GEMEENTELIJK STEMRECHT VOOR NIET-BELGEN

VOORUITGANGSTRAAT 323 BUS 1 1030 BRUSSEL T 02/205 00 50 F 02/205 00 60 WWW.VMC.BE INFO@VMC.BE GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 2006 GEMEENTELIJK STEMRECHT VOOR NIET-BELGEN Maart 2006 1

INHOUDSTAFEL 1. Inleiding 2. Regelgeving stemrecht voor niet-eu burgers 3. Regelgeving stemrecht voor EU-burgers 4. Tips voor jouw infocampagne 5. Modeldocumenten 6. Bijkomende informatie nodig? Colofon: Teksten van: Dirk Beersmans, Ann Bogman, Teun Degans, Dimitry Neuckens, Mieke Santermans, Eric Somers Eindredactie: Mieke Santermans Maart 2006 (Herwerkte versie) Maart 2006 2

1. INLEIDING Op 8 oktober 2006 zijn er gemeenteraadsverkiezingen. Ook mensen die niet de Belgische nationaliteit hebben, mogen stemmen. Burgers van buiten de Europese Unie doen voor het eerst mee. Het gaat om mensen die al minstens vijf jaar in België wonen. Ook wie de nationaliteit heeft van een land dat recent tot de Europese Unie toetrad, kan voor het eerst deelnemen aan de lokale verkiezingen. Alle andere Europese burgers konden al stemmen bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen, in 2000. Zij zijn er in 2006 vanzelfsprekend weer bij. Vele van deze kiezers kijken er naar uit. Ze willen graag meedenken over de toekomst van hun stad of gemeente. Dat is trouwens in het belang van de ganse bevolking. Als alle inwoners een stem hebben in beslissingen en afspraken, kunnen we aangenaam samenleven. In deze brochure vind je een uitgebreide en gespecialiseerde uitleg over de regelgeving voor het stemrecht van niet-belgen. Er zijn ook campagnetips opgenomen en modeldocumenten. De brochure is bedoeld voor medewerkers van integratiecentra, gemeentelijke integratiediensten, federaties en verenigingen. Ook voor gemeentebesturen en lokale politici. Kortom iedereen die vragen krijgt over het stemrecht van niet-belgen. Maart 2006 3

Maart 2006 4

2. NIET-EU-BURGERS REGELGEVING STEMRECHT VOOR NIET-EU-BURGERS 1. Voor welke verkiezingen kan je stemmen op 8 oktober 2006? De niet-europese inwoner van België heeft stemrecht voor verkiezingen van de - gemeenteraad - districtsraad (deze verkiezingen worden enkel in de stad Antwerpen gehouden) De niet-europese inwoner van België mag NIET stemmen voor: - provincieraad - OCMW-raad (deze verkiezingen worden enkel in de zes faciliteitengemeenten rond Brussel en in Voeren gehouden) 2. Welke voorwaarden moeten vervuld zijn om te mogen stemmen? Om te mogen stemmen, moet de burger van buiten de Europese Unie: 1. Op de dag van de verkiezingen achttien jaar zijn 2. Op 1 augustus 2006 in het bevolkingsregister of vreemdelingenregister van de gemeente ingeschreven zijn. 3. Ten laatste op 31 juli 2006 zich inschrijven op de kiezerslijst. Via een schriftelijke aanvraag bij de gemeente en een verklaring dat hij zich ertoe verbindt de Grondwet, de wetten van het Belgische volk en het Verdrag tot bescherming van de mens en de fundamentele vrijheden na te leven 4. Op het ogenblik van de indiening van de aanvraag beschikken over een witte of gele verblijfskaart. En op het ogenblik van de indiening van de aanvraag of ten laatste op 31 juli 2006, gedurende vijf jaar ononderbroken zijn hoofdverblijfplaats in België hebben en gedurende die vijf jaar wettig verblijven in België 5. Op de dag van de verkiezing zich niet bevinden in één van de gevallen van uitsluiting of schorsing Maart 2006 5

3. Wat betekent op 1 augustus 2006 ingeschreven zijn in het bevolkingsregister of vreemdelingenregister van de gemeente? Eén van de voorwaarden waaraan burgers van buiten de Europese Unie moeten voldoen, om te kunnen stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen, is dat ze op 1 augustus 2006 in het bevolkingsregister of vreemdelingenregister van de gemeente ingeschreven zijn. De gemeente kijkt na of je op die datum in de registers staat. Je mag dus niet geschrapt zijn uit de registers en uiteraard niet illegaal verblijven. Asielzoekers die op 1 augustus 2006 in het wachtregister (en niet in vreemdelingenregister of bevolkingsregister) ingeschreven zijn, kunnen niet stemmen. Om te kunnen stemmen moeten zij erkend zijn als vluchteling of op een andere basis een witte of gele kaart gekregen hebben. 4. Wat betekent op het ogenblik van de aanvraag beschikken over een witte of gele verblijfskaart? Deze voorwaarde staat in een omzendbrief. De omzendbrief is een interpretatie van de wet. Het is een belangrijke richtlijn voor gemeenten. De omzendbrief vermeldt dat burgers van buiten de Europese Unie op het moment van hun aanvraag moeten beschikken over één van de volgende verblijfsdocumenten: - een gele kaart (identiteitskaart voor vreemdeling) - een witte kaart (bewijs van inschrijving in het vreemdelingenregister) voor beperkte of voor onbeperkte duur Witte Gele kaart Opmerking: - Ook personen met een tijdelijk verblijfsrecht kunnen dus in aanmerking komen voor stemrecht. De wet vereist geen verblijf van onbepaalde duur. Bijvoorbeeld arbeidsmigranten, studenten, tijdelijk geregulariseerden Maart 2006 6

5. Wat betekent vijf jaar ononderbroken en wettig het hoofdverblijf in België hebben? Eén van de voorwaarden waaraan burgers van buiten de Europese Unie moeten voldoen, om te kunnen stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen, is dat ze een wettig hoofdverblijf van 5 jaar ononderbroken in België kunnen aantonen. In een omzendbrief wordt uitgelegd wat deze verblijfsvoorwaarde betekent. De omzendbrief is een interpretatie van de wet. Het is een belangrijke richtlijn voor gemeenten. Volgens de omzendbrief moeten de niet-eu-burgers gedurende vijf jaar voor de inschrijving als kiezer in het bezit zijn geweest van een of verschillende van deze documenten: - een gele kaart (identiteitskaart voor vreemdeling) - een witte kaart (bewijs van inschrijving in het vreemdelingenregister) voor tijdelijk of definitief verblijf - een oranje kaart - bijlage 4 (attest van immatriculatie model A) - een bijlage 35 (bijzonder verblijfsdocument in het kader van een verzoek tot herziening) Bijlage 35 Oranje kaart Witte kaart Gele kaart Maart 2006 7

