6 Meander Aardrijkskunde WERKBOEK
6 Meander Aardrijkskunde WERKBOEK THEMA 4 Eindredactie: Carla Wiechers Leerlijnen: Mark van Heck Auteurs: Marc ter Horst, Meie Kiel, Dianne Manders, Jacques van der Pijl
thema 4 les 1 Van tropen tot polen les 2 les 3 les 4 STAP 1 Van koud naar warm 1 Samuli leeft in een ander klimaat dan Tawasi. Wat is een klimaat? 2 Kleur op de aardbol de warme gebieden, de minder warme gebieden en de koude gebieden. Schrijf in de gebieden: koud warmer warmst......... Ga naar STAP 2 in je lesboek. 64
STAP 2 Niet te koud en niet te warm 3 Schrijf je eigen weerbericht bij de tekeningen. Wat voor weer wordt het? Met welke temperaturen?........................ 4 Wat past bij een gematigd klimaat? Kruis aan. De zon schijnt altijd. Er is een verschil in temperatuur tussen winter en zomer. Je hebt een heel koude winter en een heel warme zomer. Regen is er het hele jaar door. Ga naar STAP 3 in je lesboek. 65
thema 4 les 1 Van tropen tot polen les 2 les 3 les 4 STAP 3 Tropische hitte 5 Je bent op vakantie op een tropisch eiland. Wat kun je de mensen thuis over het weer vertellen? Wat voor invloed heeft het weer bijvoorbeeld op het leven en de kleding van de mensen? Groeten uit de tropen! 6 Wat weet je over de tropen en de subtropen? Vul het schema in. Kies uit: geen verschil tussen zomer en winter rond de evenaar ten zuiden en noorden van de evenaar warm en vochtig weer grote woestijnen zowel droog als nat tropische zomers verschillende winters tropen subtropen Ga naar STAP 4 in je lesboek. 66
STAP 4 De polen 7 Vul in: Noordpool of Zuidpool. a Op de... zelf wonen geen mensen. b Op de... is de gemiddelde temperatuur vijftig graden onder nul. c De zon gaat in de zomer niet onder op de.... d De... is een groot eiland bedekt met ijs. 8 Samuli leeft in een heel koud klimaat. Zijn leven zal dus heel anders zijn dan jouw leven in Nederland. Hoe anders, denk je? Noem drie dingen. 1 2 3 Extra 1 In welk klimaatgebied zou jij het liefst wonen: gematigd gebied, tropen, subtropen of polen? Waarom? 2 Teken een wereldbol met de klimaatgebieden erin. Teken bij elk gebied iets wat alleen daar te zien is. 67
thema 4 les 1 les 2 Andere temperaturen les 3 les 4 STAP 1 Hetzelfde klimaat, ander weer 1a Schrijf de goede namen bij de plaatjes: Dora Mila Jan b Schrijf ook de landen bij de plaatjes. Het is zomer! De rivier is ontdooid en ik kan nu gewoon vissen met mijn vader....... Nu er geen sneeuw meer ligt, is het hier lekker rustig. Even geen toeristen!...... Even genieten van de zon! Gisteren regende het de hele dag....... 2 In welke klimaatzone liggen de landen van opdracht 1? 68 Ga naar STAP 2 in je lesboek.
STAP 2 Aan zee 3 Het is zomer. Schrijf de goede temperatuur in de lege hokjes. Kies uit: 21 18 22 19 graden. 4 Waarom is het aan zee in de zomer vaak minder warm? En in de winter minder koud? Gebruik het begrip temperende werking in je antwoord. Ga naar STAP 2 in je lesboek. 69
thema 4 les 1 les 2 Andere temperaturen les 3 les 4 STAP 3 Hoog en laag 5 Kijk nog eens naar het stripje in het lesboek. a Aan de voet van de berg ligt geen sneeuw, maar op de top van de berg wel. Hoe kan dat? b Welk begrip hoort hierbij?... 6a Schrijf de goede temperatuur in de vlaggen. Kies uit: 17 11 2 graden. 3000 meter 1500 meter 500 meter 20 b Op welke berg zul je op de top in ieder geval geen bomen meer tegenkomen?... 70 Ga naar STAP 4 in je lesboek.
