Eervolle vermelding John Flandersprijs 2014 A.H. en D.M. Anaïd Haen en Django Mathijsen schrijven jeugdboeken die ze zelf graag gelezen zouden hebben toen ze jong waren. Over ridders en draken, prinsen en prinsessen, malle uitvindingen, trollen, ruimteschepen en veel meer. Zo verschijnt dit jaar van hen ook de spannende roman De raketwedstrijd over de geheimzinnige Bijnanaut. Voor volwassenen schrijven Anaïd en Django ook. Over geesten in flessen, robots, uitvindingen, ruimteschepen, complotten en de rest. Help me! Tanja droomt. In haar droom roept een vrouw met een rode bril om hulp. Help me! Ze droomt dat die vrouw in haar computer zit. Help! Ze droomt. Help me! Ze droomt niet. Ze schiet rechtop in bed en staart naar het beeldscherm van de Peer. Het staat aan. Het gezicht van de vrouw kijkt de slaapkamer in. Tanja s hart klopt in haar keel. Met grote angstogen staart ze naar de computer. Hoe komt hij aan? Met illustraties van Benjamin Claeys computer rechtvaardigheid griezelen De spokenjaagster Anaïd Haen & Django Mathijsen 3347 - Halfmaandelijks - 86e jaargang - 30.10.2015 - P109278 Afgiftekantoor 3200 Aarschot 1 3 avontuur Anaïd Haen & Django Mathijsen De spokenjaagster
Anaïd Haen & Django Mathijsen De spokenjaagsterm Met tekeningen van Benjamin Claeys
De spokenjaagster Een verrassing Gespannen tuurt Tanja naar haar beeldscherm. Loop niet vast, alsjeblieft. Haar computer zoemt en kraakt. Het wordt steeds erger. Bij elk filmpje dat ze maakt, heeft hij meer tijd nodig. Soms moet ze zelfs alles opnieuw doen: geluidseffecten toevoegen, de aftiteling intypen en muziek eronder zetten. Ten slotte natuurlijk ook een close-up van haar gezicht, terwijl ze op griezelige toon Spoken bestaan niet! zegt. Veel werk, ze is er om de twee weken een weekend mee bezig. Het gaat goed, gelukkig. Tanja haalt opgelucht adem als het filmpje is omgezet naar het goede bestand. 3
Nu kan ze het uploaden naar YouTube. Snel zoekt ze Spokenjaagster op, haar YouTubekanaal. Ze klikt het filmpjesbestand aan en kijkt op de klok. Het is bijna middernacht, spookuur. Ze glimlacht: ze is weer precies op tijd. Tanja? Ja, mama? Papa is thuis! Met een kreet van blijdschap duwt Tanja haar bureaustoel naar achteren. Ze rent haar kamer uit, dendert de trap af en valt beneden papa in zijn armen. Je bent eerder thuis, wat fijn! Papa zwiert haar in het rond en knuffelt haar. Mijn mooie meid! Al spoken gevonden? Hij ruikt naar vrachtwagen. Tuurlijk niet! Tanja knuffelt hem hard terug. Spoken bestaan echt niet, papa. Ik lever om de twee weken het bewijs! Mama lacht. Vorige week zijn we in de Ardennen geweest. Bij een kasteeltje waarvan werd gezegd dat het vol geesten zat. Papa laat Tanja los. En? Niet één! Tanja steekt haar tong uit. Er liepen steenmarters op de zolder. Die krasten met hun nagels over de vloer. Reuze-eng! Ik schrok er wel even van, hoor! zegt mama. Het was een griezelig geluid. Heb je er al een filmpje van gemaakt? vraagt papa. Tanja wijst naar boven en knikt. Hij is het er nu op aan het zetten. Ging het converteren goed? Deze keer liep hij gelukkig niet vast. Nog een paar filmpjes en ik heb bijna genoeg geld bij elkaar voor een andere computer. Een echte Peer! Papa en mama kijken elkaar aan. Ze glimlachen. Tanja heeft meteen door dat er iets aan de hand is. Iets leuks. Ze ziet het aan de lach in hun ogen. Wat is er? We hebben een verrassing voor je... Met trillende handen maakt Tanja de grote doos open die in de woonkamer staat. En daar, midden in een heleboel schuimbolletjes, staat de mooiste Peer die ze ooit zag. Het logo, een boomtak met een vrolijk peertje eraan, schittert zilver op de rug van het scherm. 4 5
Hij was van een regisseur of zoiets. Papa hijst het ding uit de doos. Of van iemand die tekenfilmpjes maakte. Er zitten in ieder geval veel programma s op die je wilt hebben. Hij knipoogt. Met geldige licenties! Tanja bladert door de boekjes onder in de doos. Haar mond valt open. Zo veel had ik nooit bijeen kunnen sparen. Hoe komen jullie hieraan? Mama zag hem op internet. Hij komt van een kantoor hier vlakbij. Papa lacht. Je krijgt hem vast voor je verjaardag. Dan kun je je spaargeld aan een betere camera besteden. Tanja springt op en knuffelt haar ouders. Het is geweldig! Deze computer is zo snel. Ik kan er zelfs Dondergoden op spelen! Daar heb ik nu geld voor. Zelfs als ik die camera koop, met statief! Als je maar niet te veel spelletjes speelt, lieverd. Papa heft zijn vinger. Tanja schudt haar hoofd. Maak je geen zorgen. Ik blijf voorlopig op spokenjacht. Griezelige duiven De oude fabriekshal aan de rand van het dorp staat al leeg zolang Tanja het zich kan herinneren. Het spookt er, zegt men. Tanja zou graag bewijzen dat dat niet zo is. Door het traliehek zijn gebroken betonplaten te zien, waar plukken gras en zelfs boompjes tussen groeien. Het gebouw zelf is van donkerrood baksteen. Een smalle, ronde schoorsteen leunt tegen de zijgevel en torent erbovenuit. Altijd zit de poort op slot. Toch voelt Tanja altijd eventjes als ze erlangs loopt. Gewoon, voor het geval dat... De poort is open! Ze duwt tegen het traliehek. Piepend en knarsend gaat het open. Snel glipt ze erdoor. Op haar rug heeft ze een tas met een nieuwe camera en een statief. Papa leunt over haar schouder. De steenfabriek? Hoe ben je daar binnen geraakt? De poort was open. Ik liep om het gebouw en er was een raam gebroken. 6 7
