en kosten bedragen EUR - 21 miljoen, toe te schrijven aan de afwikkeling van een tradingpositie (EUR - 40 miljoen), gecompenseerd door de inning van het dividend van de eigen aandelen in het bezit van GBL (EUR 13 miljoen). De andere bedrijfskosten zijn stabiel gebleven en bedragen EUR 20 miljoen. B. Mark to market en andere non cash In miljoen EUR 2009 2008 Verschil 2009-2008 Opbrengsten en kosten van interesten (3,9) (3,7) (0,2) Andere financiële opbrengsten en kosten 11,4 (117,1) 128,5 Andere bedrijfsopbrengsten en -kosten (3,9) 2,0 (5,9) Belastingen 1,1 1,0 0,1 Totaal 4,7 (117,8) 122,5 De mark to market en andere non cash bestanddelen weerspiegelen hoofdzakelijk de schommelingen van de reële waarde van de financiële instrumenten en de eliminatie, in toepassing van de IFRS, van de in cash earnings geboekte kosten. Het totaal van de mark tot market en andere non cash bestanddelen per 31 december 2009 bedraagt EUR 5 miljoen, tegen EUR - 118 miljoen in 2008. Het totaal, eind 2009, omvat in hoofdzaak een terugneming van EUR 34 miljoen op de hiervoor beschreven tradingoperatie. Die terugneming wordt negatief gecompenseerd door de waardering van de renteswap (IRS) per 31 december 2009 en de eliminatie van het dividend van de eigen aandelen. Ter herinnering, de mark to market en andere non cash per 31 december 2008, ten bedrage van EUR - 118 miljoen, zijn afkomstig van de tradingportefeuille, interestswap en de schommelingen op put- en call-opties. 16.
C. Geassocieerde ondernemingen Deel in het nettoresultaat In miljoen EUR 2009 2008 Variation 2009-2008 Lafarge 155,2 319,8 (164,6) Imerys 12,6 46,1 (33,5) ECP (6,7) (41,0) 34,3 Lafarge Tijdens dit moeilijk jaar heeft Lafarge, wereldmarktleider in bouwmaterialen, het in februari 2009 aangekondigd actieplan uitgevoerd. De cementfabrikant slaagde erin meer vrije cashflow te genereren en haar kosten aanzienlijk te verlagen, waardoor de schuld kon worden afgebouwd en de bedrijfsmarges op peil konden worden gehouden. Lafarge wil die inspanningen in 2010 voortzetten. Als de economische heropleving zich doorzet, zal de onderneming daardoor kunnen profiteren van een versterkte financiële structuur en een geoptimaliseerde kostenbasis. De omzet 2009 van Lafarge was 17% lager dan het jaar voordien. Dit is het gevolg van lagere volumes in Europa en Noord-Amerika, gecompenseerd door een forse groei op de opkomende markten en standhoudende prijzen. De bruto exploitatiemarge kon op 15,6% worden gehandhaafd, tegen 18,6% in 2008. Niettemin is het nettoresultaat, deel van de groep, teruggelopen van EUR 1.598 miljoen tot EUR 736 miljoen in 2009. Op basis van een vermogensmutatiepercentage van 21,1%, bedraagt de bijdrage van Lafarge tot het nettoresultaat van GBL per eind 2009 EUR 155 miljoen, tegen EUR 320 miljoen in 2008. Imerys Totaal 161,1 324,9 (163,8) Imerys, wereldleider op het gebied van de valorisatie van metalen, counterde de economische crisis die de wereld sinds eind 2008 treft, door strenge maatregelen te nemen om het productieapparaat in overeenstemming te brengen met de gekelderde verkoopvolumes. Die acties hadden meer resultaat dan verwacht en Imerys slaagde er aldus in om het reactievermogen en de soliditeit van haar ondernemingsmodel hard te maken. Die stelden de onderneming immers in staat om weer aan te knopen met een operationele marge met twee cijfers en te bogen op een versterkte balans. Het courant bedrijfsresultaat van de groep ging er met 40% op achteruit tot EUR 249 miljoen, waarbij de operationele marge over het volledige boekjaar 9% bedroeg. Het courant nettoresultaat, deel van de groep, gaat 55,3% achteruit tot EUR 119 miljoen. Het nettoresultaat, deel van de groep, bedraagt EUR 41 miljoen, tegen EUR 161 miljoen in 2008. Op basis van een vermogensmutatiepercentage van 30,7%, bedraagt de bijdrage van Imerys tot het resultaat van GBL per eind december 2009 EUR 13 miljoen, tegen EUR 46 miljoen eind 2008. 17.
