CO2-REDUCTIEDOELSTELLINGEN 2020 VAN DEN HEUVEL HOLDING B.V.

CO2-REDUCTIEDOELSTELLINGEN 2020 VAN DEN HEUVEL HOLDING B.V. Opsteller Versie Status L. Deerns & B. Ketelaars 1609-CO2-DEF Definitief

Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Eisen... 3 3 Doelstellingen... 4 3.1. Hoofddoelstellingen... 4 3.2. Subdoelstellingen Scope 1 + 2... 4 3.3. Subdoelstellingen Scope 3... 4 4 Mogelijke reductie maatregelen voor Scope 1 & 2... 5 4.1. Reduceren brandstofverbruik... 5 4.2. Reduceren verbruik van gas & elektriciteit... 6 5 Mogelijke reductie maatregelen voor Scope 3... 7 5.1. Strategieën op basis van de kwantitatieve Scope 3 analyse/ ketenanalyse... 7 6 Subdoelstellingen per emissiestroom... 9 6.1. Scope 1: Wagenpark... 9 6.2. Scope 1: Bedrijfsmiddelen... 9 6.3. Scope 1: Vestigingen... 9 6.4. Scope 2: Vestigingen... 9 6.5. Scope 2: Zakelijke kilometers... 9 6.6. Scope 3: Ketenanalyses Afval en Openbare verlichting... 10 7 Overzicht initiatieven op gebied van de CO2-Prestatieladder... 11 8 Voortgang Scope 1 en 2 doelstellingen... 12 8.1. Voortgang doelstelling 1 en 2... 12 8.2. Voortgang doelstelling 3... 13 8.3. Voortgang doelstelling 4... 14 8.4. Voortgang doelstelling 5... 15 8.5. Voortgang doelstelling 6... 16 8.6. Voortgang doelstelling 7... 17 8.7. Voortgang doelstelling 8... 18 1/18

1 Inleiding In dit document worden de reductiedoelstellingen van de CO2-uitstoot voor scope 1, 2 & 3 volgens het Handboek CO2- Prestatieladder van, hierna Van den Heuvel genoemd, gepresenteerd en de voortgang van de CO2-reductie in het eerste halfjaar van 2016 beoordeeld. Voorafgaand is de CO2 footprint opgesteld voor Scope 1 & 2 volgens eisen, zoals gesteld in ISO14064-1 en het GHG Protocol. Ook is er een kwalitatieve en kwantitatieve Scope 3 analyse gemaakt om in dit document de voortgang te beoordelen en de reductie maatregelen te bepalen. In hoofdstuk 3 worden de hoofd- en subdoelstellingen van het bedrijf gepresenteerd. In hoofdstuk 4, 5 en 6 worden mogelijke reductie maatregelen weergegeven. In hoofdstuk 7 wordt het plan van aanpak en de status van de uit te voeren maatregelen beschreven. In hoofdstuk 8 staat de voortgang van de doelstellingen beschreven. Dit reductieplan is opgesteld in overleg en met goedkeuring van het management. De voortgang in (sub)doelstellingen en maatregelen worden ieder half jaar beoordeeld en gepubliceerd. In voorgaande jaren heeft Van den Heuvel al veel aandacht besteed aan reductie in de Scope 1 en 2 van de emissie inventaris. Voor de overgang van Niveau 3 naar Niveau 5 is het complete systeem beoordeeld en is tevens rekening gehouden van nieuwe conversiefactoren volgens handboek 3.0. De overgang naar niveau 5 en omzetting naar Handboek 3.0 heeft invloed op de doelstellingen waardoor deze zijn gewijzigd. Het basisjaar 2012 blijft wel hetzelfde voor Scope 1 & 2 om de voortgang te kunnen blijven monitoren. Het basisjaar van Scope 3 is 2014 voor de ketenanalyse Openbare verlichting en 2015 voor de ketenanalyse Afval. 2/18