Uitzondering: Voor erkende vluchtelingen telt de hele periode mee tussen de indiening van de asielaanvraag (afgifte van de bijlage 25 of 26) en de positieve beslissing tot erkenning als vluchteling. Ook als men niet de hele tijd in het bezit is geweest van bovengenoemde verblijfsdocumenten. Opmerkingen: - Elk verblijf met bovenstaande documenten komt in aanmerking als wettig verblijf. Ongeacht de reden waarom dit verblijfsdocument afgeleverd is. Voorbeelden van verschillende redenen van verblijf: als asielzoeker met oranje kaart, als gezinshereniger in procedure of in beroep, als student of arbeidsmigrant, als tijdelijk of definitief geregulariseerde, als niet-begeleide minderjarige, als slachtoffer van mensenhandel, - Telt een periode met inschrijving in het wachtregister mee? Deze periode kán meetellen. Als een (ex-)asielzoeker erkend is als vluchteling, telt de hele asielprocedure mee. Als een (ex-)asielzoeker niet erkend is als vluchteling maar wel geregulariseerd of op een andere basis gemachtigd, telt het verblijf tijdens de asielprocedure enkel mee voorzover betrokkene in het bezit was van de genoemde verblijfsdocumenten (Zie voorgaande afbeeldingen). Bijvoorbeeld: oranje kaart wel, bijlage 25bis of 26bis niet. - Je moet je wettig hoofdverblijf kunnen bewijzen voor de volledige vijf jaar. Er mag geen ongedekte periode zijn in de vijf jaar verblijf voor de aanvraag. 6. Kan je een aanvraag indienen wanneer je pas tegen eind juli 2006 vijf jaar wettig in België verblijft? Een niet-eu-burger kan zijn aanvraag om ingeschreven te worden als gemeenteraadskiezer indienen tot en met 31 juli 2006. Het is mogelijk dat je bij de indiening van je aanvraag (bijvoorbeeld op 24 april 2006) nog niet aan de voorwaarde van vijf jaar wettig verblijf in België voldoet, maar er wel aan kan voldoen tegen 31 juli 2006. In zo n geval moet de gemeente haar beslissing uitstellen tot de dag waarop je aan de voorwaarde van vijf jaar hoofdverblijfplaats en wettelijk verblijf voldoet. Maart 2006 8

7. Hoe schrijf je je in als kiezer? Een niet-eu-burger die wil stemmen moet: - een aanvraag indienen bij de gemeente van zijn hoofdverblijfplaats - verklaren dat hij zich ertoe verbindt de Grondwet, de wetten van het Belgische volk en het Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden na te leven Om deze twee dingen te doen, ondertekent de niet-eu-burger één formulier. Het aanvraagformulier. Een voorbeeld van dit formulier voor niet-eu-burgers vind je in hoofdstuk 5. Je kan het ook krijgen bij de gemeente of downloaden op het internet (www.vlaanderenkiest.be). Je kan het aanvraagformulier schriftelijk indienen (per post of door iemand anders laten afgeven). De gemeente stuurt je dan een ontvangstbewijs en attest. Of geef het aanvraagformulier af op de bevolkingsdienst. Dat is nog beter! De gemeente controleert meteen of je formulier goed ingevuld is en kan bijkomende informatie geven.je krijgt ook onmiddellijk een ontvangstbewijs en een attest. Hou het ontvangstbewijs en het attest goed bij. Het ontvangstbewijs komt van pas als de gemeente je geen antwoord geeft. Het attest heb je nodig wanneer je verhuist en in een andere gemeente stemt. Het college van burgemeester en schepenen bekijkt de aanvraag. Het controleert of je voldoet aan de voorwaarden om te kiezen. Het college stuurt een aangetekende brief met het resultaat van haar beoordeling. - Indien je aan de voorwaarden voldoet: het gemeentebestuur laat weten dat het beslist heeft om je in te schrijven op de kiezerslijst. Een voorbeeld van de brief die de gemeente in dit geval opstuurt, vind je in hoofdstuk 5. Je kan deze modelbrief ook downloaden op het internet (www.vlaanderenkiest.be). - Wanneer je aan één of andere voorwaarde niet voldoet: het gemeentebestuur laat weten dat jouw inschrijving op de kiezerslijst geweigerd is. De gemeente legt ook uit waarom je niet ingeschreven wordt. Een voorbeeld van de brief die de gemeente in dit geval opstuurt, vind je in hoofdstuk 5. Je kan deze modelbrief ook downloaden op het internet (www.vlaanderenkiest.be). Maart 2006 9

8. Wanneer moet je een aanvraag indienen om ingeschreven te worden als kiezer? Een aanvraag tot inschrijving op de kiezerslijsten voor gemeenteraadsverkiezingen, kan op elk moment ingediend worden, behalve tijdens de periode tussen de opstelling van de kieslijst en de dag van de verkiezing waarvoor die kieslijst is opgesteld. Voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 moet de aanvraag ten laatste op 31 juli 2006 bij het gemeentebestuur zijn. Deze datum valt middenin de zomervakantie. Wie rustig op vakantie wil vertrekken, schrijft zich dus best in voor het verlof begint. 9. Wat kan je doen als je niet akkoord bent met een weigering van je inschrijving? Als de gemeente jouw aanvraag tot inschrijving op de kieslijsten weigert, moet ze jou daarover inlichten via een aangetekende brief. De gemeente moet daarin uitleggen waarom je niet kan ingeschreven worden. Je bent niet akkoord met de weigering van de gemeente? Stuur een aangetekende brief naar de gemeente. Verzend de brief binnen de 10 dagen nadat je de beslissing van de gemeente toegestuurd kreeg. Leg uit aan het college van burgemeester en schepenen waarom je niet akkoord bent. De gemeente moet binnen de 8 dagen beslissen of ze met jouw argumenten akkoord gaat. Deze tweede beslissing van de gemeente zal opnieuw aangetekend naar jou opgestuurd worden. Als de gemeente ook de tweede keer weigert om je in te schrijven, kan je tegen deze beslissing in beroep gaan bij het Hof van Beroep. Dit beroep moet je instellen binnen de 8 dagen na de betekening van de negatieve beslissing van de gemeente. Een beroep aantekenen doe je via een verzoekschrift aan de procureur generaal van het Hof van Beroep. Het Hof van Beroep brengt het college van burgemeester en schepenen van jouw gemeente op de hoogte. Je krijgt dan 10 dagen om jouw motieven aan het Hof over te maken. Ook de gemeente heeft in die 10 dagen de tijd om argumenten door te geven. Tegen de uitspraak van het Hof van Beroep kan je geen beroep meer instellen. Maart 2006 10

