1 Inleiding Ik wil het vandaag met jullie hebben over Barnabas. En ik zal uitleggen waarom. Dat kwam door de titel van de studie die deze week aan de beurt is uit het boekje Leven door de Geest. De titel van die les luidt namelijk: de Geest die ons vervult. En toen ik dat las moest ik direct aan Barnabas denken. In Handelingen 11:24 staat over hem: Hij was een voortreffelijk en diepgelovig man, die vervuld was van de heilige Geest. Dat roept twee vragen 1. Hoe is hij vervuld geraakt met de Heilige Geest? 2. Hoe was dat merkbaar in zijn leven? Met daarbij ook de vraag: hoe is dat bij ons en bij mij? Wellicht is Barnabas voor jullie en wat minder bekende figuur, maar hij speelt toch een belangrijke rol in het boek Handelingen. Dat Bijbelboek is geschreven door Lukas en hij noemt Barnabas even vaak als Petrus in zijn evangelie. Dus dat geeft wel aan dat Barnabas een belangrijke rol speelt in Handelingen. Hij is denk ik nog het meest bekend omdat hij Paulus vergezelde op zijn eerste zendingsreis. De Geest die overtuigt Voor de eerste maal komen we hem tegen in de christelijke gemeente in Jeruzalem. Hij is dus ongetwijfeld één van de mensen geweest die Christus hebben aangenomen bij de uitstorting van de Heilige Geest. Op die pinksterdag komen in Jeruzalem drie duizend mensen tot bekering. Diep geraakt door de preek van Petrus. Ik weet niet of jullie die preek weleens gelezen hebben. Maar als jullie dat gedaan hebben dan is jullie wel opgevallen dat het een heel confronterende preek is geweest. Ik geef hier het slot. Handelingen 2:36: Laat het hele volk van Israël er daarom zeker van zijn dat Jezus, die u gekruisigd hebt, door God tot Heer en Messias is aangesteld. Jezus is gekomen als Redder en Verlosser. Maar door jullie is Hij aan het kruis gestorven. Dat is wel een heel ingrijpende boodschap. Jullie zijn verantwoordelijk voor de dood van Christus, toen twee maanden geleden. En ik dacht: gelukkig heb ik daar niets mee te maken. Dat gold voor de mensen toen, die waren erbij. Maar toen schoten mij een paar regels uit een gezang te binnen: Gezang 43 (bundel 1938) Is dat, is dat mijn Koning? In vers 2 komen de volgende regels voor: Ja, ik kost Hem die slagen, die smarten en die hoon; ik doe dat kleed Hem dragen, dat riet, die doornenkroon. Dus Christus is niet alleen vóór mij gestorven. Maar Hij heeft ook dóór mij aan het kruis gehangen. Dat is de diepe ernst van Goede Vrijdag. Ook wij zijn medeschuldig aan zijn kruisdood door onze zonden. Dan kun je ineens heel diep geraakt worden door de liefde van Christus.
2 En dat gebeurt ook op die pinksterdag. Ook Barnabas moet door die woorden diep in zijn hart getroffen zijn: Hand. 2:37 en 38 Toen ze dit hoorden, waren ze diep getroffen en vroegen aan Petrus en de andere apostelen: Wat moeten we doen, broeders? Petrus antwoordde: Keer u af van uw huidige leven. Met andere woorden: Bekeer u. Geloof in Christus en in zijn verlossend werk en zijn bevrijdende macht. Daar begint alles mee: met onze bekering. Met de keuze voor Christus. Misschien door een preek, of door een alpha-cursus. En op die ene dag bekeerden zich 3000 mensen. Hoe kan dat? Hoe kunnen die woorden zoveel indruk maken? Omdat de Geest die woorden gebruikte om mensen tot geloof te brengen. Zoals Jezus dat ook beloofd had. Johannes 16:8: En als Hij (de Heilige Geest) komt, zal Hij de wereld overtuigen van zonde, omdat zij in Mij niet geloven. Het is de Heilige Geest die ons er dus van overtuigt dat we niet buiten Christus kunnen. De Geest overtuigt ons dat we in Hem moeten geloven, willen we behouden worden. Ik sprak eens iemand die zei: je kunt praten wat je wilt, maar je zult mij nooit van het geloof kunnen overtuigen. Daar kon ik het alleen maar mee eens zijn. Want het is de Geest die overtuigt. Hieronder zien we een plaatje van de werkplaats van de Heilige Geest. Een samenkomst van Traject24. Het lijkt wel erg op het plaatje van Petrus die zijn toespraak houdt. Maar hier is de opvolger van Petrus aan het woord en dan bedoel ik niet de paus, maar in dit geval Hans Eschbach. Ook in onze samenkomsten is de Geest nog steeds actief. De Geest geeft kracht aan de woorden die gesproken worden. Zodat we nog steeds geraakt kunnen worden door wat er gezegd wordt. De Geest die ons vervult En dan zegt Petrus er nog iets bij: Laat u dopen onder aanroeping van Jezus Christus om vergeving te krijgen voor uw zonden. Dan zal de heilige Geest u geschonken worden. Dus eerst de doop als teken dat je nu voor rekening van Christus leeft en vervolgens de belofte dat de Heilige Geest ook in ons hart zal komen wonen. Hoe is die belofte werkelijkheid geworden? Hoe is Barnabas vervuld met de Geest en hoe zijn al die 2999 andere mensen vol geraakt van de Heilige Geest? En hoe kunnen wij vervuld worden met de Heilige Geest? Dat kan alleen door erom te vragen. De Heilige Geest komt op gebed. Toen de Geest werd uitgestort met Pinksteren, wat deden de discipelen toen? Ze waren aan het bidden om de Heilige Geest. De Geest werd dus uitgestort tijdens een gebedssamenkomst. En dat geldt ook voor de vervulling met de Heilige Geest. De Heilige Geest kan ons alleen vervullen, als we de deur van ons hart openzetten. Maar dan zal de Geest ook binnenkomen. En van daaruit zal de Geest ons leven ook gaan beïnvloeden.
