Kenniskring Staandwantvisserij op tong www.kenniskringvisserij.nl Verslag: reis naar Cornwall, 26 t/m 28 november 2011 Door: Rems Cramer Deelnemers: Jan Arends, Aad Meeldijk (beiden WR 152), Rems Cramer (KW 2). Inleiding: Vanuit de Kenniskring wordt gewerkt aan de continuïteit en het verder verduurzamen van de visserij. Doelstelling is jaarrond te kunnen vissen en niet geheel afhankelijk te zijn van de tongen- en kabeljauwvisserij met staandwant. In dat kader werd recent het door EL&I/ EVF ondersteunde project Praktijkonderzoek aanvullende duurzame passieve visserijmethoden uitgevoerd. Bij dit project werden proeven gedaan met het vissen met potten en vallen op krab en sepia, tarbotnetten en spiegelnetten op tarbot en griet en jiggen op makreel (zie IMARES rapport C117/11). Na een proefperiode van 2 seizoenen lijkt jiggen een haalbare optie. Conclusies na 2 jaar proefvissen met jigmachines: er is een gebrek aan kennis en ervaring, in tegenstelling tot Scandinavië is het water ondiep en zijn de makreelscholen klein. De vangsten varieerden van 0 tot 500 kilo per dag en voor makreel van topkwaliteit wordt 2 tot 4 Euro per kilo betaald. De makreel is niet vet genoeg om te roken, maar is excellent om te gebruiken voor sushi en sashimi. De Kenniskring hecht veel waarde aan internationale kennisuitwisseling. Daardoor zijn er inmiddels goede contacten en is er samenwerking met de Belgen (ILVO, vissers), de Denen (leveranciers, vissers, Deense Visserijvereniging), de Fransen (vissers, leveranciers), de Noren/ IJslanders (vissers, leveranciers). Met Britse vissers en leveranciers zijn er al jaren (telefonische en via-via) contacten geweest over met name MSC (Hastings) en over het jiggen (Cornwall). De afspraak in Hastings op 24 en 25 december 2011 om de zaken rond MSC te bespreken gaf een goede gelegenheid door te reizen naar Cornwall. De reis naar Cornwall werd gemaakt om bij vissers en leveranciers meer kennis omtrent het jiggen te verzamelen. Tevens zou gepeild worden wat de vissers en bestuurders van de handlijnvissers (South West Handline Fishermens Association, inmiddels 10 jaar MSC gecertificeerd) van hun certificering vinden. Verslag vistrip PH60 Zaterdag 26 november reisden Jan, Aad en Rems af van Hastings naar Plymouth. Er was tevoren een afspraak gemaakt met Ed Russell van Fairwater Fishing (http://www.fairwaterfishing.co.uk). De afgelopen 2 jaar heeft Fairwater Fishing vistuigen (lijnen, haken etc.) geleverd aan de WR152, SCH61, KW2 en IJM 27. Tevens heeft Ed via de mail en de telefoon als vraagbaak gediend. Ed vist zelf vanuit Looe met zijn FY894 Halcyon en runt daarnaast Fairwater Fishing. De afspraak is gemaakt aan boord van de PH60 van Ken Turner in Plymouth omdat daar ook met slecht weer gedemonstreerd kan worden. 1
FY894 Halcyon van Ed Russell. Kingfisher 26, 8,25 meter, single handed, 2 x Belitronic BJ5000 plus 1 handlijn installatie. Ed is van origine staandwantvisser. Omdat hij met haken ( hooks and lines ) alleen ( single handed ) kan vissen en omdat hij het een mooie visserij vindt werkt hij alleen in februari met netten. PH60 Clarissa van Ken Turner. BWSeacat 10 meter l.o.a, single handed, 4 x Belitronic BJ5000. Ken is als oud politie-inspecteur en sportvisser uiteindelijk beroepsvisser geworden. Ed Russell (midden) geeft uitleg Ken Turner zoekt visserij 2