2 Eisen In dit document zijn de onderstaande eisen van het Handboek 3.0 behandeld: 1.B.1. Het bedrijf onderzoekt aantoonbaar de mogelijkheden het energie verbruik te reduceren van het bedrijf en de projecten waarop CO2-gerelateerd gunningvoordeel verkregen is. 3.B.1. Het bedrijf heeft een kwantitatieve reductiedoelstelling voor scope 1 & 2 emissie van het bedrijf en de projecten opgesteld, uitgedrukt in absolute getallen of percentages ten opzichte van een referentiejaar en binnen een vastgelegde tijdstermijn en heeft een bijbehorend plan van aanpak opgesteld inclusief de te nemen maatregelen in de projecten. 4.B.1. Het bedrijf heeft voor scope 3, op basis van 2 analyses uit 4.A.1, CO2-reductiedoelstellingen geformuleerd. Er is een bijbehorend plan van aanpak opgesteld inclusief de te nemen maatregelen. Doelstellingen zijn uitgedrukt in absolute getallen of percentages ten opzichte van een referentiejaar en binnen een vastgelegde termijn. 4.B.2. Het bedrijf rapporteert ten minste halfjaarlijks (intern én extern) de voortgang ten opzichte van de doelstellingen voor het bedrijf en de projecten waarop CO2-gerelateerd gunningvoordeel verkregen is. 5.B.1. Het bedrijf heeft voor scope 3, op basis van de analyses uit 5.A.2, een strategie en CO2-reductiedoelstellingen geformuleerd. Er is een bijbehorend plan van aanpak opgesteld inclusief de te nemen maatregelen. Doelstellingen zijn uitgedrukt in absolute getallen of percentages ten opzichte van een referentiejaar en binnen een vastgelegde termijn. 5.B.2. Het bedrijf rapporteert minimaal 2x per jaar zijn emissie-inventaris scope 1, 2 & 3 gerelateerde CO2- emissies (intern en extern) alsmede de vooruitgang in reductiedoelstellingen, voor het bedrijf en de projecten. 5.B.3. Het bedrijf slaagt erin de reductiedoelstellingen te realiseren. 3/18

3 Doelstellingen 3.1. Hoofddoelstellingen Hieronder zijn de de hoofddoelstellingen voor scope 1 & 2 weergegeven: 1. wil in 2018 ten opzichte van 2012 8% minder CO 2 uitstoten. 2. wil in 2020 ten opzichte van 2012 10% minder CO 2 uitstoten. * Deze doelstellingen zijn gerelateerd aan de omzet. Om de hoofddoelstellingen te halen zijn er subdoelstellingen gemaakt deze worden verwoord voor scope 1 & 2 in 3.2 en voor scope 3 in 3.3. 3.2. Subdoelstellingen Scope 1 + 2 Hieronder zijn de subdoelstellingen voor Scope 1 en 2 weergegeven: 3. reduceert in 2020 7% van de scope 1 emissies ten opzichte van 2012*. 4. reduceert in 2020 45% van de scope 2 emissies ten opzichte van 2012*. 5. reduceert in 2020 in totaal 59 ton CO 2 middels het zelf opwekken van duurzame stroom. * Deze subdoelstellingen zijn gerelateerd aan de omzet. 3.3. Subdoelstellingen Scope 3 Hieronder worden de subdoelstellingen voor Scope 3 (ketenanalyses) weergegeven: 6. reduceert in 2020 3% in de scope 3 emissies ketenanalyse afval ten opzichte van 2015*. 7. reduceert in 2020 2,4% in de scope 3 emissies ketenanalyse openbare verlichting ten opzichte van 2014**. 8. reduceert in 2020 1% in de scope 3 emissies Employees commuting ten opzichte van 2014*. * Waarbij de CO 2-uitstoot is gerelateerd aan de totale omzet. ** Waarbij de CO 2-uitstoot is gerelateerd is aan de omzet van de Business Unit Energie Projecten gerelateerd aan de werkzaamheden voor de gemeente Tilburg. 4/18