3 Ons denken, onze instelling, onze verhouding tot God en tot onze naaste. Als we tot geloof komen dan accepteert God ons zoals we zijn, maar Hij laat ons niet zoals we zijn. De vrucht van de Geest De apostel Paulus spreekt in Galaten 5 dan ook over de vrucht van de Geest. En hij noemt dan negen aspecten van die vrucht. Die vrucht is dus eigenlijk een sinaasappel die bestaat uit verschillende partjes. Hier zien we die verschillende aspecten: Het eerste aspect dat Paulus noemt is de liefde. Die staat centraal. Zonder liefde kan de vrucht niet groeien. Onze liefde voor God en onze liefde voor onze naaste. Als Jezus de wet samenvat dat zegt Hij dat we God moeten liefhebben met hart, ziel en verstand. Dus totaal. En onze naaste als onszelf. Maar ook vrede hoort daarbij. De vrede met God, omdat Hij om Christus wil al onze zonden vergeeft. En daardoor worden we ook aangespoord om de mensen om ons heen te vergeven en in harmonie met hen te leven. Er komt een vreugde in ons hart, die alle verstand te boven gaat, omdat die diepe vreugde blijft ook als de omstandigheden eens niet zo gunstig zijn. We krijgen ook steeds meer geduld met anderen en accepteren de mensen zoals ze zijn. We worden zachtmoediger en geduldiger en staan niet voortdurend klaar met kritiek. We schrijven mensen, die zich naar ons idee verkeerd gedragen, niet zo snel meer af. Als de Geest gaat doorwerken dan denken we ook aan anderen en draait alles wat minder om onszelf. En onze zelfbeheersing en onze vriendelijkheid gaan groeien. Twee van deze eigenschappen die hier genoemd worden van de vrucht van de Geest worden ook uitdrukkelijk toegeschreven aan Barnabas. Goedheid en geloof. Want we hebben al gezien dat van hem gezegd werd dat hij een voortreffelijk en diepgelovig man was, die vervuld was van de heilige Geest. En voor voortreffelijk wordt hier in het Grieks hetzelfde woord gebruikt als voor goedheid. En hij wordt ook een diepgelovig man genoemd. Als vrucht van de Geest heeft zijn vertrouwen in Christus zich versterkt en verdiept. De vrucht van de Geest als liefde voor de armen Maar hoe wordt dat nu merkbaar in de praktijk van zijn leven. Ik wil twee voorbeelden geven. Het eerste voorbeeld vinden we in Handelingen 4:36,37. Daarin gaat het over die eerste christelijke gemeente in Jeruzalem.
4 Een van hen was Josef, een Leviet uit Cyprus, die van de apostelen de bijnaam Barnabas had gekregen, wat in onze taal zoon van de vertroosting betekent. Hij bezat een akker, die hij verkocht, waarna hij het geld naar de apostelen bracht. Barnabas is dus een Leviet, een jood die woont in Jeruzalem met wat we nu zouden zeggen een migratie-achtergrond, want hij is geboren op het eiland Cyprus. En Barnabas is dus niet zijn echte naam, dat is zijn bijnaam. En die betekent Zoon der vertroosting. Dat zegt wel heel veel over Barnabas natuurlijk, als je zo n bijnaam hebt. Barnabas heeft een stuk land en dat verkoopt hij en de opbrengst geeft hij aan de apostelen om te verdelen onder de armen. Hij is dus bereid om zijn bezit met anderen te delen. Hierboven zien we hoe hij het geld brengt. Er was in die tijd nog geen internet-bankieren dus overhandigt hij het cash. We zien ook één van de apostelen die het geld in ontvangst neemt. En een vrouw met kind, die om hulp komt vragen. En als vrucht van de Geest mag die bewogenheid met de armen nog steeds zichtbaar zijn. Ook in Traject24. Dat kan zijn in onze eigen omgeving, maar soms ook wat verder weg. Hieronder drie logo s van bekende instanties die voor zichzelf spreken.
