Nieuws brief Jaargang 9 - Nr. 2 Driemaandelijks - April 2010 BELGIË P.B. 1730 ASSE BC5759 AFGIFTEKANTOOR 1730 ASSE - P.309387 Conferentie van Vlaamse Gerechtsdeurwaarders vzw Nekkerspoelstraat 55 2800 Mechelen Telefoon 03-886 51 77 kantoor Discart 03-218 28 00 kantoor Brackeva 015-21 95 75 kantoor Van Lierde Fax 015-21 02 12 kantoor Van Lierde E-mail cvg@mail.gdw.be Website www.cvg.be Bank 068-2321248-65 Editoriaal Surrealisme van de bovenste plank Wie de interne evolutie rond het project van e-gerechtsdeurwaarder met enige afstandelijkheid bekijkt, waant zich in een surrealistisch schouwspel van het niveau waar het schilderij van René Margritte Ceci n est pas une pipe klein bier tegen is. Men zegt wel dat Belgenland kampioen is van het surrealisme, waarbij niets is wat het lijkt. Ook binnen het korps van de gerechtsdeurwaarders is het surrealisme momenteel de norm. Er wordt van alles gezegd en voorgespiegeld, doch de realiteit oogt helemaal anders dan hetgeen men met veel bombarie vooropstelt. Op het moment dat verleden jaar het fameuze GSB-project (Gerechtsdeurwaarders Service Bus) operationeel werd, is tegelijk de actie der petitionisten op gang gekomen om het GSBproject op de meest perfide manier neer te sabelen en te verketteren, als zou het een wangedrocht en baarlijk monster van Loch Ness zijn. De projectmanager werd met pek en veren besmeurd en naar de hel gestuurd, zonder dat deze één woord toelichting en repliek kon geven. Dit schouwspel staat nog bij velen op het netvlies gebrand. De voorzitter Marcel Mignon en het directiecomité werden abject de laan uitgestuurd na een heuse moddercampagne. Het inmiddels geïnstalleerde nieuwe bewind ging eens laten zien hoe het moest. En op 1 januari 2010 ging het nieuwe en betere GSB-platform draaien zonder al die vroegere poespas. Al dat geleuter over uniek kanaal, authentieke bron, login, tracing en time stamping, dat was allemaal dikke bullshit, woordzwendel en oogverblinding. De nieuwe bewindvoerders binnen de Nationale Kamer gingen nu eens de state of the Union verkondigen en het korps tonen hoe het moest, veel beter en goedkoper dan het vroegere vermaledijde GSB-platform. Ondertussen zijn al maanden verstreken en zijn de paasklokken al gepasseerd en is er iets op poten gezet wat het stramien van de new GSB zou moeten vormen. Gedaan met al dat farfelu-gebazel van de Van Buggenhouts & C. Lees verder blz. 2 Raad van Bestuur Guido Discart Voorzitter Marc Brackeva Ondervoorzitter Jan Eyskens Penningmeester Johan Van Lierde Secretaris Marc Beerten Paul Bruloot Peter Coene Frank De Smet Gilbert De Wilde Francis Snoeck Peter Van Noten Productie Vanwittenbergh&Partners Verantwoordelijke uitgever Guido Discart Veemarkt 25, 2800 Mechelen
2 APRIL 2010 Nieuwsbrief Conferentie van Vlaamse Gerechtsdeurwaarders Editoriaal vervolg van blz. 1 Zelfs een nieuwe sexy naam werd voor het nieuwe instrument bedacht : de C.I.A.-server. Men moet niet bijster origineel zijn om met zo n repressief-beladen afkorting geassocieerd met spionage en koude oorlog de goegemeente en het voetvolk der gerechtsdeurwaarders te paaien. Hopelijk volgt er geen auteursrechtelijke misvatting met deze Amerikaanse CIA-connotatie. In recente roadshows werd de oplossing voor alles beloofd. In het euforische aankondigingbeleid werd zelfs de operationele werking van het aartsmoeilijke Centraal Bestand van Beslagberichten en de connectie met DIV al vooropgesteld. En al wie kritische vragen durfde te stellen, werd lapidair als lastpost en spelbederver terechtgewezen. En wat blijkt nu? Al wat aan het vorige GSB-project werd verweten, wordt nu gewoon klakkeloos