Daar kroop ik door naar binnen. Tanja pakt het kabeltje uit de tas en sluit de camera op de computer aan. Geen spoken gezien? Duiven. Vreselijk griezelige duiven. Ze koerden en fladderden en lieten veertjes vallen. Soms maakten hun pootjes krassende geluidjes op de pijpleidingen door het gebouw. Samen met papa bekijkt ze de opname. Banen zonlicht vallen door de ramen de fabriekshal binnen. Een duif fladdert van het plafond omlaag en veroorzaakt een schaduw als ze door de lichtbanen vliegt. Papa lacht. Spookachtig, hoor! Hij kijkt nog even naar de duif. Die waggelt nu rond op de stoffige fabrieksvloer. Goed beeld! Beter dan die van je vorige camera. Maak er maar een mooi filmpje van! Een vrouw in beeld? Ontspannen leunt Tanja achterover. Zo snel en zo goed heeft ze nog niet eerder een filmpje gemaakt. Haar nieuwe camera en de computer doen het perfect. Ze start het filmpje op en bekijkt haar beelden van de steenfabriek. Aan het eind van het filmpje komt ze zelf in beeld. Ze wappert met haar armen, zodat het stof van de fabrieksvloer opdwarrelt. Dan loopt ze dicht naar de camera toe. Spoken? zegt ze. Hier? Welnee! Ze neemt een beetje afstand en strekt haar armen. Achter haar beweegt iets. Dit is een verlaten fabriekshal, vol stof en duiven. Meer niet. Spoken bestaan niet! Ze gaat rechtop zitten. Wat was dat achter haar, op het filmpje? Ze spoelt wat terug en ziet zichzelf zeggen: Spoken? Hier? Welnee! Daar! Toen ze achteruitliep. Wat is dat? Het lijkt wel een vrouw! Er staat een vrouw in haar filmpje! Ze zweeft een stukje boven de fabrieksvloer... 8 9
Tanja pakt haar camera en sluit hem aan op de computer. Ze laat de opname lopen en ziet niets bijzonders. Ze bekijkt het filmpje nog een keer. Nu duikt de vrouw eerder op, zodra de duif neerdaalt. Ze ziet eruit als een normale vrouw. Spijkerbroek, donker haar in een staart, knalrode bril... Tanja knijpt haar lippen op elkaar en schudt haar hoofd. Beeldje voor beeldje vergelijkt ze de opname op de camera met het filmpje op de computer. Telkens weer verschijnt die vrouw in beeld, altijd op een ander moment in de film. Maar ze staat niet op de opname, hoe kan dat? Ze strekt haar handen uit naar Tanja. Opeens hoort Tanja een stem. Help me! Tanja s mond valt open. Dat kan niet! Ze ziet spoken! Snel zet ze de computer uit. Voordat ze gaat slapen, bekijkt Tanja het filmpje nog een keer. Nu ziet ze niets bijzonders. Wat vreemd! Ze zet het filmpje op haar YouTube-kanaal en sluit de computer af. 10 11
Droom of werkelijkheid? Help me! Tanja droomt. In haar droom roept een vrouw met een rode bril om hulp. Help me! Ze droomt dat die vrouw in haar computer zit. Help! Ze droomt. Help me! Ze droomt niet. Ze schiet rechtop in bed en staart naar het beeldscherm van de Peer. Het staat aan. Het gezicht van de vrouw kijkt de slaapkamer in. Tanja s hart klopt in haar keel. Met grote angstogen staart ze naar de computer. Hoe komt hij aan? Je bent wakker, gelukkig! Help me! Met een sprong is Tanja uit bed. Ze duwt op de aanuitknop van de computer. Hij blijft aan. De printer begint te rammelen en uit de scanner klinken geluidjes alsof hij aan het werk is. De stekker! Ze moet de stekker eruit trekken! Ze duikt onder haar bureau. Nee, laat de stekker erin, alsjeblieft! klinkt het uit haar computer. Alsjeblieft! Tanja komt overeind en gluurt over de rand van haar bureau. Ze zit oog in oog met de vrouw op haar beeldscherm. Het spijt me dat ik je heb laten schrikken, zegt de vrouw. Maar trek alsjeblieft de stekker er niet uit. Ik heb al meer dan een jaar met niemand gesproken. Ben jij echt? Tanja deinst achteruit. De vrouw knikt. Ben je een programma? De vrouw schudt haar hoofd. Tanja bekijkt de webcam in het beeldscherm. Staat er een programma aan? Zien we elkaar door Skype of zo? De vrouw lacht. Nee, ik zit echt in je computer. Tanja lacht ook. Het is een grap! Dit kan helemaal niet! Ze trekt haar bureaustoel dichterbij en kruipt erop. Heb je een naam? Ik heet Els VanGent. 12 13