10. Wat kan je doen als je geen antwoord krijgt van de gemeente? Normaalgezien krijgt iedereen die een aanvraag indient, een antwoord van de gemeente. Vermits men aanvragen kan indienen tot ten laatste 31 juli 2006, valt aan te nemen dat begin augustus alle aanvragers een antwoord hebben gekregen. Wat als dat niet zo is? Als je geen beslissing krijgt, geen weigering en geen erkenning, kan je een bezwaarschrift indienen bij het college van burgemeester en schepenen. Doe dat ten laatste op 26 september 2006, 12 dagen voor de dag van de verkiezing. Het college moet binnen de 4 dagen na dit bezwaar een uitspraak doen. Je zal op de beraadslaging van het college uitgenodigd worden. Ga daar best naar toe. Want alleen als jij, of iemand die jou vertegenwoordigt, op deze zitting aanwezig is, kan je nadien een weigering aanvechten. Bij een weigering door het college kan je beroep indienen bij het Hof van Beroep. Dat Hof doet een uitspraak binnen de 5 dagen, ten laatste één dag voor de verkiezingen. Als je niet op de zitting aanwezig was, is de uitspraak van het college de definitieve beslissing. 11. Na inschrijving ben je verplicht om naar het stemlokaal te gaan! Eenmaal ingeschreven en erkend als kiezer heeft de burger van buiten de Europese Unie opkomstplicht, net zoals de Belgen. Dat betekent dat je verplicht bent om op de dag van de verkiezingen naar het stemhokje te gaan. Indien je dat niet doet, kan je, net zoals de Belgen, daar een straf voor krijgen van de rechter. Net als alle Belgen heb je opkomstplicht, geen stemplicht. Wat is het verschil? Stemplicht: De verplichting om deel te nemen aan de verkiezingen en om een stem uit te brengen, dus om een voorkeur uit te spreken voor een bepaalde partij of kandidaten. Opkomstplicht: Je bent verplicht om op de dag van de verkiezingen naar het stemhokje te gaan, maar je bent niet verplicht om een keuze te maken. Je kan ook blanco stemmen. Dan geef je geen voorkeur aan voor één of andere partij of kandidaat. Alle kiezers in België hebben opkomstplicht. Ten laatste 15 dagen voor de verkiezingsdatum ontvangen zij daarom een oproepingsbrief. Die brief moet je meenemen naar het stemlokaal, samen met je identiteitsbewijs. Als bewijs dat je aanwezig geweest bent, krijg je een stempel op je oproepingsbrief. De oproepingsbrief met de stempel erop moet je bijhouden na de verkiezingen. Maart 2006 11

12. Wie zich inschrijft, is meteen ingeschreven voor alle komende gemeenteraadsverkiezingen! Je inschrijving als kiezer wordt vermeld in de bevolkingsregisters. Je blijft dus ingeschreven, ook voor alle volgende gemeenteraadsverkiezingen. Je zal telkens opnieuw opgeroepen worden om te gaan stemmen. Je blijft verplicht om naar het stemhokje te gaan. Tenzij je niet langer aan de voorwaarden voldoet (bijvoorbeeld geschorst worden als kiezer). Of tenzij je vraagt om uitgeschreven te worden als kiezer. Ook als je verhuist naar een andere gemeente en officieel van adres verandert, blijf je ingeschreven als kiezer. De nieuwe gemeente kan wel vragen aan niet-eu-burgers om een attest voor te leggen. Met name het attest dat je kreeg na ondertekening van de verklaring dat je de Grondwet, de wetten van het Belgische volk en het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden zal respecteren. 13. Kan je je laten uitschrijven als kiezer? Je wil niet langer als kiezer ingeschreven blijven? Je moet schriftelijk verklaren bij de gemeente van jouw verblijfplaats dat je afziet van je hoedanigheid als kiezer. Je kan je niet uitschrijven in de periode die begint met het opmaken van de kiezerslijsten en die afloopt op de datum van de verkiezing. Voor de komende gemeenteraadsverkiezingen kan je je dus niet meer uitschrijven tussen 1 augustus 2006 en 8 oktober 2006. Je bent uitgeschreven maar wil je opnieuw inschrijven? Tweemaal inschrijven voor dezelfde verkiezingen mag niet: eenmaal uitgeschreven kan je slechts bij de eerstvolgende verkiezingen een nieuwe aanvraag tot erkenning als kiezer indienen. Bij deze nieuwe aanvraag kan je wel gebruik maken van hetzelfde attest dat bewijst dat je de Belgische wetten zal naleven. Maart 2006 12

14. Wat betekent uitsluiting of schorsing van kiesrecht? Eén van de voorwaarden om te kunnen stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen is dat je niet uitgesloten of geschorst bent als kiezer. Uitsluiting : Personen die veroordeeld zijn tot een criminele straf (bijvoorbeeld: levenslang, dwangarbeid, detentie) zijn definitief uitgesloten als kiezer. Schorsing : Van het kiesrecht zijn geschorst: - personen die gerechtelijk onbekwaam verklaard zijn - personen met een statuut van verlengde minderjarigheid - personen die geïnterneerd zijn - personen die ter beschikking gesteld zijn van de regering - personen die veroordeeld zijn tot een gevangenisstraf van meer dan vier maanden, op voorwaarde dat hun straf niet opgeschort is en dat ze niet meer in beroep kunnen gaan 15. Kan ik deelnemen aan de gemeenteraadsverkiezingen in Vlaanderen en ook aan die in mijn thuisland? Ingeschreven zijn op de kiezerslijst in België betekent niet noodzakelijk dat je niet mag deelnemen aan de gemeenteraadsverkiezingen in jouw thuisland. Alles hangt af van de wetgeving in jouw thuisland. 16. Kunnen de niet-europese burgers kandidaat zijn voor de verkiezingen? Neen. Burgers van buiten de Europese Unie kunnen geen kandidaat zijn voor de provincie-, gemeente-, districts- en OCMW-raadsverkiezingen. Maart 2006 13

17. Hoeveel potentiële kiezers, niet-eu-burgers, zijn er? Hoeveel niet-eu-burgers zich zullen inschrijven als kiezer weten we nog niet, want inschrijven kan nog tot 31 juli 2006. Er zijn wel cijfers van het aantal potentiële kiezers. Deze cijfers zijn niet helemaal precies, maar wel een goede richtingwijzer. Aantal potentiële kiezers van buiten de Europese Unie Vlaams Gewest 44 871 Brussels Gewest 45 176 Waals Gewest 25 567 Totaal (gans België) 115 614 Ter vergelijking: er zijn 7 617 588 Belgische kiezers en er zijn 530 291 potentiële Europese kiezers in België. Wil je weten hoeveel kiezers en potentiële kiezers er in jouw gemeente zijn? Surf naar www.vlaanderenkiest.be. Maart 2006 14

3. EU-BURGERS REGELGEVING STEMRECHT VOOR EU-BURGERS 1. Voor welke verkiezingen kan je stemmen op 8 oktober 2006? De Europese inwoner van België heeft stemrecht voor verkiezingen van de - gemeenteraad - districtsraad (deze verkiezingen worden enkel in de stad Antwerpen gehouden) De Europese inwoner van België mag NIET stemmen voor: - provincieraad - OCMW-raad (deze verkiezingen worden enkel in de zes faciliteitengemeenten rond Brussel en in Voeren gehouden) De Europese inwoner van België mag ook stemmen bij de verkiezingen van het Europese parlement, maar die zijn pas in 2009. 2. Welke voorwaarden moeten vervuld zijn om te mogen stemmen? Om bij de gemeenteraadsverkiezingen te mogen stemmen, moet de niet-belgische burger uit de Europese Unie: 1. Op de dag van de verkiezingen achttien jaar zijn 2. Op 1 augustus 2006 in het bevolkingsregister of vreemdelingenregister van de gemeente ingeschreven zijn of vermeld staan 3. Ten laatste op 31 juli 2006 zich inschrijven op de kiezerslijst, via een schriftelijke aanvraag bij de gemeente 4. Op de dag van de verkiezing zich niet bevinden in één van de gevallen van uitsluiting of schorsing Maart 2006 15