Zaterdagmiddag 26 november werd met Ed Russell en Ken Turner een demonstratietrip gemaakt met de PH60. Ken vist graag verder weg op grove vis en heeft daarom een snel, licht schip laten bouwen dat met 2x 115 PK een snelheid van 20 mijl loopt. De uitrusting bestaat uit 4 Belitronic BJ5000- machines opgesteld als hengelmachines. De lijnen lopen dwarsscheeps van de machines via de makreelwielen en strippers naar buiten. Opstelling jiginstallaties Snel naar de visgronden Machines Ed vist inmiddels een aantal jaren met de BJ5000-machines. De machines blijken in de praktijk zeer goed uit de voeten te kunnen met zowel zwaar materiaal (lijnen, gewichten) als met lichtere lijnen. Alleen als er erg veel visserij is wordt zwaar materiaal gebruikt. Lichter materiaal vist scherper. De machines werken op 12 tot 24 volt spanning en gebruiken weinig stroom Volgens Ed kan 1 machine een hele visdag worden aangedreven door een opgeladen standaard 12 volt autoaccu. De machines zijn uitgevoerd met een groot aantal programma s voor jigging (vertikaal op en neer halen van het kunstaas) en trolling (het slepen van aas). Tot op heden werd in Nederland in navolging van Scandinavië gevist met een trolling programma voor makreel. Dit is echter bedoeld voor het vissen op grote scholen en heeft als nadeel dat er steeds gevierd en gehaald wordt. Daardoor slijten de haken en lijnen erg snel. De programma s normal fishing en step fishing zijn ook voor de Nederlandse kust het meest bruikbaar voor makreel. De handleiding van Belitronic voorziet in een algemene instructie. Instellen machines: Drag: (kracht op vislijn) zo laag mogelijk omdat anders de lijn aan vellen wordt getrokken bij vastlopen. Bij makreel ongeveer 14 streepjes met 30 kg sneuen (zijlijntjes) Catch: (beetregistratie waardoor lijn wordt ingehaald) voor makreel ongeveer 14 streepjes. Voor bodemvis lager, afhankelijk van loodgewicht en aantal haken. Brake: (rem bij afvieren) voor makreel bij loodgewicht van 2 kilo ongeveer 19 streepjes. Voor bodemvis 10 streepjes. Verder is het een kwestie van veel uitproberen. Het zou zinnig zijn Ed in te huren om op locatie te instrueren of om een aantal dagen met hem mee te gaan. Het instellen van de machine 3
Vismethoden/-tuigen Het jaar door wordt gevist hij op voornamelijk op makreel en pollack. Daarnaast wordt ook zeebaars, kabeljauw, wijting en sepia gevangen. De visgronden aan de Britse zuidkust zijn steenachtig en in het algemeen visrijker dan de Nederlandse kust. Sinds de jaren 1970-1980 zijn de grote scholen makreel verdwenen, volgens Ed door toedoen van de massale visserij door Schotse purse-seiners en trawlers. Er zijn veel richels, grintvelden en wrakken. De diepte loopt op tot 60 meter. Er wordt tot 30 mijl vanuit de kust gevist. Bij het zoeken naar makreel wordt door de vissers uit verschillende plaatsen aan de zuidkust samengewerkt. Als gezegd wordt driftend gevist op makreel met de programma s normal- of stepfishing. Zit er zeer veel makreel dan wordt soms gesleept (trollen). Op wrakken wordt driftend gevist, waarbij de machine zo ingesteld kan worden dat de tuigen niet in het wrak raken. Bodemvis en makreel worden opgespoord met dieptemeters. Voor makreel is een dieptemeter nodig die op zowel 50 Hz als op 200 Hz kan uitzenden. Makreel (zonder zwemblaas) en aasvis zijn dan afzonderlijk te zien. De hoofdlijn is Dyneema met een dikte van 1,1 mm. Gewichten zijn rond de 2 kilo per stuk. Scherm dieptemeter met dubbel scherm Als er weinig makreel zit, schrikt de zware lijn met 30 haken en een zwaar gewicht de makreel af. Door gebruik van minder haken, lichtere lijnen en gewichten neemt de vangst