Els VanGent... Tanja opent het zoekscherm op haar tablet en typt de naam in. Haar ogen vliegen over het scherm. Je bent dood, stamelt ze. Je bent anderhalf jaar geleden gestorven... Els zucht. Vreselijk, hè? Ik was pas veertig. Tanja slikt. Mama is ook veertig. Dan schudt ze haar hoofd. Dit kan helemaal niet! Wat kan niet? Een dode kan niet in mijn computer zitten. Els haalt haar schouders op. Er kunnen wel meer dingen niet die toch gebeuren. Hoe verklaar je anders dat ik erin zit? Je spreekt toch met me? Tanja knijpt zichzelf in haar arm. Au! Je ziet me toch? Een dode vrouw vertelt... Tanja gaat staan. Spoken bestaan niet! Dat klopt. Maar ik ben ook geen spook. Els glimlacht vriendelijk. Wat ben je dan? Een restje bestaan, denk ik. Els bekijkt zichzelf van top tot teen. Bits en bytes. Nullen en enen. Dus toch een programma. Tanja gaat weer zitten en veegt over haar tablet. Wat je wilt. Staat er nog meer over me op internet? Volgens Google is er niet veel bijzonders gebeurd in je leven. Google is knap dom, zegt Els. Staat er niets over Dondergoden? Tanja veert op. Dondergoden? Dat spel? Niet dat spel, mijn spel. Tanja googelt Dondergoden en vindt duizenden links. Ze klikt de bovenste aan. Dondergoden is een computerspel van KOENproducties, leest ze. Bedenker en maker Koen Verhofstad is in een paar maanden tijd multimiljonair geworden. Els trekt wit weg. Bedenker en maker? 14 15
Dat staat er... Het is een gaaf spel. Bijna alle kinderen in mijn klas spelen het. Ik wil het ook kopen nu ik een snelle computer heb. Staat mijn naam er ergens bij? Els vouwt haar handen samen en drukt ze voor haar lippen. Dat moet, echt! Tanja schudt haar hoofd. Helemaal niets. Maar hoe kan dat nou? Els trekt aan haar haren. Staat er echt niets bij over mij? Tanja schudt haar hoofd weer. Moet dat dan? Els houdt haar handen voor haar ogen. Dat spel is mijn idee, snikt ze. Ik heb er maandenlang keihard aan gewerkt voordat het lichtje kwam. Welk lichtje? Tanja kijkt om zich heen. Er waren twee lichten. Een heel groot en een klein, heel scherp. Ik ben in het kleine gekropen toen het gebeurde. Toen wat... Tanja begrijpt het al. Toen je doodging, bedoel je? Toen ben je in een klein lichtje gekropen? Ze kijkt naar haar mooie Peer. Laat me raden... dat lichtje was je computer? Els knikt. Ik wilde blijven en zien hoe het spel een succes werd, zodat mijn kinderen het goed zouden hebben. Maar Koen moet de stekker uit mijn computer hebben getrokken, want tot jij hem aanzette, had ik niets gezien of gehoord. Ze buigt voorover. Zou je kunnen opzoeken hoe het met mijn kinderen gaat? Ze heten Bram en Elke en zijn nu zes en acht jaar oud. Tanja typt de namen van de kinderen in, maar vindt niets. Op welk adres woonde je? Els geeft het adres op. Daar woont nu een gezin Vereijcke. Ik zie jouw naam er niet staan. Els kijkt verschrikt. En mijn moeder? Mevrouw VanGent? Tanja typt de naam in en schudt haar hoofd. Nul resultaten. Els veegt haar tranen weg. Er is iets met hen gebeurd, ik voel het! Kun je voor me uitzoeken waar ze zijn? Bij hun vader? gokt Tanja. Hun vader is bij een verkeersongeval omgekomen toen ik zwanger was van Bram. Daarom werkte ik zo hard, begrijp je? 16 17
Ik wist dat ik zou doodgaan en ik wilde de kinderen en mijn moeder goed verzorgd achterlaten. Was je ziek? Els knikt en tikt op haar voorhoofd. Een grote ader in mijn hoofd zou vroeg of laat barsten. Ze zucht. Ik programmeerde computerspelen voor anderen en had een goed idee voor een spel. Maar mijn baas vond het niets. Zelf had ik geen geld om het spel te ontwikkelen, dus zocht ik hulp. Koen Verhofstad had wel geld, maar kon niet programmeren. We besloten samen te werken. Hij zou de verkoop op zich nemen terwijl ik het team aanstuurde dat het spel maakte. Maar dan moeten toch heel veel mensen weten dat jij het spel gemaakt hebt? Els bloost. We werkten vanuit zijn kantoor. Koen vond het beter als dat anoniem gebeurde. Contact met de andere medewerkers verliep dus via een algemeen account, dat de naam KOEN droeg. Tanja plopt even haar lippen van elkaar. Dom van je. Ik zorg ervoor dat mijn YouTube-kanaal echt van mij is. Ze gaapt. Je bent moe! Els wappert met haar handen. Ga maar gauw slapen! Morgen kijken we wel verder. Morgen? Ik heb je nodig, Tanja. Ik wil weten wat er met mijn kinderen en mijn moeder is gebeurd en waarom mijn naam niet vermeld wordt als het over het spel gaat... 18 19
Overgeplaatst Als Tanja wakker wordt, zit Els op haar kont in beeld. Ze heeft haar armen om haar knieën geslagen. Ze kijkt Tanja aan. Lekker geslapen? Tanja rekt zich uit. Ik dacht dat ik je had gedroomd. Dat je niet echt was. Els schudt haar hoofd. Ik ben hier echt. Ze kijkt verdrietig. Ik kan nergens heen. Tanja springt uit bed. Ik ga uitzoeken waar je kinderen zijn gebleven. En je moeder. Dus je gelooft me? Je gelooft dat ik echt ben? Tanja aarzelt even. Beneden hoort ze mama al rommelen in de keuken. Papa is met zijn vrachtwagen weg. Ja. Na het ontbijt pakt Tanja haar tablet. Eerst je moeder. Waar woont ze? Mijn moeder is dementerend. Eerst verzorgde ik haar thuis, maar dat werd te lastig omdat ze vaak wegliep en haar eigen huis zocht. Gelukkig vond ik een zorgboerderij waar ze terechtkon. Het Henhok heet die. Tanja vindt die boerderij snel. Ze belt, zet de luidspreker aan en vraagt naar mevrouw VanGent. Dan legt ze de telefoon op haar