3. Geldt deze regeling ook voor burgers uit de nieuwe Europese lidstaten? En voor burgers uit de EER landen? Zowel de oude als de nieuwe Europese Unie onderdanen komen in aanmerking om in België te stemmen. Het gaat dus om alle personen die de nationaliteit hebben van een van volgende landen: Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Groot-Brittannië, Hongarije, Ierland, Italië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Oostenrijk, Polen, Portugal, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië, Zweden. Wat met burgers uit IJsland, Noorwegen en Liechtenstein, landen die behoren tot de Europese Economische Ruimte (EER), maar niet tot de Europese Unie? Zij mogen stemmen maar vallen onder de regels voor niet-eu-burgers. 4. Wat betekent op 1 augustus 2006 ingeschreven zijn of vermeld staan in het bevolkingsregister of vreemdelingenregister van de gemeente? Eén van de voorwaarden waaraan burgers van de Europese Unie moeten voldoen, om te kunnen stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen, is dat ze op 1 augustus 2006 in het bevolkingsregister of vreemdelingenregister van de gemeente ingeschreven zijn of vermeld staan. De gemeente kijkt na of ze op die datum in de registers ingeschreven staat. Met volgende documenten ben je ingeschreven in het bevolkingsregister of vreemdelingenregister: - een blauwe kaart (verblijfskaart van een EER-onderdaan) - een paarse kaart bijlage 5 (attest van immatriculatie model B) - een witte kaart (bewijs van inschrijving in het vreemdelingenregister) voor beperkte of voor onbeperkte duur - een oranje kaart - bijlage 4 (attest van immatriculatie model A) behalve in het kader van een asielaanvraag - een bijlage 35 (bijzonder verblijfsdocument in het kader van een verzoek tot herziening) - een consulaire identiteitskaart (groene kaart) afgeleverd door de Minister van Buitenlandse Zaken - een bijzondere identiteitskaart (lichtblauwe kaart/rode kaart) afgeleverd door de Minister van Buitenlandse Zaken Maart 2006 16

Bijlage 35 Oranje kaart Witte kaart Paarse kaart Blauwe kaart Rode kaart Lichtblauwe kaart Groene kaart Maart 2006 17

5. Hoe schrijf je je in als kiezer? Een EU-burger die wil stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen moet: - een schriftelijke aanvraag indienen bij de gemeente van zijn hoofdverblijfplaats. Een aanvraagformulier vind je in hoofdstuk 5. Je kan het ook krijgen bij de gemeente of downloaden op het internet (www.vlaanderenkiest.be). Bezorg het formulier per post aan de gemeente. Of geef het af op de bevolkingsdienst, dat is nog beter want je krijgt meteen een ontvangstbewijs. Het college van burgemeester en schepenen bekijkt de aanvraag. Het controleert of je voldoet aan de voorwaarden om te kiezen. Het college stuurt een aangetekende brief met het resultaat van haar beoordeling. - Indien je aan de voorwaarden voldoet: het gemeentebestuur laat weten dat het beslist heeft om je in te schrijven op de kiezerslijst. Een voorbeeld van de brief die de gemeente in dit geval opstuurt, vind je in hoofdstuk 5. Je kan deze modelbrief ook downloaden op het internet (www.vlaanderenkiest.be). - Wanneer je aan één of andere voorwaarde niet voldoet: het gemeentebestuur laat weten dat jouw inschrijving op de kiezerslijst geweigerd is. De gemeente legt ook uit waarom je niet ingeschreven wordt. Een voorbeeld van de brief die de gemeente in dit geval opstuurt, vind je in hoofdstuk 5. Je kan deze modelbrief ook downloaden op het internet (www.vlaanderenkiest.be). 6. Wanneer moet je een aanvraag indienen om als kiezer ingeschreven te worden? Een aanvraag tot inschrijving op de kiezerslijsten voor gemeenteraadsverkiezingen, kan op elk moment ingediend worden, behalve tijdens de periode tussen de opstelling van de kieslijst en de dag van de verkiezing waarvoor die kieslijst is opgesteld. Voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 moet de aanvraag ten laatste op 31 juli 2006 bij het gemeentebestuur zijn. Deze datum valt middenin de zomervakantie. Wie rustig op vakantie wil vertrekken, schrijft zich dus best in voor het verlof begint. Maart 2006 18

7. Je schreef je bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen in als kiezer. Moet je je nu opnieuw registreren? Wie zich al bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2000 liet inschrijven, moet zich niet opnieuw inschrijven. Opgepast! Kiezers die zich niet registreerden voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2000, maar wel voor de Europese verkiezingen van 2004, moeten zich opnieuw gaan registreren. De inschrijving van 2004 geldt namelijk alleen voor Europese verkiezingen. 8. Wat kan je doen als je niet akkoord bent met een weigering van je inschrijving? Als de gemeente jouw aanvraag tot inschrijving op de kieslijsten weigert, moet ze jou daarover inlichten via een aangetekende brief. De gemeente moet daarin uitleggen waarom je niet kan ingeschreven worden. Je bent niet akkoord met de weigering van de gemeente? Stuur een aangetekende brief naar de gemeente. Verzend de brief binnen de 10 dagen nadat je de beslissing van de gemeente toegestuurd kreeg. Leg uit aan het college van burgemeester en schepenen waarom je niet akkoord bent. De gemeente moet binnen de 8 dagen beslissen of ze met jouw argumenten akkoord gaat. Deze tweede beslissing van de gemeente zal opnieuw aangetekend naar jou opgestuurd worden. Als de gemeente ook de tweede keer weigert om je in te schrijven, kan je tegen deze beslissing in beroep gaan bij het Hof van Beroep. Dit beroep moet je instellen binnen de 8 dagen na de betekening van de negatieve beslissing van de gemeente. Een beroep aantekenen doe je via een verzoekschrift aan de procureur generaal van het Hof van Beroep. Het Hof van Beroep brengt het college van burgemeester en schepenen van jouw gemeente op de hoogte. Je krijgt dan 10 dagen om jouw motieven aan het Hof over te maken. Ook de gemeente heeft in die 10 dagen de tijd om argumenten door te geven. Tegen de uitspraak van het Hof van Beroep kan je geen beroep meer instellen. Maart 2006 19

