Geschiedenis van het Garrelsorgel Wat maakt het Garrelsorgel uit Purmerend zo belangrijk? De directeur van orgelbouwer Flentrop in Zaandam, de heer C.P.W. van Oostenbrugge, maakt dat snel duidelijk: In het begin van de 18e eeuw waren de Nederlandse steden rijk. Ze wilden dan ook graag pronken met een mooi en groot orgel in het kerkgebouw, dat toen een centrale ontmoetingsplaats was. Ook Purmerend ging daarin mee. Rond 1737 werd aan Rudolph Garrels de opdracht gegeven het bestaande orgel van de Groote Kerk in Purmerend uit te breiden en te verbeteren. De financiën van de gemeente waren niet onuitputtelijk, want in het door Garrels voor Purmerend gebouwde orgel zijn ook pijpen gebruikt van vóór die tijd. Maar juist dát aspect maakt het orgel uit historisch oogpunt interessant. Daarnaast speelt nog het muzikale aspect. Garrels heeft zijn vak geleerd in Noord-Duitsland. Toen de rijke Nederlandse steden orgels lieten bouwen, waren er geen Nederlandse orgelmakers hier. Dus kwamen ze uit Duitsland hierheen. Garrels kwam in aanraking met de in Nederland gangbare klankkleur, mengde die met zijn eigen Duitse stijl en gebruikte een deel van het oude orgel. Dat heeft hij op een fantastische wijze gedaan. Nadat bet orgel in 1742 was voltooid is er dan ook weinig aan veranderd. De Groote- of St. Nicolaaskerk is gebouwd als katholieke kerk en stond op de Kaasmarkt in Purmerend. In 1573 ten tijde van de reformatie werd het een hervormde kerk. De kerk raakte in zwaar verval en werd in 1850 verkocht voor de sloop. Op dezelfde plaats bouwde de Hervormde Gemeente een nieuwe kerk, die ook de naam Groote Kerk mee kreeg. In deze kerk werd het orgel in 1853 herplaatst. Het orgel heeft in het nieuwe kerkgebouw tot 1975 dienst gedaan. De tijden veranderden: de Groote Kerk werd in 1975 omgebouwd tot Cultureel Centrum de Koepelkerk. De verbouwing en de slechte staat waarin het orgel inmiddels verkeerde maakte het noodzakelijk het Garrelsorgel te verwijderen uit de kerk. Sinds die tijd ligt het orgel in opslag in een kerk in Assendelft. Het wacht nu al bijna 25 jaar op restauratie.
Stichting Restauratie Garrelsorgel Op 24 september 1996 overleed de bekende Purmerender Jan ten Cate. Hij droeg Purmerend en met name het historisch verleden van Purmerend een warm hart toe. Het was Jan ten Cate een doorn in het oog dat het beroemde Garrelsorgel al zoveel jaren in opslag lag en er geen zicht was op een spoedige restauratie. Jan ten Cate bleek in zijn testament te hebben bepaald dat zijn aardse vermogen moest worden aangewend voor de restauratie van het orgel door de oprichting van de Stichting Restauratie Garrelsorgel. Dank zij deze wilsbeschikking kon de Stichting Restauratie Garrelsorgel van start gegaan met een vermogen van f. 200.000. Op 28 januari 1999 heeft de gemeenteraad van Purmerend het besluit genomen de eigendom van het Garrelsorgel over te dragen aan de Stichting, waardoor de voorbereidingen voor de restauratie kunnen beginnen. De belangrijkste stap is nu het vergaren van de benodigde fondsen. Fondsenwerving gestart De totale restauratie kost circa f. 1,7 miljoen. Dat betekent dat er nog heel veel geld moet worden ingezameld om dit wereldberoemde orgel in de oude luister te kunnen herstellen. Naast subsidies van de overheid, bijdragen van grote cultuurfondsen rekenen wij ook op uw steun. De steun van (oud)purmerenders, orgelen cultuurliefhebbers en anderen die onze plannen een warm hart toedragen. Word donateur
Door een donateur te worden van de Stichting Restauratie Garrelsorgel brengt u de restauratie een stapje dichterbij. Voor uw jaarlijkse bijdrage (minimaal f. 25 per jaar) ontvangt U In ieder geval één keer per jaar informatie over de activiteiten en financiën van de Stichting. Door middel van het retourneren van de antwoordstrook kunt U zich opgeven als donateur. Uw bijdrage kunt U overmaken op bankrekeningnummer 98.02.64.588 ten name van Stichting Restauratie Garrelsorgel, Noorderweg 165, 1456 NP Wijdewormer. Uiteraard zijn ook andere (geldelijke) bijdragen aan de restauratie van harte welkom. Misschien een leuk idee voor een jubileum of kroonjaar. De fiscus iscus: Uw giften aan de Stichting Restauratie Garrelsorgel zijn fiscaal aftrekbaar Uw totaal aan giften in dat jaar moet dan wel uitkomen boven de fiscale drempel (1% van uw onzuiver inkomen). Een fiscaal aantrekkelijk alternatief is een schenking bij notariële akte voor minimaal 5 jaar achtereen. De schenking is dan sowieso aftrekbaar (ook als uw totaal aan giften onder de drempel blijft). De Stichting heeft een rangschikking voor de schenkings- en successierechten. JA, ik word donateur van de Stichting Restauratie Garrelsorgel. Mijn jaarlijkse bijdrage is f. (minimaal f. 25) per jaar. Ik heb mijn bijdrage overgemaakt op bankrekeningnummer 98.02.64.588 ten name van Stichting Restauratie Garrelsorgel, Noorderweg 165, 1456 NP Wijdewormer. NAAM ADRES WOONPLAATS TELEFOONNUMMER HANDTEKENING PLAATS, DATUM Deze antwoordkaart graag opsturen aan: Stichting Restauratie Garrelsorgel, Noorderweg 165, 1456 NP Wijdewormer