LOKALE EN PROVINCIALE VERKIEZINGEN 2012

Transcriptie

1 LOKALE EN PROVINCIALE VERKIEZINGEN 2012 Actualiteit ORIËNTEREN De slimste kiezer. Los de verschillende puzzels op en maak kennis met de verschillende politieke partijen in België. In deze fotopuzzel zie je 12 politieke figuren van 3 politieke partijen. Welke foto s horen samen? Noteer de 3 politieke partijen Foto...,...,... en... horen samen. Partij: Foto...,...,... en... horen samen. Partij: Foto...,...,... en... horen samen. Partij:... partij Houd folders en krantenartikels over de verkiezingen goed bij in een apart mapje. ECOLO In de volgende puzzel ontdek je nog drie andere politieke partijen. Partij:... Partij:... Partij:... Grootste partij in 2010 extreem rechts milieu vroeger Vlaams Blok Bart De Wever Zoek op welke politieke partijen er opkomen in jouw gemeente. Noteer hier onder de verschillen de partijen. Wat stel je vast? 1

2 1 OP WIE KUN JE STEMMEN? Bij het maken van de oefening op de oriënteringspagina maakte je kennis met de politieke partijen in Vlaanderen. Elke partij heeft een eigen programma en legt haar eigen accenten. Op welke manier(en) kan een partij haar programma duidelijk maken aan de kiezer? campagne Reclame maken voor een persoon of partij net voor een verkiezing noemen we campagne voeren. Op zaterdag 14 juli 2012, precies drie maanden voor de lokale en provinciale verkiezingen, gaat de sperperiode voor de verkiezingen in. Dat betekent dat partijen, lijsten en kandidaten zich aan bepaalde regels moeten houden bij het campagnevoeren. Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Geert Bourgeois roept alle deelnemers aan de verkiezingen op om de regels rond de sperperiode in acht te nemen. Hij herinnert daarbij zelf aan de voornaamste richtlijnen. Zo mogen de uitgaven voor verkiezingspropaganda bepaalde maximumbedragen niet overschrijden. Die maximumbedragen zijn van het aantal ingeschreven kiezers per gemeente. Daarnaast mogen kandidaten, lijsten en partijen tijdens de sperperiode ook geen geschenken of gadgets verkopen of verspreiden, geen gebruik maken van commerciële reclameborden of geen gebruik maken van niet- commerciële reclameborden of die groter zijn dan vier vierkante meter en geen gebruik maken van reclamespots op radio, televisie en in bioscopen. Dergelijke beperkingen in campagnemiddelen en uitgaven zijn er om de lokale democratie te versterken. Bron: De Standaard 13 juli 2012 Op 14 oktober 2012 gaan we met zijn allen naar de stembus om de lokale besturen en de provincieraadsleden te kiezen. We doen dit om de 6 jaar. Zoek op hoeveel gemeenten en hoeveel provincies er in België zijn. Aantal gemeenten:... Aantal provincies:... Kleef hieronder een aantal foto s van kandidaten die bij jou opkomen voor de lokale en provinciale verkiezingen. Kandidaat voor de lokale verkiezingen in... Kandidaat voor de provincie... 2

3 België heeft een ingewikkelde staatsstructuur. Zo zijn er niet alleen de lokale en provinciale verkiezingen, maar heb je ook federale, regionale en Europese verkiezingen. Wanneer vonden de laatste Regionale verkiezingen plaats?... Wanneer vonden de laatste Federale verkiezingen plaats?... Wanneer vonden de laatste Europese verkiezingen plaats?... In onderstaande jaartalkalender kun je de volgende verkiezingen plannen. Kleur het hokje van het jaartal in de juiste kleur. De jaartallen voor de lokale en provinciale verkiezingen werd al ingekleurd. Wanneer er twee kleuren nodig zijn, kun je arceren. Vul ook in om de hoeveel jaar er zulke verkiezingen zijn lokale en provinciale verkiezingen (om de 6 jaar) regionale verkiezingen (om de... jaar) federale verkiezingen (om de... jaar) Europese verkiezingen (om de... jaar) 2 Een geldige stem uitbrengen! Als je je kunt vinden in het programma van een partij of de onderwerpen waarvoor een politieke persoon staat, dan kun je op de dag van de verkiezingen daarvoor jouw stem uitbrengen. Je moet natuurlijk wel geldig stemmen.in de kieswet staat duidelijk wanneer een stem geldig is of niet. BASISPRINCIPES OM GELDIG TE STEMMEN Een kiezer kan een stem uitbrengen op een lijst, op één of meer personen, tegelijkertijd op één lijst en één of meer personen. Alle stemmen die men uitbrengt moeten binnen dezelfde lijst vallen. Het stembiljet voor de lokale verkiezingen is wit, dat voor de provinciale verkiezingen groen. We zetten de verschillende mogelijkheden hieronder op een rijtje. Stem het liefst geldig. Uiteindelijk zullen de politici ons straks vertegenwoordigen. 3