9. Wat kan je doen als je geen antwoord krijgt van de gemeente? Normaalgezien krijgt iedereen die een aanvraag indient, een antwoord van de gemeente. Vermits men aanvragen kan indienen tot ten laatste 31 juli 2006, valt aan te nemen dat begin augustus alle aanvragers een antwoord hebben gekregen. Wat als dat niet zo is? Als je geen beslissing krijgt, geen weigering en geen erkenning, kan je een bezwaarschrift indienen bij het college van burgemeester en schepenen. Doe dat ten laatste op 26 september 2006, 12 dagen voor de dag van de verkiezing. Het college moet binnen de 4 dagen na dit bezwaar een uitspraak doen. Je zal op de beraadslaging van het college uitgenodigd worden. Ga daar best naar toe. Want alleen als jij, of iemand die jou vertegenwoordigt, op deze zitting aanwezig is, kan je nadien een weigering aanvechten. Bij een weigering door het college kan je beroep indienen bij het Hof van Beroep. Dat Hof doet een uitspraak binnen de 5 dagen, ten laatste één dag voor de verkiezingen. Als je niet op de zitting aanwezig was, is de uitspraak van het college de definitieve beslissing. 10. Na inschrijving ben je verplicht om naar het stemlokaal te gaan! Eenmaal ingeschreven en erkend als kiezer heeft de burger van de Europese Unie opkomstplicht, net zoals de Belgen. Dat betekent dat je verplicht bent om op de dag van de verkiezingen naar het stemhokje te gaan. Indien je dat niet doet, kan je, net zoals de Belgen, daar een straf voor krijgen van de rechter. Net als alle Belgen heb je opkomstplicht, geen stemplicht. Wat is het verschil? Stemplicht: De verplichting om deel te nemen aan de verkiezingen en om een stem uit te brengen, dus om een voorkeur uit te spreken voor een bepaalde partij of kandidaten. Opkomstplicht: Je bent verplicht om op de dag van de verkiezingen naar het stemhokje te gaan, maar je bent niet verplicht om een keuze te maken. Je kan ook blanco stemmen. Dan geef je geen voorkeur aan voor één of andere partij of kandidaat. Alle kiezers in België hebben opkomstplicht. Ten laatste 15 dagen voor de verkiezingsdatum ontvangen zij daarom een oproepingsbrief. Die brief moet je meenemen naar het stemlokaal, samen met je identiteitskaart of identiteitsbewijs. Als bewijs dat je aanwezig geweest bent, krijg je een stempel op je oproepingsbrief. De oproepingsbrief met de stempel erop moet je goed bijhouden na de verkiezingen. Maart 2006 20

11. Wie zich inschrijft, is meteen ingeschreven voor alle komende gemeenteraadsverkiezingen! Je inschrijving als kiezer wordt vermeld in de bevolkingsregisters. Je blijft dus ingeschreven, ook voor alle volgende gemeenteraadsverkiezingen. Je zal telkens opnieuw opgeroepen worden om te gaan stemmen. Je blijft verplicht om naar het stemhokje te gaan. Tenzij je niet langer aan de voorwaarden voldoet (bijvoorbeeld geschorst worden als kiezer). Of tenzij je vraagt om uitgeschreven te worden als kiezer. Ook als je verhuist naar een andere gemeente en officieel van adres verandert, blijf je ingeschreven als kiezer voor gemeenteraadsverkiezingen. 12. Kan je je laten uitschrijven als kiezer? Je wil niet langer als kiezer ingeschreven blijven? Je moet schriftelijk verklaren bij de gemeente van jouw verblijfplaats dat je afziet van je hoedanigheid als kiezer. Je kan je niet uitschrijven in de periode die begint met het opmaken van de kiezerslijsten en die afloopt op de datum van de verkiezing. Voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2006 kan je dus niet meer uitschrijven tussen 1 augustus 2006 en 8 oktober 2006. Je bent uitgeschreven maar wil je opnieuw inschrijven? Tweemaal inschrijven voor dezelfde verkiezingen mag niet: eenmaal uitgeschreven kan je slechts bij de eerstvolgende verkiezingen een nieuwe aanvraag tot erkenning als kiezer indienen. 13. Wat betekent uitsluiting of schorsing van kiesrecht? Eén van de voorwaarden om te kunnen stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen is dat je niet uitgesloten of geschorst bent als kiezer. Uitsluiting : Personen die veroordeelde zijn tot een criminele straf (bijvoorbeeld: levenslang, dwangarbeid, detentie) zijn definitief uitgesloten als kiezer. Schorsing : Van het kiesrecht zijn geschorst: - personen die gerechtelijk onbekwaam verklaard zijn - personen met een statuut van verlengde minderjarigheid - personen die geïnterneerd zijn - personen die ter beschikking gesteld zijn van de regering - personen die veroordeeld zijn tot een gevangenisstraf van meer dan vier maanden, op voorwaarde dat hun straf niet opgeschort is en dat ze niet meer in beroep kunnen gaan Maart 2006 21

14. Kan ik deelnemen aan de gemeenteraadsverkiezingen in Vlaanderen en ook aan die in mijn thuisland? Ingeschreven zijn op de kiezerslijst in België betekent niet noodzakelijk dat je niet meer mag deelnemen aan de gemeenteraadsverkiezingen in jouw thuisland. Alles hangt af van de wetgeving in je thuisland. 15. Kunnen de Europese burgers kandidaat zijn voor de verkiezingen? Ja, Europese burgers kunnen kandidaat zijn voor de gemeente- en districtsraadsverkiezingen en verkozen worden tot gemeenteraadslid, districtsraadslid, schepen. Ze kunnen geen burgermeester worden. Zij kunnen geen kandidaat zijn voor de provincie- en OCMW-raadsverkiezingen. Om je kandidaat te stellen gelden dezelfde voorwaarden als voor je inschrijving als kiezer: - in de bevolkingsregisters van de gemeente ingeschreven of vermeld staan - minstens achttien jaar zijn - niet van het kiesrecht geschorst of uitgesloten zijn De niet-belgische kandidaten van de Europese Unie voegen bij hun kandidaatstelling een individuele geschreven en ondertekende verklaring waarin ze hun nationaliteit en het adres van hun hoofdverblijfplaats vermelden en waarin ze verklaren : - dat zij in een lokale basisoverheid van een andere lidstaat van de Europese Unie geen ambt of mandaat uitoefenen dat gelijkwaardig is aan dat van gemeenteraadslid, schepen of burgemeester - dat zij in een andere lidstaat van de Europese Unie geen functies uitoefenen die gelijkwaardig zijn met die welke worden bedoeld in artikel 11 van het Gemeentedecreet - dat zij op de datum van de verkiezing niet ontheven of geschorst zijn van het verkiesbaarheidsrecht in hun Staat van herkomst. In geval van twijfel over de verkiesbaarheid van de kandidaat, meer bepaald na kennisname van zijn verklaring, kan de voorzitter van het hoofdbureau eisen dat deze kandidaat een attest van de bevoegde overheden van zijn Staat van herkomst indient waarin verklaard wordt dat hij, op de datum van de verkiezing, niet ontheven of geschorst is van het verkiesbaarheidsrecht in deze Staat, of dat deze overheden daarvan niets bekend is. Maart 2006 22