aanmerkelijk toe. Bij grotere haken neemt de vangst van kleine makreel af. Haken worden met een tangetje recht geboden om bot worden van de punten te voorkomen. Ed zal een voorstel doen voor een standaardkit met tuigen voor makreel en bodemvis. Deze zal bij dit verslag worden gevoegd. Voorts hamerde Ed op het gevaar van de over het dek lopende vislijnen. Als ze haken in je gezicht kan dat levensgevaarlijk zijn. Ed heeft altijd een kniptang bij de hand voor het geval dat. Aad Meeldijk en Ken Turner Makreelhaken Onthaakbak De onthaakbakken worden lokaal gemaakt op aanwijzing van Ed Russell en Ken Turner, zie www.afwfabrications.co.uk. 4
Vangsten De hook and line -visserij is in het VK een begrip. Kieskeurige kopers in het VK hebben een voorkeur voor Line caught fish from the South West en er worden zeer goede prijzen voor betaald. Langs de kusten werd van oudsher al met handlijnen gevist en de zogenaamde handgurdy is de voorganger van de jiginstallatie met machine en visstripper zoals die momenteel in Nederland worden gebruikt. Zowel Ed als Ken kunnen goed rondkomen van de visserij. Zij vangen 50 tot 800 kg makreel per dag. Voor de grote makreel wordt 3,5 tot 5,5 Euro per kilo betaald. De kleine makreel brengt ongeveer 1,5 Euro op als aasvis voor de pottenvisserij. Aangeraden wordt de makreel te bewaren in kleine tubs met weinig ijswater om rollen en daardoor beschadigen te voorkomen. Catch of the day Padstow Na de trip met de PH60 werd in de avond via Looe naar Padstow gereden. Hier werd kennis gemaakt met Alan Tarby. Alan heeft samen met Adrie Meeldijk vanuit Den Helder gevist met een Britse kotter. Als ex visserman (staande netten, potten, trawls en boomkorren) en nettenmaker kent hij de visserij in Cornwall als geen ander. Daarnaast is Alan schipper van de beroemde reddingboot van Padstow/ Trevose Head. Padstow Alan Tarby Zondag 27 november leidde Alan ons rond in de haven van Padstow. De visserij is erg divers. Jiggen op makreel, potten op krab en kreeft, staande netten op heek, lijnenvisserij op tonijn. Volgens Alan wordt overal in The South West met handlijnen en jigmachines op makreel en pollack gevist. De handlijnvissers zijn verenigd in de South West Handline Fishermen s Organisation die hun makreelvisserij MSC gecertificeerd hebben. Het gaat dan om kleine bootjes waarvan de eigenaren parttime vissen. De fulltime lijnvissers gebruiken jigmachines. 5
Vervolgens werd een rit gemaakt naar de havens van de vissersplaatsen plaatsen Newquay, Newlyn, Mouse Hole en St. Ives en werd gesproken met de locale visserlui. Getijden havens en droogvallende stranden waarbij overal met lijnen en haken en potten wordt gevist. In gesprekken bleek dat er door de vissers weinig waarde wordt gehecht aan het MSC-certificaat. We raken het toch kwijt omdat door toedoen van derden (trawlers/ purse seiners) de makreelstand onder het voorzorgniveau is gekomen. Je kunt verder je geld en tijd beter besteden aan het zelf promoten van je vis. Newlyn, reclame voor eigen vis St. Ives, kleine bootjes met hand gurdies Naschrift Thuisgekomen werd contact genomen met de manager van de South West Handline Fishermen s Association, mr. David Muirhead. Deze bevestigde dat het MSC-certificaat inderdaad dreigt te worden kwijtgeraakt vanwege de makreelstand. Ook gaf hij aan dat een kleine visserij moeilijk de kosten kan opbrengen voor de certificatie. Hij gaf aan dat zij graag mee zouden willen doen met een gezamenlijke brief aan de MSC-organisatie hierover. 6