ECABO Kans op werk en kans op stage binnen de economisch-administratieve, ICT- en veiligheidsberoepen Dit document vormt een korte samenvatting van de belangrijkste bevindingen uit de Monitor arbeidsmarkt en beroepsonderwijs 2012-2017 van ECABO, waarbij de arbeidsmarkt- en stageperspectieven van leerlingen binnen het ECABO-domein 1 centraal staan. De perspectieven worden gepresenteerd voor de actuele kwalificaties, op landelijk niveau en het niveau van de zes voormalige UWV-districten. De arbeidsmarktperspectieven hebben betrekking op de periode 2013-2017 en de stageperspectieven op het schooljaar 2012-2013. Arbeidsmarkt Prognose werkgelegenheidsontwikkeling In 2012 zijn er binnen het ECABO-domein op mbo-niveau bijna 1,2 miljoen arbeidsplaatsen 2. In de periode 2013-2017 is de verwachte gemiddelde jaarlijkse groei van de werkgelegenheid binnen het ECABO-domein (0,2%) iets kleiner dan die van de totale werkgelegenheid in Nederland (0,4%). Bij de richtingen Commercieel (0,4%), Secretarieel (0,3%) en Financieel-administratief (0,3%), wordt een werkgelegenheidstoename verwacht. Voor de richtingen Juridisch (-0,4%), Bank- en verzekeringswezen (-0,3%) en ICT en Media (-0,3%), wordt echter een afname van de werkgelegenheid verwacht. Prognose vacatureontwikkeling In 2012 zijn er binnen het ECABO-domein op mbo-niveau circa 96.500 vacatures ontstaan 3. Naar verwachting stijgt het aantal vacatures in de periode 2013-2017 met gemiddeld 5,5% per jaar tot 126.000 in 2017. In totaal stijgt het aantal vacatures in Nederland met gemiddeld 6,1% per jaar. Voor de richting Commercieel wordt relatief de grootste vacaturegroei verwacht, met gemiddeld 6,1% per jaar, gevolgd door de richtingen ICT en Media (5,6%), Juridisch (5,5%), en Financieeladministratief (5,5%). De verwachte groei voor de richting Bank- en verzekeringswezen (5,0%) en Secretarieel (4,5%) is wat kleiner. Arbeidsmarktperspectieven landelijk Het ECABO-domein kan worden ingedeeld in drie segmenten: economisch-administratief, ICT en veiligheid. De kans op werk in het verlengde van de gevolgde opleiding is binnen de economischadministratieve kwalificatierichtingen over het algemeen (ruim) voldoende tot goed. De perspectieven voor de niveau 3 en 4 opleidingen zijn doorgaans gunstiger dan voor opleidingen op niveau 1 en 2. Uitzondering vormen de Directiesecretaresse/managementassistent, Assistent communicatiemedewerker, en Medewerker evenementenorganisatie (allen niveau 4), waarvoor het aanbod vanuit het onderwijs naar verwachting groter zal zijn dan de vraag op de arbeidsmarkt. Binnen de economisch-administratieve richtingen gelden de beste perspectieven voor Assistent accountant (4), Salarisadministrateur (4), Commercieel medewerker bank- en verzekeringswezen (4), Commercieel medewerker binnendienst (3), en Contactcenter medewerker (3). Binnen de kwalificatierichting ICT en Media gelden de gunstigste vooruitzichten voor de Applicatieontwikkelaar (4), terwijl de perspectieven voor Netwerkbeheerder (4) met matig worden getypeerd. De verwachte kans op een baan in het verlengde van de ICT-opleidingen op niveau 2 en 3 en Particulier digitaal onderzoeker (4), is gering: het aanbod van mbo ers vanuit deze opleidingen overtreft de vraag vanuit werkgevers. Binnen de kwalificatierichting Orde en veiligheid zijn de vooruitzichten overwegend voldoende. De opleidingen binnen het domein Defensie springen er gunstig uit. De ruim voldoende kans op werk voor 1 Het ECABO-domein bestaat uit de economisch-administratieve, ICT- en veiligheidsberoepen, die ECABO behartigt. 2 Exclusief Orde en veiligheid en Informatiedienstverlening. 3 Exclusief Orde en veiligheid en Informatiedienstverlening.