gekopieerd, overgenomen en opnieuw ingevoerd. Oude wijn in nieuwe zakken. Of is het nieuwe wijn in oude zakken? Waarbij men zich dan ook de vraag kan stellen: waarom moest verleden jaar dan het ganse GSB-project onderuit gehaald worden? En wat met de CVG? Waarom horen we niets van de CVG?, zal de argeloze confrater zich afvragen. Wat is de houding van de CVG tegen deze pantomime van de nieuwe CIA-servitude? De historische waarheid nog even opfrissen: het is de CVG die met haar gefundeerd pleidooi voor de e-gerechtsdeurwaarder aan de basis ligt van het GSB-project. Het is de CVG die de visie op de nieuwe gerechtsdeurwaarder van de 21-ste eeuw ontwikkelde. Het is de CVG die met zijn 10 punten-memorandum de beleidslijnen mee hielp uittekenen naar een gerechtsdeurwaarderambt met nog meer transparantie, efficiëntie, deskundigheid en sociaal-maatschappelijke legitimatie. Reeds sedert verleden jaar heeft de CVG zich niet willen inlaten met de slinkse maneuvers en heilloze polemieken binnen de Nationale Kamer. We doen dat nu ook niet. Vanuit de CVG zullen we wel waakzaam en kritisch blijven toekijken naar het aankondigingbeleid van het nieuwe NK-bewind. Het is met een zeker scepticisme dat we de actuele evolutie binnen het korps waarnemen, op het gevaar af om er niet cynisch door te worden. We zullen de komende tijd inderdaad zien wat we zien. De cohesie van het korps, ook naar de buitenwereld, heeft inmiddels averij opgelopen. Inmiddels is er ook sprake van het opstarten van een GSB2-project, gebaseerd op het initiële concept, inclusief de noodzakelijke authentieke bron. Kortom, zoals men in het Frans zo mooi zegt : On verra. De begeleiders wachten. Hopelijk komt er eens een tijdstip waarop de werkelijke belangen van het korps zowel justitieel als maatschappelijk- terug de bovenhand halen. Namens de CVG-Raad van Bestuur, Guido Discart, voorzitter Parlementaire vragen De minister van Justitie Stefaan De Clerck krijgt in de Kamercommissie van Justitie regelmatig een resem vragen te beantwoorden van parlementsleden die het justitieel beleid met kritische argusogen opvolgen. Zo duiken er ook regelmatig vragen op die rechtstreeks met de werking van het korps van gerechtsdeurwaarders te maken hebben. In de zitting van 27 januari 2010 waren er de vragen van Raf Terwingen (CD&V) over de collectieve schuldenregeling en vanwege Valérie Déom (PS) over de vertraging bij de invoering van het centraal bestand van beslagberichten. De vraag (nr.18417) van Raf Terwingen ging over het verzenden van gerechtssbrieven in het kader van de procedure inzake collectieve schuldenregeling. Raf Terwingen: Binnen het kader van een collectieve schuldenregeling moet een groot aantal gerechtsbrieven zowel door de griffie worden verzonden als door de advocaat die wordt aangesteld als collectieve schuldenegelaar. Wanneer en aan wie moet de griffirer zo een gerechtsbrief zenden? Om welke reden moeten al deze personen bij gerechtsbrief op de hoogte worden gehouden? Antwoord minister De Clerck: Het gebruik van gerechtsbrieven in het kader van de collectieve schuldenregeling is inderdaad een probleem. Wij hebben in samenwerking met de arbeidsrechtbanken een wetsontwerp opgesteld waarin een aantal vereenvoudigingen wordt voorgesteld. Die zouden de kostprijs, de efficiëntie en de werklast binnen de arbeidsrechtbanken moeten verbeteren. De vraag (nr.18449) van Valérie Déom ging over de vertraging bij de invoeringvan het centraal bestand van beslagberichten. Valérie Déom: Het centraal bestand van berichten van beslag, delegatie, overdracht en collectieve schuldenregeling, waarvan de oprichting bij de wet van 2000 werd