Karel Jooken, Melissa Rosseel en Kristof Van Ostaede Onderzoek Gsm-tarieven virtueel is voordeliger De netwerkoperatoren bieden u zelden of nooit het grootste voordeel. De virtuele operatoren des te meer. ZO HEBBEN WIJ DE TARIEVEN VERGELEKEN Wij hebben de gsm-tarieven op basis van drie standaardgebruiksprofielen vergeleken: light -gebruik (ongeveer 1 uur bellen, 100 sms en en 200 MB per maand), matig gebruik (3uur 30 min. bellen, 140 sms en en 500 MB per maand) en intensief gebruik (meer dan 10 uur bellen, 225 sms en en 1 000 MB per maand). In de tabel op de volgende bladzijden tonen we voor elk van die profielen de 10 goedkoopste operatoren met hun meest voordelige formule. Om tot die top 10 te komen, hebben wij natuurlijk veel meer berekeningen moeten doen: we hebben het volledige aanbod van de operatoren in ons land geanalyseerd, in totaal zo n 170 formules. We hielden geen rekening met promoties, noch met gezamenlijke aanbiedingen (abonnement + smartphone), noch met formules die enkel online verkrijgbaar zijn. De prijzen zijn die van begin mei 2015. M et de recente overname van Base door Telenet kwam de discussie over concurrentie op de telecommarkt, en bijgevolg over toegankelijke tarieven weer helemaal centraal te staan. Ook wij bekijken die evolutie met argusogen en willen hoe dan ook dat in de toekomst, wanneer in 2017 deze deal eenmaal zijn effect zal sorteren, concurrentie niet op opnieuw een hol begrip wordt. Ga voor een virtuele operator Hoe dan ook kunt u nu heel wat geld besparen door het juiste gsm-tarief te juni 2015 598 Test-Aankoop 45
Onderzoek kiezen. De tarieven in België zijn de voorbije jaren immers flink gedaald, onder meer dankzij de Telecomwet van 2012. Die heeft het immers mogelijk gemaakt dat een overstap naar een goedkopere operator een pak eenvoudiger is geworden. Welke operator u het best kiest, hangt natuurlijk altijd af van uw gebruiksprofiel, met andere woorden de mate waarin u gebruik maakt van uw gsm of smartphone. Ons vergelijkend onderzoek van ongeveer 170 verscheidene formules toont aan dat de drie netwerkoperatoren Base, Mobistar en Proximus voor géén van de drie profielen die wij hebben geanalyseerd, het goedkoopste tarief aanbieden. Ze zijn gemiddeld 34 % duurder dan de goedkoopste formule voor het profiel van een regelmatige gebruiker, gemiddeld 33 % duurder voor het profiel van de veelgebruiker en maar liefst gemiddeld 68 % duurder voor wie zijn gsm of smartphone erg weinig gebruikt. Voor eender welk profiel is het dus beter te kiezen voor een goedkopere alternatieve operator, een zogenaamde virtuele operator, zoals Dommel, Mobile Vikings, Scarlet en Telenet. Die operatoren hebben geen eigen netwerk, maar huren dat van een van de netwerkoperatoren. Binnen WAT ALS U VOORAL VEEL MOBIEL INTERNET? Vindt u klassiek gsm en en sms en al passé en gebruikt u de smartphone vooral voor mobiel internet? Dan ziet de ranking er als volgt uit. De prepaid formule van Mobile Vikings voor 15 per maand is de beste keuze voor iemand die nog maar weinig belt en sms t, maar vooral heel veel mobiel surft (namelijk 2 000 MB). Op de tweede plaats komt Telenet met de formule King Supersize voor 20 per maand. Dit tarief biedt naast 2 000 MB ook onbeperkt sms en en 300 belminuten aan. De tarieven van Base B-25, Proximus Smart+25, Mobistar Panter 25 en