bureau. Mevrouw VanGent? klinkt het verbaasd aan de andere kant. Die is hier niet meer, hoor. Els slaat een hand voor haar mond. Is ze dood? Mijn mama? Dood? Welnee! Die ouwe taaie leeft vast nog wel, hoor. Moment, ik zoek het voor u op. Er klinkt geritsel van papier. Ah, hier heb ik het! Toen de dochter van mevrouw overleed, werden we niet meer betaald voor de zorg. Dat was erg vervelend. Er kwam toen een meneer, die de zaken van de overleden dochter behartigde. Hij liet mevrouw VanGent wat papieren tekenen en ze werd overgeplaatst naar Huize Avondrood. Dus daar zit ze nu. Els trekt wit weg. Daarna wordt ze rood. Zo rood als haar bril. Tanja bedankt de mevrouw aan de telefoon en drukt hem uit. Mijn moeder wilde niet naar Huize Avondrood! Daar liggen ze met zijn zessen op een kamer. Ze was bang van dat huis. Els balt haar vuisten. 20 21
Wat doet ze daar? Ik wil haar zien! Tanja denkt na. Ik kan erheen, op de fiets. Het is zo ver niet. Maar hoe krijg ik jou mee? Misschien pas ik in je tablet? Huize Avondrood Huize Avondrood zit geklemd tussen twee hoge kantoorflats. Het is een smal gebouw en voor de smalle, hoge ramen zitten halfgesloten luiken. Het lijkt of het zijn ogen boos dichtknijpt. Tanja rilt als ze het ziet. Als ze aanbelt, ziet ze dat er een papier aan de deur hangt. Onze bewoners zijn verward, sluit de deur goed achter u! staat erop. Mevrouw VanGent woont op de vierde verdieping. Een knarsende lift brengt Tanja naar boven. Als de liftdeur opengaat, walmt een zure stank haar neus in. Het stinkt hier, f luistert ze. Dat weet ik, klinkt het gesmoord vanuit haar tas. Daarom wilde mijn moeder hier niet wonen. Tanja loopt naar het einde van de gang, naar kamer 430. Daar zitten vijf vrouwen, vastgebonden in hun rolstoel. Een zesde ligt in bed. Voor wie komt u? Een jonge verpleegster houdt Tanja staande. Voor mevrouw VanGent. Werkelijk? Wat fijn! Er verschijnt een brede glimlach op het gezicht van de verpleegster. 22 23
Mevrouw heeft al meer dan een jaar geen bezoek gehad. Ze loopt naar een mevrouw die een beetje scheef in haar rolstoel hangt. Mevrouw VanGent, er is bezoek voor u. De vrouw kijkt op, mompelt wat en laat haar hoofd weer hangen. De verpleegster schudt haar hoofd. Ze gaat hard achteruit sinds haar kleinkinderen niet meer op bezoek komen. Tanja hoort Els wat zeggen en ze klemt haar tas tegen zich aan. Weet u hoe dat komt? vraagt Tanja. Dat de kleinkinderen niet meer komen? De verpleegster haalt haar schouders op. Zo gaat dat heel vaak, hoor. Maar hier is het wel erg triest omdat die kinderen naar een weeshuis moesten. Dat had de moeder zo beslist. Els klinkt nu kwaad. Tanja duikt in haar tas en zet het geluid van de tablet uit. Als ze weer opkijkt, ziet ze de verpleegster met een verbaasd gezicht naar de tas staren. Dat is mijn ringtone, zegt ze snel. Ik heb het gemopper van mijn moeder eens opgenomen en als ringtone ingesteld. 24 25
De verpleegster knikt dat ze het begrijpt. Er kan ook zo veel tegenwoordig. Ze wijst naar mevrouw VanGent. Er was een zaakwaarnemer van de dochter. Mevrouw VanGent was de enige volwassen erfgename van de dochter, zei hij. Maar die stierf zo arm als een kerkrat, dus hielp hij de kinderen en de moeder zo goed als hij kon. Ze glimlacht. Het was best een knappe man. Aardig ook, want hij regelde dat allemaal. Nou... heel aardig, zegt Tanja. Weet u ook waar de kinderen nu zijn? Dat zoek ik even voor je op. Ben zo terug. Als de verpleegster de kamer uit is, pakt Tanja de tablet uit haar tas. Ze zet het geluid weer aan en houdt de tablet voor mevrouw VanGent. Kijk eens wie ik bij me heb, mevrouw! Moeder? zegt Els. Ik ben het! Mevrouw VanGent kijkt. Met trillende handen pakt ze de tablet vast. Elsje? Ben jij dat? Ja, ik ben het. Wat ben je plat! Je lijkt wel een bewegende foto. Of zit je verstopt? Mevrouw VanGent kijkt achter de tablet. Ik ben het echt, moeder. En ik ga zorgen dat je hier weg kunt! Doe dat maar. Mevrouw VanGent buigt voorover. Het zijn lieve meisjes, maar ze zijn met te weinig. Ik heb het adres! De verpleegster komt binnen en wappert met een papiertje. Snel trekt Tanja de tablet van mevrouw VanGent weg. Meteen zakt de vrouw weer scheef in haar rolstoel. Tanja pakt het papiertje aan en stopt het samen met de tablet in haar tas. Ik kom snel weer langs, mevrouw! Mevrouw VanGent kijkt op. Breng Elsje dan weer mee, zegt ze. Ocharm, zegt de verpleegster. Dat is haar dode dochter. Ze schudt haar hoofd. Zo zielig, als ze van de wereld geen weet meer hebben. Buiten haalt Tanja diepe happen frisse lucht naar binnen. Dan kijkt ze op het papiertje. Waar zijn ze? Els draait haar hals, probeert het adres te zien. 26 27