4 Mogelijke reductie maatregelen voor Scope 1 & 2 4.1. Reduceren brandstofverbruik Het brandstofverbruik heeft een aandeel van 93% in de totale CO 2 footprint van Van den Heuvel, dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het wagenpark en de inzet van het materieel. Het verminderen van brandstofverbruik kan op de volgende manieren: Het verminderen van het aantal te rijden kilometers; Het efficiënter rijden of inzetten van energiezuinigere auto s of materieel waardoor minder brandstof verbruikt wordt. Hieruit volgen een aantal mogelijk te nemen maatregelen: 1. Algemeen Zorgen voor een goed registratiesysteem van individuele auto s in het wagenpark. 2. Efficiënter rijgedrag Cursus Het Nieuwe Rijden geven aan medewerkers. Instrueren van medewerkers met welke aspecten van het rijgedrag het brandstofverbruik beïnvloed kan worden waardoor zuiniger rijden mogelijk is. Bewustwording van bestuurders over hun rijgedrag vergroten door: Regelmatig terugkerende aandacht aan Het Nieuwe Rijden via toolbox, werkoverleg, etc. Persoonlijke gesprekken aangaan met medewerkers die in het verbruik opvallen en afwijkend gedrag vertonen. 3. Vergroening brandstoffen Aanschaffen van zuinige auto s en materieel (A- of B-label, hybride/elektrische auto voor kortere afstanden); Rijden op groengas; Start-stop systeem en motormanagementsysteem op kranen en shovels; Frequent onderhoud (in combinatie met Het Nieuwe Rijden, controleren bandenspanning, etc.); Brandstof met optimale verbrandingswaarde aanschaffen; Op langdurige project locaties bouwaansluitingen aanvragen en waar mogelijk huurpanden gebruiken. Dit voorkomt het draaien van aggregaten; Opwekken stroom op projecten door middel van zonnepanelen en windmolens. 4. Gereden kilometers verminderen Verminderen van het aantal gereden woon-werk en zakelijke kilometers door stimuleren van: Carpoolen; Flexibele werkplekken; Audio- en video-meetings; Fiets- en treinreizen. 5/18

4.2. Reduceren verbruik van gas & elektriciteit Het aandeel van gasverbruik op de CO 2 footprint is 5%, het aandeel van het elektriciteitsverbruik is 0%. Op het kantoor kunnen de volgende maatregelen genomen worden om de CO 2-uitstoot te verminderen: 1. Algemeen Het plaatsen van slimme tussenmeters waardoor gas- en elektraverbruik nauwkeuriger gemeten kunnen worden. Dit helpt om beter inzicht te krijgen in het energieverbruik en nauwkeurige meetgegevens waardoor onzekerheden in de emissie inventaris kleiner worden. Gebruik maken van de online registratietool om uitschieters in het energieverbruik vast te stellen. 2. Gasverbruik Betere isolatie van de panden door toepassen van dakisolatie, muurisolatie, HR-glas of tochtwering in kozijnen of deuren; Hoog Rendement ketels installeren; Warmte-Koude-Opslag met warmtepomp installeren; Klimaatinstallatie opnieuw laten inregelen (door expert waarbij o.a. rekening gehouden wordt met hoe kantoorpanden worden gebruikt, hoe facilitaire dienst en servicetechnicus werkt en hoe de individuele gebruiker met zijn werkplek omgaat). 6/18

5 Mogelijke reductie maatregelen voor Scope 3 Op basis van de kwantitatieve Scope 3 analyses is er inzichtelijk gemaakt waar de besparingskansen liggen in de keten van Van den Heuvel. De analyse is zowel voor het hele inkoopvolume (upstream) als het volume van de gehele projectenportefeuille (downstream, richting klanten en gebruikers) uitgevoerd. Er is gekeken naar de mogelijke acties die Van den Heuvel kan ondernemen. De mogelijke reductie maatregelen gaan uit van acties die Van den Heuvel autonoom uit kan voeren. De uiteindelijke strategie zal ook betrekking hebben op ketenpartners. Deze zal onderdelen bevatten die overtuigen (beïnvloeden), onderzoeken, kennisdelen, gezamenlijke inspanningen voor innovatie e.d. Hierin onderscheiden deze acties zich van ontwikkelingsprojecten (zie eis 4.D.1) en keteninitiatieven (zie eis 4.B.1). Naast de mogelijke strategieën, die op de kwantitatieve Scope 3 analyses zijn gebaseerd, zijn er op basis van de gegevens uit 2014 reductie mogelijkheden gevonden met de twee ketenanalyses Openbare verlichting en Afval. 5.1. Strategieën op basis van de kwantitatieve Scope 3 analyse/ ketenanalyse Onderstaande tabel geeft de totale Scope 3 emissies weer die uit de kwantitatieve Scope 3 analyse over het eerste halfjaar van 2016 is gekomen geëxtrapoleerd naar een geheel jaar. Hieruit blijkt dat de grootste emissie factoren de Purchased Goods & Services zijn met als tweede de Capital Goods. Scope 3 emissie Omvang in ton CO2 Mogelijke strategieën Verwachte reductie Purchased Goods & Services 18.299,73 Het verzamelen van certificaten van 0% onderaannemers, dit zorgt voor een duurzamer inkoop beleid. Capital goods 3.287,79 Capital goods is incidenteel, bij aankoop en 0% investeringen wordt de mogelijkheid van CO2 reductie overwogen (zie overzicht initiatieven). Transportation & 67,26 Zo veel mogelijk zelf het transport regelen 0% Distribution voortzetten van het huidige beleid. Waste Generated in 830,37 Verminderen van transport van afval, door 3% Operations foutieve leveringen, meer hergebruik van goederen stimuleren. Employee Commuting 66,17 Verminderen van de hoeveelheid woon-werk 1% kilometers door het stimuleren van carpoolen. Leased Assets 288,62 Zo veel mogelijk materieel in eigen beheer, 0% hebben en houden. Dit is al een doelstelling van Van den Heuvel, vandaar dat deze categorie al nihil is. Use of Sold Products 1.110,84 Om de tafel gaan met gemeente Tilburg en 2,4% duurzame verlichting plaatsen. Misschien mogelijkheden over gaan op groene stroom bespreken. End of life treatment of sold products 0 De End of life treatment is al nihil. 0% 7/18

