PET-CT met fluor-18- FDG

PET-CT met fluor-18- FDG

In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten een fluor-18-fdg PET-CT te laten verrichten op de afdeling Nucleaire Geneeskunde van het Radboudumc. Wat houdt een PET-CT-onderzoek in? Een PET-CT-scan is een gecombineerd onderzoek. PET staat voor Positron Emissie Tomografie. Voor de PET-scan wordt een radioactieve stof gebruikt, welke intraveneus (via het bloedvat) wordt toegediend. CT staat voor Computer Tomografie. De CT-scan kan gedetailleerd de vorm van organen, weefsels en structuren in beeld brengen. Voor de CT-scan wordt röntgenstraling gebruikt. Doel van het onderzoek Als een cel wil delen, heeft hij daar energie voor nodig. Energie verkrijgt het lichaam onder andere door suikers. Tumorcellen gebruiken veel meer energie (en dus suiker) ten opzichte van andere cellen om zich sneller te kunnen delen (groeien). Door een radioactief suiker (FDG) te gebruiken, kan het proces van suikerverbruik goed in beeld worden gebracht. Omdat de suikerbehoeften verschillen kan onderscheid gemaakt worden tussen normaal energiebehoevende cellen en tumorcellen. Daarnaast kunnen ook infecties en acute of chronische ontstekingen zichtbaar worden gemaakt. Zwangerschap en borstvoeding Bij voorkeur wordt het ongeboren kind niet blootgesteld aan straling. Als u zwanger bent, neemt u dan meteen contact op met de afdeling Nucleaire Geneeskunde. Wanneer u borstvoeding geeft, moet u tot 24 uur na het onderzoek de melk afkolven en weggooien. Voorbereiding op het onderzoek Neemt u contact op met de afdeling Nucleaire Geneeskunde als u diabetespatiënt bent. Voor diabetespatiënten geldt een aangepaste voorbereiding en hier moet uitgebreid aandacht aan worden besteed. Het is belangrijk dat u op de dag van het onderzoek tenminste vanaf zes uur vóór aanvang van het onderzoek nuchter blijft. U mag ook geen zuur- 1

tjes of kauwgom gebruiken. Het drinken van kraanwater is wel toegestaan in deze tijd. Als uw onderzoeksafspraak in de middag valt, is het verstandig om een ontbijt te nuttigen. Let er wel op dat u tenminste vanaf zes uur vóór aanvang van het onderzoek nuchter blijft. Om de nucleair geneeskundige (arts met het specialisme nucleaire geneeskunde) meer informatie te verschaffen over uw voorgeschiedenis wordt u vriendelijk verzocht de ingevoegde vragenlijst thuis alvast in te vullen en mee te nemen naar uw afspraak. Sieraden en piercings kunt u beter thuis laten; u zult ze soms ook moeten verwijderen voor het onderzoek. Medicijngebruik Neemt u contact op met de afdeling Nucleaire Geneeskunde als u diabetes patiënt bent. Voor diabetespatiënten geldt een aangepast medicijngebruik en hier moet uitgebreid aandacht aan worden besteed. Als u geen diabetespatiënt bent en medicijnen gebruikt, kunt u deze innemen op de gebruikelijke manier. Het is belangrijk dat u altijd een actueel geneesmiddelenpaspoort bij u draagt. Zo kan een arts zien welke medicijnen u gebruikt en in welke doseringen. U kunt een geneesmiddelenpaspoort laten maken bij uw apotheek. Hieraan zijn geen kosten verbonden. Claustrofobie (angst in kleine ruimten) Als u (veel) last heeft van claustrofobie, kunt u dit bij aanvang van het onderzoek melden aan de Medisch Beeldvormings- en Bestralingsdeskundige (MBB er). Zo nodig kan de nucleair geneeskundige u een rustgevend medicijn geven. U moet in dat geval rekening houden met een vermindering van uw reactievermogen voor de eerste 24 uur. U mag daarom, onder andere, de eerste 24 uur geen autorijden en zult dus vervoer terug moeten regelen. 2

