Speech Bruno Tobback 21 april 2012 Dag van de lokale mandataris Oud-Sint-Jan, Brugge
Welkom op deze dag van de lokale mandataris. Er zijn partijen die zoiets organiseren in het jaar van de gemeenteraadsverkiezingen, om dan indrukwekkende verklaringen af te leggen. Wij doen het ieder jaar. We doen dat omdat we belang hechten aan de mensen die zich ver van de schijnwerpers, in alle stilte en meestal bovenop hun gewone dagtaak, inzetten voor het bestuur van hun lokale gemeenschap. Aan u dus. Democratie is immers veel meer dan de nationale politiek met zijn grote woorden en grote gebaren, met zijn partijvoorzitters en mediasterren. Democratie gaat over samen onze gemeenschap organiseren. Als socialisten voegen we daar aan toe: in het belang van iedereen. Dat samen organiseren vraagt niet alleen mensen die willen gaan stemmen of die willen deelnemen aan een infovergadering. Het vraagt ook mensen, mannen en vrouwen, die een stap verder willen gaan. Die hun nek willen uitsteken om deel te nemen aan het debat. Die hun tijd willen steken in het bestuderen van dossiers, lezen van bestekken en offertes, van statuten van verenigingen, van wetten en reglementen van hogerhand. Die hun oor te luisteren willen leggen bij inwoners, middenstanders, plaatselijke verenigingen, scholen, oudercomités, buurtcomités, marktkramers, personeelsleden, bouwers, sporters, klagers en dromers. Kortom, het vraagt mensen zoals jullie. En een dag als vandaag dient dan ook niet in het minst om jullie daarvoor een welgemeende dankjewel te zeggen. Zonder jullie lukt het niet. Zonder jullie inzet waren we er de voorbije zes jaar niet in geslaagd om het verschil te maken en zonder die inzet zullen we het ook de komende jaren niet kunnen. Want dat is wat we willen doen: we willen het verschil blijven maken. Hoe we dat doen op de verschillende plaatsen waar we besturen, kunnen jullie vandaag zien en horen op een mooie reeks workshops die in de eerste plaats dienen om te leren van elkaars successen, en in een paar gevallen ook van de fouten op weg naar die successen. De voorbeelden komen uit grote steden met hun complexe problemen, maar ze komen evengoed uit kleine dorpen die op hun eigen manier heel groot kunnen zijn. Het gaat vandaag over grote en kleine projecten, over geld uitgeven en geld besparen. Uit al die voorbeelden kunnen we al zeker één conclusie trekken: een gemeente besturen is niet eenvoudig. Tussen een fantastisch idee en de realisatie van dat idee ligt vaak een hindernissenparcours om u tegen te zeggen. Adviesraden en buurtvergaderingen, vergunningen en beroepsprocedures, ieder gemeenteraadslid kan er een boek over schrijven. De kooplieden uit de tempel verjagen is kinderspel in vergelijking met de moeite die het sommigen kost om de archeologen van een bouwwerf te krijgen. En in vergelijking met sommige procedures van de Vlaamse administratie zijn de bewakers van het Europese sixpack kerstekinderen. Voor veel gemeentebestuurders is besturen in Vlaanderen een doolhof geworden van ondoordringbare en onontwarbare procedures. pag. 2
De oplossing van dat probleem mogen we niet overlaten aan degenen die gewoon geen regels willen. De huidige complexiteit komt hén zelfs vaak goed uit, zo kunnen ze een duidelijke regel verdrinken in een kluwen van uitzonderingen. Zo hoeven ze niet te zeggen wat ze eigenlijk willen. Zo kunnen ze doen alsof een natuurgebied niet echt een natuurgebied moet zijn, en een industriezone niet echt een industriezone. Zo kunnen ze de verantwoordelijkheid voor een beslissing van de regering of het college doorschuiven naar ambtenaren zonder gezicht. De grootste dienst die we iedereen - burgers én lokale bestuurders - kunnen bewijzen, zijn regels die duidelijke keuzes maken en die goed bestuur mogelijk maken. Dat is het engagement van onze ministers, in de eerste plaats in de Vlaamse Regering en het is er één waarvoor we zullen blijven strijden. Want we willen dat gemeente- en provinciebesturen in Vlaanderen het verschil kunnen blijven maken voor hun inwoners. En op heel veel plaatsen bewijzen sp.a-bestuurders nu al jaren dat dat ook kàn. Het is tegenwoordig in de mode om te zeggen dat je in Vlaanderen geen grote projecten meer kan realiseren. De grote hit onder de klagers en de zeurders in dit land is het liedje dat je geen twee stenen meer op elkaar gezet krijgt. Wel, ik nodig ze allemaal uit om eens verder te kijken dan hun neus - of hun favoriete vastgoedproject - lang is. Ik nodig ze uit om te komen kijken in Oostende, in Gent, in Lommel, in Antwerpen en zelf te zien hoe groot de projecten zijn die daar de voorbije jaren vorm hebben gekregen. Ik nodig ze uit om in het kleine Zwalm te gaan luisteren hoe het mogelijk is om een heel dorp - of zelfs een hele waslijst aan dorpen - samen te engageren rond een project als Dorp van de Ronde van Vlaanderen. Of om in Poperinge te gaan