toevertrouwd aan de Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders, is er nog steeds niet. Er bestaat enkel een papieren kaartsysteem, waarvan de fiches met de hand worden geklasseerd in de griffies in de verschillende arrondissementen. Aangezien de invoering van een centraal bestand gevolgen zal hebben voor het aantal exploten dat de deurwaarders mogen betekenen in het kader van een gerechtelijke invordering en dus voor de bijkomende kosten die ze kunnen aanrekenen, is het begrijpelijk dat deze beroepsgroep niet erg warm loopt voor de invoering van zo een bestand. Zou het geen goed idee zijn om de wet te wijzigen en een andere instelling met de invoering van dit centraal bestand te belasten? Ik denk aan een onafhankelijke instelling die over een grote deskundigheid beschikt inzake het beheer van bestanden betreffende particulieren, zoals de Nationale Bank van België? Antwoord minister De Clerck: Ik deel uw bezorgdheid met betrekking tot dit bestand dat in tijden van crisis een nog belang-
3 rijkere rol zou kunnen spelen in de strijd tegen armoede. Op 7 september 2009 heb ik de Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders schriftelijk meegedeeld dat al het nodige moest worden gedaan om zo snel mogelijk een elektronisch bestand van berichten van beslag operationeel te maken. Sindsdien heeft die Kamer aanzienlijke investeringen gedaan, boven op de initiële investering van 1,5 miljoen euro. Maar de geplande datum (31 december 2009) voor de overgang naar een elektronisch bestand werd niet gehaald. Naar aanleiding van die vertraging heeft de Vaste Raad van de Nationale Kamer een nieuw Directiecomité en een nieuwe voorzitter aangesteld. Deze laatste heeft me op 5 oktober 2009 bevestigd dat alles in het werk zal worden gesteld om dit project af te ronden. Het aanleggen van een databank met elektronische toegang voor de gegevensuitwisseling tussen diverse betrokken actoren is een complexe technische aangelegenheid, zeker wanneer de gegevens moeten worden beveiligd. De basisinfrastructuur zou voltooid zijn, alsook de functionele en technische analyses. De concrete programmering van het bestand zou enkele weken kunnen duren. Daarop volgt de testfase en ten slotte moeten alle betrokkenen effectief aangesloten worden. Ik heb mijn medewerkers gevraagd deze ontwikkelingen nauwlettend op te volgen. Ook al zouden de berichten van beslag in de komende maanden elektronisch kunnen worden verwerkt en geraadpleegd, dan nog moeten we nog drie jaar wachten alvorens er enkel met het elektronisch bestand kan worden gewerkt, want de meeste gegevens in een dergelijk bestand zijn drie jaar geldig. Begin februari zal er in mijn kabinet een vergadering plaatsvinden met alle actoren die bij het project betrokken zijn. Ik zal geen enkele vertraging meer dulden. Valérie Déom: Een en ander sleept al heel lang aan. Nu er beweging komt in het dossier, kan die taak bezwaarlijk aan een ander orgaan worden toevertrouwd. Heeft u met betrekking tot de investeringen een precies idee van de termijn? Antwoord minister De Clerck: Volgens mij zou een en ander operationeel moeten zijn tegen medio 2010. Door de interne discussies bij de organisatie van de gerechtsdeurwaarders heeft het dossier vertraging opgelopen. Valérie Déom: Als we halfweg 2010 vaststellen dat bij de Kamer van Gerechtsdeurwaarders alle neuzen niet dezelfde kant opwijzen, zal er moeten worden overwogen die taak aan een andere organisatie te geven. Tot daar de bespreking in de Commissie Justitie van de Kamer. De aanslepende patstelling rond het centraal bestand van beslagberichten wordt dus voor ons korps zo stilaan wat het kluwen rond het B-H-V-dossier voor de politici is: een probleemdossier waar geen eer meer mee te rapen valt En zeggen dat verleden jaar een globale operationele oplossing, inclusief het inscannen van de bestaande beslagberichten en de maximale beveiliging, in de maak was