Op basis van de verwachte reductie zijn de ketenanalyses uitgevoerd voor de categorieën Waste Generated in Operations en Use of Sold Products. De ketenanalyses van Van den Heuvel zijn in onderstaande tabel weergegeven. Ketenanalyses Omvang in ton CO 2 Mogelijke strategieën Ketenanalyse afval 830,37 Doelstelling zetten op verkeerde leveringen en ophalen diensten; Reduceren van het totale afval en hergebruik van de duurzame goederen; In overleg met afvalverwerker de Afval verwerkingsmethoden aanpassen. Ketenanalyse Openbare 1.886,35 Overleggen met Gemeente Tilburg over verlichting verdere reductiemogelijkheden; Overstappen naar groene stroom. Verwachte reductie Zie ook Waste generated in operations Zie ook Use of Sold Products 8/18

6 Subdoelstellingen per emissiestroom De hoofddoelstelling is uitgesplitst per Scope om zodoende doelstellingen te formuleren die gedetailleerder en beter meetbaar zijn. Ieder half jaar tijdens de evaluatie van het reductieplan zal hieronder per subdoelstelling de voortgang in CO 2-reductie beschreven worden. Voor het eerste halfjaar zijn de verbruikscijfers van 1 januari 2016 t/m 30 juni 2016 gebruikt en geëxtrapoleerd naar een jaarverbruik. 6.1. Scope 1: Wagenpark In 2016 is de CO 2-uitstoot door het brandstofverbruik van het wagenpark met 10,6% vermeerderd naar 2.233 ton ten opzichte van 2.018 ton in 2012. Het wagenpark is in 2016 uitgebreid van 206 voertuigen in 2012 naar 251 voertuigen. Door deze uitbreiding is het brandstofverbruik ook toegenomen. Als de CO 2- uistoot in relatie met het aantal voertuigen wordt vergeleken dan daalt deze van 14,3 ton CO 2 per auto in 2012 naar 13,3 ton CO 2 per auto. Dit is een vermindering van 7%. Dit is onder andere het gevolg van de inkoop van energiezuinigere modellen. 6.2. Scope 1: Bedrijfsmiddelen Sinds 2012 is er geen absolute reductie behaald binnen het verbruik van de bedrijfsmiddelen. De totale reductie gerelateerd aan omzet is ook niet gedaald. De CO 2-uitstoot van de bedrijfsmiddelen is in 2016 74% hoger dan in 2012. Deze is toegenomen naar 862 ton ten opzichte van 496 ton in 2012. De CO 2-uitstoot gerelateerd aan de omzet is in 2016 met 34% toegenomen ten opzichte van 2012. Door een grotere inzet van de bedrijfsmiddelen stijgt tevens de bijdrage in het CO 2 verbruik. 6.3. Scope 1: Vestigingen De CO 2-uitstoot met betrekking tot gasverbruik is in 2016 met 2,7% toegenomen ten opzichte van 2012. Het aantal graaddagen in Volkel volgens http://www.mindergas.nl/degree_days_calculation was in 2012 2.970 en in 2016 3.278. Het aantal graaddagen is met 10% toegenomen. Het aardgasverbruik is minder toegenomen dan het aantal graaddagen. De reden voor deze reductie zijn de uitgevoerde maatregelen op de vestigingen, voornamelijk het periodiek onderhouden van de verwarmingstoestellen en het inregelen van cv-instellingen. Dit zijn eenmalige reductiedoelstellingen die nu zijn behaald. De doelstellingen worden niet verder verscherpt, omdat het de verwachting is dat er wat stagnering komt in de mogelijke reductie. 6.4. Scope 2: Vestigingen De subdoelstellingen zijn van toepassing op het complete verbruik van de vestigingen benoemd in de Organizational Boundary. Sinds 2012 is er een grote reductie van 78% behaald op het gebied van CO 2- uitstoot in Scope 2. Door de overstap naar groene stroom is de reductie in de categorie elektraverbruik behaald, nu kijkt Van den Heuvel naar de mogelijkheden van groene stroom op project locaties door bijvoorbeeld het plaatsen van een tijdelijke bouwaansluiting. 6.5. Scope 2: Zakelijke kilometers In 2016 is een reductie behaald van 38% ten opzichte van 2012. De reductie van zakelijke kilometers is gerealiseerd door de aanschaf van meer zakelijke auto s. Deze uitbreiding heeft ervoor gezorgd dat er minder kilometers gedeclareerd worden. Deze zijn nu onderdeel van de emissies in Scope 1 wagenpark. 9/18

