Les 4 Een eerste kennismaking met Peru VAKKEN Economie, Aardrijkskunde, Godsdienst, Natuurwetenschappen, Geschiedenis, Handel, PAV, Humane wetenschappen DOELSTELLINGEN EN EINDTERMEN De leerlingen moeten in groep samenwerken om samen tot de beste oplossing te komen [brengen belangrijke elementen van communicatief handelen in praktijk (1), engageren zich spontaan (10), zijn bereid zich aan te passen aan wisselende eisen en omstandigheden (9), dragen actief bij tot het realiseren van gemeenschappelijke doelen (19)] De leerlingen schaven hun algemene kennis bij [gaan alert om met media (14)] METHODIEK Klasspel Algemene cultuurles o Geloof o Machu Picchu o Fauna & Flora o Leven in Peru o Eten en drinken o Muziek o Materiaal Peru
LESVERLOOP KLASSPEL (20 MINUTEN) Deel de leerlingen op in groepen van 4 à 5 personen. Geef elke groep de genummerde foto s (zie bijlage klasspel foto s ) en de wereldkaart (zie bijlage klasspel wereldkaart ). Opdracht: Schrijf het nummer van de foto met de naam van het gebouw/natuurelement/geloof erbij in het juiste werelddeel. De afbeeldingen 1-8 zijn bekende monumenten. Plaats hierbij het nummer, juiste naam van het monument in het juiste werelddeel. De afbeeldingen 9-15 zijn natuurelementen. Benoem deze en plaats in het juiste werelddeel. De afbeeldingen 16-20 zijn gelinkt aan godsdienst. Plaats de nummers van die foto s in het werelddeel waar die religie het meest wordt uitgeoefend en noteer ook de juiste godsdienst erbij. Architectuur 1. Peru Machu Picchu Zuid-Amerika 2. Sydney Opera House Oceanië 3. Dubai Burj Al Arab Azië 4. China Birds nest Azië 5. Frankrijk Mont-Saint-Michel Europa 6. New York Empire State Building Noord-Amerika 7. Egypte Pyramiden Afrika 8. Italië Colosseum Europa Natuur 9. Peru Amazonewoud Zuid-Amerika 10. Nepal Mount Everest Azië 11. Australië Ayers Rock Oceanië 12. China Chinse muur Azië 13. Antarctica Princess Elizabeth Antarctica 14. Verenigde Staten Grand Canyon Noord-Amerika 15. Londen Stonehenge Europa Godsdienst In welk werelddeel komt deze godsdienst het meest voor? 16. Katholicisme Foto Zuid-Amerika
17. Boeddhisme Boeddhabeeld Azië 18. Islam Moskee Afrika 19. Hindoeisme Symbool Noord-Amerika 20. Jodendom De Menora Europa Leg de link naar het vervolg van de les en verduidelijk de foto s in Zuid-Amerika. ALGEMENE CULTUURLES (30 MIN.) Geloof Het Katholieke geloof staat, naast de familie, op nummer één voor de gemiddelde Peruaan. In alle kleine dorpjes, ook in de Amazone heb je wel een of andere katholieke kerk. Latijns)- Amerika is hét continent bij uitstek waar het Katholicisme nog heel erg speelt. De mensen zijn enorm gelovig en ook vaak bijgelovig. In het klasspel zag je een foto van een kerk in het Amazonewoud. Ze kunnen verschillende vormen aannemen, de nieuwe kerken hebben vaak iets kitscherig. De foto is genomen in het Amazonewoud in Ecuador, maar in Peru is het gelijkaardig. In het katholicisme in Latijns-Amerika merk je heel veel sporen van het lokale geloof. Vaak ontstond er een mix. Bijvoorbeeld in de bergen heb je de santos (heiligen), die zijn aangepast aan de lokale bevolking. Zo zie je afbeeldingen van heiligen met lokale
