Begijnhof Turnhout Landschapsbeheerplan
Algemeen Doel landschapsbeheerplan: Langetermijn-beheersvisie opbouwen, welke een betekenisvolle meerwaarde voor het onroerend erfgoed heeft. Een goedgekeurd landschapsbeheerplan geeft recht op verhoogde premie-mogelijkheden, binnen de huidige wettelijke bepalingen. 18 juni 2014 Landschapsbeheersplan Onroerend Erfgoed 2
Begijnhof Turnhout. beschermd als landschap
Perimeter beschermd landschap Beschermd als landschap bij Koninklijk besluit van 5.12.1962 omwille van de artistieke en esthetische waarden. 18 juni 2014 Landschapsbeheersplan Onroerend Erfgoed 4
Beheersvisie Groenelementen binnenplein
Gedefinieerde erfgoedkenmerken Begijnhof Turnhout 1. Bleekweides: kort gehouden grasvelden omzoomd met hagen (hiermee samenhangende EE: kort gehouden, groene grasvelden / hagen) 2. Het religieus geplaatste groen rondom de Calvarie (hiermee samenhangend EE: het bomenbestand) 3. Parkaanleg van de 20 ste eeuw (hiermee samenhangend EE: het bomenbestand) 4. Het religieus geplaatste groen rondom de Lourdesgrot (hiermee samenhangend EE: het bomenbestand) 5. Het vierkant plein dat meer afgesloten ligt van de rest (hiermee samenhangende EE: kort gehouden, groene grasvelden / hagen) 6. groenaanleg extra-muros als overblijvend bouwspoor van de begijnhofboerderij (hiermee samenhangend EE: het bomenbestand) 18 juni 2014 Landschapsbeheersplan Onroerend Erfgoed 6
Situering Erfgoedkenmerken 18 juni 2014 Landschapsbeheersplan Onroerend Erfgoed 7
Bespreking per erfgoedkenmerk, beheerdoelstelling en bijhorende maatregelen
1. Bleekweide 18 juni 2014 Hier komt de Footer-titel Onroerend Erfgoed 9
Beheerdoelstelling Bleekweides: Vormen een belangrijk onderdeel van de begijnhofgeschiedenis Belangrijkste kenmerk van een bleekweide moet terug versterkt worden, namelijk een doorlopend grasveld, vrij van beplanting en paden om een groot werkoppervlakte te hebben. Hieraan verbonden concrete maatregelen het verwijderen van bloemperken, paden en struikgewas die de zichtassen versperren Het vernieuwen van de hagen, doorlopend inplanten met rechte hoeken. Systematisch maaien en kort houden van het gras 18 juni 2014 Landschapsbeheersplan Onroerend Erfgoed 10
2. religieus groen Calvarie 18 juni 2014 Landschapsbeheersplan Onroerend Erfgoed 11
Beheerdoelstelling religieus geplaats groen rondom Calvarie: Visualisatie locatie 1 ste begijnhofkerk + introductie 1 ste bomen op begijnhof. De bomen dienden om de geborgenheid en religiositeit op het verder open begijnhof te versterken. Belangrijkste kenmerk: symmetrisch geplaatste linden en hagen rondom de Calvarie. De verhouding tussen monument en groen moet in evenwicht blijven en terug een strakkere belijning verkrijgen. Hieraan verbonden concrete maatregelen Herstel bestaande aanplanting rondom de Calvarie. Hieronder wordt verstaan: nazicht van de bestaande planten en aanvullen van de hiaten. Herstellen van verkeerd gesnoeide exemplaren door vakbekwame boomverzorgers 18 juni 2014 Hier komt de Footer-titel Onroerend Erfgoed 12
3. Parkaanleg 20 ste eeuw 18 juni 2014 Landschapsbeheersplan Onroerend Erfgoed 13
Beheerdoelstelling Parkaanleg 20 ste eeuw: De parkaanleg (verschillende fases) zijn een referentie voor de verstedelijking vanaf de 20 ste eeuw (aanleggen voetpaden + aanplanten bomen op groen vlakten) De bomen worden als een waardevolle en unieke toevoeging aan het Turnhoutse begijnhof beschouwd. Hieraan verbonden concrete maatregelen 5-jaarlijkse visuele controle hoogstammige waardevolle bomen door vakbekwame boomverzorgers. Het onderhoud en snoeien van de 8 knotlinden rondom de vroegere bleekweide door vakbekwame boomverzorgers Het beheer van de 6 hoogstammige linden achter de Calvarie door vakbekwame boomverzorgers (Uitdoofbeleid) Hieronder wordt verstaan: Beheer en verzorging bomen / uitlichten van kronen Enkel bij aantastingen/veiligheidsproblemen van de bomen worden deze bomen gekapt zonder heraanplanting van nieuwe exemplaren 18 juni 2014 Landschapsbeheersplan Onroerend Erfgoed 14
4. Religieus groen rondom de Lourdesgrot 18 juni 2014 Landschapsbeheersplan Onroerend Erfgoed 15
Beheerdoelstelling religieus groen rondom Lourdesgrot: Oprichting van Lourdesgrot in 1876 (Mariaverering in kloosters en begijnhoven). De grotten werden vaak opgericht in een bos, of samen aangelegd met een bos. Doelstelling hier is het behoud van de grot in een bosomgeving. Hieraan verbonden concrete maatregelen VTA onderzoek voor de rode beuken rondom de Lourdesgrot. Ingrepen die uit een dergelijk onderzoek nodig blijken te zijn horen bij deze maatregel (volledige bomengroep te bekijken) Het heraanplanten van de beuken rondom de Lourdesgrot na velling (rode beuk of andere boomsoort in samenspraak te bepalen / volledige bomengroep bij heraanplanting te bekijken). Het regelmatig wegsnoeien van de klimop op en rondom de Lourdesgrot. Het vervangen van klimophagen door beukenhagen 18 juni 2014 Hier komt de Footer-titel Onroerend Erfgoed 16
5. Vierkant plein achter de kerk 18 juni 2014 Landschapsbeheersplan Onroerend Erfgoed 17
Beheerdoelstelling vierkant plein achter kerk: Het plein is opgedeeld in twee zones, een bos met verzande ondergrond en een gazon met aangeplante struiken en beplantingen tweede helft 20 ste eeuw. Het parkbos blijft behouden. De struiken hebben geen erfgoedwaarden en worden verwijderd ifv de open ruimte. Hieraan verbonden concrete maatregelen Het verwijderen van het struikgewas Het verwijderen van de wortels van de vroegere wilg aan de waterpomp Het selectief uitdunnen van het bomenbestand achter de kerk. 18 juni 2014 Landschapsbeheersplan Onroerend Erfgoed 18
6. groenaanleg - bouwspoor van de begijnhofboerderij 18 juni 2014 Landschapsbeheersplan Onroerend Erfgoed 19
Beheerdoelstelling boomgaard: Is een referentie, bouwspoor van de vroegere boerderij volledige gelegen buiten de binnenmuren van het begijnhof. Hieraan verbonden concrete maatregelen Beheer van de fruitbomen. Bij uitval mogen deze vervangen worden (gebruik van oude fruitboomsoorten, eigen aan de streek).behouden van grasvlakte maar hoeft niet zo kort gehouden te worden als de grasvlakten op het binnenplein. Beheer door schapen blijft mogelijk. 18 juni 2014 Landschapsbeheersplan Onroerend Erfgoed 20
Hoe vertaald zich dit alles planmatig Beplanting nieuw 18 juni 2014 Landschapsbeheersplan Onroerend Erfgoed 21