Ik vrees dat het niet veel beter is dan Huize Avondrood, zegt Tanja. Je kinderen zijn in Huize Kindervreugd. Els kreunt. De tablet wordt zwart. Onderweg naar huis bedenkt Tanja wat ze nu kan doen. Die Koen gaan opzoeken? Nee, dat is geen goed idee. Zo te zien heeft hij na Els dood met opzet gezorgd dat haar moeder en haar kinderen ergens werden opgeborgen. Zonder ze hun deel van de opbrengst van Dondergoden te geven, want dan waren ze vast niet arm geweest... Een externe harde schijf Thuis sluit ze de tablet aan op de Peer. Els duikt de computer in. Gek. Het is net of ik hier meer ruimte heb. Tanja ploft op haar bureaustoel. Ik denk dat je zakenpartner, die Koen, een hele slechte man is. Els bijt op haar onderlip en knikt. Dat denk ik ook. Eigenlijk wist ik dat wel, hoor. Toen ik met hem werkte. Hij heeft ervoor gezorgd dat je erfgenamen geen cent ontvangen van de opbrengst van Dondergoden. En hij heeft het voor elkaar gekregen dat jouw naam nergens vermeld wordt. Sterker nog: hij doet net alsof het mijn wens is dat de kinderen en mijn moeder zo slecht worden verzorgd! Els wordt weer rood. Het spel is van mij! Het was mijn idee! Ik heb er het hardst aan gewerkt. Ja, maar dat moeten we bewijzen. Kunnen we dat? Tanja klikt op het bestandenmapje van de Peer. Is er ergens in deze computer bewijs te vinden dat jij het idee had? Els schudt haar hoofd. Alles is hier gewist. Koen zou nooit een computer wegdoen waar het nog op zou 28 29
staan. Maar opeens veert ze op. De back-up! Welke back-up? Ik maakte altijd een back-up van de nieuwste versie en zette die op een externe harde schijf. De oude versies bewaarde ik ook, voor als er een fout in het programma zou sluipen. Ik hoefde die fout er dan niet uit te halen, want ik kon met een vorige versie opnieuw aan de slag. Waar is die harde schijf? Die nam ik mee naar huis. Daar stonden ook mijn contracten op. Contracten? Ik had contracten met hem getekend. De opbrengst van het spel zou gelijk tussen ons verdeeld worden. De papieren zal hij wel zoekgemaakt hebben, maar ik heb ze gescand en bewaard. Els ijsbeert nu door het beeld. En die harde schijf? Waar is die nu? Er wonen andere mensen in dat huis... Els denkt even na. Er is grote kans dat ze er nog ligt. Ik verstopte haar altijd heel erg goed. Tanja krabt nadenkend op haar hoofd. Je wilt nu zeker dat ik ga inbreken? Inbreken Als spokenjaagster is Tanja al in gebouwen ingebroken. Maar in een bewoond huis nog nooit. In de vroege morgen verstopt ze zich in de struiken naast de oprit tot de bewoners van het huis naar hun werk gaan. Het is nog fris, ze rilt in haar dunne zomerjack. Eindelijk komen ze naar buiten. Een man en een vrouw, jonger dan Tanja s ouders. Ze geven elkaar een kusje, stappen ieder in hun auto en rijden weg. Misschien ligt de sleutel van de achterdeur er nog, klinkt Els stem uit de tablet. Ik verstopte hem altijd onder een steen naast de deur. Dat doet toch niemand meer! Maar Tanja sluipt toch om het huis en kijkt onder een paar stenen. Geen sleutel. Sla een ruit in! Ben je gek geworden? Tanja voelt eerst aan de keukendeur. Daarna aan de tuindeuren. Ze zitten potdicht. Ze kijkt langs de gevel omhoog. Er staat een slaapkamerraam open. Als ze langs de regenpijp omhoog klautert, moet ze daar naar binnen kunnen. 30 31
Ze slingert de tas op haar rug, zet haar rechterbeen tegen de muur, pakt de regenpijp vast en trekt zich omhoog. Hand over hand en voet over voet klimt ze langs de gevel. Met haar rechterhand kan ze net bij het raam. Ze duwt het verder open, klemt haar hand om de vensterbank en hijst zich naar binnen. Gelukt! Ben je binnen? Ja, hijgt Tanja. Waar ligt die harde schijf? Op zolder! Tanja zet het raam weer zoals het stond en sluipt door de slaapkamer en een gang naar de zoldertrap. Pas op je hoofd. Het is een lage zolder. Voorzichtig beklimt Tanja de trap. Hij kraakt verschrikkelijk. Boven kijkt ze om zich heen. De zolder staat propvol dozen. Een smalle doorgang loopt tot bijna achteraan. Hij staat vol dozen! Kun je erlangs? Naar achteren? Zie je daar de schoorsteen? Tanja loopt door. Zijwaarts, want de doorgang is erg smal. 32 33
Ah, dat moet de schoorsteen zijn! Maar ook daar staan dozen tegenaan. De harde schijf ligt in een holte, achter een steen. Grapjas! Tanja niest. Het is hier stoffig en vol. Ik moet minstens tien dozen weghalen voor ik erbij kan! Waar wacht je dan op? Schiet op! Voordat die mensen thuiskomen! Het is een stoffig, warm werkje. En het lijkt uren te duren. Maar eindelijk heeft Tanja de laatste doos in haar handen. Zie je ergens een losse steen? Laat mij eens kijken! Tanja trekt de tablet uit haar tas en richt de camera op de schoorsteen. Daar! De derde steen van onderen. Daar zit een holte achter, voel maar! Tanja legt de tablet neer en voelt achter de steen. Het klopt! Er zit daar een holte. En er ligt iets in! Met ingehouden adem trekt Tanja een klein kastje uit de holte. Het is een harde schijf. Ik heb ze! Thuis sluit Tanja de tablet en de harde schijf aan op de Peer. Die begint meteen te brommen. Laat mij maar! Els duikt van de tablet naar de Peer en verdwijnt, de harde schijf in. Binnen een paar seconden komt ze tevoorschijn. Alles staat er nog op! Ze jubelt bijna, zo blij is ze. Wat goed gedaan, Tanja! Ik zou je wel willen knuffelen! Maar opeens betrekt haar gezicht. Maar dat kan niet! Dat kan ik nooit meer, iemand knuffelen! Ze slaat haar armen om zichzelf heen en kijkt Tanja aan. Ik voel niets! Niet eens mezelf! Tanja s ogen prikken. Nooit meer iemand knuffelen. De kinderen niet voelen. Hun armpjes nooit meer om me heen. Of hun handjes in de mijne als we boodschappen gaan doen... Els huilt. Tanja steekt haar hand uit en legt ze op het scherm. Zo? Els steekt haar hand ook uit. Ik voel je niet. Tanja slikt een traan weg. Ik jou ook niet. 34 35