Jim Mobile Postpaid 20 + Mega Surf 500 MB kosten 25 per maand, maar overschrijden allemaal de vereisten van dit profiel wat sms en (alle vier onbeperkt) en het aantal belminuten betreft. Deze vier tarieven zijn trouwens maandelijks al 67 % duurder dan dat van Mobile Vikings. Voorlopig beschikt geen van deze vier over een geschikt tarief voor dit profiel. U gebruikt uw gsm weinig: Dommel Mobile Freedom Voor een occasionele gebruiker is Freedom van de virtuele operator Dommel Mobile het goedkoopst: 8,625 per maand. Voor deze formule betaalt u enkel wat u daadwerkelijk gebruikt, en dit tegen erg scherpe tarieven. Precies daardoor is Freedom ideaal voor wie dat gebruik erg binnen de perken houdt. Verkiest u toch een formule met een vast aantal inbegrepen belminuten, sms en en mobiel internet per maand, dan zijn de formules Happy 10 en Red van de virtuele operatoren Contact Mobile en Scarlet de beste keuze. Scarlet Red biedt 50 belminuten meer, maar heeft geen onbeperkt aantal sms en zoals Contact Mobile Happy 10. Een postpaid abonnement van Scarlet Red kost 8 per maand, maar omvat slechts 50 MB. Om aan de eisen van dit profiel te voldoen, voegden wij de optie Extra Mobile toe (200 MB voor 2). U gebruikt uw gsm regelmatig: Scarlet Hot Maakt u regelmatig gebruik van uw gsm, dan is de formule Hot van Scarlet uw voordeligste tarief voor 18 per maand. King Supersize van Telenet hebt u voor 2 extra per maand. Ook de formule Happy 20 van Contact Mobile kost 20 per maand. Telenet King Supersize biedt wel 50 belminuten meer en dubbel zoveel MB (mobiele data) als Contact Mobile Happy 20. Dommel Mobile Freedom is de derde alternatieve operator in de topranking; die formule kost maandelijks 22,17. Ze bevat geen inbegrepen belminuten, sms en of MB s. U betaalt dus enkel wat u effectief verbruikt. Opvallend is dat het goedkoopste tarief voor dit profiel de voorbije vier jaar met meer dan een derde gedaald is (van 30 naar 18)! Niet één keer in die vier jaar was één van de drie netwerkoperatoren het goedkoopst voor dit profiel. Mobile Vikings Telenet Base Proximus Mobistar Jim Mobile U gebruikt uw gsm intensief: Scarlet Chili Voor een intensief gebruiksprofiel is Scarlet opnieuw de interessantste aanbieder. U betaalt 28 per maand voor de formule Chili en krijgt 1 000 belminuten, 1 000 sms en en 1 000 MB ter beschikking. Base B-29 staat net een trapje lager. U kunt met die formule onbeperkt sms en en belt s avonds en in het weekend gratis naar alle netwerken. Het datavolume is hetzelfde als bij Scarlet Chili. VOO Mobile Tatoo en de prepaid formule Forfait XXL van Aldi Talk volgen op plaatsen drie en vier. VOO Mobile Tatoo biedt dubbel zoveel MB als de nummers één en twee. De voorbije vier jaar is het goedkoopste tarief met 53 % gedaald (van 60 naar 28). Behalve Base (1 keer) heeft ook voor dit profiel geen enkele netwerkoperator de voorbije vier jaar het voordeligste tarief kunnen voorleggen. Het zijn duidelijk de virtuele operatoren die de concurrentie stimuleren.