Ergon Capital Partners (ECP) De bijdrage van ECP tot het resultaat van GBL bedraagt EUR - 7 miljoen, tegen EUR - 41 miljoen in 2008. Die schommeling wordt verklaard door de boekhoudkundige waarderingen van haar portefeuille en door de bijdrage van de ondernemingen waarop vermogensmutatie wordt toegepast. D. Eliminaties, meerwaarden en waardeverminderingen/terugnemingen In miljoen EUR 2009 2008 Waardeverminderingen en terugnemingen op genoteerde deelnemingen 414,9 (1.494,0) Voor verkoop beschikbare effecten Pernod Ricard (198,2) (315,2) Iberdrola (36,5) (87,2) Geassocieerde ondernemingen Lafarge 649,6 (1.091,6) Andere (23,6) 57,6 Gedeeltelijke overdracht van Iberdrola - 47,4 Fondsen (19,1) 10,2 Andere (4,5) - Eliminaties (101,7) (178,9) Totaal 289,6 (1.615,3) Pernod Ricard en Iberdrola Wegens de daling van de financiële markten heeft GBL, met inachtneming van de IFRS, EUR 637 miljoen gecumuleerde waardeverminderingen geboekt op de deelnemingen in Pernod Ricard en Iberdrola (EUR 402 miljoen in 2008 en EUR 235 miljoen in 2009). De in 2008 geboekte waardeverminderingen stemden overeen met het verschil tussen de aanschaffingsprijs en de beurskoers per 31 december 2008. Wegens de verdere daling van de beurskoers in het eerste kwartaal 2009, was GBL verplicht om, in toepassing van de IFRS, voor 2009 een aanvullend waardevermindering van EUR - 235 miljoen in resultaat te nemen. Niettegenstaande het koersherstel vanaf 31 maart 2009, werd overeenkomstig IAS 39 geen terugneming van de waardevermindering in resultaat genomen. Die waardevermindering per eind 2009 bedraagt EUR 530 miljoen, waarvan EUR 487 miljoen met betrekking tot Pernod Ricard. Ze werd rechtstreeks aan het eigen vermogen van GBL toegerekend. Lafarge Gelet op de stijging van de beurskoers van Lafarge over de eerste negen maanden van 2009, moest GBL, overeenkomstig IAS 36, bij de afsluiting per 30 september 2009 daarentegen, een gedeelte van de in 2008 geboekte waardevermindering ten bedrage van EUR -1.092 miljoen terugnemen. Deze terugneming (EUR 650 miljoen) werd berekend op zicht van de beurskoers 18.