Geen gewoon telefoongesprek Na drie keer diep ademhalen belt Tanja naar KOENproducties. Een mevrouw neemt op. Mag ik Koen Verhofstad aan de lijn? Meneer Verhofstad is niet voor iedereen te spreken. Vertel me maar waar het over gaat. Tanja legt haar hand over de hoorn. Wat moet ik zeggen? fluistert ze. Els denkt een paar tellen na. Zeg maar dat het over de kinderen van Els gaat. Tanja zegt het tegen de mevrouw. Die ken ik niet, krijgt ze te horen. Koen wel, zegt Tanja ferm. Hij kent ze heel goed. Wacht even, ik vraag het hem. Het is een poosje stil. Dan klinkt er gekraak. Tanja s hart bonkt in haar borst. Het spijt me, maar meneer Verhofstad zegt dat hij die kinderen niet kent, zegt de mevrouw. Hij wil u niet spreken. Tanja voelt boosheid opkomen. Hij is dus op kantoor? Eh... ja. Dan kom ik naar u toe. Ik moet hem iets vertellen. Om te beginnen dat hij een gore leugenaar is, want hij kent de kinderen van Els wel! Doe dat maar niet, hij zal je echt niet willen spreken. Ik doe dat wel! Ik ben er over twintig minuten, tenzij hij me binnen de dertig seconden terugbelt. Tanja legt de hoorn neer. Wat stoer! Els kijkt haar bewonderend aan. Dat heb je heel goed gedaan! Zo moet je Koen aanpakken! Tanja zucht. Ze weet helemaal niet zeker of ze het goed aangepakt heeft. Maar het kwam zo in haar op. Twintig seconden! Duik maar in de tablet, we gaan! Tring! Verbaasd staart ze naar de telefoon. Op het schermpje ziet ze het nummer van KOEN-producties. Neem op! Els klinkt opeens nerveus. Tanja neemt op. Met Tanja. Wie denk jij wel dat je bent? Brutale snotneus! Een beetje naar kantoor bellen om mijn medewerkster leugens over me te vertellen. 36 37
Ik heb je opgezocht, ik weet wie je bent. Je zult van mijn advocaten horen, jongedame! Tanja krimpt even ineen door die boze stem. Maar ze gaat meteen weer rechtop zitten. Ik wil weten waarom de kinderen van Els in een weeshuis zitten, zegt ze ferm en ze voelt zich nog bozer worden. Die kinderen worden prima verzorgd! Ze wilden bij elkaar blijven en dat maakte opname in een pleeggezin of adoptie erg moeilijk. Ze kosten me iedere maand een fortuin! Ik zorg goed voor hen! Koen hapt naar adem. Goed verzorgd? Net als hun oma? Tanja spuugt het eruit, nog bozer dan ze net was. Ze hebben recht op de helft van de opbrengst van Dondergoden, net als u. Hoe weet je dat allemaal? Koen klinkt opeens een stuk kalmer. Wie ben jij? Nu is hij gevaarlijk! fluistert Els. Pas op met wat je zegt! Ik heb hier een harde schijf. Daar staat alles op. Koen valt stil. Hij vloekt binnensmonds. Haar harde schijf? Alles! Tanja klemt haar kaken op elkaar. Ik geloof je niet. Je bluft! Die schijf bestaat helemaal niet! Tanja lacht. Ik heb ze hier, meneer. Alle versies van Dondergoden staan erop. Vanaf het eerste idee tot en met de testfase. En de contracten tussen u en Els ook! Koen knarst met zijn tanden. En wat wil je daarmee doen? Me voor de rechter slepen? Je bent nog maar een kind! Hij haalt diep adem. Ik heb nu je telefoonnummer, ik weet je te vinden! Die harde schijf is eigendom van mijn bedrijf, je mag haar niet eens hebben. Je bent een dief! Hij knalt de hoorn op de haak. 38 39
Even overleggen Het wordt tijd dat Koen een koekje van eigen deeg krijgt, zegt Els boos. Hij leek me flink geschrokken, zegt Tanja. Zelf is ze het ook. Ze bibbert ervan. Geschrokken? Hij? Welnee! Over tien minuten is hij het al vergeten. Zou hij het menen? Dat hij me weet te vinden? Wat als hij me iets wil aandoen? Els kijkt bezorgd. Laat je maar niet bang maken. Maar ik ben bang! Ik ben net zo bang als toen jij uit mijn computer kwam! Tanja staat op en knijpt in haar handen. Ik ben maar een meisje! Wat kan ik tegen hem uitrichten? Je bent niet zomaar een meisje. Je bent een heel dapper meisje. En je hebt gelijk, hij is van je geschrokken. Maar als hij even nadenkt, zal hij kalm worden. Net zoals jij kalm moet worden. Els kijkt Tanja aan. Denk rustig na. Hoe gaan we hem zover krijgen dat hij voor mijn moeder en mijn kinderen gaat zorgen zonder dat we naar de rechter moeten? De rechter? Ik kan niet naar de rechter! Precies! En Koen weet dat. Je hebt geen geld en je bent een kind. En hoe ga je vertellen hoe je aan de harde schijf bent gekomen? Ga je zeggen dat er een spook in je computer zat, dat je vertelde dat je moest inbreken? Els draait met haar ogen. Dus met de rechter dreigen heeft geen zin. Daar wordt hij niet bang van. Hij zou eens écht de stuipen op het lijf gejaagd moeten krijgen... Tja. Tanja denkt na. Het is jammer dat niemand in spoken gelooft. Ik trouwens ook niet... tot jij opdook. Ik ben geen spook. Dat weet ik, maar je leek er wel even op. Ik kreeg bijna een hartverlamming van schrik toen je tevoorschijn kwam! Els gaat rechtop zitten. Tanja gaat staan. Denk jij wat ik denk? Ja! We hebben hem! Het duurt lang voordat alle versies van Dondergoden van de harde schijf naar Tanja s computer zijn overgezet. 40 41