de Coördinator beveiliging in geldt alléén voor de juiste kandidaten met ervaring binnen de beveiliging. Binnen het domein Toezicht en veiligheid zijn de perspectieven op werk in het verlengde van de gevolgde opleiding gering tot matig. Voor een aantal kwalificaties verschillen de landelijke arbeidsmarktperspectieven sterk 4 met die van de vorige prognose. Voor de Assistent accountant (4) zijn de perspectieven gunstiger en voor de Netwerkbeheerder (4) zijn ze minder gunstig ten opzichte van vorig jaar. Kans op werk binnen de economisch-administratieve, ICT- en veiligheidsberoepen, 2013-2017 5 Crebo-nr. Kwalificatie NL Noord Oost Secretarieel Bron: Etil - Arbeidsmarkt ECABO-domein 2012-2017, en ECABO, 2013. 95391 Directiesecretaresse/managementassistent (4) - - - - =/- - - 95380 Secretaresse (3) = = = = + = = 90473 Telefonist/receptionist (2) =/+ =/+ =/+ =/+ =/+ =/+ =/+ 90472 Secretarieel medewerker (2) =/- =/- =/- =/- =/- =/- =/- Financieel-administratief 93211 Assistent accountant (4) + + + + =/+ =/+ + 93212 Bedrijfsadministrateur (4) = = = =/- = = = 93213 Salarisadministrateur (4) + + + + + + + 93200 Financieel administratief medewerker (3) =/+ + =/+ = =/+ =/+ =/+ 90471 Bedrijfsadministratief medewerker (2) =/- = = =/- =/- = = Commercieel 90531 Assistent communicatiemedewerker (4) - - - - - - - 90532 Marketing medewerker (4) =/- =/- =/- =/- =/- =/- =/- 90534 Medewerker evenementenorganisatie (4) - - - - - - - 93860 Contactcenter teamleider (4) =/+ =/+ =/+ =/+ =/+ =/+ =/+ 93801 Junior accountmanager (4) =/+ =/+ =/+ =/+ =/+ =/+ =/+ 90111 Commercieel medewerker binnendienst (3) + + + + + + + 90114 Contactcenter medewerker (3) + + + + + + + Banken, verzekeraars en financiële intermediairs 90500 Commercieel medewerker bank- en verzekeringswezen (4) + + + + + + =/+ ICT en Media 95311 Applicatie ontwikkelaar (4) =/+ = =/+ + =/+ + + 95323 Netwerkbeheerder (4) =/- - - =/- =/+ = = 95321 ICT-beheerder (4) = = =/- =/+ = = =/- 92200 Particulier digitaal onderzoeker (4) - * * - * - * 95070 Medewerker beheer ICT (3) - - - - - - - 95060 Medewerker ICT (2) - - - - - - - Informatiedienstverlening 90522 Bibliotheekmedewerker (4) = = = = = = = 90523 Informatiebeheerder (4) = = = = = = = Juridisch 94900 Medewerker personeel en arbeid (4) =/+ =/+ =/+ =/+ =/+ =/+ =/+ 94910 Medewerker sociale zekerheid (4) = =/- = = =/+ = = 94891 Juridisch medewerker zakelijke dienstverlening (4) =/- =/- =/- =/- =/- =/- = 94892 Juridisch medewerker openbaar bestuur (4) =/- =/+ - - - = - Orde en veiligheid 90550 Coördinator beveiliging (3) = =/- =/- = =/+ = = 94810 Handhaver toezicht en veiligheid (3) = - =/- = = = =/- 95090 Aankomend onderofficier veiligheid en vakmanschap (3) =/+ =/+ =/+ =/+ =/+ =/+ =/+ 94850 Beveiliger (2) = = = = = = = 95080 Aankomend medewerker veiligheid en vakmanschap (2) =/+ =/+ =/+ =/+ =/+ =/+ =/+ 93280 Medewerker toezicht en veiligheid (2) - - =/- =/- =/- =/- =/- 93270 Assistent toezicht en veiligheid (1) - * * - - - - 4 Positieve of negatieve afwijking van meer dan één categorie, bv. + t.o.v. = of =/- t.o.v. =/+. 5 Voor de legenda zie bladzijde 5. 2