afzienbare tijd zal Telenet dus uit dat lijstje verdwijnen, want die speler heeft met de aankoop van Base binnenkort ook een eigen netwerk, waardoor hij niet langer netwerkruimte van Mobistar moet huren voor zijn formules mobiele telefonie. Momenteel, en dit tot 2017, verandert er voor Base-klanten en voor klanten van virtuele operatoren die gebruik maken van het netwerk van Base evenwel niets. Mobiel internet in de lift Sinds 2013 gaat de netwerkkwaliteit voor mobiel internet er sterk op vooruit. Dat bleek nogmaals uit onze vergelijkende studie van vorig jaar rond de netwerkkwaliteit voor mobiel internet. Proximus is hierbij de koploper met een totaalscore van 87 %. De totaalscore is opgebouwd uit de geografische dekking, de gemiddelde surfsnelheden en de responstijd. Mobistar haalde een slechte score voor het aantal probleemloze verbindingen, maar scoorde het best wat de 4G-dekking betreft. Dat investeringen in een goed netwerk voor mobiel internet belangrijk zijn, staat natuurlijk buiten kijf. Heel wat (jonge) mensen hebben het traditionele bellen of sms en al achter zich gelaten en gebruiken hun smartphone eerst en vooral voor DE TIEN VOORDELIGSTE FORMULES PER GEBRUIKSPROFIEL OPERATOR en formule Occasionele gebruiker ( light -gebruik) Belminuten DOMMEL MOBILE Freedom / / / 8,625 100 CONTACT MOBILE Happy 10 100 onbeperkt 200 10 116 SCARLET Red + Extra Mobile 150 250 50 + 200 10 116 VOO MOBILE Toudoo 120 onbeperkt 500 12 139 MOBILE VIKINGS Mobile Vikings 10 ± 50 500 500 V 12,30 143 BASE B-9 120 onbeperkt 50 13,50 157 MOBISTAR Dolfijn 15 150 onbeperkt 1 000 15 174 TELENET King 150 10 000 1 000 15 174 PROXIMUS Smart+15 120 onbeperkt 1 000 15 174 JIM MOBILE Jim Postpaid 15 100 onbeperkt 1 000 15 174 Regelmatige gebruiker (matig gebruik) SCARLET Hot 500 500 500 18 100 TELENET King Supersize 300 20 000 2 000 20 111 CONTACT MOBILE Happy 20 250 onbeperkt 1 000 20 111 DOMMEL MOBILE Freedom / / / 22,17 123 MOBISTAR Dolfijn 20 150 onbeperkt 1 000 22,24 124 BASE B-25 360 onbeperkt 3 000 25 139 PROXIMUS Smart+25 300 onbeperkt 2 000 25 139 JIM MOBILE Jim Postpaid 20 175 onbeperkt 1 500 26,90 149 MOBILE VIKINGS Mobile Vikings 25 ± 200 3 000 3 000 V 28,40 158 CARREFOUR MOBILE Carrefour Mobile Maxxx 19 + data 500 MB Veelgebruiker (intensief gebruik) Sms Data (MB) Prepaid Prijs per maand Index 200 200 10 + 500 V 28,55 159 SCARLET Chili 1 000 1 000 1 000 28 100 BASE B-29 300 + gratis s avonds en in het weekend onbeperkt 1 000 31,49 112 VOO MOBILE Tatoo onbeperkt onbeperkt 2 000 32 114 ALDI TALK Aldi Talk + Forfait XXL onbeperkt onbeperkt 1 000 V 32 114 PROXIMUS Smart+35 300 + gratis naar Proximus onbeperkt 2 000 35 125 CARREFOUR MOBILE Unlimited 29 + Data 1 GB 3 000 3 000 / + 1 000 V 39 139 UNITED TELECOM U to All Unlimited 2 000 2 000 2 000 39 139 MOBISTAR Panter 45 onbeperkt onbeperkt 3 000 45 161 TELENET Kong 3 000 30 000 3 000 45 161 ALLO RTL Access 30 + Optie MAX (300 sms) + Data 10 (1 GB) 1 000 100 + 300 500 + 1 000 V 45 161 HOE LEEST U DE TABEL? Data Het aantal MB dat in de formule is inbegrepen. Als er een tweede cijfer staat, wijst dat op de bijkomende optie die nodig is om aan de minimaal gewenste hoeveelheid MB van het gebruiksprofiel in kwestie te geraken. Prepaid Bij sommige formules gaat het om een abonnement van onbeperkte duur, bij andere om een prepaid kaart. Prijs per maand De maandelijkse kosten (in ) van gesprekken, sms en en mobiel internet rekening houdend met het vooropgestelde profiel. Index De goedkoopste formule voor elk profiel krijgt index 100. Een formule met index 114 is dan bijvoorbeeld 14 % duurder dan de formule met index 100. juni 2015 598 Test-Aankoop 47