16. Hoeveel potentiële kiezers, EU-burgers, zijn er? Hoeveel EU-burgers zich zullen inschrijven als kiezer weten we nog niet, want inschrijven kan nog tot 31 juli 2006. Er zijn wel cijfers van het aantal potentiële kiezers. Deze cijfers zijn niet helemaal precies, maar wel een goede richtingwijzer. Aantal potentiële kiezers van de Europese Unie Vlaams Gewest 168 609 Brussels Gewest 136 150 Waals Gewest 225 532 Totaal (gans België) 530 291 Ter vergelijking: er zijn 7 617 588 Belgische kiezers en er zijn 115 614 potentiële kiezers van buiten de Europese Unie in België. Wil je weten hoeveel kiezers en potentiële kiezers er in jouw gemeente zijn? Surf naar www.vlaanderenkiest.be. Maart 2006 23

Maart 2006 24

4. TIPS VOOR JOUW INFOCAMPAGNE 1. Campagne ideeën voor gemeentebesturen: Heel wat gemeenten zetten activiteiten op om nieuwe kiezers te informeren. Een greep uit de vele praktijkvoorbeelden. Het kan jou inspireren. Aanschrijven van alle kiesgerechtigde EU-burgers en niet-eu-burgers Beschikbaar stellen van een folder aan de balies van gemeentehuis, bevolkingsdienst, OCMW, bibliotheek, cultuurcentrum, Informatie in gemeentelijk informatieblad, plaatselijke pers en op gemeentewebsite. Informatieverstrekking op lokale integratieraad Ondersteunen van informatieactie van lokaal verenigingsleven: beschikbaar stellen van lokalen, educatief materiaal, logistiek materiaal, publicatieruimte,... Vorming en infosessies rond verkiezingen, voor doelgroepen als EU- en niet-eukiezergerechtigden, jonge eerste kiezers en kansarmen. Campagne laten aansluiten bij de dag van de democratie, 12 mei Vorming baliepersoneel in verband met registratieprocedure Inschrijvingsmogelijkheden voorzien in deelgemeentehuizen, bij evenementen, via mobiele stands. 2. Campagne ideeën voor integratiecentra, integratiediensten en verenigingen Heel wat organisaties zetten activiteiten op om nieuwe kiezers te informeren. Een greep uit de vele praktijkvoorbeelden. Het kan jou inspireren. Campagneteams op eigen activiteiten, publieke activiteiten en publieke plaatsen (bijvoorbeeld markten) Folders verspreiden bij lokale zelfstandigen (de bakker, de slager,...) Maart 2006 25

Registratieformulieren verzamelen en gezamenlijk indienen Vorming aan de eigen medewerkers in verband met de registratieprocedure Infosessies voor leden van verenigingen Info in eigen communicatiekanalen: ledenblad, website, nieuwsbrief Folder beschikbaar aan onthaal of andere plaats waar veel volk passeert Radiospots uitzenden om kiezers op te roepen tot inschrijven Namen verzamelen van mensen die met journalisten kunnen en willen spreken. Op die manier nieuwe kiezers laten uitleggen waarom kiezen voor hen belangrijk is. Regionale en lokale kranten, televisie, tijdschriften contacteren. 3. Beschikbaar materiaal Folder voor niet-belgische kiezers - Vlaams Minderhedencentrum, Vooruitgangstraat 323 bus1, 1030 Brussel, T 02-205 00 50, www.vmc.be (folder beschikbaar vanaf half maart) - Foyer/Brussels Gewest: Foyer, Werkhuizenstraat 22, 1080 Brussel, T 02-411 74 59, www.foyer.be (folder beschikbaar vanaf eind maart) Powerpoint-presentatie met uitleg over regelgeving stemrecht voor niet-belgen - Vlaams Minderhedencentrum, Vooruitgangstraat 323 bus1, 1030 Brussel, T 02-205 00 50, www.vmc.be (presentatie beschikbaar vanaf half maart) Vormingspakket - Toemeka, Waversebaan 352/2, 3001 Heverlee, T 016-40 69 61, www.toemeka.be (vormingspakket beschikbaar vanaf maart) - De Wakkere Burger, Liedtsstraat 27 29, 1030 Brussel, T 02-240 95 25, www.dewakkereburger.be - Vlaams parlement: www.dekrachtvanjestem.be Brochure met makkelijk verstaanbare uitleg over verkiezingen in het algemeen - Toemeka, Waversebaan 352/2, 3001 Heverlee, T 016-40 69 61, www.toemeka.be (brochure beschikbaar vanaf maart) Contactgegevens van mensen die geïnterviewd kunnen worden: - Minderhedenforum, Vooruitgangstraat 323 bus 4, 1030 Brussel, T02-245 88 30, www.minderhedenforum.be Maart 2006 26

4. Enkele campagnetips Voorkom teleurstelling: leg uit welk de voorwaarden zijn om als kiezer ingeschreven te worden Voorkom onaangename verrassingen: maak duidelijk welke gevolgen een inschrijving heeft (opkomstplicht voor alle komende gemeenteraadsverkiezingen) Voorzie een adres waar men terecht kan voor meer info Spreek mensen persoonlijk aan. Zet de mond-aan-mond reclame in gang Spreek zoveel mogelijk mensen aan: jong en oud, man en vrouw, lid of geen lid van een vereniging, Geef mensen iets mee, zodat ze er nog eens over kunnen denken. Bijvoorbeeld een folder Hou de uiterste inschrijvingsdatum in het oog: 31 juli 2006 Draag zorg voor ingezamelde aanvraagformulieren. Check of ze volledig en goed ingevuld zijn. Laat mensen het juiste formulier invullen (EU-burger/niet-EU-burger). 5. Waarom is stemmen belangrijk? Niet-Belgen beslissen zelf of ze stemmen of niet. Het heeft geen zin om iemand iets op te dringen, maar goede argumenten kunnen wel overtuigen. Waarom is stemmen voor de gemeenteraad belangrijk? Een stem hebben in belangrijke beslissingen Door op 8 oktober 2006 je stem uit te brengen, bepaal je mee hoe het beleid van de gemeente de komende 6 jaar er uitziet! Wat vind jij belangrijk? Welke punten verdienen meer aandacht? Bekijk de verschillende partijen, hun kandidaten, hun ideeën en standpunten. Een doordachte stem uitbrengen, is je eigen persoonlijke inbreng in het reilen en zeilen van de gemeente. De gemeente staat dicht bij haar inwoners. Elke gemeente is bevoegd voor: - Bevolking: aflevering van identiteitskaart, bewijs van gezinssamenstelling, rijbewijs, paspoort - Burgerlijke stand: aangifte van geboorte, huwelijk, overlijden - Gemeentescholen - OCMW en andere sociale diensten (gemeentelijke kribben en bejaardentehuizen) Maart 2006 27