Mogelijke annulering van het onderzoek Voor de uitvoering van dit onderzoek wordt gebruik gemaakt van een radioactieve stof. Deze radioactieve stof wordt in Eindhoven twee keer per dag via een speciale en lastige productie gemaakt. Het eindproduct moet aan strenge eisen voldoen, voordat het op transport naar Nijmegen wordt gezet. Helaas kan het voorkomen dat een eindproduct wordt afgekeurd en niet wordt geleverd. Het onderzoek moet dan noodzakelijkerwijs worden afgezegd. Omdat dit op het laatste moment pas bekend is, kan het zijn dat u al onderweg bent of zelfs al in het ziekenhuis aanwezig bent. Uw begrip wordt hiervoor gevraagd. De radioactieve stof is maar kort werkzaam. Mocht er tijdens transport onverwacht oponthoud zijn of u komt zelf te laat voor uw afspraak, kan dat betekenen dat het onderzoek noodzakelijkerwijs moet worden afgezegd. Uw begrip wordt hiervoor gevraagd. Uw bloedsuiker wordt aan het begin van het onderzoek bepaald, omdat een fluor-18-fdg PET-CT-scan onvoldoende betrouwbaar kan zijn als de bloedsuiker te hoog is. Het onderzoek wordt onbetrouwbaar door extra insuline te spuiten. Als uw bloedsuiker te hoog blijkt, kan het onderzoek niet doorgaan. Uw begrip wordt hiervoor gevraagd. In alle gevallen zal een nieuwe afspraak met u worden gemaakt. 3

Radioactieve stof De radioactieve stof is fluor-18-fdg (fludeoxyglucose). Fluor-18 wordt gebonden aan het FDG, wat een suiker is. Door de toediening van fluor-18-fdg kunnen gebieden waar (verhoogde) verbranding plaatsvindt in beeld worden gebracht. Omdat er ook verbranding plaats kan vinden in gebieden die later storen tijdens de scan, is het belangrijk dat u in de rusttijd goed stil en ontspannen ligt (niet lezen) en mag u het niet koud krijgen. Om dezelfde reden wordt u gevraagd zo lang mogelijk te wachten tot u naar het toilet gaat (minimaal 30 minuten). Omdat de radioactieve stof in een minimale hoeveelheid wordt gebruikt tijdens dit onderzoek, levert dit geen gevaar op voor uw of andermans gezondheid. Foto 1: De PET/CT-scanner 4

5

Naam: Geboortedatum: - - Nucleaire Geneeskunde Route 757 Telefoon: 024-361 45 10 Vragenlijst bij een PET-CT-scan Uw antwoorden helpen om de PET-CT-scan beter te beoordelen. Het is daarom belangrijk dat u de vragenlijst volledig invult. Bij twijfel over een antwoord, kunt u voorafgaand aan het onderzoek de laborant raadplegen. Heeft u eerder een PET-CT-scan gehad? ja nee Zo ja, in welk ziekenhuis en wanneer was dit? Heeft u momenteel kanker of heeft u dit in het verleden gehad? ja nee Zo ja, waar in het lichaam? Heeft u daarvoor chemotherapie gehad? ja nee Zo ja, wanneer heeft u voor het laatst chemotherapie gehad? Bent u daarvoor bestraald (radiotherapie)? ja nee Zo ja, welke lichaamsdelen zijn bestraald en wanneer was de laatste bestraling? Welke medicatie gebruikt u op dit moment tegen kanker?

Heeft u de laatste maand een ontsteking, infectie of koorts gehad? ja nee Zo ja, wat waren de klachten? Heeft u de ziekte van Kahler of Waldenstrom? ja Nee Heeft u pijn of recent pijn gehad? ja nee Waar zit/zat de pijn? Heeft u een prothese (gewricht of gebit)? ja nee Zo ja, waar bevindt zich deze prothese en hoe lang heeft u deze al? Bent u in het verleden wel eens geopereerd? ja nee Zo ja, waaraan bent u geopereerd en wanneer was deze operatie? Bent u allergisch voor : Contrastmiddel? Medicatie? Latex? Gebruikt u metformine? ja nee Gebruikt u prednison of dexamethason? ja nee Heeft u slecht werkende nieren? ja nee Bent u aan de dialyse? ja nee Voor vrouwen, die nog niet in de overgang zijn. Nog 3 extra vragen: Wanneer was de eerste dag van uw laatste menstruatie? - - Is er een kans dat u zwanger bent? ja nee Geeft u momenteel borstvoeding? ja nee Versie: 09-11-2015