kijken naar de gestructureerde bewonersplatforms die men daar jaren geleden al op poten heeft gezet. Ze kunnen ook eens komen kijken in de stad waar ik zelf woon. Om te zien welk project daar de voorbije achttien jaar vorm heeft gekregen, waarbij heel wat meer is gedaan dan twee stenen op elkaar leggen. En om te bewijzen dat zelfs archeologen daarbij geen onoverkomelijke hinderpaal vormen, kunnen we u weldra allemaal uitnodigen voor de opening van het nieuwe Rector De Somer plein (wie nog een oude GPS heeft zal Fochplein moeten intikken). Ik nodig al die cynische klagers uit om in heel Vlaanderen, te beginnen in Hasselt waar het is begonnen, te gaan kijken naar de manier waarop we in het laatste decennium een verouderde busmaatschappij hebben omgevormd tot een performant instrument om heel Vlaanderen te ontsluiten. Ik nodig ze uit om in de provincie Antwerpen eens te gaan praten met Inga Verhaert, onze sp.a-gedeputeerde, die met haar provinciaal initiatief van samenaankoop de laatste jaren pag. 3
letterlijk tienduizenden mensen de kans heeft gegeven om van energieleverancier te veranderen. Met die groepsaankopen hebben we als sp.a in heel Vlaanderen trouwens onze voet tussen de deur gewrongen bij de energieleveranciers. Dikwijls tegen de stroom in, zoals Kurt De Loor in Zottegem mocht ondervinden. Als Johan Vande Lanotte er vandaag in slaagt om die deur ook helemaal open te duwen, dan is dat mee te danken aan de 144.000 klanten die het voorbije jaar de druk hebben opgevoerd, en aan de kleine en grote initiatieven die onze lokale en provinciale mandatarissen de voorbije jaren hebben opgezet om dat mogelijk te maken. Een groot project heb je gerealiseerd wanneer als je iets kan doen waarvan iedereen al jaren zegt dat het niet mogelijk is. En ik wil vandaag de honderden militanten en de duizenden consumenten bedanken met wiens hulp we dat gedaan hebben. Met hun gemeenschappelijke inzet hebben we meer dan een paar stenen verlegd op de energiemarkt. We hebben een dam gebouwd. Als dat geen groot project is, dan weet ik het ook niet meer. Dat is wat ook lokaal het verschil maakt tussen het wel of niet slagen van een groot project: dat het niet alleen opbrengt voor een projectontwikkelaar, maar ook - en in de eerste plaats - voor de hele plaatselijke gemeenschap. Dat het vertrekt van gemeenschappelijke inzet voor een gezamenlijk belang. Dat is het verschil dat we als sp.a-mandatarissen maken en willen blijven maken. Van De Panne tot in Lommel, van de Noorderkempen tot het Pajottenland. Dat is onze inzet in deze campagne. En dat is ook de reden waarom u niet in alle gemeenten van Vlaanderen affiches zal zien hangen met mijn kop erop. Op affiches van sp.a zullen in uw dorp en in uw stad kandidaten staan voor wie hun eigen gemeente de hoofdstad is en hun eigen gemeenschap de inzet van de verkiezingen. Dat uitgangspunt vind je terug in de richtlijnen van het regieboek dat we aan al onze afdelingen hebben bezorgd. In de 'look and feel' van de campagne, zoals ik dat van de communicatiejongens moet zeggen. Die is niet toevallig geïnspireerd op de beeldtaal van sociale netwerken. Dat is niet gedaan omdat we geïnspireerd zijn door de Arabische Lente. En ook niet omdat ik zo'n fervente gebruiker ben van Twitter of Facebook: zij onder u die mij daar al gezocht hebben, weten dat ik er niet te vinden ben. We hebben het in de eerste plaats gedaan om er nog eens heel duidelijk aan te herinneren dat je een 'sociaal netwerk' niet alleen - en zelfs niet in de eerste plaats - online kan vinden. Sociale netwerken, dat zijn de ouders aan de schoolpoort, de kinderen die deur aan deur wafels verkopen, de buurtbewoners die een straatfeest organiseren. Het zijn de voetbalclubs en het amateurtheater, de jeugdverenigingen en de wandelclubs. Sociale netwerken, dat zijn alle inwoners van een gemeente die met hun belastinggeld samen kinderopvang en ouderenzorg, pag. 4
wijkcentra en jeugdhuizen, sportvelden en fietspaden financieren. In de stortvloed van nieuwe en oude media verdwijnen dié netwerken al te vaak naar de achtergrond. Er is geen beter moment en geen betere gelegenheid dan lokale verkiezingen om die netwerken en de mensen die er zich in engageren nog eens duidelijk voor het voetlicht te brengen. Dat willen we in deze campagne ook doen. Meer dan waar ook is het immers op het lokale niveau dat een bestuur niet alleen voor hen, maar ook en vooral mét en door hen resultaten boekt. Mensen die zich engageren maken het verschil. Voor zichzelf en voor de gemeenschap. En als het energiedossier deze week iets bewezen heeft, dan is het wel dat voor een overheid die daarbij aan de kant van de mensen staat geen enkele uitdaging te groot is. Dat verschil hebben we in Brussel gemaakt, dat hebben we in vele steden en dorpen van Vlaanderen gemaakt, en dat willen we blijven maken. Dat is ons engagement aan u. pag. 5