PTC-drain
U heeft gehoord dat u een percutane galwegdrain (PTC-drain) krijgt. Maar wat is een PTC-drain? Hoe wordt deze drain geplaatst? Hoe moet u deze thuis verzorgen? En waar moet u op letten? Dat en meer leest u in deze folder. Heeft u na het lezen van folder nog vragen? Stel deze dan gerust aan uw arts of verpleegkundige. Wat is een percutane galwegdrain? Een PTC-drain is een slangetje (drain) dat via de huid (percutaan) aangeprikt wordt en in de galweg gebracht wordt. Om verschillende redenen kan het voorkomen dat gal niet meer via de galwegen naar de dunne darm vervoerd wordt. Het gevolg daarvan is dat de stoffen die normaal via de gal naar de dunne darm vervoerd worden, nu in het bloed terecht komen. U kunt hierdoor geel worden en last krijgen van jeuk. Om deze problemen op te lossen wordt een PTC-drain geplaatst. Procedure Het plaatsen van de galwegdrain gebeurt op de interventieradiologie onder steriele omstandigheden. Vooraf overleggen we met u of u een lokale verdoving krijgt of een roesje. Vervolgens wordt met behulp van een echoapparaat een dun naaldje in uw galwegen aangeprikt. Hierbij wordt contrastvloeistof en röntgenapparatuur gebruikt om te controleren of het naaldje goed is geplaatst. Vervolgens verwijderen we het naaldje en plaatsen we het slangetje, de drain. De drain kan op twee manieren werken: Zodra het slangetje in de galweg geplaatst is, kan de gal aflopen in een drainzakje en komt het niet meer in uw darm terecht. Dit wordt een afhangende percutane galwegdrain genoemd. De drain kan geïnternaliseerd geplaatst worden. Dit betekent dat het slangetje in de galgang wordt geplaatst en vervolgens wordt doorgeschoven naar de dunne darm. Gal kan daardoor weer aflopen in de dunne darm. Als het slangetje is doorgeschoven, heeft u geen drainzakje nodig en wordt de drain afgesloten met een steriel dopje. Uw drain wordt gefixeerd met een vlinderpleister of met steriele gazen en een pleister. Vaak wordt de drain bij de insteekopening met een hechting aan uw huid vastgehecht. Dit is afhankelijk van de plaats waar de drain wordt geplaatst. 1
Complicaties Het kan soms voorkomen dat er complicaties optreden na het plaatsen van de galwegdrain. De meest voorkomende klachten die u kan krijgen zijn: koorts, een ontsteking van de insteekopening van de drain en pijn door het lekken van gal in de buik. Neemt u bij de onderstaande problemen contact op met uw arts: Bij koorts hoger dan 38,5 C. Als er bij een afhangende drain geen gal meer in het zakje loopt. Als de drain niet meer gespoeld kan worden. Als de hechting loslaat. Als de drain is verschoven en daardoor niet goed meer functioneert. Als u andere klachten krijgt, zoals pijn, jeuk of lekkage van de drain. Verzorgen van een percutane galwegdrain Het is belangrijk dat u de insteekopening van de drain regelmatig en op juiste wijze verzorgt. Hiermee kunt u infecties voorkomen. Volg daarom de onderstaande instructies. Instructies Zorg dat u voor en na het verzorgen van de drain altijd goed uw handen wast met water en zeep. Dit is bedoeld om infecties aan de drain te voorkomen. Inspecteer dagelijks de insteekopening van de drain. Let hierbij op of de insteekopening rood of opgezwollen is en of er gal lekt uit de insteekopening van de drain. Wanneer de insteekopening droog is, hoeft u deze niet extra schoon te maken. We adviseren om de insteekopening dan om de drie dagen te verzorgen. Bij een rode of een gezwollen insteekopening, of een insteekopening waaruit vocht lekt, is het nodig om iedere dag de insteekopening te verzorgen. Wanneer de drain afgeplakt is met steriele gazen, verwijder deze dan voorzichtig. U kunt vervolgens de insteekopening onder de douche uitspoelen of met een steriel gaasje gedrenkt in steriele natriumchloride 0,9% schoonmaken. Zorg ervoor dat het gaasje maar één keer wordt gebruikt en gooi het 2