Onderzoek Toestel + abonnement: zelden interessant Mid-range 4G-smartphone + postpaid abonnement van 15 Neen! Scarlet Mobile Hot + een afzonderlijk gekochte smartphone is voordeliger. van het toestel betalen. 13 verschillende toestellen: aanbod steeds bepaald in functie van gekozen abonnement Koppelverkoop met het goedkoopste abonnement (Panter 20) valt voor een periode van 24 maanden goedkoper uit dan wanneer u het goedkoopste abonnement voor uw profiel zou combineren met de afzonderlijke aankoop van de smartphone. het abonnement binnen de van het toestel betalen. Opvallend bij Mobistar is dat de abonnementen in combinatie met een toestel verschillend zijn van die zonder toestel. 48 Test-Aankoop 598 juni 2015 ± 11 toestellen (vooral Apple iphones) Neen! U combineert beter het goedkoopste abonnement voor het gepaste profiel met een aparte aankoop van een iphone. van het toestel betalen. Grootste aanbod op de markt: 40 smartphones, zowel budget (bv. Sony) als high-end (bv. Apple) Slechts vijf van de 16 geanalyseerde formules. Een King-abonnement in combinatie met een smartphone doet u tot 36 op twaalf maanden besparen. van het toestel betalen. De enige met een contract van twaalf maanden. U hebt dus sneller uw vrijheid terug. 10 verschillende toestellen, waaronder 8 Apple iphones Geen enkele formule uit het koppelverkoopaanbod is financieel interessanter dan een combinatie van het goedkoopste abonnement voor het gepaste profiel met de afzonderlijke aankoop van een smartphone. het abonnement binnen de van het toestel betalen. Opvallend bij Proximus is dat de abonnementen in combinatie met een toestel verschillend zijn van die zonder toestel. NOG STEEDS DIE ROAMINGKOSTEN! Bellen, sms en of mobiel internetten in het buitenland is zeer kostelijk. Een totale afschaffing van de roamingkosten staat al een tijdje hoog op de agenda van de Europese Commissie, maar het voorstel wordt steeds uitgesteld. Heel wat mensen gebruiken hun mobiel toestel in het buitenland zelden of nooit, om een zware rekening door hoge roamingkosten te vermijden. Volgens ons staan die roamingkosten haaks op het principe van een eengemaakte markt zonder grenzen. De Europese Commissie wilde de roamingkosten ook al een tijdje volledig afschaffen. Het Europese Parlement stemde vorig jaar zelfs voor een afschaffing tegen eind 2015. Het voorstel voor een dergelijke eenmaking van de Europese telefoniemarkt werd door de Europese Raad echter van tafel geveegd, naar aanleiding van een nieuw Lets voorstel. Dat kwam er ten voordele van de operatoren, die hun vrees hadden geuit verliezen te zullen lijden, mochten er geen compensatiemechanismen worden gecreëerd. Daarop werd er beslist de volledige afschaffing van de roamingtarieven te verdagen naar 2018. Het nieuwe voorstel luidt dat Europeanen 5 MB per dag mogen roamen zonder extra kosten. Een beslissing over de goedkeuring hiervan was bij het ter perse gaan van dit nummer nog niet genomen. Wij zullen officieel reageren zodra hierover duidelijkheid bestaat. Toch betreuren wij nu al dat de Europese beleidsmakers op deze manier de ambitie om de roamingkosten af te schaffen, op de lange baan schuiven. Het belang van de telecomlobby krijgt weer voorrang op dat van de consumenten. Wij eisen dat minister van Telecommunicatie De Croo hiertegen reageert. Om hoge roamingkosten te vermijden, kunt u in afwachting eventueel kiezen voor een roamingbundel. Zo weet u vooraf hoeveel u betaalt en zijn er geen nare verrassingen achteraf. Base, Mobistar en Proximus bieden zowel mixbundels (een bepaald aantal belminuten, sms en en mobiel internet per gebruiksdag) als databundels (mobiel internet) aan.