Arbeidsmarktperspectieven regionaal De regionale arbeidsmarktperspectieven wijken niet sterk af van het landelijke beeld. Een aantal kwalificaties kent een iets grotere regionale variatie in de verwachte kans op een baan. Dat geldt met name voor de Netwerkbeheerder (4), Juridisch medewerker openbaar bestuur (4), en Handhaver toezicht en veiligheid (3). De regionale perspectieven verschillen in een aantal gevallen sterk met die van vorig jaar. Wat daar uitspringt zijn de gunstigere perspectieven voor Assistent accountant (4) en de ongunstigere perspectieven voor Netwerkbeheerder (4), in de helft van de regio s. Beroepspraktijkvorming Trends Het aanbod van leerplaatsen staat nog steeds onder druk door de economische teruggang, reorganisaties en bezuinigingen. Leerbedrijven stellen steeds hogere eisen en geven daarom doorgaans de voorkeur aan stagiairs van de hogere niveaus, ook wanneer de werkzaamheden geschikt zijn voor de lagere niveaus. Op de lagere niveaus verdwijnen daarnaast werkzaamheden vanwege automatisering. Er is bij enkele opleidingen op niveau 4 sprake van verdringing door hbo ers. Op de lagere niveaus is sprake van een relatief grote groep leerlingen die specifieke aandacht nodig heeft of te kampen heeft met motivatie- of gedragsproblemen. Het plaatsen van deze leerlingen is vaak maatwerk. Bij de populaire opleidingen is sprake van een grote vraag naar leerplaatsen vanuit de opleidingsinstellingen. Als die vraag in de regio onderling niet goed wordt afgestemd leidt dit tot een overbelasting van de stagemarkt. Stageperspectieven landelijk Op landelijk niveau zijn de vooruitzichten op een stageplaats voor het grootste deel van de ECABOkwalificaties voldoende tot ruim voldoende. Dat geldt niet voor de Bedrijfsadministratief medewerker (2), Particulier digitaal onderzoeker (4), Medewerker ICT (2), Coördinator beveiliging (3), en Assistent toezicht en veiligheid (1). Voor deze kwalificaties zijn er meer leerlingen dan er stagemogelijkheden zijn. Daarnaast blijft er een aantal opleidingen qua perspectief wat achter bij de rest, namelijk Telefonist/receptionist (2), Secretarieel medewerker (2), Medewerker beheer ICT (3), en de niveau 4 opleidingen Assistent accountant, Medewerker evenementenorganisatie, Contactcenter teamleider, Bibliotheekmedewerker, Medewerker sociale zekerheid, en Juridisch medewerker openbaar bestuur. Ten opzichte van de prognose van vorig jaar zijn er geen grote verschillen. Er is over het algemeen sprake van iets minder gunstige perspectieven. Stageperspectieven regionaal De verwachte regionale kans op een stageplaats wijkt op een beperkt aantal punten sterk af van het landelijke beeld. In het Noorden wijken de perspectieven voor de Assistent communicatiemedewerker (4) in negatieve zin en voor de Medewerker toezicht en veiligheid (2) in positieve zin af van het landelijk gemiddelde. In het en geldt een positiever beeld voor de Junior accountmanager (4) en in het en voor de Medewerker sociale zekerheid (4) en Coördinator beveiliging (3). De regionale perspectieven verschillen niet sterk met die van vorig jaar. In het Noorden is de verwachting voor de Handhaver toezicht en veiligheid (3) naar beneden bijgesteld en in het Oosten die van de Medewerker toezicht en veiligheid (2). In het en geldt dat voor de Contactcenter medewerker (3) en in het en voor de ICT-beheerder (4) en Juridisch medewerker zakelijke dienstverlening (4). In het en gelden daarentegen gunstigere verwachtingen ten opzichte van vorig jaar voor de Applicatieontwikkelaar (4). 3