klederdracht, bruin van kleur etc. Men zegt dat er in Zuid Amerika zo veel heiligen zijn omdat er vóór het Katholicisme heel veel verschillende (natuur)goden bestonden. Die hebben ze dan omgezet naar Katholieke heiligen. De Peruanen hechten veel belang aan de bevrijdingstheologie. Hierbij staat de bevrijding van de zonde centraal. In de ogen van de bevrijdingstheologen is "zonde" in de westerse benadering gericht op het handelen van de individuele gelovige (het vergeven van individuele zonden als de leugen, seksuele misdraging, oplichterij, overspel, moord), terwijl het begrip "zonde" volgens de bevrijdingstheologen veeleer te vinden is in sociale onderdrukking, slavernij, ongelijkheid, economische onrechtvaardigheid,... Machu Picchu Machu Picchu is een oude Incastad in de buurt van de stad Cuzco in Peru. Omdat de Spanjaarden bij de verovering van Zuid-Amerika deze stad niet hebben gevonden, is ze gespaard gebleven en is er nog veel van de Inca-beschaving te vinden. Machu Picchu ligt op een afgelegen plek hoog in de bergen, de oude Inca`s moesten een paar dagen over een steil pad lopen om er te komen. Machu Picchu bestaat uit een plein, een woongedeelte, een kazerne en tempels, onder andere voor de zonne- en de maangodin. De stad die in een bergwand is uitgehakt, beslaat een gebied van ongeveer 13 vierkante kilometer en dateert van de 15 e eeuw. Fauna & Flora Door de vele verschillende klimaten en diverse geografische elementen is Peru rijk aan fauna en flora. Het meest bekende dier van Peru is de lama. Dit dier komt vooral voor in het Andesgebergte en werd al in de tijd van de inca s als transportmiddel gebruikt. Naast de lama komt ook de alpaca op de hoogvlakten van de Andes voor. De alpaca is familie van de lama, maar haar wol is veel zachter. Van deze wol maken de mensen in de hooglanden het liefst hun kleurige geweven kleden. Naast de lama is Peru erg trots op de condor. De condor is met zijn spanwijdte van ca. 3,0 m een van de grootste vogels. Ze kunnen een gewicht krijgen van wel 15 kg. De condor komt overal in de Andes voor. In de Colca Canyon is een aparte uitkijkplek, waar de condor het meest te zien is. De kust van Peru is vol van zeedieren en zeeplanten. Dit is goed te zien op de Ballestas eilanden, te vergelijken met de Galapagoseilanden van Ecuador. Op deze eilanden kun je onder meer zeeleeuwen, bruine zeemeeuwen (die alleen in dit gebied voorkomen) en Peruaanse pelikanen vinden. Het regenwoud in Peru is iets unieks. De diersoorten die hier leven vormen 70% van alle diersoorten wereldwijd! Het regenwoud bevat flora en fauna die nergens te vinden is. Van unieke aapsoorten, boomkikkers en rupsen tot aan kleurrijke papegaaien en toucanen. Leven in Peru De Peruaan 'moet roeien met de riemen die hij heeft' en heeft niet veel te besteden. Maaltijden bestaan dan ook uit ingrediënten die ze zelf kunnen verbouwen of goedkoop zijn.