4 APRIL 2010 Nieuwsbrief Conferentie van Vlaamse Gerechtsdeurwaarders Memorandum van de vzw Conferentie van Vlaamse Gerechtsdeurwaarders Missie De gerechtsdeurwaarder is een openbaar ministerieel ambtenaar, medewerker van het gerecht die ook ten dienste staat van de uitvoerende macht en alle rechtzoekende burgers. Hij is tevens de figuur van het menselijk contact tussen het gerecht en de burger (schuldeiser én schuldenaar) en is vaak de enige medewerker van het gerecht die de burgers ook effectief te zien krijgen. Sociaal-maatschappelijke bemiddelingsfunctie In dit opzicht vervult de gerechtsdeurwaarder een sociale bemiddelingsfunctie en bepaalt zijn optreden mee het imago van justitie bij het grote publiek. Dagelijks staat de gerechtsdeurwaarder als gerechtelijk veldwerker oog in oog met de burger. Hij voelt als het ware de polsslag van de maatschappij en weet wat leeft onder de mensen. Onder meer dankzij deze terreinkennis (ondersteund door een gedegen theoretische opleiding) kan de gerechtsdeurwaarder de gerechtelijke tenuitvoerleggingen op een humane en efficiënte manier verzekeren. Toch werd deze expertise die de gerechtsdeurwaarders bieden in het verleden niet altijd gewaardeerd en erkend. Dit was één van de redenen voor de oprichting van de Conferentie van Vlaamse Gerechtsdeurwaarders (CVG). De CVG wil het imago van het beroep uitdragen en bijsturen waar nodig, wil een rol als denktank en reflectiegroep vervullen en kan de overheid met raad en daad bijstaan bij het opstellen en/of implementeren van nieuwe wetgeving. Beroep onder druk De laatste tijd staat het beroep van gerechtsdeurwaarder onder zware druk. De burger is kritischer en assertiever dan ooit tevoren. Elke beroepsgroep moet zich elke dag opnieuw legitimeren. De vraag naar een efficiënt optreden met beheersing van de kosten en verhoogde transparantie is terecht. Heilige huisjes worden afgebroken en privileges worden in vraag gesteld. Het beroep van gerechtsdeurwaarder wordt geconfronteerd met een reeks nieuwe wetgevingen die de gerechtelijke invordering tot een wel zeer technische materie maakt. Verschillende verbruikersorganisaties en welzijnsverenigingen zoals o.m. het Vlaams Centrum voor Schuldbemiddeling hebben de laatste tijd bepaalde praktijken aangeklaagd waarbij de rol van de gerechtsdeurwaarder gedeeltelijk dreigt af te glijden naar een commerciële invorderingsactiviteit. De Conferentie van Vlaamse Gerechtsdeurwaarders (CVG) kan zich akkoord verklaren met heel wat terechte opmerkingen van deze organisaties en wenst ook in het belang van de rechtzoekende burger en consument meer duidelijkheid over de rol van de gerechtsdeurwaarder in een humane, moderne en transparante invordering. Er is ten overstaan van de rechtzoekende consument een grote verwarring ontstaan omtrent een correcte kosten-batenanalyse tussen de klassieke dagvaarding en het zogenaamde tegensprekelijk verzoekschrift, waarbij de vraag naar de rechtszekerheid bij invorderingen dreigt in het gedrang te komen. Nieuwe procedure van gerechtelijke aanmaning De inning van niet-betwiste of voor niet ernstige betwisting vatbare schuldvorderingen kan inderdaad sneller en efficiënter, met een sterke kostenbeheersing én een gewaarborgd recht op verdediging. Daartoe heeft de Conferentie van Vlaamse Gerechtsdeurwaarders (CVG) een nieuwe procedure uitgewerkt, die aanvang neemt met een gerechtelijke aanmaning door de gerechtsdeurwaarder ter plaatse overhandigd en naadloos kan overgaan in een gedwongen tenuitvoerlegging. Deze procedure wil een evenwicht bereiken tussen de belangen van schuldeisers die geconfronteerd worden met een groot aantal onbetaalde vorderingen en de belangen van de schuldenaars die recht hebben op een behoorlijke informatie omtrent hun rechten en plichten. De CVG vertaalt haar beleidsvisies in concrete actiepunten en geeft uitvoering aan haar actuele 10 punten-programma