mobiele-internettoepassingen. Er valt inderdaad een tendens vast te stellen van dalend sms-gebruik en mobiel bellen via het gewone netwerk. Mobiel internet wordt alsmaar populairder, onder meer door de opkomst van applicaties als Whatsapp, dat wereldwijd al 800 miljoen gebruikers telt, Viber, Facebook Messenger enz. Ook volgens de recentste cijfers van de Belgische telecomregulator BIPT, zijn sms en een beetje uit de mode aan het geraken. De groei van het aantal verstuurde sms en lag tussen 2010 en 2012 nog tussen de 12,50 % en 19,50 %. In 2013 daalde deze groei al tot minder dan 3 %. In het kaderstuk op blz. 46 vertellen we u voor dit profiel (ongeveer 1 uur bellen, 100 sms en en 2 000 MB mobiel internet per maand) welke de goedkoopste operatoren en formules zijn. Dit gezegd zijnde, België zit in deze evolutie nog niet even ver als de buurlanden. Vandaag gebruikt slechts zo n 45 % van de Belgen het mobiele internet, terwijl het Europese gemiddelde ligt op iets meer dan 53 %. Belgen surfen onderweg nog erg vaak via wifihotspots, die onder andere Proximus en Telenet voor hun klanten openstellen. Koppelverkoop: niet goedkoop Vele operatoren maken gebruik van koppelverkoop om klanten aan zich te binden en weg te houden van aantrekkelijke aanbiedingen bij andere operatoren. Het principe is simpel: u koopt een smartphone tegen een (erg) lage prijs en neemt tegelijk een abonnement bij de operator die dat toestel tegen die prijs aanbiedt. U ontvangt dus een korting op de aankoop van uw smartphone, maar gaat in ruil daarvoor een verbintenis aan van minimum twaalf maanden bij de operator. En natuurlijk mag u het abonnement in dat geval niet zelf kiezen, waardoor u uw persoonlijk gebruik van de smartphone helemaal niet kunt laten doorwegen. Vaak krijgt u de indruk dat u met zo n deal een slag slaat, want de prijs van de toestellen is vaak belachelijk laag in vergelijking met wat u er normaal voor moet neertellen. En toch vallen deze aanbiedingen bij de eindafrekening vaak ongunstiger uit dan wat die eerste indruk liet vermoeden. U verliest in de eerste plaats een groot deel van uw vrijheid, omdat u 12 tot 24 maanden vastzit aan het abonnement bij die operator. U kunt evenmin voordeel halen uit een goedkopere aanbieding van een andere operator zonder een vergoeding (de restwaarde van het toestel) te moeten In 80 % van de gevallen is koppelverkoop niet de voordeligste optie betalen voor het toestel. Maar bovenal blijkt dat de abonnementen die in zo n combinatie worden aangeboden, vaak helemaal niet op maat van de gebruiker zijn. In april 2015 hebben wij 51 aanbiedingen voor koppelverkoop van Base, Jim Mobile, Mobistar, Telenet en Proximus onderzocht. Uit onze analyses bleek dat in meer dan 80 % van de gevallen de aparte aankoop van een smartphone met een gepast abonnement (d.i. afgestemd op het profiel van de gebruiker) voordeliger uitviel. Een samenvatting van onze bevindingen per operator vindt u op de bladzijde hiernaast. Wij pleiten ervoor dat de kosteloze opzegging