8

Onderzoek Voordat het onderzoek kan beginnen, krijgt u een halve liter kraanwater te drinken, wordt u gevraagd naar het toilet te gaan om uit te plassen en levert u de vragenlijst in, welke u vooraf (thuis) heeft ingevuld. In verband met de radioactieve stof is het niet toegestaan begeleiding mee te nemen tijdens dit onderzoek. Voor kinderen die dit onderzoek ondergaan, kan in overleg een uitzondering worden gemaakt. U gaat met de MBB er naar een onderzoekskamer. Hier komt u op bed te liggen. Nadat bij u een infuus is ingebracht, wordt uw bloedsuiker bepaald. Daarna krijgt u via het infuus een kleine hoeveelheid plasmiddel en de radioactieve stof toegediend. Na de toediening is het belangrijk dat u ongeveer 60 minuten zo stil mogelijk blijft liggen en niet praat. Als u naar het toilet moet, wordt u gevraagd dit pas na 30 minuten te doen als dat mogelijk is. Na de wachttijd wordt u gevraagd eerst naar het toilet te gaan, waarna de PET-CT wordt gemaakt. Tijdens het onderzoek ligt u op uw rug op een scanbed met de armen boven uw hoofd. Het is belangrijk dat u goed stil ligt tijdens het onderzoek. U zult in stappen door de opening van de camera schuiven. De camera is aan het hoofd- en voeteneind open en maakt geen hard geluid. De scan duurt in de meeste gevallen ongeveer 30 minuten. Hierbij worden foto s gemaakt van uw hoofd tot uw liezen. In sommige gevallen wil uw behandelend arts aanvullende foto s, waardoor het onderzoek tot ongeveer 15 minuten langer kan duren. Duur van het onderzoek De totale duur van het onderzoek is ongeveer twee uur. Film van het onderzoek Om u en anderen een globaal idee te kunnen geven over dit onderzoek is er ook een informatiefilm gemaakt over de PET-CT-scan. Deze film kunt u vinden op onze site: www.radboudumc.nl/pet 9

Bijwerkingen In verband met de toediening van een plasmiddel kan het zijn dat u de rest van de dag vaker naar het toilet moet dan u bent gewend. Als u een rustgevend medicijn heeft ingenomen wegens claustrofobie, kan dit uw reactievermogen beïnvloeden. U mag daarom, onder andere, 24 uur na de inname niet autorijden. Er zijn geen bijwerkingen bekend omtrent de radioactieve stof. Na het onderzoek Als u de rest van de dag wat extra drinkt, bent u de radioactieve stof sneller kwijt. U wordt gevraagd tot vier uur na het onderzoek afstand te houden tot kinderen en/of zwangere vrouwen. Resultaten De nucleair geneeskundige beoordeelt de opnamen op een later tijdstip en maakt een verslag van het onderzoek. Uw behandelend arts zal u informeren over de uitslag. Begeleiding Begeleiding mag helaas niet bij het onderzoek aanwezig zijn. Op de afdeling Nucleaire Geneeskunde wordt bij bijna elk onderzoek een radioactieve stof aan patiënten toegediend. Een radioactieve stof zendt straling uit en reeds toegediende patiënten zitten ook in de wachtkamer. U wordt om deze reden gevraagd geen kinderen en/of zwangere vrouwen als begeleiding (dus ook niet wanneer ze alleen in de wachtkamer verblijven) mee te nemen. Overdraagbare ziekten en infecties Het is voor een ziekenhuis heel belangrijk om te weten of u behoort tot een risicogroep voor infectie, virus, bacterie of andere overdraagbare ziekten. Wanneer u bekend bent met of verdacht wordt van één van bovengenoemde situaties, of wanneer u in de afgelopen twee maanden een buitenlands ziekenhuis heeft bezocht of wanneer u een Nederlandse instelling heeft bezocht waar een over- 10

draagbaar virus heerst, wordt u gevraagd contact op te nemen met de afdeling Nucleaire Geneeskunde voorafgaand aan uw afspraak. Verhindering / afspraak verzetten De radioactieve stof wordt speciaal voor u vóór uw komst gemaakt en is naast kostbaar helaas maar zeer kort houdbaar. Mocht het zijn dat u uw afspraak niet na kunt komen, informeer de afdeling Nucleaire Geneeskunde zo snel mogelijk van tevoren. Er kan een nieuwe afspraak met u worden gemaakt. Voorbehoud De informatie in deze folder is algemeen van aard. Dat wil zeggen dat het onderzoek is beschreven, zoals dit meestal zal verlopen. Dit kan aan uw situatie worden aangepast. Vragen Heeft u na het lezen van deze folder (dringende) vragen, dan kunt u contact opnemen met de afdeling Nucleaire Geneeskunde of uw vragen stellen tijdens uw afspraak aan de MBB er. 11

11-2015-4995 Adres Locatie Nucleaire Geneeskunde Onderdeel van de afdeling Radiologie en Nucleaire Geneeskunde Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10, route 757, zone D-1 6525 GA Nijmegen Postadres Radboudumc 757 Nucleaire Geneeskunde Postbus 9101 6500 HB Nijmegen Contact 024-361 45 10 op maandag t/m vrijdag, tussen 8.15 uur en 16.15 uur info.ng@radboudumc.nl (antwoord binnen twee werkdagen) Deze folder is ook beschikbaar op www.radboudumc.nl/ng Radboud universitair medisch centrum