op voornoemde datum (EUR 61,15). Het bedrag van deze terugneming werd, overeenkomstig de IFRS, voor het vierde kwartaal niet aangepast: er bestaat immers geen objectieve aanwijzing van een waardevermindering op 31 december 2009. Er zij ook op gewezen dat die waardeverminderingen en terugnemingen ervan geen invloed hebben op de cash van de vennootschap, noch op het aangepast netto-actief van GBL. Eliminaties De nettodividenden van de deelnemingen waarop vermogensmutatie wordt toegepast, worden in de consolidatie geëlimineerd. In 2009 bedragen die EUR 102 miljoen, afkomstig van Lafarge en Imerys. E. Globaal resultaat 2009 Overeenkomstig IAS 1 Presentatie van de jaarrekening, publiceert GBL een globaal geconsolideerd resultaat, dat integraal deel uitmaakt van de geconsolideerde financiële staten. Dat resultaat over 2009 bedraagt EUR 1.809 miljoen tegen EUR -5.103 miljoen over het vorige boekjaar. Die evolutie is voornamelijk toe te schrijven aan de schommeling van de beurskoersen van de portefeuille. Dit resultaat van EUR 1.809 miljoen staat voor de wijziging in het eigen vermogen over 2009, zonder de uitkering van het dividend van GBL. Voormeld bedrag geeft een aanwijzing van de verrijking die de vennootschap over het jaar 2009 heeft verwezenlijkt. Het wordt berekend op basis van het geconsolideerd nettoresultaat (EUR 1.058 miljoen), waarbij het effect van de beurs op de voor verkoop beschikbare deelnemingen (Total, GDF SUEZ, Pernod Ricard, enz.), hetzij EUR 694 miljoen, en de wijzigingen van het eigen vermogen van de geassocieerde ondernemingen (Lafarge, Imerys), hetzij EUR 58 miljoen, wordt gevoegd. Het in onderstaande tabel opgenomen globaal geconsolideerd resultaat, wordt uitgesplitst over de bijdrage van elke deelneming. Resultaat 2009 Rechtstreeks in eigen vermogen geboekte bestanddelen Mark to market Geassocieerde ondernemingen Globaal resultaat 2009 Globaal resultaat 2008 Bijdrage van de deelnemingen 1.102,7 693,6 58,0 1.854,3 (5.047,6) - GDF SUEZ / Suez 257,7 (591,2) - (333,5) (1.048,5) - Suez Environnement 22,8 142,6-165,4 76,1 - Total 200,8 572,6-773,4 (1.495,5) - Lafarge 804,7-28,7 833,4 (1.991,7) - Imerys 12,6-25,8 38,4 (3,5) - Pernod Ricard (186,8) 486,8-300,0 (376,7) - Iberdrola (27,9) 43,6-15,7 (138,5) - Andere 18,8 39,2 3,5 61,5 (69,3) Andere opbrengsten en kosten (45,0) 0 0 (45,0) (55,8) 31 december 2009 1.057,7 693,6 58,0 1.809,3 19. 31 december 2008 (687,5) (4.093,3) (322,6) (5.103,4)
Informatie en financiële gegevens betreffende de deelnemingen zullen later worden toegevoegd 20.
Rekeningen per 31 december 2009 Geconsolideerde financiële staten Geconsolideerde balans Geconsolideerd overzicht van het volledige resultaat Geconsolideerd overzicht van de wijzigingen in het eigen vermogen Geconsolideerd overzicht van de kasstromen Boekhoudkundige principes Noten Verslag van de Commissaris Verkorte jaarrekening Uitkeringsbeleid Historische gegevens Historiek van de beleggingen van GBL sinds 2007 Geconsolideerde cijfers over 10 jaar.......................... 21.