na zes maanden, zoals die al geldt voor telecomabonnementen, zou worden doorgetrokken naar de aanbiedingen in het kader van koppelverkoop. Dat zou dan betekenen dat de consument enkel nog de restwaarde van het toestel zou moeten betalen indien hij binnen de eerste zes maanden het combinatieaanbod opzegt. Zegt hij het na zes maanden op, dan moet hij voor het toestel niets meer betalen. Dat zou er onvermijdelijk toe leiden dat de kortingen en promoties realistischere proporties zouden aannemen. Data-abonnementen voor tablets en laptops Wij vergelijken sinds kort ook dataabonnementen, die specifiek bedoeld zijn om mobiel te surfen via uw tablet of laptop. Ook hier vertrekken we van verschillende gebruiksprofielen (regelmatig, veeleisend en intensief), met dien verstande dat een analyse voor de occasionele gebruiker hier weinig of geen zin heeft. Immers, niemand zal een apart data-abonnement nemen voor een verbruik dat onder de 500 MB ligt. Wij hebben ondertussen de Koopwijzer gsm-tarieven op onze website aangepast opdat u daar ook voor deze abonnementen een vergelijking kunt maken. Hier geven we in een notendop de voordeligste formules voor elk van de vermelde gebruiksprofielen. Gebruikers die af en toe nood hebben aan mobiel internet op hun tablet of laptop om mails te versturen, mobiele apps te gebruiken en soms muziek of video te streamen, vinden bij Telenet het voordeligste aanbod (King Surf voor 5 per maand), gevolgd door Aldi Talk Data L (prepaid) voor 8 per maand. Bij die laatste is het downloadvolume wel dubbel zo groot als bij Telenet (1 000 MB vs. 500 MB). Gaat u bij Telenet 100 MB over dat forfait, dan betaalt u trouwens een fors supplement ( 300). Voor veelgebruikers (zij gebruiken bovendien constant sociale media en skypen vaak; maximaal 1 000 MB downloadvolume) blijft Aldi Talk Data L (prepaid) de nummer één. Hier staan Base Internet Anywhere 10 en Telenet Kong Surf op de tweede plaats. Beide kosten 10 per maand. De echt intensieve gebruikers, die voortdurend met het internet verbonden willen zijn (2 000 MB downloadvolume), vinden in Telenet Kong Surf de voordeligste formule ( 10 per maand). Mobile Vikings Data Only abonnement is 2 duurder per maand. Aldi Talk is niet langer interessant voor dit profiel. Zal er nog concurrentie zijn? Een terechte vraag, nu we weten dat vanaf 2017 het contract van Telenet met Mobistar afloopt en die eerste volop over een eigen netwerk zal beschikken, indien de fusie wordt goedgekeurd door de mededingingsautoriteiten. Met de overname van Base verdwijnt dan een speler van de markt die de voorbije jaren meer dan eens de prijzen drukte. En welk lot wacht de virtuele operatoren? Ook zij slaagden erin de markt te doen bewegen door lagere prijzen te hanteren. De resultaten van onze tariefvergelijkingen bewijzen dit ook nu. Bij elk gebruiksprofiel voeren de virtuele operatoren de forcing door en dwingen ze de netwerkoperatoren tot een inhaalbeweging. NU OOK DATA-ABONNEMENTEN ONLINE TE VERGELIJKEN Met onze Koopwijzer gsm-tarieven gaat u op zoek naar de formule die in uw geval het voordeligst is. Wij bieden daar nu ook de mogelijkheid enkel data-abonnementen te vergelijken. Die zijn geschikt voor op uw tablet of laptop en maken dat u voortdurend verbonden kunt zijn met het internet. /vergelijkgsmtarief juni 2015 598 Test-Aankoop 49