Kans op stage binnen de economisch-administratieve, ICT- en veiligheidsberoepen, 2012-2013 Crebo-nr. Kwalificatie NL Noord Oost Secretarieel Bron: ECABO, 2013. 95391 Directiesecretaresse/managementassistent (4) + =/+ + + + + + 95380 Secretaresse (3) =/+ =/+ =/+ =/+ + =/+ + 90473 Telefonist/receptionist (2) =/- - =/- =/- =/- = = 90472 Secretarieel medewerker (2) =/- =/- =/- = =/- =/- = Financieel-administratief 93211 Assistent accountant (4) =/- =/- =/- = = =/- - 93212 Bedrijfsadministrateur (4) = =/- = = = = =/- 93213 Salarisadministrateur (4) = X =/- = = = = 93200 Financieel administratief medewerker (3) =/- - =/- =/- =/- =/- =/- 90471 Bedrijfsadministratief medewerker (2) - - - =/- - - =/- Commercieel 90531 Assistent communicatiemedewerker (4) = - = = = = = 90532 Marketing medewerker (4) = = = =/+ = = = 90534 Medewerker evenementenorganisatie (4) =/- =/- =/- = - = = 93860 Contactcenter teamleider (4) =/- =/- X =/- =/- - X 93801 Junior accountmanager (4) = =/- =/+ =/+ =/- + = 90111 Commercieel medewerker binnendienst (3) =/+ = =/+ = =/+ + = 90114 Contactcenter medewerker (3) = = =/+ = = =/- X Banken, verzekeraars en financiële intermediairs 90500 Commercieel medewerker bank- en verzekeringswezen (4) = = =/+ =/- = =/- = ICT en Media 95311 Applicatie ontwikkelaar (4) =/+ =/+ + =/+ = =/+ =/+ 95323 Netwerkbeheerder (4) =/+ = =/+ =/+ =/+ =/+ =/+ 95321 ICT-beheerder (4) = = =/+ =/+ = = = 92200 Particulier digitaal onderzoeker (4) - - - - - - - 95070 Medewerker beheer ICT (3) =/- =/- =/- =/- =/- = = 95060 Medewerker ICT (2) - - - - - - - Informatiedienstverlening 90522 Bibliotheekmedewerker (4) = =/- = = X X X 90523 Informatiebeheerder (4) = = = = X X X Juridisch 94900 Medewerker personeel en arbeid (4) =/+ =/+ + =/+ + =/+ + 94910 Medewerker sociale zekerheid (4) - =/- - - =/- - = 94891 Juridisch medewerker zakelijke dienstverlening (4) =/- =/- - = =/- =/- - 94892 Juridisch medewerker openbaar bestuur (4) =/- - - - =/- =/- =/- Orde en veiligheid 90550 Coördinator beveiliging (3) - =/- - - - - = 94810 Handhaver toezicht en veiligheid (3) =/- - =/- = = = =/- 95090 Aankomend onderofficier veiligheid en vakmanschap (3) = = = = =/+ = = 94850 Beveiliger (2) = = = = =/- = =/- 95080 Aankomend medewerker veiligheid en vakmanschap (2) = = = = = = = 93280 Medewerker toezicht en veiligheid (2) =/- =/+ =/- =/- = =/- =/- 93270 Assistent toezicht en veiligheid (1) - X X - - - - 4
Legenda Kans op werk De tekens zijn indicatief voor de kans dat alle werkzoekende gediplomeerden een passende arbeidsplaats vinden in het verlengde van de betreffende opleiding, in de periode 2013-2017. + goed =/+ ruim voldoende = voldoende =/- matig - gering (dreigend tekort) * niet beschikbaar vanwege geringe aantallen Kans op stage De tekens zijn indicatief voor de verwachte mate waarin in schooljaar 2012-2013 met het reguliere aanbod van leerplaatsen bij erkende leerbedrijven in de vraag vanuit het onderwijs kan worden voorzien. + goed =/+ ruim voldoende = voldoende =/- matig - gering (dreigend tekort) X niet van toepassing Regio indeling 6 UWV-district Noord Oost Arbeidsmarktregio Groningen Friesland Drenthe IJsselvechtstreek Twente Stedendriehoek Achterhoek Midden-Gelderland Zuid-Gelderland Rivierenland Oost-Utrecht Midden-Utrecht Gooi- en Vechtstreek Flevoland Holland Rijnland Haaglanden Midden-Holland Noord-Holland Noord Zuid-Kennemerland Zaanstreek/Waterland Groot Amsterdam Drechtsteden Rijnmond Zeeland West-Brabant Midden-Brabant Noordoost-Brabant -Brabant Noord- en Midden-Limburg Zuid-Limburg Kijk op ecabo.nl / arbeidsmarkt voor meer arbeidsmarktinformatie: landelijk, regionaal en sectoraal. 6 Bij enkele arbeidsmarktregio s is sprake van overlap: ze zijn o.b.v. aandeel in postcodes gekoppeld aan een district. 5