5 10 punten-programma van de Conferentie van Vlaamse Gerechtsdeurwaarders (CVG) 1Uitbouw van het Centraal Elektronisch Bestand van Beslagberichten : de gerechtsdeurwaarders hebben zelf een technische en budgettaire structuur uitgewerkt om dit omvangrijke bestand te realiseren. De implementatie van dit centraal bestand dient in nauw overleg met de FOD Justitie en de andere e-governmentplatforms te gebeuren; 2De invoering van een nieuwe procedure inzake versnelde invordering die tegemoet komt aan de noden van het bedrijfsleven en het recht op verdediging garandeert. Inmiddels is er in de Kamercommissie Justitie een uitvoerige bespreking ten gronde gebeurd van het wetsontwerp Taelman-Van Cauter inzake het betalingsbevel. De CVG pleit voor een bijsturing van dit wetsontwerp inzake versnelde invorderingsprocedure. 3de wijze van betekenen in strafzaken (correctionele en politiezaken) gelijk laten sporen met de burgerlijke betekeningswijze, met name het wetsvoorstel 1211 tot opheffing van artikel 37 en wijziging van de artikelen 38, 44 en 46 van het Gerechtelijk Wetboek is inmiddels mede onder impuls van de CVG inmiddels goedgekeurd en komt eerstkomend in uitvoering; 4uitvoering geven aan een concreet actieplan van armoedebestrijding om de spiraal van structurele armoede bij heel wat debiteurs te helpen doorbreken in samenwerking met het Centrum voor Schuldbemiddeling; 5een snelle invoering van het nieuw statuut en geactualiseerde deontologische code: met o.a. de objectivering van de benoemingsprocedure en vooral een nieuw tuchtrecht (externe leden in het tuchtorgaan, hoge boetes, preventieve schorsing). Het ontwerp van statuut is reeds geruime tijd klaar (Senaat, document 3-1094/1 van 16 maart 2005); 6ondersteuning van de gerechtelijke aanmaning : er dient een duidelijk onderscheid gemaakt te worden tussen de minnelijke (commerciële) invordering en de gerechtelijke aanmaning voorafgaandelijk het inleiden van een geding. De CVG pleit voor duidelijkheid in eigen rangen met beteugeling van misbruiken. Een wetgevend initiatief om de gerechtelijke aanmaning te definiëren en de verhaalbaarheid van de kosten ervan vast te leggen is nodig; 7een meer geïntegreerde en gecoördineerde toegangsprocedure voor o.m. het Rijksregister, de KBO, de KSZ, het kadaster en andere e-gov-netwerken: de gerechtsdeurwaarders kunnen hierbij hun reeds opgedane ervaring inzake elektronische platforms ten dienste stellen; 8de vereenvoudiging van het taalgebruik in akten naar een meer begrijpelijke mensentaal : niet alleen de gerechtsdeurwaarderakten, maar ook de vonnissen en conclusies van advocaten moeten opgesteld worden in een meer toegankelijke taal. De CVG pleit voor de aanstelling van een bijzonder commissaris ter vereenvoudiging van het juridisch taalgebruik ; 9De CVG vraagt met het kabinet van de minister van Justitie een regelmatig overleg (minstens drie maal per jaar) om opvolging te geven aan de lopende dossiers en eventuele knelpunten; van een open meldpunt waar rechtzoekende burgers laakbaar gedrag van 10uitbouw gerechtsdeurwaarders in de uitoefening van hun ambt kunnen aankaarten.