- Huisvesting: verzoek tot onbewoonbaarverklaring - Veiligheid en ordehandhaving: via de plaatselijke politieantennes en stadswachten - Openbare werken: aanleg en onderhoud van gemeentewegen, riolering, straatverlichting - Aflevering van vergunningen: stedenbouwkundige vergunning, vergunning voor activiteiten op de openbare weg - Milieu: groene ruimten, openbare netheid - Sport en cultuur - Jeugd - Allemaal zaken waar elk van ons mee te maken krijgt. Het is dus de moeite waard om in de gemeentelijke discussies een stem te hebben. Democratie: de stem van de burger telt België is een democratisch land. Democratie betekent dat iedereen inspraak krijgt in beslissingen en afspraken. Het is onmogelijk om bij elke beslissing aan alle inwoners van een gemeente hun mening te vragen. Daarom kiezen de inwoners vertegenwoordigers, de gemeenteraad. Om de zes jaar zijn er gemeenteraadsverkiezingen. De verkiezingen zijn vrij. Dat betekent: - Elke burger van 18 jaar of ouder, kan stemmen. Voor burgers met een andere nationaliteit (dan de Belgische) zijn er bijzondere voorwaarden. - Er zijn verschillende politieke partijen waaruit je kan kiezen. Elke partij heeft een programma met haar ideeën. Elke partij heeft een lijst van kandidaten. Alle partijen kunnen reclame maken voor zichzelf met een verkiezingscampagne. Ze komen ook allemaal uitvoerig aan bod in de media. - De verkiezingen zijn geheim. De kiezer hoeft dus niet bang te zijn voor straffen wanneer hij niet op de winnaar van de verkiezingen gestemd heeft. Maak gebruik van je stemrecht. Ook jouw stem telt! Maart 2006 28

5. MODELBRIEVEN EN -DOCUMENTEN Heel wat gemeenten sturen naar alle potentiële kiezers een brief om hen op de hoogte te brengen van hun stemrecht. We stelden voorbeeldbrieven op. De gemeente kan de brief aanpassen aan de lokale situatie (naam van de gemeente invullen, welke dienst,...). Eventueel voegen ze een aanvraagformulier of een informatiefolder bij de brief. - Voorbeeldbrief voor niet-eu-onderdanen - Voorbeeldbrief voor EU-onderdanen, reeds ingeschreven op de kieslijst voor de Europese verkiezingen - Voorbeeldbrief voor EU-onderdanen, reeds ingeschreven op de kieslijst voor de gemeenteraadsverkiezingen - Voorbeeldbrief voor EU-onderdanen, niet ingeschreven op de kieslijst voor de Europese verkiezingen, noch de gemeenteraadsverkiezingen In Koninklijke besluiten voorziet de minister van Binnenlandse Zaken modeldocumenten. Potentiële kiezers kunnen hiermee hun inschrijving als kiezer aanvragen. Er zijn ook documenten die gemeenten kunnen gebruiken om aanvragen goed te keuren of te weigeren. - Model van de aanvraag van de niet-eu-burger om ingeschreven te worden op de kiezerslijst voor de gemeenteraadsverkiezingen - Model van het attest van de verklaring waarin de niet-belgische burger buiten de Europese Unie zich ertoe verbindt de Grondwet, de wetten van het Belgische volk en het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden na te leven. - Model van de beslissing om de aanvraag van een niet-eu-burger te erkennen - Model van de beslissing om de aanvraag van de niet-eu-burger te weigeren - Model van de aanvraag van de EU-burger om ingeschreven te worden op de kiezerslijst voor de gemeenteraaadsverkiezingen - Model van de beslissing om de aanvraag van de EU-burger te erkennen - Model van de beslissing om de aanvraag van de EU-burger te weigeren Maart 2006 29

VOORBEELDBRIEF : voor niet-eu-onderdanen ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Deelname aan de gemeenteraadsverkiezingen van 8 oktober 2006 als onderdaan van een land dat niet tot de Europese Unie behoort. Mevrouw, Mijnheer, Op 8 oktober 2006 vinden er in alle Belgische steden en gemeenten verkiezingen plaats. De burgers kiezen de leden van de gemeenteraad. Als burger van een land buiten de Europese Unie heeft u voor het eerst de mogelijkheid om uw stem uit te brengen. Er zijn wel voorwaarden, waaraan u moet voldoen. Wenst u van dit stemrecht gebruik te maken? Dien ten laatste op 31 juli 2006 een aanvraag in bij het gemeente/stadsbestuur. Het aanvraagformulier is bij deze brief gevoegd. U kan het ingevuld en ondertekend afgeven bij de (dienst) van het gemeente/stadsbestuur van (naam gemeente). Indien nodig helpen we u graag bij het invullen. U kan het ingevulde formulier ook opsturen per post. U krijgt van ons een ontvangstbewijs. Het college van burgemeester en schepenen kijkt na of u aan alle voorwaarden voldoet. Het college laat per aangetekende brief aan u weten of uw aanvraag erkend is. Zodra u op de kiezerslijst ingeschreven staat, bent u aan de stemplicht onderworpen, net zoals elke Belgische kiezer. Hou daar rekening mee: u bent verplicht om op de dag van de verkiezingen naar het stemlokaal te gaan, tenzij u een geldige reden heeft om afwezig te zijn. Om ingeschreven te kunnen worden als kiezer, moet u voldoen aan volgende voorwaarden: - U bent 18 jaar of ouder, op 8 oktober 2006 - U staat op 1 augustus 2006 ingeschreven in het bevolkingsregister of vreemdelingenregister van deze gemeente/stad - U hebt in België geen veroordeling opgelopen die u schorst of uitsluit van het kiesrecht - Bij het ondertekenen van de aanvraag verklaart u de Grondwet, de wetten van het Belgische volk en het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden na te leven - Op het ogenblik van het indienen van de aanvraag of ten laatste op 31 juli 2006 hebt u al minstens vijf jaar ononderbroken uw wettelijk verblijf en hoofdverblijf in België Aan deze laatste voorwaarde voldoet u indien u de voorbije vijf jaar in België verbleef met één van deze documenten, of een combinatie van deze documenten: - een gele kaart - identiteitskaart voor vreemdeling - een witte kaart - bewijs van inschrijving in het vreemdelingenregister (voor beperkte of onbeperkte duur) - een oranje kaart - bijlage 4 - attest van immatriculatie model A - een bijlage 35 - bijzonder verblijfsdocument afgeleverd in het kader van een verzoek tot herziening tegen een beslissing die de verwijdering uit het Rijk meebrengt - voor erkende vluchtelingen geldt ook de periode vóór de ontvankelijkheidverklaring van hun asielaanvraag Meer informatie over uw inschrijving op de kiezerslijsten kan u bekomen bij Meer informatie over de gemeenteraadsverkiezingen in het algemeen kan u vinden; - Bij de Vlaamse Infolijn op het gratis telefoonnummer 0800.302.01, elke dag van 9 tot 19u - Op de website www.vlaanderenkiest.be - (op de gemeentelijke website) Met vriendelijke groeten, secretaris burgemeester Maart 2006 30