Geconsolideerde balans per 31 december In miljoen EUR Noten 2009 2008 2007 Niet-courante activa 14.711,0 12.895,9 17.519,3 Materiële vaste activa 9 18,0 19,0 23,5 Deelnemingen 14.671,3 12.855,5 17.478,3 Deelnemingen in geassocieerde ondernemingen 2 4.556,4 3.393,1 599,7 Voor verkoop beschikbare deelnemingen 3 10.114,9 9.462,4 16.878,6 Andere niet-courante activa 21,2 20,9 17,0 Uitgestelde belastingvorderingen 8 0,5 0,5 0,5 Courante activa 4 632,2 1.141,1 1.863,2 Beleggingsactiva 14,7 161,1 44,6 Liquide middelen en gelijkgestelde 604,8 966,0 1.803,0 Andere activa 12,7 14,0 15,6 Totaal activa 15.343,2 14.037,0 19.382,5 Eigen vermogen 11 14.845,1 13.418,4 18.868,6 Kapitaal 653,1 653,1 653,1 Uitgiftepremies 3.815,8 3.815,8 3.815,8 Reserves 10.376,2 8.949,5 14.399,7 Minderheidsbelangen - - - Niet-courante passiva 428,4 425,3 422,3 Omruilbare leningen 5 424,7 420,6 416,6 Uitgestelde belastingverplichtingen 8 2,7 3,8 4,8 Voorzieningen 1,0 0,9 0,9 Courante passiva 69,7 193,3 91,6 Financiële schulden 4-150,0 20,0 Fiscale schulden 1,5 1,6 1,8 Afgeleide producten 4 26,1 11,0 38,6 Andere passiva 4 42,1 30,7 31,2 Totaal passiva en eigen vermogen 15.343,2 14.037,0 19.382,5 22.
Geconsolideerd overzicht van het volledige resultaat In miljoen EUR Noten 2009 2008 2007 Deel in het nettoresultaat van de geassocieerde ondernemingen 2 161,1 324,9 90,3 Nettodividenden van deelnemingen 3 550,3 479,8 446,0 Opbrengsten en kosten van interesten 6 (11,8) 44,3 25,5 Niet-courante activa (0,5) 3,3 4,3 Courante activa 5,3 59,8 42,7 Financiële schulden (16,6) (18,8) (21,5) Andere financiële opbrengten en kosten (10,0) (80,8) 12,5 Resultaten op beleggingsactiva en afgeleide producten 4 (16,1) (77,2) 14,5 Andere 6,1 (3,6) (2,0) Andere bedrijfsopbrengsten en -kosten 7 (24,3) (20,3) (23,9) Resultaten op overdrachten en waardeverminderingen van niet-courante activa 391,3 (1.436,4) 214,7 Effecten waarop vermogensmutatie wordt toegepast 2 649,6 (1.091,6) - Voor verkoop beschikbare deelnemingen 3 (258,3) (344,8) 214,7 Belastingen 8 1,1 1,0 13,8 Geconsolideerde resultaat over de periode 1.057,7 (687,5) 778,9 Andere elementen van het volledige resultaat Voor verkoop beschikbare deelnemingen Wijziging van de reële waarde 3 693,6 (4.093,3) 1.541,8 Deel in de andere elementen van het volledige resultaat van de geassocieerde ondernemingen 58,0 (322,6) (45,5) Andere - - (2,4) Globaal resultaat 1.809,3 (5.103,4) 2.272,8 Minderheidsbelangen - - - Geconsolideerde resultaat over de periode per aandeel 11 Gewone 6,80 (4,41) 5,23 Verwaterde 6,66 (4,41) 5,15 23.
Geconsolideerd overzicht van de wijzigingen in het eigen vermogen In miljoen EUR Kapitaal Uitgiftepremie Herwaarderingsreserve Eigen aandelen Omrekeningsverschillen Omruilbare obligatie 2005-2012 Ingehouden winsten Totaal van de reserves Per 31 december 2006 595,7 2.690,7 5.716,8 (184,1) (7,3) 17,6 6.852,6 15.682,0 Globale resultaat - - 1.542,8 - (34,4) - 764,4 2.272,8 Totaal van de transacties met de aandeelhouders (noot 10) 57,4 1.125,1-0,4 - - (269,1) 913,8 Per 31 december 2007 653,1 3.815,8 7.259,6 (183,7) (41,7) 17,6 7.347,9 18.868,6 Globale resultaat - - (4.237,7) - (170,8) - (694,9) (5.103,4) Totaal van de transacties met de aandeelhouders (noot 10) - - - (24,0) - - (322,8) (346,8) Per 31 december 2008 653,1 3.815,8 3.021,9 (207,7) (212,5) 17,6 6.330,2 13.418,4 Globale resultaat - - 782,3 (0,2) - 1.027,2 1.809,3 Totaal van de transacties met de aandeelhouders - - - (27,4) - - (355,2) (382,6) (noot 10) Per 31 december 2009 653,1 3.815,8 3.804,2 (235,1) (212,7) 17,6 7.002,2 14.845,1 24.