6 APRIL 2010 Nieuwsbrief Conferentie van Vlaamse Gerechtsdeurwaarders Wetsvoorstel derdenrekening Op initiatief van CD&V-kamerleden Raf Terwingen, Sonja Becq, Mia De Schampelaere en Leen Dierick werd op 15 maart 2010 het wetsvoorstel tot aanvulling van het Gerechtelijk Wetboek wat betreft de derdenrekening van gerechtsdeurwaarders neergelegd (Doc.52-2489/001). De toelichting bij dit wetsvoorstel schets het kader ter aanvulling van artikel 517 van het Gerechtelijk Wetboek, dat wordt aangevuld als volgt: De gerechtsdeurwaarder opent een afzonderlijke derdenrekening. Uitsluitend via deze rekening worden gelden ten behoeve van derden geïnd. De Koning bepaalt de voorwaarden en de nadere regels waaraan de derdenrekening moet voldoen. De indieners van het wetsvoorstel motiveren omstandig hun wetsvoorstel: De gerechtsdeurwaarder is een openbaar en ministerieel ambtenaar. Bijgevolg is hij zowel een orgaan van de uitvoerende als een medewerker van de rechterlijke macht. De regels die onze maatschappij beheersen stellen hem ter beschikking van iedereen die aanspraak kan maken op zijn tussenkomst. De gerechtsdeurwaarder is dus, net zoals de notaris, een ministerieel openbaar officier. (.) Op de gerechtsdeurwaarder rust momenteel de deontologische verplichting om de door hem ontvangen gelden van derden af te zonderen van alles wat tot zijn eigen vermogen behoort. In de praktijk lijkt deze deontologische verplichting niet door alle gerechtsdeurwaarders gerespecteerd te worden. Daarom stellen indieners voor deze verplichting wettelijk te verankeren. Dit komt de gerechtsdeurwaarder en de opdrachtgever maximaal ten goede. De gerechtsdeurwaarder is hierbij gebaat omdat wordt voorkomen dat gelden bestemd voor derden worden vermengd met het eigen vermogen. De opdrachtgever is hiermee gebaat omdat dit de transparantie van de gelden ten goede komt, mede omdat de aan de gerechtsdeurwaarder toevertrouwde gelden in geen enkel geval gebruikt mogen worden dan de bestemming waartoe zij zijn gegeven.. ( ) Stop de leugens... Dat er binnen de Nationale Kamer de laatste maanden een stroom van valse geruchten en onjuiste gissingen werd gelanceerd met de bedoeling het initiële GSB-project te torpederen zoals het werd opgezet door toenmalig projectmanager Patrick Van Buggenhout, is ondertussen genoegzaam bekend. In het ontwerp van verslag van de vergadering van de gewone Vaste Raad van 11 februari jongstleden wordt terug een staaltje getoond van manipulatie met halve waarheden en hele leugens waarbij de persoon van confrater Van Buggenhout steeds weer als kwade genius wordt afgeschilderd, is ons korps onwaardig. Zo vermeldt die verslag: In het kader van de CBB waren er vruchtbare vergaande besprekingen met het kabinet. Er werd door dhr. Karel Tobback een verzoening gevraagd en een samenwerking met confrater Van Buggenhout en de firma Link International. Er was een zeer grote politieke druk om dat te doen. In een geest van verzoening hebben wij met confrater Van Buggenhout gesproken. Dit is op niets uitgedraaid. Confrater Van Buggenhout heeft toen geschreven dat het CBB hem niet meer interesseerde. Vervolgens hebben wij vernomen dat de CBB wel eens naar de Nationale Bank van België zou kunnen gaan En zo gaat dit maar door De betrokken protagonisten die intens aan de gesprekken hebben deelgenomen, weten maar al te goed dat deze weergave een cynische aanfluiting is van de feitelijke waarheid in dit dossier. Is er nu geen enkele vorm meer van elementaire zindelijkheid om de zaken correct en in de juiste context weer te geven? De CVG betreurt ten zeerste deze manier van insinuerende verdachtmakingen en gebrek aan tegensprekelijke objectiviteit, waarbij de inhoud van het debat wordt ondergesneeuwd en dan maar gemakshalve op de persoon wordt geschoten. En de kern van het debat gaat inderdaad grotendeels over het concept van de authentieke bron. Guido Discart, voorzitter