Els duikt voortdurend weg om te controleren of alles wel goed gaat. En iedere keer komt ze dan met haar duim omhoog weer in beeld. Het gaat prima! Een paar tellen later duikt ze weer weg en nu komt ze haast meteen met een blij gezicht weer tevoorschijn. De schijf is leeg! Nog even kijken of alles in de Peer staat. Ze duikt weer weg. Ja, hoor! klinkt het uit de luidsprekers. Je kunt bellen! Tanja pakt de telefoon. Voor het blok gezet Hoeveel geld?! Koens stem klinkt woedend. Tienduizend euro. Tanja probeert ook boos te klinken, maar ze merkt dat ze hartstikke bang is. Voor tienduizend euro mag u de harde schijf hebben. Wat ben jij een akelig kind! Eerst beweer je dat het je om de moeder en de kinderen van Els te doen is. Maar nu gaat het je ineens om het geld... Tanja haalt haar schouders op. U wilt de schijf, ik heb haar. Aan de andere kant van de lijn klinkt een opgeluchte zucht. Tweeduizend euro... Dan hou ik de schijf en stuur ik ze toch maar naar een advocaat. Els lacht achter haar hand en steekt haar andere duim op. Zesduizend. Geen cent meer. De schijf is van u! Wanneer wilt u ze hebben? Nu! Kom haar maar brengen. Els schudt heel hard haar hoofd. Trap daar niet in! fluistert ze. Hij zou je iets aandoen! 42 43
Ik heb er geen behoefte aan u persoonlijk te ontmoeten, zegt Tanja stijfjes. Als u het geld hebt overgemaakt op mijn rekening, breng ik de harde schijf. Op een plek waarvan alleen ik weet dat ze bestaat. Als de schijf daar ligt, bel ik u. Dan kunt u ze halen. Koen knarst met zijn tanden. Goed. Zo doen we het. Wanneer? Maakt u eerst het geld maar over. Hoe weet ik of je te vertrouwen bent? Tanja lacht. Als u liever hebt dat de schijf naar een advocaat gaat... Nee! Ik maak het over. Nu meteen! Verstijfd van schrik en verslagen Wat is dit? Els kijkt vanaf de tablet om zich heen. Wat een griezelige plek! Tanja lacht. Men zegt dat het hier spookt. Het is een oude steenfabriek. Ze klimt door het raam en loopt naar het midden van de hal. Ik heb hier nog geen spook gezien. Alleen maar duiven. Ze pakt de tablet vast en kijkt Els aan. Weet je dit zeker? Els knikt. Haar bril wiebelt naar het puntje van haar neus. Ze zet hem recht. Natuurlijk weet ik het zeker! Tanja sluit de harde schijf aan op de tablet. Tot ziens! Els lacht en zwaait. Tot later! Ze duikt weg, het kabeltje door, de harde schijf in. Tanja maakt de tablet los, legt de schijf op de fabrieksvloer en aait er even over. Veel succes! Onderweg naar huis belt Tanja Koen. De steenfabriek? Hij gelooft haar niet. Die is afgesloten! Aan de achterkant is er een raam stuk. Daar kunt u doorheen klimmen. 44 45
Tanja propt de telefoon in haar broekzak. Dan klemt ze haar handen om het stuur en trapt zo hard als ze kan. Ze moet heel snel thuis zijn. Voordat Koen de harde schijf op zijn computer aansluit. Ze is op tijd. Er is nog niets te zien op Skype. Ze opent het opnameprogramma. Koen Verhofstad wil connectie maken verschijnt er opeens. Ze klikt op Ja en zet haar eigen webcam en microfoon uit. Zo zal Koen niet in de gaten hebben dat hij wordt bekeken. Ze start het opnameprogramma. Skype belt en ze neemt op. Meteen deelt Skype het beeldscherm van Koen met haar. Nu kan ze niet alleen in zijn kantoor kijken, ze kan ook zien wat er op zijn beeldscherm gebeurt. Els verschijnt. Ze lacht, steekt haar duim op en verdwijnt weer. Even ziet Tanja niets. Dan komt er een man in beeld. Hij heeft een te lange haarlok, die steeds voor zijn ogen valt. Hij zet een bekertje koffie naast de computer. Hij staart naar het scherm. Het is net of hij Tanja aankijkt, maar dat kan niet. Hij weet niet dat Tanja hem kan zien. Hij schudt zijn hoofd. Waar is dat verdomde spel? hoort Tanja hem zeggen. Op zijn beeldscherm worden vensters geopend en weer gesloten. Hij doorzoekt de harde schijf. Welk spel, beste Koen? Els stem schalt uit de luidspreker. Koen verstijft van schrik achter zijn computer. Zijn ogen worden zo groot als schoteltjes. Wie zei dat tegen me? Dat weet je best, Koen. Kom tevoorschijn! Wie ben je? Koen kijkt om zich heen. Waar komt die stem vandaan? Hiervandaan. Uit je computer! Koen staart naar zijn beeldscherm. Kleine zweetdruppels parelen op zijn slaap. Er zit niets in mijn computer! O nee? Kijk je wel goed? Langzaam verschijnt het gezicht van Els in beeld. Koen gilt. Hij zet zich af tegen zijn bureau. Zijn stoel rijdt meters naar achteren. Wie ben jij? 46 47