Geconsolideerd overzicht van de kasstromen In miljoen EUR 2009 2008 2007 Kasstromen uit bedrijfsactiviteiten 794,6 460,6 498,8 Geconsolideerd resultaat van de periode vóór interesten en belastingen 1.068,4 (732,8) 739,6 Aanpassing voor: Nettoresultaat van de geassocieerde ondernemingen (161,1) (324,9) (90,3) Dividenden van de geassocieerde ondernemingen 101,7 178,9 51,2 Herwaarderingen tegen reële waarde 7,4 10,8 4,5 Resultaten op overdrachten en waardeverminderingen van niet-courante activa (391,3) 1.436,4 (214,7) Andere 3,9 2,2 (6,2) Opbrengsten en kosten van geïnde (betaalde) interesten (8,6) 33,2 13,8 Terugbetaalde belastingen - - 12,8 Wijziging van beleggingseffecten en afgeleide producten 146,4 (116,5) (1,2) Wijziging van de behoeften aan werkkapitaal 27,8 (26,7) (10,7) Kasstromen uit investeringsactiviteiten (620,1) (1.078,0) (2.260,8) Verwervigen van : Deelnemingen (616,9) (1.551,3) (3.351,7) Materiële vaste activa (0,7) (7,1) (8,8) Andere financiële activa (4,7) (3,0) (10,4) Inkomsten uit de overdracht van materiële vaste activa - 14,6 0,1 Overdracht van deelnemingen en andere financiële activa 2,2 468,8 1.110,0 Kasstromen uit financieringsactiviteiten (535,7) (219,6) 916,8 Kapitaalverhoging (netto) - - 1.182,5 Uitgekeerde dividenden (358,3) (325,6) (269,6) Ontvangsten uit financiële schulden 750,0 150,0 3,5 Terugbetalingen van financiële schulden (900,0) (20,0) - Nettobewegingen op eigen aandelen (27,4) (24,0) 0,4 Nettotoename (afname) van liquide middelen en gelijkgestelde (361,2) (837,0) (845,2) Liquide middelen en gelijkgestelde bij het begin van de periode 966,0 1.803,0 2.648,2 Liquide middelen en gelijkgestelde bij de afsluiting van de periode 604,8 966,0 1.803,0 25.
Boekhoudkundige principes Groep Brussel Lambert ( GBL ) is een portefeuillevennootschap naar Belgisch recht en genoteerd op NYSE Euronext Brussels. Haar geconsolideerde financiële staten hebben betrekking op een periode van 12 maanden afgesloten op 31 december 2009. Deze staten werden goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 2 maart 2010. Algemene beginselen en boekhoudkundige normen De geconsolideerde financiële staten zijn opgesteld overeenkomstig de IFRS (International Financial Reporting Standards), die gelden binnen de Europese Unie. Volgende nieuwe normen en interpretaties, waarvan sommige niet op GBL toepasselijk zijn, zijn met ingang van het boekjaar 2009 in werking getreden: - IAS 1 - Presentatie van de jaarrekening (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2009). Deze standaard vervangt IAS 1 - Presentatie van de jaarrekening (herzien in 2003) en aangepast in 2005. - Aanpassing van IAS 27 - De geconsolideerde jaarrekening en de enkelvoudige jaarrekening (herzien in 2008) (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 juli 2009). - Aanpassing van IFRS 2 Op aandelen gebaseerde betalingen, verwervingsvoorwaarden en vernietiging (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2009). - Aanpassing van IAS 32 - Financiële instrumenten: presentatie en IAS 1 - Presentatie van de jaarrekening financiële instrumenten met een terugneemverplichting ( puttable financial instruments ) en verplichtingen welke ontstaan bij een liquidatie (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2009). - IFRS 3 - Bedrijfscombinaties (herzien in 2008) (toepasbaar voor bedrijfscombinaties met overnamedatum op of na het begin van het eerste boekjaar vanaf 1 juli 2009). - IFRS 8 - Operationele segmenten (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2009). - Aanpassing van IAS 23 - Financieringskosten (herzien in 