6.6. Scope 3: Ketenanalyses Afval en Openbare verlichting Voor Scope 3 is een reductiedoelstelling geformuleerd. Dit is onder voorbehoud met de medewerking van de ketenpartners, afvalverwerker en Gemeente Tilburg. Deze doelstellingen zijn voor Van den Heuvel significante doelstellingen in Scope 3. De verwachting is dat deze doelstellingen kunnen worden gerealiseerd als ketenpartners willen samenwerken tot een goede afloop. In de toekomst zal blijken wat de daadwerkelijke vermindering in de Scope 3 zal zijn. Het basis jaar voor de Scope 3 doelstellingen voor de ketenanalyse Openbare verlichting is 2014 en voor de ketenanalyse afval is dit 2015. In 2015 is de CO 2-uitstoot van de ketenanalyse Openbare verlichting verminderd met 25% van 71,24 ton in 2014 naar 53,25 ton. In 2016 is dit gestegen naar 102,9 ton. Deze waarden zijn gerelateerd aan de omzetgegevens van de Business Unit Energie Projecten voor de gemeente Tilburg. Mogelijk zijn nog niet alle omzetgegevens in de eerste helft van 2016 verwerkt waardoor de CO 2-uitstoot afwijkt. In de ketenanalyse Afval is een stijging te zien van 129,47 ton in 2015 naar 247,76 ton in 2016. De waarde voor 2016 is een geschatte hoeveelheid op basis van de hoeveelheden die afgevoerd zijn in het eerste halfjaar van 2016. In 2016 is er meer afval zoals grond, asfalt, puin en kunststoffen van de projecten vrijgekomen. Deze grondstoffen stromen zijn afhankelijk van de werkzaamheden die uitgevoerd moeten worden en slechts voor een klein deel beïnvloedbaar door van den Heuvel. Het reductie beleid voor Scope 3 is in 2015 opgezet. Deze doelstellingen zullen ertoe leiden dat in de totale Scope 3 emissies van Van den Heuvel een reductie zal plaats vinden in 2020. 10/18

