Radicalisering: van begrip tot begrijpen Jessika Soors Deradicaliseringsambtenaar stad Vilvoorde KU Leuven
Radicalisering: algemeen kader Belgische definitie van radicalisering: Een proces waardoor een individu of een groep dusdanig beïnvloed wordt dat het individu of de groep in kwestie mentaal bereid is om extremistische daden te plegen, gaande tot gewelddadige of zelfs terroristische handelingen. (FOD justitie, Dienst Strafrechtelijk beleid)
Radicalisering: algemeen kader Collin Melis
Radicalisering: algemeen kader Terrorisme Verdere radicalisering Lid radicale groepering Frustratie Op zoek naar gerechtigheid Ongelukkige mensen in de maatschappij
Radicalisering: algemeen kader Probleem religieus Probleem = contextueel Van radicalisering tot jihadist? Van radicalisering tot terrorist?
Radicalisme, extremisme, terrorisme Extremisme: Racistische, xenofobe, anarchistische, nationalistische, autoritaire of totalitaire opvattingen of bedoelingen, ongeacht of ze van politieke, ideologische, confessionele of filosofische aard zijn, die theoretisch of in de praktijk strijdig zijn met de beginselen van de democratie of andere grondslagen van de rechtstaat. Terrorisme: Het gebruik van geweld tegen personen of materiële belangen om ideologische of politieke redenen met het doel zijn doelstellingen door middel van terreur, intimidatie of bedreigingen te bereiken.
Radicalisme, extremisme, terrorisme Weinig cijfermateriaal over de evolutie van terrorisme beschikbaar. EU Terrorism Situation and Trend Report 2014: 7 doden ten gevolge van terrorisme 152 terroristische aanvallen 535 arrestaties 313 vervolgingen Voornamelijk separatistische groeperingen Religieus geïnspireerd terrorisme wordt gezien als grootste bedreiging
Kortom Radicalisme, extremisme en terrorisme zijn geen synoniemen van mekaar Benader de zaken binnen het juiste perspectief
Radicalisme, extremisme, jihadisme Wie zijn die jihadisten? Benyaich (Benyaich 2015: 47-53): 6 profielen Romanticus Loser-jihadi Kuddedier Opportunist Rebel Hardcore jihadi
Radicalisme, extremisme, jihadisme 634: Dood Mohammed Religieuze en politieke organisatie van de gemeenschap Religieus: voorbeeld van de profeet soenna Belang van de eerste drie generaties salaf Politiek: conflict rond opvolging Soennieten <-> Sjiieten Analogie met Syrische burgeroorlog
Radicalisme, extremisme, jihadisme Soennieten Sjiieten Malikisme Hanafisme Shafi isme Hanbalisme Wahhabisme Salafisme Alawieten Politieke context (conflict in Syrië) Basis van radicaal islamitisch discours Geschiedenis van vroege islam
Radicalisme, extremisme, jihadisme Salafisme De rol van de salaf: Voor alle moslims: hoe dichter bij het voorbeeld van de profeet en zijn gezellen, hoe beter = het dogma van de salaf Voor salafisten: alles moet herleidbaar zijn tot de salaf
Radicalisme, extremisme, jihadisme Mannen met baarden Islamitische namen
Radicalisme, extremisme, jihadisme Wat is de norm? Orthodoxie Radicalisme Extremisme Zuivere leer De waarheid Loyaliteit Verandering in de maatschappij nastreven Legitimering van geweld Proces?
Radicalisme, extremisme, jihadisme Verschillende soorten Salafisme Orthodoxie Radicalisme Extremisme Puristisch Salafisme Politiek Salafisme Jihadistisch Salafisme Missionering Politiek en geweld worden verworpen Opbouwen van de ideale islamitische maatschappij Geweld = defensief Geweld is een vereiste om een goede moslim te zijn Paradox: de beste moslims doden anderen
Islamitische radicalisering Specifieke interpretatie van aantal dogma s Verhouding tussen klassieke interpretatie en radicale toepassing Eenheid van God (tawhid) Loyaliteit en verwerping (al-wala wa-l-bara) Het ongelovig verklaren van anderen (takfir) Jihad
Eenheid van God Klassieke interpretatie Tawhid Basisbegrip, definitie Begrip komt niet voor in de Koran, idee veelvudig Geloofsbelijdenis Onderscheidend principe tav christelijke drievuldigheid
Eenheid van God
Eenheid van God Radicale toepassing Politieke, eerder dan theologische inslag Absolute heerschappij van God = enkel goddelijke wetgeving mag gevolgd worden (shari a) Erkenning van democratie = ongeloof Scheidingslijn tussen eigen groep en anderen (ook moslims) Enkel gelijkgezinden zijn echte gelovigen
Verdeeldheid over de eenheid Tijdens het gebed IS-strijder
Loyaliteit en verwerping Klassieke interpretatie Al-wala wa l-bara Wala = loyaliteit Bara = verwerping Samengetrokken begrip komt niet voor in de Koran, beide begrippen apart wel
Loyaliteit en verwerping
Loyaliteit en verwerping Radicale toepassing Verschil tussen moslims en niet-moslims wordt verschil tussen gelovigen en ongelovigen Soennieten en shi ieten Strijd niet enkel tegen Assad, ook tegen andersdenkenden Innerlijke en uiterlijke toepassing Praktische voorschriften
Het ongelovig verklaren van anderen Klassieke interpretatie Takfir Ongelovig verklaren van iemand die zichzelf moslim noemt Behoudsgezinde toepassing: strikte voorwaarden Niet owv het plegen van een zonde Wel owv schending van een geloofsartikel Berouw tonen
Het ongelovig verklaren van anderen
Het ongelovig verklaren van anderen Radicale toepassing 20 ste eeuw: brede toepassing Schakel tussen theorie en praktijk, tussen woord en daad: Tawhid en al-wala wa-l-bara, over takfir, naar jihad Legitimatie voor gebruik geweld
Jihad Klassieke interpretatie Dubbele betekenis Al-akbar: innerlijk, mentaal Al-asghar: uiterlijk, fysiek heilige oorlog Religieuze plicht, maar invulling verschilt Islamitisch gebied vs, niet-islamitisch gebied? Defensief of offensief? Collectief of individueel? Toestemming van gezaghebber vereist?
Jihad
Jihad
Jihad
Jihad
Jihad Radicale toepassing Nadruk op fysieke strijd Tegen niet-groepsgenoten Voorgesteld als defensief Individuele plicht Geen toestemming vereist Gericht op martelaarschap
Religieus tegengewicht Radicalisering tegengaan met religie? Een religieuze tegenstem http://www.lettertobaghdadi.com/index.php #MyJihad #Not in my name
Religieus tegengewicht
Religieus tegengewicht
Religieus tegengewicht En in België? Mei 2013: Jonge Europese burgers trekken ten strijde in Syrië: Wat denken de Ulema en de imams hierover? Identiteit = Europees burgerschap Islam = boodschap van genade Veroordeling aanslagen in Parijs door platform van de moslims in België
Conclusie Verschuiving van religieus denken naar radicaal denken: Dynamisch en contextgebonden Eenzijdig en letterlijke toepassing Afwijkingen zijn te zoeken in kern van islamitisch geloof Belang van kritische reflectie Nadruk op diversiteit, ook binnen islamitisch gedachtengoed Vermijd de valkuil van wij-zij discours
Bedankt voor jullie aandacht!