2007) (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2009). - Verbeteringen van IFRS (2007-2008) (normaal toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2009). - Aanpassing van IFRS 1 - Eerste toepassing van IFRS en IAS 27 - De geconsolideerde jaarrekening en de enkelvoudige jaarrekening (normaal toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2009). - IFRS 1 (herzien in 2008) - Eerste toepassing van IFRS (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2009). - IFRIC 13 Loyaliteitsprogramma s (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 juli 2008). - IFRIC 15 - Overeenkomsten voor de bouwen van vastgoed (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2009). - IFRIC 16 - Afdekking van netto-investeringen in buitenlandse activiteiten (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 oktober 2008). - IFRIC 18 - Transfers van activa van klanten (toepasbaar voor transfers vanaf 1 juli 2009). 26.
Bovendien is GBL niet overgegaan tot vervroegde toepassing van de normen en interpretaties die van kracht zijn na 31 december 2009, te weten: - Aanpassing van IAS 39 - Financiële instrumenten: opname en waardering Instrumenten die in aanmerking komen voor afdekking (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 juli 2009). - IFRIC 17 - Uitkering van activa in natura aan eigenaar (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 juli 2009). De toepassing van deze nieuwe normen en interpretaties zou geen materiële invloed hebben op de geconsolideerde financiële staten voor de komende boekjaren. Consolidatiemethoden en consolidatiekring De geconsolideerde financiële staten, opgesteld vóór winstverdeling, omvatten deze van GBL en haar dochterondernemingen («de Groep»), alsook de belangen van de Groep in de geassocieerde ondernemingen die worden geconsolideerd volgens de vermogensmutatiemethode. De belangrijke dochterondernemingen en geassocieerde ondernemingen sluiten hun jaarrekening af op 31 december. Gecontroleerde ondernemingen Gecontroleerde ondernemingen worden integraal geconsolideerd. Onder controle wordt verstaan dat de Groep rechtstreeks of onrechtstreeks meer dan 50% van de stemrechten in een entiteit bezit. Intragroepsaldi en -transacties, met inbegrip van de latente resultaten ervan, worden geëlimineerd. Nieuw verworven ondernemingen worden geconsolideerd vanaf de overnamedatum. Geassocieerde ondernemingen Als de Groep een invloed van betekenis heeft in een onderneming, wordt zijn deelneming als een geassocieerde onderneming beschouwd. Er wordt verondersteld dat de Groep een invloed van betekenis heeft als hij rechtstreeks of onrechtstreeks, via dochterondernemingen, meer dan 20% van de stemrechten van de deelneming in handen heeft. Geassocieerde ondernemingen worden in de geconsolideerde financiële staten opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode. Bedrijfscombinaties en goodwill Als de Groep een entiteit verwerft, worden de activa, passiva en identificieerbare voorwaardelijke passiva van de verworven entiteit tegen reële waarde geboekt. Het verschil tussen de kostprijs en de reële waarde van het identificieerbare verworven nettoactief wordt als goodwill op het actief van de balans opgenomen. De goodwill wordt onderworpen aan een jaarlijkse impairment test (waardetest), met name door de realiseerbare waarde van de kasstroomgenererende eenheden waaraan de goodwill wordt toegerekend, te vergelijken met hun boekwaarde (de goodwill inclusief). Indien deze laatste hoger is, moet een waardevermindering in resultaat worden opgenomen. De negatieve goodwill wordt onmiddellijk als opbrengst in de resultatenrekening opgenomen. 27.
Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden opgenomen tegen de kostprijs, verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen en de eventuele waardeverminderingen. Materiële vaste activa worden afgeschreven volgens de lineaire methode over de geschatte gebruiksduur. Voor verkoop beschikbare deelnemingen (AFS) Voor verkoop beschikbare deelnemingen omvatten de deelnemingen in ondernemingen waarin de Groep geen invloed van betekenis uitoefent. Er wordt vermoed dat er geen invloed van betekenis is als de Groep, rechtstreeks of onrechtstreeks, niet meer dan 20% van de stemrechten bezit. Dergelijke deelnemingen worden opgenomen tegen de reële waarde op basis van de beurskoers voor genoteerde deelnemingen. De schommelingen van de reële waarde van deze deelnemingen tussen twee afsluitdata worden opgenomen in het eigen vermogen. Bij de overdracht van een deelneming wordt het verschil tussen de netto-opbrengst van de verkoop en de boekwaarde (balanswaarde op datum van overdracht, gecorrigeerd met het gecumuleerd bedrag dat als periodieke herwaardering tegen de reële waarde van de deelneming in het eigen vermogen is opgenomen), naargelang het geval in debet of credit van de resultatenrekening geboekt. Courante financiële activa De tradingseffecten omvatten afgeleide instrumenten alsook andere instrumenten die aangehouden worden met de bedoeling ze te verhandelen en die op elke balansdatum gewaardeerd worden tegen de reële waarde. De schommeling van de reële waarde tussen twee afsluitingen wordt in resultaat genomen. Obligaties, beschouwd als beleggingen die tot op hun vervaldag worden aangehouden (tenminste als de Groep de uitdrukkelijke intentie heeft en in staat is ze tot op hun vervaldag aan te houden), en door de Groep uitgeschreven leningen en vorderingen, worden gewaardeerd tegen hun geamortiseerde kostprijs, zijnde het bedrag van hun initiële opname vermeerderd, of verminderd, met de gecumuleerde afschrijving van elk verschil tussen dat initieel bedrag en het bedrag op de vervaldag, en verminderd met elke waardevermindering wegens bijzondere waardevermindering of oninbaarheid. Liquide middelen en gelijkgestelde omvatten bankdeposito s en vaste-termijnbeleggingen waarvan de vervaldatum gelijk is aan of kleiner is dan drie maanden na de verwervingsdatum. 28.
Waardeverminderingen van activa Voor verkoop beschikbare deelnemingen (AFS) Wanneer er een objectieve aanwijzing bestaat dat een voor verkoop beschikbare deelneming aan waardevermindering onderhevig is, wordt de deelneming aan een impairment test onderworpen. Wanneer de deelneming als impaired wordt beschouwd, wordt in het resultaat van de periode een waardevermindering ( impairment ) geboekt. Indien zulks het geval is, is het bedrag van de geboekte impairment het verschil tussen de aanschaffingsprijs van de deelneming en de reële waarde (beurskoers) op de afsluitdatum. Deelnemingen waarop vermogensmutatie wordt toegepast Wanneer er een objectieve aanwijzing bestaat dat een deelneming waarop vermogensmutatie wordt toegepast aan waardevermindering onderhevig is, wordt die overeenkomstig IAS 36 en IAS 28 33 aan een impairment test onderworpen. Daartoe wordt de realiseerbare waarde van de activa geschat om deze met de boekwaarde te vergelijken en, desgevallend, voor het verschil een waardevermindering te boeken. De realiseerbare waarde is de hoogste waarde van de reële waarde van het actief, verminderd met de verkoopkosten van de activa, en de bedrijfswaarde ervan. Dit laatste is gelijk aan de geactualiseerde waarde van de verwachte toekomstige kasstromen. Wanneer een in een vroegere verslagperiode geboekte waardevermindering niet langer bestaat, wordt de boekwaarde geheel of gedeeltelijk teruggeboekt. De terugneming van