daarna weg. Veeg met het gaasje in een ronddraaiende beweging rond de insteekopening en veeg van binnen naar buiten. Leg een nieuw splitgaas van 10x10 cm op de insteekopening en plak dit vervolgens vast met een fixatie pleister. Als de drain gefixeerd is met een vlinderpleister, kan u op dezelfde manier de insteekopening verzorgen. De vlinderpleister hoeft u dan niet te verwijderen. Als de insteekopening vocht lekt, kan u over de vlinderpleister ook een splitgaasje leggen en deze vastplakken met een pleister. Op deze manier kunnen de gaasjes vaker verschoond worden. U kunt met de drain douchen. Wanneer de drain afgeplakt is met steriele gazen, verwijder deze dan voorzichtig. Zorg er na het douchen voor dat de insteekopening goed gedroogd wordt met een schone handdoek of met een steriel gaasje, voordat u de drain weer afdekt. Als de drain gefixeerd is met een vlinderpleister hoeft u deze alleen maar te vervangen wanneer deze niet meer goed vastzit of vies is. Om de vlinderpleister te kunnen verwijderen, is het nodig om deze eerst met alcohol 0,9% te bevochtigen voordat u het eraf haalt. Let er bij het verzorgen van de insteekopening of bij het vervangen van de pleister goed op dat u niet aan de drain trekt. Dit om te voorkomen dat u de drain eruit trekt. Plak de drain zo goed mogelijk aan de huid vast, zodat er geen spanning op de drain staat. Als de drain gehecht is, plak de drain dan zo op de huid dat er geen spanning op komt te staan. Dit voorkomt pijn en ontstekingen. Let er op dat er geen knik in de drain of in het drainzakje zit, zodat de gal onbelemmerd kan aflopen. Afhangende percutane galwegdrain Een afhangende drain bestaat uit de percutane galwegdrain met daaraan een groen koppelstukje en een drainzak. Tussen het koppelstukje en de drainzak wordt vaak een kraantje geplaatst. Let erop dat het kraantje altijd open staat, zodat de galproductie kan afvloeien in de drainzak. Het is belangrijk dat u de drainzak dagelijks vervangt om infecties te voorkomen. Vervang het groene koppelstukje twee keer per week. Het kraantje hoeft niet vervangen te worden. 3
Opschrijven hoeveelheid gal Het is belangrijk dat u opschrijft hoeveel galvloeistof uit de drain komt. Uw behandelend arts en de verpleegkundige leggen uit hoeveel de drain mag aflopen. Als de hoeveelheid van de galvloeistof sterk afneemt, of als de drain niet loopt, kan de drain verstopt zitten. Het is dan belangrijk om contact op te nemen met de arts. Het is niet verstandig om de drain in deze situatie te spoelen. Achterin deze folder staat een tabel waarop u alles kan noteren. Neem de folder daarom mee naar uw volgende afspraak op de polikliniek, zodat uw behandeld arts op de hoogte blijft. Geïnternaliseerde (afgedopte) galwegdrain open zetten U heeft de instructie gekregen om de drain open te zetten bij koorts. Doe dat bij een temperatuur boven de 38.5 C. Bevestig het groene koppelstukje dat u heeft meegekregen aan de drain, zodat u het drainzakje op de drain kan aansluiten. De gal loopt dan vervolgens in het drainzakje af. Het is belangrijk dat u daarna direct contact opneemt met de arts. Contactgegevens: Vragen Op maandag t/m vrijdag van 08.00 17.00 uur kunt u contact opnemen met uw arts via het patiëntenzorg secretariaat. Het telefoonnummer van het secretariaat is 024-3619190. Buiten kantoortijden In het weekend en tijdens avond- en nachturen kunt u bellen naar de verpleegafdeling Maag-Darm-Leverziekten. Het telefoonnummer van de verpleegafdeling is 024-3618980. De verpleegkundige neemt contact op met de dienstdoende Maag- Darm-Lever arts. Materialen U heeft een pakket ontvangen met materialen voor de verzorging van de drain. De vergoeding van deze materialen is afhankelijk van uw zorgverzekeraar. Het is daarom mogelijk dat u vanuit de ziekenhuisapotheek een rekening ontvangt. Heeft u vragen over de vergoeding? Dan adviseren we om contact op te nemen met uw zorgverzekeraar. 4
Datum Drainproductie in aantal cc 5
05-2016-7661 Adres Maag-, Darm- en Leverziekten Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10, route 433, balie groen 6525 GA Nijmegen Postadres Radboudumc Huispost 458 (patiëntenzorg secretariaat) Maag-, Darm- en Leverziekten Postbus 9101 6500 HB Nijmegen Radboud universitair medisch centrum