4 lijststem kopstem naamstem blanco stem ongeldig stemmen Een lijststem of kopstem is een stem bovenaan een lijst uitgebracht. Daarbij ga je akkoord met het programma en de volgorde van de kandidaten van die partij. Een naamstem is een stem uitgebracht naast één of meerdere personen. Daarbij ga je akkoord met het programma van de partij, maar je stemt specifiek voor bepaalde personen. Een blanco stem is een stembiljet waarop geen enkele stem werd aangebracht. Ongeldig stemmen worden totaal genegeerd bij de zetelverdeling. Geen enkele lijst heeft er voordeel bij. Er kan zowel op papier als elektronisch gestemd worden. 3 WIE MAG ER STEMMEN? Misschien zou je graag ook al gaan stemmen? Jammer genoeg zul je nog enkele jaren moeten wachten. In de kieswet staat heel duidelijk wie moet deelnemen aan de verkiezingen. VOORWAARDEN OM TE MOGEN STEMMEN BIJ LOKALE EN PROVINCIALE VERKIEZINGEN je bent Belg en ouder dan 18 jaar, dan stem je voor alle verkiezingen die plaatsvinden in jouw gemeente. je bent geen Belg maar EU- onderdaan of a@komstig van buiten de EU, dan kan je stemmen voor de stadsdistrictraad (Antwerpen) en de gemeenteraad van de gemeente waar je jouw hoofdverblijfplaats hebt. De voorwaarden om te mogen stemmen zijn afhankelijk van het soort verkiezing. Leeftijd, woonplaats en nationaliteit zijn steeds de drie belangrijkste criteria. (Exacte voorwaarden op: Als je aan de drie criteria voldoet en je hebt geen verlies van stemrecht dan moet je in België deelnemen aan de verkiezingen. Waarom mag jij dit jaar nog niet stemmen? stemrecht Wanneer zou je als Belg je stemrecht kunnen verliezen? opkomstplicht Iedereen die in aanmerking komt om te stemmen, moet deelnemen aan de verkiezingen. Maar niemand kan verplicht worden om een stem uit te brengen op een lijst of een kandidaat: je mag blanco of ongeldig stemmen. In België geldt er dus opkomstplicht en geen stemplicht. In andere landen van de Europese Unie is er stemrecht zonder opkomstplicht. De mensen mogen stemmen, maar zijn niet verplicht om deel te nemen. 4