CO 2 Reductiedoestellingen 2020 7 Overzicht initiatieven op gebied van de CO2-Prestatieladder In onderstaande tabel worden de maatregelen die worden genomen in 2016 of later op het gebied van CO 2-reductie uitgewerkt. Dit is een continu proces waarbij deze tabel aangevuld zal worden met nieuwe maatregelen als deze worden genomen. Initiatief Vestiging Omschrijving Aanvang Status initiatief Preventie en Alle vestigingen Afval scan laten maken van alle afvalstromen op de verschillende vestigingen. Reduceren 03-11-2015 Onderzoek bewustwording transport, efficiëntere afvalinzameling en scheiding van afval. maatregel Nieuwegein 2 Vervangen van 23 stuks conventionele verlichting op kantoor voor ledverlichting (m.u.v. 1 ruimte 11-12-2015 Gereed beneden). Nieuwegein 2 Vervangen van 4 stuks conventionele OV-armaturen voor ledverlichting op het eigen terrein. 18-01-2016 Gereed Nieuwegein 2 Vervangen van neonverlichting voor ledverlichting in de gevelreclame. 20-01-2016 Gereed Nieuwegein 1 Vervangen van neonverlichting voor ledverlichting in de gevelreclame. Februari 2016 Gereed Tiel Vervangen van neonverlichting voor ledverlichting in de gevelreclame. Februari 2016 Gereed Heesch 36 stuks conventionele verlichting van de werkplaats F vervangen voor 37 stuks trog armaturen Maart 2016 Gereed met 2st. ledbuizen + 3 stuks trogarmaturen met 2st. ledbuizen boven de werkbanken. Tevens demonteren van 18 stuks conventionele verlichting en plaatsen van 18 stuks ledverlichting in de 2 kantoren, kantine en magazijn van gebouw F. Heesch Conventionele verlichting van de werkplaats G vervangen (31 stuks armaturen met dubbele Maart 2016 Gereed buizen) voor ledverlichting (31 stuks armaturen met dubbele buizen). Heesch 16 stuks conventionele verlichting in de werkbruggen van gebouw F vervangen voor 16 stuks Maart 2016 Gereed ledbuizen. Innovatie & aanpassing Gehele organisatie Starten met het bedrijfswagenpark te voorzien van EURO-6 motoren. Mei 2016 Gereed mobiliteit Nieuwegein 1 Vervangen van 4 stuks conventionele OV-armaturen voor ledverlichting op het eigen terrein Mei 2016 Gereed Veenendaal Gedeeltelijk verlichting aanpassen van kantoor voor ledverlichting. Mei 2016 Gereed Oostzaan Vervangen van neonverlichting voor ledverlichting in de gevelreclame. Juni 2016 Gereed Oostzaan Plaatsen van zonnepanelen op nevenvestigingen (afhankelijk van pilot op hoofdvestiging). 2016-2019 Initiatief Innovatie & aanpassing Heesch Plaatsen van E-laadpalen op de hoofvestiging voor specifieke functies binnen de organisatie en 2017 Initiatief mobiliteit t.b.v. bezoekers. Innovatie & aanpassing mobiliteit Gehele organisatie Onderzoeken en oriënteren op mogelijkheden voor hybride/elektrische auto s. 2018 Initiatief / Onderzoek Nieuwegein Vervangen twee vestigingen in Nieuwegein voor 1 vestiging. Deze vestiging duurzaam bouwen 2016-2018 Ontwikkeling met een EPC-waarde 0 (energie neutraal).

CO 2 Reductiedoestellingen 2020 8 Voortgang Scope 1 en 2 doelstellingen Zoals in het vorige hoofdstuk weergegeven zijn de maatregelen voor de reductie in Scope 1 en 2 continu in behandeling bij Van den Heuvel. De totale CO 2-uitstoot in Scope 1 en 2 is in 2016 toegenomen met 12,8% van 2.955 ton in 2012 naar 3.334 ton CO 2. 8.1. Voortgang doelstelling 1 en 2 De CO 2-uitstoot gerelateerd aan omzet is in 2016 ten opzichte van de 2012 met 13% gedaald. Onderstaande grafiek is de voortgang van de CO 2-reductie weergegeven. De rode lijn betreft de doelstelling en de blauwe lijn betreft de behaalde CO 2-reductie. Zowel in 2014, 2015 als in 2016 zijn doelstellingen 1 en 2 behaald. 12/18

CO 2 Reductiedoestellingen 2020 8.2. Voortgang doelstelling 3 In onderstaande grafieken is de voortgang van de reductie van scope 1 emissies weergegeven en de doelstelling voor 2020. In 2016 heeft er in zijn totaliteit een daling voor Scope 1 emissies van 5,8% ten opzichte van 2012 plaatsgevonden. In 2014, 2015 en 2016 is doelstelling 3 behaald. Door de toename van het aantal medewerkers en voertuigen is de grote vermindering van 2015 teruggelopen. De CO 2-uitstoot ten opzichte van de omzet uitgezet tegen het aantal voertuigen is verminderd van 14,3 ton naar 13,3 ton. Een vermindering van 7%. 13/18