een waardevermindering wordt onmiddellijk in de winst geboekt. Belastingen De belastingen op het resultaat van het boekjaar omvatten de courante en uitgestelde belastingen. Ze worden in resultaat genomen behalve wanneer het geboekte bestanddelen betreft die rechtstreeks in het eigen vermogen opgenomen werden. In dit geval worden ze eveneens opgenomen in het eigen vermogen. Onder courante belastingen worden de belastingen verstaan die betaald moeten worden op de belastbare winst van het boekjaar, berekend tegen de aanslagvoeten die van kracht of quasi van kracht zijn op de afsluitdatum van de balans, evenals de aanpassingen betreffende vorige boekjaren. De uitgestelde belastingen worden berekend volgens de balansmethode toegepast op de tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van de in de balans opgenomen activa en verplichtingen en hun fiscale basis. Met de volgende verschillen wordt geen rekening gehouden: fiscaal niet-aftrekbare goodwill en initiële opname van actief en passief die geen invloed hebben op het boekhoudkundig en fiscaal resultaat. De uitgestelde belastingen worden berekend op grond van de verwachting met betrekking tot de realisatie of de betaling van de actief- en passiefbestanddelen, op basis van de aanslagvoeten die van kracht of quasi van kracht zijn op de afsluitdatum van de balans. 29.
Daarenboven worden uitgestelde belastingverplichtingen met betrekking tot deelnemingen in dochterondernemingen niet opgenomen wanneer de Groep het tijdstip kan bepalen waarop het tijdelijke verschil wordt afgewikkeld het waarschijnlijk is dat het tijdelijk verschil in de nabije toekomst niet zal worden afgewikkeld. Uitgestelde belastingvorderingen worden enkel geboekt voor zover belastbare winst zou kunnen verwezenlijkt worden waarmee de fiscale verliezen en de fiscaal verrekenbare tegoeden zouden kunnen worden verrekend. Eigen aandelen Bij de inkoop (of verkoop) van eigen aandelen wordt het eigen vermogen verminderd (verhoogd) met het betaalde (of ontvangen) bedrag. De schommelingen betreffende deze effecten worden verantwoord in het geconsolideerd overzicht van de wijzigingen in het eigen vermogen. Op deze bewegingen worden nooit resultaten opgenomen. Winstdelingsplannen Aandelenopties GBL Aandelenopties GBL Winstdelingsplannen toegekend vanaf 2007 In overeenstemming met IFRS 2 Op aandelen gebaseerde betalingen, wordt de reële waarde van de opties op datum van de toekenning van de opties in de resultatenrekening opgenomen in de verwervingsperiode van de rechten ( vesting period ). De opties worden gewaardeerd door het gebruik van een waarderingsmodel dat algemeen toegelaten is op basis van de marktvoorwaarden die op het ogenblik van toekenning gelden. Aandelenopties GBL Winstdelingsplan toegekend in 1999 De aandelenopties van GBL die toegekend werden vóór 7 november 2002, werden niet opgenomen in de geconsolideerde financiële staten overeenkomstig de overgangsbepalingen van IFRS 2. Aandelenopties Pargesa De Pargesa-aandelen bestemd voor het dekken van de toegekende opties zijn in handen van GBL en zijn opgenomen in kasstroominvesteringen. De opties zijn opgenomen onder passiva in de balans. De mutaties van de reële waarde van de opties en de aandelen zijn geboekt via de resultatenrekening. Verplichtingen in verband met pensioenregelingen en soortgelijke voordelen De waardering van het bedrag van de verplichtingen in verband met pensioenregelingen en soortgelijke voordelen van het type vaste prestaties geschiedt op basis van de Projected Unit Credit -methode, overeenkomstig IAS 19. Als de gecumuleerde actuariële verschillen hoger zijn dan het hoogste van de volgende twee bedragen: - 10% van de huidige waarde van de verplichtingen in verband met de pensioenregelingen; 30.