5 Geef een voorbeeld van 2 landen uit de Europese Unie waar er stemrecht zonder opkomstplicht is. Als je op de dag van de verkiezingen in het stembureau verwacht wordt, krijg je een oproepingsbrief in de bus. Een oproepingsbrief is een uitnodiging met alle praktische regelingen om te gaan stemmen. 4 WAT DOET DE GEMEENTE? Wie is er momenteel jouw burgemeester?... coalitie oppositie Als we gaan stemmen kiezen we vertegenwoordigers in de gemeenteraad. We kiezen dus niet rechtstreeks voor een burgemeester of schepenen. Het aantal vertegenwoordigers in de gemeenteraad is afhankelijk van de grootte van de gemeente. Om te besturen is er een meerderheid nodig. Daarom gebeurt het dat een aantal partijen een coalitie vormen. De burgemeester en de schepenen komen uit de partijen die samen de meerderheid vormen. De partijen die niet tot de meerderheid horen, voeren oppositie. Welke partijen vormen vandaag in jouw gemeente de meerderheid? Welke partijen zitten vandaag in jouw gemeente in de oppositie? Zoek op hoeveel schepenen je in jouw gemeente hebt en waarvoor ze bevoegd zijn? De gemeentelijke bevoegdheden zijn erg ruim en omvatten alles wat te maken heeft met het "gemeentelijk belang", met andere woorden met de collectieve noden van de inwoners. In theorie kan een gemeente alles doen wat haar niet is verboden, gaande van het bouwen van een sporthal tot het aanleggen van wegen. De gemeenten zijn bevoegd voor openbare werken, sociale bijstand, ordehandhaving, huisvesting, onderwijs,... Ze staan bij deze projecten natuurlijk onder controle van de toezichthoudende instanties, namelijk de federale staat, de gemeenschappen, de gewesten en de provincies. De gemeenten moeten ook de taken uitvoeren die hen worden opgelegd door de hogere instanties. Ze zijn vooral belast met de politiemachten, met het beheer van de burgerlijke stand en met het bijhouden van de bevolkingsregisters. Het is ook op gemeentelijk niveau dat het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn is opgericht, dat de maatschappelijke hulp verleent. Bron: 5

6 5 WAT DOET DE PROVINCIE? ZEEBRUGGE - Het omstreden hoogspanningsstation in Zeebrugge lijkt er te komen. Provincieraadslid Bernard De Cuyper (CD&V) bracht het onderwerp gisteren ter sprake op de provincieraad, maar kreeg tot zijn ontstentenis nul respons. Ik tel de dagen tot u voorzitter af bent. Provincieraadslid Bernard De Cuyper was gisteren niet mals voor zijn collega en voorzitter van de provincieraad Jean de Bethune. De Cuyper kon het niet hebben dat zijn tussenkomst over het geplande Stevin project van hoogspanningsbedrijf Elia niet behandeld werd. Bron: Het Nieuwsblad 29 juni 2012 Wat is de functie van een provincieraad? Welke bevoegdheid komt in dit artikel aan bod? Zoek nog een twee andere bevoegdheden op van een provincie. OPDRACHT 1 GELDIG GESTEMD? 6

7 OPDRACHT 2 OPKOMSTPLICHT? Hebben de volgende personen opkomstplicht voor de verkiezingen van 14 oktober 2012? Jaimy, 16 jaar De Haan ja OPDRACHT 3 nee Claudio, 37 jaar Italiaan, wonend in Opwijk. ja nee Mehmet, 28 jaar, woont al 4 maand in Gent voor zijn werk. Afkomstig uit Turkije. ja nee Eva, 18 jaar op 30 oktober 2012, wonend in Lier. ja nee TEST JE KENNIS? HORIZONTAAL 3) Zo stem je als je geen kandidaat of partij op je stembiljet aanduidt. VERTICAAL 1) Een soort "parlement" in de gemeente. 2) Groep mensen met dezelfde politieke ideeën. 6) Het document dat je krijgt bij het binnenkomen van het stemlokaal. 4) Verplichting om deel te nemen aan de verkiezingen. 8) Een stem bovenaan een lijst uitgebracht. 5) De persoon bovenaan de lijst van een partij. 9) Persoon onderaan de lijst van een partij. 7) Hetgeen wat een partij wil realiseren als ze aan de macht komt. 10) Het mogen deelnemen aan de verkiezingen. 7

8 OPDRACHT 4 VERSCHILLENDE MACHTEN Vul per bestuursniveau in wie de verschillende machten waarneemt. Wetgevende macht Uitvoerende macht Rechterlijke macht Lokaal (gemeente / stadsdistricten) Provinciaal Regionaal Federaal Europees WAT HEB JE GELEERD? Je kunt uiteenzetten waarom er verschillende politieke partijen nodig zijn. Je kunt het verschil verduidelijken tussen stemrecht en opkomstplicht. Je kunt een geldige stem uitbrengen. Je kent de verschillende Vlaamse politieke partijen. Je kent de betekenis van de volgende begrippen: blanco stem lijststem naamstem kopstem campagne kieswet kiezerslijst oppositie coalitie opkomstplicht stemrecht oproepingsbrief Je houdt de actualiteit in het oog. Verschillende artikels, programma s en websites kunnen je daarbij helpen: spectrum.diekeure.be 8