De Peruaan is erg trots op zijn land en op wat hij bezit, vaak is dat niet veel, maar ze blijven optimistisch. Delen doen ze graag, deuren staan altijd open en iedereen mag mee-eten. Families wonen meestal met z'n allen bij elkaar en delen een klein huis. Oudere kinderen zorgen voor de kleintjes omdat de ouders vaak zorgen voor brood op de plank. Daarnaast zijn er veel mensen die hun zelfgemaakte souvenirs proberen te verkopen en dit uitstallen op straat of bij toeristische attracties. Van oudsher is de Peruaanse economie sterk afhankelijk van de uitvoer van producten van landbouw, mijnbouw en visserij. De belangrijkste exportproducten zijn koper, zilver, suiker, vis en vismeel, koffie, katoen, coca en sinds enige jaren aardolie. De informele sector is bijzonder groot in Peru, vooral veroorzaakt door de hoge werkloosheid. Men werkt dan bijvoorbeeld als straatverkoper of schoenpoetser. Velen kunnen hierdoor wel overleven, maar veel zekerheid bouwen de Peruanen er niet mee op. Eten & drinken Peru is een land met een grote variëteit in eten en drinken. Elke regio in Peru heeft haar eigen gerechten en haar eigen smaken.. Ze houden van kruiden en specerijen. Voor ons zal een gerecht als snel te zout of pittig zijn. Ook van zoet houden ze erg. Limonades en drankjes worden vaak nog wat zoeter gemaakt met een paar scheppen suiker. De Peruanen eten zoals ons 3 keer per dag. Ze ontbijten (desayuno) tussen 7u en 9u, boeren staan vaak vroeger op en ontbijten ook vroeger. Voor vele Peruanen is het een simpel ontbijt met brood en boter (met ham of jam) en havermeel. Boeren eten s ochtends wel vaker een stevige warme maaltijd. Daarbij drinken ze koffie, fruitsap of thee, of een beker havermout. Het middagmaal (almuerzo) wordt gegeten tussen 12u en 13 u en is vaak zeer uitgebreid en langdurig. Ze beginnen meestal met een voorgerecht om dan het hoofdgerecht en daarna het dessert te eten. In sommige delen van het land wordt er na de almuerzo een siesta gehouden. Het meest geserveerde bestanddeel van de almuerzo is rijst, aardappelen en friet worden meestal als bijgerecht geserveerd. Tijdens de almuerzo zijn vele winkels gesloten. Het avondmaal (cena) wordt gehouden tussen 20u en 22u. Dan eten ze brood met kaas, ham, eieren of olijven. Maar dit is niet altijd zo want wat Peruanen eten, hangt sterk af van de regio waar ze wonen. Het bekendste niet-alcoholisch drankje in ongetwijfeld de Inca Kola: een felgeel, populair en uiterst zoet drankje. Qua alcoholische drank is de Pisco sauer bekend.
Enkele vaak voorkomende producten van Peru zijn: Aardappel: Wat is er zo bijzonder aan een aardappel? Peru kent simpelweg 184 verschillende soorten! De aardappel komt oorspronkelijk uit Peru en wordt nu overal in de wereld gegeten. Papa amarilla en papa huayro zijn een paar namen van de vele die u tegen zult komen. Gevriesdroogde aardappelen gebruiken ze vaak in hun gerechten, dit zijn aardappelen die een proces hebben doorlopen zodat ze lang houdbaar zijn. Koffie: In het Peruaans regenwoud zijn er veel koffieplantages, koffie is dan ook één van de belangrijkste exportproducten. Peru is de grootste exporteur van biologische koffie. Over koffie leer je meer in les 1. Maïs en pepers vind je ook in vele varianten, zelfs in alle vormen, kleuren en geuren. Muziek De muziek van Peru is een samenhang van geluiden en stijlen gebaseerd op Peruaanse, Spaanse en Afrikaanse roots. De invloed van de muziek vanuit de Andes is vooral te horen aan de blaasinstrumenten en de opbouw van de melodieën, terwijl de Afrikaanse invloeden vooral te horen zijn aan het ritme en de slaginstrumenten. Het nationale snaarinstrument, namelijk de charango domineert de Peruaanse muziek. Het is een 5-snarig instrument dat lijkt op een kleine gitaar. Andere snaarinstrumenten in Peru zijn de gitaar, de banduria, de harp en de viool. Typische blaasinstrumenten zijn
verschillende types van panfluiten en fluiten. Maar ook slaginstrumenten worden er vaak bespeeld, de belangrijkste is de cajón. Het is een handtrommel met een slagvlak van hout en is Peruaans van oorsprong. BIJLAGEN 1. Klasspel foto s 2. Klasspel wereldkaart