Els zoomt zichzelf in tot alleen haar ogen in beeld zijn. Dat weet je best. Koen schudt zijn hoofd. Els? Maar dat kan niet! O, het kan wel! Dacht je nu echt dat ik het goed zou vinden dat je Dondergoden helemaal voor jezelf zou houden? Koen legt zijn handen op zijn borst. Die gaat zichtbaar op en neer. Wat bedoel je? Els zoomt weer uit. Ze heft een vinger. Hou je maar niet van de domme. Ik wil dat je voor mijn kinderen en mijn moeder zorgt. Of anders... Of anders wat? Koen wist het zweet van zijn voorhoofd. Anders haal ik alle bestanden in je computer overhoop. Els verdwijnt uit beeld. Even later ziet Tanja allerlei codes voorbijschieten. Nee! Niet doen! Koen steekt zijn handen in de lucht. En ik blijf bij je spoken. Els stem klinkt nu uit een andere computer. De printer in een hoek van het kantoor begint te biepen. Een tel later rinkelen alle telefoons tegelijk. Uit de versnipperaar spuiten slierten papier. 48 49
Ik besmet je netwerk. Net zolang tot je doet wat je moet doen. Els komt weer in beeld. Ik zet een antivirusprogramma op je! Kun je doen. Ik ben alleen geen virus. Koen slaat zijn handen voor zijn ogen. Wat ben je dan? Els blaast zichzelf weer op. Nu tot alleen haar mond in beeld is. Ik ben moeder van Bram en Elke en dochter van Marrigje VanGent. En ik zal niet rusten tot jij hun geeft waar ze recht op hebben! Goed! Goed! Met trillende handen pakt Koen het kopje van het bureau. Ik zorg voor hen! Dat is niet genoeg! Geef je toe dat Dondergoden door mij is gemaakt? Dat het spel mijn idee was en dat mijn erfgenamen recht hebben op de helft van de opbrengst? Om precies te zijn op evenveel als jij? Er komen vonken uit de scanner in de hoek. Ja! Ja! En zul je ervoor zorgen dat ze ook al het geld zullen krijgen dat ze al hadden moeten ontvangen? Binnen een week? Opeens spuwt de printer vellen papier uit de la. Ja! kreunt Koen. En zul je ervoor zorgen... Els dimt haar stem.... dat mijn naam overal genoemd zal worden waar Dondergoden verschijnt? Ja! Ik zal je naam overal op zetten! Ik zal je moeder en je kinderen geven waar ze recht op hebben. De helft, echt, de helft. Koen kijkt bang om zich heen. Alle apparaten zijn op hol geslagen. Overal piepjes en lampjes en herrie en papier. Tanja lacht. Ze pakt haar telefoon en toetst Koens nummer in. De mobiele telefoon in zijn borstzak gaat af. Hij pakt de telefoon, ziet Tanja s nummer en neemt op. Hij ziet lijkbleek. Ja? Met Tanja, zegt ze opgewekt. Ik wilde even laten weten dat alles wat er zojuist werd gezegd, is opgenomen. Die opname zet ik op YouTube als u niet binnen een week via een notaris netjes hebt geregeld wat Els heeft gezegd. Begrepen? Ik begrijp het, zegt Koen zachtjes. Mooi. En voor de zekerheid, de bestanden die op de harde schijf stonden, zijn in mijn bezit. Dat begrijp ik ook. 50 51
Dan haal ik Els nu terug. Tanja legt de telefoon neer. Els zwaait naar Koen en verdwijnt dan van zijn beeldscherm. Een paar tellen later komt ze bij Tanja in beeld. Haar gezicht staat heel blij. We hebben het gered! Tanja knikt. Ze kijkt nog even het kantoor van Koen in en verbreekt dan de verbinding met Skype. Koen zit verslagen in de rommel. Tijd om te gaan Een week later. Tanja fietst weg van zorgboerderij Het Henhok. Niet alleen mevrouw VanGent, maar ook Bram en Elke mogen er komen wonen. De boer en zijn vrouw zijn zelfs van plan hen te adopteren. Koen heeft alle papieren getekend in het bijzijn van Tanja en een notaris. Uit Tanja s tas klinkt een blije Els. Ze zingt. Tanja zingt mee. Thuis sluit ze de tablet aan op de Peer. Els wipt over. Haar ogen glimmen achter haar rode bril. Ik kan je nooit genoeg bedanken, lieve Tanja. Tanja glimlacht. Even kijken ze elkaar aan. Ik moet gaan, zegt Els. Wil je niet nog even blijven en zien hoe je kinderen en je moeder terechtkomen? Els schudt haar hoofd. Ik voel dat het goed is. Ze zucht verdrietig. Ik zal toch nooit met hen kunnen praten. Stel je voor dat ze in spoken gaan geloven... Tanja schiet in de lach. Dat zou heel erg zijn! Els lacht mee. Ze legt haar hand tegen het scherm. Tanja doet dat ook. Ze voelt tranen prikken. Els vervaagt. Ze valt in spikkeltjes uiteen. Dag, Tanja. Dag, Els. 52 53
Woordzoeker T L N C H G O K C N M R G E Z V A G E W Z O A L E M O R S U D M P A E T V K W S G Z L R N E S V B F G N H N U V Z K P J F A F S P H M N A G I D E C W W W B L B U E S P O O K U U R D R R I N G T O N E Welke woorden uit het verhaal passen bij deze omschrijvingen? Zoek ze in het woordrooster. - middernacht - materiaal om muren mee te bouwen - stadsvogel - zenuwachtig - bloedvat - deel van huis - beltoon - oogvocht VLAAMSE FILMPJES Genialiteit is 1 % inspiratie en 99 % transpiratie. (Thomas Edison, 1847-1931) Op www.averbode.be/vlaamsefilmpjes vindt u werkbladen met inhoudsvragen, open opdrachten, spelletjes bij het verhaal. 54