CO 2 Reductiedoestellingen 2020 8.3. Voortgang doelstelling 4 In onderstaande grafiek is de voortgang van de reductie van scope 2 emissies weergegeven en de doelstelling voor 2020. In 2016 heeft er in zijn totaliteit een reductie van 78% aan Scope 2 emissies ten opzichte van 2012 plaatsgevonden. In 2014 heeft een grote reductie plaatsgevonden aan Scope 2 emissies omdat Van den Heuvel gebruik is gaan maken van groene stroom. In 2014, 2015 en 2016 is doelstelling 4 behaald. 14/18

CO 2 Reductiedoestellingen 2020 8.4. Voortgang doelstelling 5 In juli 2015 heeft van den Heuvel de zonnepanelen op het leidinghuis in gebruik genomen. Van Juli 2015 t/m juni 2016 is hiermee 40.291 kwh stroom opgewekt. Hierdoor is 21,2 ton CO 2 gereduceerd middels het opwekken van duurzame stroom. Indien er jaarlijks t/m jaargang 2020 20 ton aan CO 2 wordt gereduceerd wordt doelstelling 5, het opwekken van 59 ton aan duurzame stroom behaald. 15/18

CO 2 Reductiedoestellingen 2020 8.5. Voortgang doelstelling 6 Door de overstap naar een andere afvalleverancier in 2015 is gebleken dat niet alle afvalstromen in 2014 zijn vastgelegd. Hierdoor zijn de gegevens van 2014 niet als basisjaar bruikbaar. De gegevens van 2015 zijn meer representatief voor de hoeveelheid afval en zal daarom als basisjaar worden gebruikt. In de ketenanalyse Afval is een stijging te zien van 129,47 ton CO 2 gerelateerd aan de omzet in 2015 naar 247,76 ton in 2016. De waarde voor 2016 is een geschatte hoeveelheid op basis van de hoeveelheden die afgevoerd zijn in het eerste halfjaar van 2016. In 2016 is er meer afval zoals grond, asfalt, puin en kunststoffen van de projecten vrijgekomen. Het ontstaan van afval is afhankelijk van onze opdrachtgevers en de uit te voeren werkzaamheden. Vooral het afvoeren van bouw en sloopafval, puin, grond en asbest is sterk gerelateerd aan de soort en verkregen opdrachten. Vanaf juli 2015 wordt het afval door van Gansewinkel verwerkt. Deze informatie wordt door Van Gansewinkel vastgelegd en periodiek gerapporteerd naar Van den Heuvel. Opmerking Door het afval aan te bieden aan van Gansewinkel wordt de reductie van afval verwerken gestimuleerd. Van Gansewinkel heeft als ambitie opgenomen om in 2020 meer dan 75% van het afval te recyclen tot nieuwe grondstoffen, in 2014 is dit 64% (bron: Nationaal Afvalrapport waardevol Editie 1, november 2015 Van Gansewinkel). Omdat 96% van de CO 2-uitstoot bij het verwerken van afval vrijkomt zal de CO 2-reductie in de ketenanalyse afval door de doelstelling van Van Gansewinkel mogelijk niet behaald worden. Ons huidige doel zal dan ook zijn om afval zoveel mogelijk gescheiden aan te leveren en zo min mogelijk afval te creëren. 16/18

CO 2 Reductiedoestellingen 2020 8.6. Voortgang doelstelling 7 In de onderstaande grafiek is de CO 2-uitstoot uit de ketenanalyse van openbare verlichting weergegeven. De rode lijn is de basislijn volgens de analyse uit 2014 met een reductiepotentieel van 2,4% voor 2020. In 2015 is een forse daling ten opzichte van 2014 te zien. In 2015 is doelstelling 7 behaald. Voor 2016 is een flinke stijging te zien. Er zijn meer lichtmasten geplaatst en mogelijk is nog niet de gehele omzet van de business unit energieprojecten voor de gemeente Tilburg geheel verwerkt. Dit is mogelijk de oorzaak van deze stijging. Over de totale omzet van 2016 zal dit opnieuw beoordeeld worden. 17/18

CO 2 Reductiedoestellingen 2020 8.7. Voortgang doelstelling 8 De reductiedoelstellingen in Scope 3 voor Employees commuting waarbij de CO 2-uitstoot is afgezet tegen de totale omzet is in 2016 met 28,2% toegenomen ten opzichte van 2014. Door het aannemen van meer personeel op de diverse locaties is ook het aantal medewerkers dat met eigen vervoer naar de vestigingen komt toegenomen. Indien deze trend zich voortzet zullen aanvullende maatregelen of doelstellingen genomen worden. 18/18