5 Compassion is een organisatie waarbij je kinderen uit Afrika, Zuid-Amerika en India financieel kunt adopteren. De vrucht van de Geest als bewogenheid met afgeschreven mensen Het tweede voorbeeld uit het leven van Barnabas speelt zich een paar jaar later af. Ook weer in Jeruzalem. Want dan komt Paulus na zijn bekering op weg naar Damascus voor het eerst terug in Jeruzalem. Handelingen 9:26: Toen hij (Paulus) terug was in Jeruzalem, wilde hij zich aansluiten bij de leerlingen, maar die waren bang voor hem omdat ze niet geloofden dat ook hij een leerling was geworden. Maar er staat geen ontvangstcomité te wachten bij zijn terugkeer. De christenen ontvangen hem niet met open armen. Integendeel. Ze schuwen hem. Ze zijn bang voor hem. Als ze hem aan zien komen in de verte, lopen ze snel een straatje om. Hij staat er dus helemaal buiten. Dat klinkt niet zo erg christelijk natuurlijk. Maar toch kan ik het wel begrijpen. Want zijn optreden in Jeruzalem, een paar jaar terug, zijn de christenen nog niet vergeten. En ik wil natuurlijk geen negatieve dingen over Paulus achter zijn rug om vertellen en daarom laat ik hem nu zelf aan het woord over deze periode.
6 Handelingen 26:10,11: Met toestemming van de hogepriesters heb ik een groot aantal heiligen in de gevangenis laten opsluiten, en als ze ter dood gebracht werden gebeurde dat met mijn instemming. In de synagogen probeerde ik keer op keer hen door strafmaatregelen te dwingen hun geloof af te zweren; ik bestreed hen zo vurig dat ik hen zelfs in de steden buiten onze grenzen vervolgde. En als de christenen in Jeruzalem Paulus zien, komen al die pijnlijke herinneringen weer boven. Maar er is één uitzondering. Barnabas. Handelingen 9:27: Barnabas nam hem echter onder zijn hoede en bracht hem naar de apostelen Barnabas trok zich het lot van Paulus wel aan. Als enige. Hij zoekt hem op en zet zijn hart voor hem open. Dan kan Paulus eindelijk zijn verhaal vertellen. Barnabas is de enige die Paulus niet afschrijft. Hij kijkt hem niet met zijn nek aan, maar steekt juist zijn nek voor hem uit. Hij zoekt hem op. En neemt hem mee naar de apostelen en de gemeente. Als we vervuld zijn met de Heilige Geest dan is dat merkbaar in ons leven. Dan zijn we bewogen met mensen die op de één of andere manier buiten de boot vallen. Dan slaan we bij iemand een arm om zijn schouder ook al lijkt hij dan nog zo anders en zeggen: God houdt van jou en ik ook. (Pas later zag ik overigens dat op dit plaatje Louis van Gaal en Clarence Seedorf staan.) De vrucht van de Geest als barmhartigheid met brokkenmakers En als laatste wil ik nog een voorbeeld noemen uit het recente verleden. Ik kwam daarop door de oudejaarsavond-conference van Claudia de Brey. Ik weet niet of jullie die gezien hebben. Ik zou ook wel een paar minpuntjes kunnen noemen, maar dat doe ik nu even niet. Want er was ook iets heel positiefs te
7 melden. Er werd niet de spot gedreven met het christelijk geloof en met God of met Christus. Dat zou natuurlijk heel gewoon moeten zijn, maar jullie weten wel dat dat helemaal niet zo vanzelfsprekend is. Sterker nog ze citeerde met instemming een Belgische pater die had opgeroepen om barmhartig te zijn. Barmhartigheid dat is je hart laten spreken. Genade voor recht laten gelden. Dat is toch ook een vrucht van de Geest. Eén van die partjes van de sinaasappel. En voor de mensen die de oudejaarsconference niet gevolgd hebben moet ik nu even uitleggen wat de aanleiding was voor de uitspraak van Pater Houtman. Dat was namelijk een voorval uit de zomer van vorig jaar. De schorsing van de Belgische veldrijdster Femke van den Driessche. Femke was toen een meisje van 19 en ze deed aan veldrijden. En ze was een groot talent. Maar tijdens een wedstrijd werd ze betrapt. En niet op doping, maar dat er in haar fiets een motortje was ingebouwd. Niet zichtbaar natuurlijk, maar weggewerkt in het frame en de trapas. Dus ze fietste op een soort geavanceerde e- fiets. En hoewel ze ontkende dat ze hiervan op de hoogte was, werd ze veroordeeld tot een boete van 18.000. Een heel bedrag voor een meisje van 19. Maar ook tot een schorsing van zes jaar. Dat betekende dat ze haar carrière wel kon vergeten. En ze is dan ook gestopt met veldrijden. En naar aanleiding van dit gebeuren had Pater Houtman gereageerd en hem citeerde Claudia de Brey: Ik haal een oud woord uit de kast. Barmhartigheid. Dat gaat niet over het ontkennen van fouten en misstappen. Maar dat gaat over nieuwe kansen geven. Een toekomst niet afsluiten. Amen