VOORBEELDBRIEF : voor EU-onderdanen, reeds ingeschreven op de kieslijst voor de Europese verkiezingen ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Deelname aan de gemeenteraadsverkiezingen van 8 oktober 2006 als EU-onderdaan. Mevrouw, Mijnheer, Op 8 oktober 2006 vinden er in alle Belgische steden en gemeenten verkiezingen plaats. De burgers kiezen de leden van de gemeenteraad. Als burger van de Europese Unie heeft u de mogelijkheid om uw stem uit te brengen. Er zijn wel voorwaarden, waaraan u moet voldoen. Opgelet! U schreef zich in het verleden in om te stemmen op de Belgische lijsten voor de Europese verkiezingen. Deze inschrijving geldt niet voor de gemeenteraadsverkiezingen. Daarvoor dient u zich afzonderlijk in te schrijven. Wenst u van het gemeentelijk stemrecht gebruik te maken? Dien ten laatste op 31 juli 2006 een aanvraag in bij het gemeente/stadsbestuur. Het aanvraagformulier is bij deze brief gevoegd. U kan het ingevuld en ondertekend afgeven bij de (dienst) van het gemeente/stadsbestuur van (naam gemeente). Indien nodig helpen we u graag bij het invullen. U kan het ingevulde formulier ook opsturen per post. U krijgt van ons een ontvangstbewijs. Het college van burgemeester en schepenen kijkt na of u aan alle voorwaarden voldoet. Het college laat per aangetekende brief aan u weten of uw aanvraag erkend is. Zodra u op de kiezerslijst ingeschreven staat, bent u aan de stemplicht onderworpen, net zoals elke Belgische kiezer. Hou daar rekening mee: u bent verplicht om op de dag van de verkiezingen naar het stemlokaal te gaan, tenzij u een geldige reden heeft om afwezig te zijn. Om ingeschreven te kunnen worden als kiezer, moet u voldoen aan volgende voorwaarden: - U bent 18 jaar of ouder, ten laatste op 8 oktober 2006 - U staat op 1 augustus 2006 ingeschreven in het bevolkingsregister of vreemdelingenregister van deze gemeente/stad - U hebt in België geen veroordeling die u schorst of uitsluit van het kiesrecht Meer informatie over uw inschrijving op de kiezerslijsten kan u bekomen bij Meer informatie over de gemeenteraadsverkiezingen in het algemeen kan u vinden: - Bij de Vlaamse Infolijn op het gratis telefoonnummer 0800.302.01, elke dag van 9 tot 19u - Op de website www.vlaanderenkiest.be - (op de gemeentelijke website) Met vriendelijke groeten, secretaris burgemeester Maart 2006 31

VOORBEELDBRIEF : voor EU-onderdanen, niet ingeschreven op de kieslijst voor de Europese verkiezingen, noch de gemeenteraadsverkiezingen ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Deelname aan de gemeenteraadsverkiezingen van 8 oktober 2006 als EU-onderdaan. Mevrouw, Mijnheer, Op 8 oktober 2006 vinden er in alle Belgische steden en gemeenten verkiezingen plaats. De burgers kiezen de leden van de gemeenteraad. Als burger van de Europese Unie, heeft u de mogelijkheid om uw stem uit te brengen. Er zijn wel voorwaarden, waaraan u moet voldoen. Wenst u van dit stemrecht gebruik te maken? Dien ten laatste op 31 juli 2006 een aanvraag in bij het gemeente/stadsbestuur. Het aanvraagformulier is bij deze brief gevoegd. U kan het ingevuld en ondertekend afgeven bij de (dienst) van het gemeente/stadsbestuur van (naam gemeente). Indien nodig helpen we u graag bij het invullen. U kan het ingevulde formulier ook opsturen per post. U krijgt van ons een ontvangstbewijs. Het college van burgemeester en schepenen kijkt na of u aan alle voorwaarden voldoet. Het college laat per aangetekende brief aan u weten of uw aanvraag erkend is. Zodra u op de kiezerslijst ingeschreven staat, bent u aan de stemplicht onderworpen, net zoals elke Belgische kiezer. Hou daar rekening mee: u bent verplicht om op de dag van de verkiezingen naar het stemlokaal te gaan, tenzij u een geldige reden heeft om afwezig te zijn. Om ingeschreven te kunnen worden als kiezer, moet u voldoen aan volgende voorwaarden: - U bent 18 jaar of ouder, ten laatste op 8 oktober 2006 - U staat op 1 augustus 2006 ingeschreven in het bevolkingsregister of vreemdelingenregister van deze gemeente/stad - U hebt in België geen veroordeling opgelopen die u schorst of uitsluit van het kiesrecht Meer informatie over uw inschrijving op de kiezerslijsten kan u bekomen bij Meer informatie over de gemeenteraadsverkiezingen in het algemeen kan u vinden: - Bij de Vlaamse Infolijn op het gratis telefoonnummer 0800.302.01, elke dag van 9 tot 19u - Op de website www.vlaanderenkiest.be - (op de gemeentelijke website) Met vriendelijke groeten, secretaris burgemeester Maart 2006 32

VOORBEELDBRIEF : voor EU-onderdanen, reeds ingeschreven op de kieslijst voor de gemeenteraadsverkiezingen ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Deelname aan de gemeenteraadsverkiezingen van 8 oktober 2006 als EU-onderdaan. Mevrouw, Mijnheer, Op 8 oktober 2006 vinden er in alle Belgische steden en gemeenten verkiezingen plaats. De burgers kiezen de leden van de gemeenteraad. Als burger van de Europese Unie, heeft u opnieuw de mogelijkheid om uw stem uit te brengen, indien u nog steeds aan de voorwaarden voldoet. U maakte in 2000 reeds gebruik van uw stemrecht voor de gemeenteraadsverkiezingen. Deze inschrijving blijft ook nu geldig. Houdt er rekening mee dat u verplicht bent om op de dag van de verkiezingen naar het stemlokaal te gaan, tenzij u een geldige reden heeft om afwezig te zijn. Wenst u niet langer van uw kiesrecht gebruik te maken? U kan uw eerdere inschrijving herroepen via een schriftelijke verklaring bij de gemeente, ten laatste op 31 juli 2006. Om ingeschreven te blijven als kiezer, moet u voldoen aan volgende voorwaarden: - U bent 18 jaar of ouder, ten laatste op 8 oktober 2006 - U staat op 1 augustus 2006 ingeschreven in het bevolkingsregister of vreemdelingenregister van deze gemeente/stad - U hebt in België geen veroordeling opgelopen die u schorst of uitsluit van het kiesrecht Meer informatie over uw inschrijving op de kiezerslijsten kan u bekomen bij Meer informatie over de gemeenteraadsverkiezingen in het algemeen kan u vinden: - Bij de Vlaamse Infolijn op het gratis telefoonnummer 0800.302.01, elke dag van 9 tot 19u - Op de website www.vlaanderenkiest.be - (op de gemeentelijke website) Met vriendelijke groeten, secretaris burgemeester Maart 2006 33