STAP 4 Wind 7 Net als de zee en de hoogteligging heeft ook de wind invloed op de temperatuur. Leg uit waarom. 8 De sirocco en de mistral zijn allebei winden die van ver komen. Maar er zijn ook verschillen. a Welke van de twee winden is lekker warm? En hoe komt dat? Nou ja, zonnen............ b Waarom is de andere wind een stuk kouder? Extra 1 Bedenk een spannend verhaal dat zich afspeelt op de Zuidpool. 2 Je hebt een reisbureau en gaat reizen naar een land in de tropen verkopen. Kies een land uit en maak er een mooie reisadvertentie voor. Je geeft natuurlijk veel aandacht aan het weer. 71
thema 4 les 1 les 2 les 3 Onder de loep les 4 STAP 1 Gelderland 1a Wat is de hoofdstad van Gelderland?... b Welk museum heb je in deze stad?... c In welke stad kun je naar dolfijnen kijken?... d Schrijf de twee antwoorden van a en c op de goede plek op de kaart. Schrijf ook de provincienaam erbij. e Vul ook de namen van de andere plaatsen in. 2a Waarom is het op de Veluwe in de winter iets kouder dan in veel andere delen van Nederland?...... b En waarom is het er in de zomer iets warmer?...... c Schrijf op de kaart waar de Veluwe ligt. 72
Ga naar STAP 2 in je lesboek. 73
thema 4 les 1 les 2 les 3 Onder de loep les 4 STAP 2 Overijssel 3a Zet de steden op volgorde van west naar oost: Enschede Zwolle Almelo Hengelo Kampen...... b Schrijf de namen op de goede plek op de kaart. 4a In welke stad is een beroemde boekenmarkt?... b In welk deel van Nederland kun je vaak snel schaatsen?... c Schrijf de namen ook op de goede plek op de kaart. 74
Ga naar STAP 3 in je lesboek. 75
thema 4 les 1 les 2 les 3 Onder de loep les 4 STAP 3 De rivieren 5a Teken de Waal en de IJssel in op de kaart. b Door welke steden stroomt de IJssel?... c Door welke stad stroomt de Waal?... d Schrijf de namen op de goede plek op de kaart. e Schrijf ook de namen van de andere plaatsen op de kaart. 76 Ga naar STAP 4 in je lesboek.
77
thema 4 les 1 les 2 les 3 Onder de loep les 4 STAP 4 De kaart 6 Schrijf de vetgedrukte letters van de plaatsen, gebieden en wateren op de goede plek op de kaart. De namen met een plus doe je nog niet. plaatsen Almelo Apeldoorn Arnhem Deventer Doetinchem Enschede Hengelo Kampen Nijmegen Wageningen Zutphen Zwolle + Ede + Harderwijk + Tiel + Winterswijk gebieden Gelderland Overijssel Twente Veluwe + Achterhoek + Betuwe wateren IJssel Waal 7 Leer ze uit je hoofd. Extra 1 In de Betuwe zijn veel fruitbomen. In Tiel had je lang de beroemde jamfabriek De Betuwe. Die maakte stripboeken over Flipje, een fruitjongetje. Zoek eens uit hoe Flipje eruit zag en teken hem op de kaart bij de Betuwe en Tiel. Schrijf ook de namen erbij. 2 Schrijf ook Ede, Harderwijk, Tiel, Winterswijk en de Achterhoek op de goede plek op de kaart. 78
79
thema 4 les 1 les 2 les 3 les 4 Goed om te weten STAP 1 Samenvatting 1a Vergelijk de strip in je lesboek met de stukjes tekst van Dit weet ik nu uit les 1 en 2. Welke dingen worden in de strip niet genoemd? b Maak zelf in dit vakje een extra striptekening over de dingen die je bij 1a noemt. Tip: doe iets met de aardbol en de ligging van de gebieden. 2 Bekijk het vierde stripplaatje in je lesboek. Waaraan kun je op deze tekening zien dat het op de polen altijd koud is? 80 Ga naar STAP 2 in je lesboek.
STAP 2 Begrippen 3 Welk begrip hoort bij welke omschrijving? Trek een lijn. polen hoogteligging temperende werking tropen boomgrens subtropen gematigd klimaat Het gebied ten zuiden en ten noorden van de evenaar. Het gebied ten noorden en ten zuiden van de tropen. De invloed die de zee op de temperatuur heeft. Het bovenste en het onderste puntje van de aarde. Vanaf hier staan door de kou geen bomen meer. Een klimaat met een verschil in weer tussen de winter en de zomer. Hoe hoog een plek ligt. 4a Welke vier klimaatgebieden staan er bij de begrippen? b Behalve het klimaatgebied zijn er nog drie dingen die invloed hebben op het weer. Welke dingen zijn dat? Ga naar STAP 3 in je lesboek. 8181
thema 4 les 1 les 2 les 3 les 4 Goed om te weten STAP 3 Extreme kou 5 Op de tekening zie je hoe de Inuit vroeger leefden. Teken op de lege plek Joave erbij. Wat voor kleren heeft hij aan? Waar woont hij in? Hoe reist hij? 6 Wat weet je allemaal over de Inuit en Nunavut? Schrijf een stukje en gebruik in ieder geval de volgende woorden: wonen kleding taal eten Zoek ook op waar Nunavut ligt. 82 Ga naar STAP 4 in je lesboek.
STAP 4 Extreme hitte 7 Hoe ziet Salifs huis eruit, denk je? Teken het hieronder. 8 Wat zijn de verschillen tussen het leven van Joave en Salif? Noem er minstens drie. 1 2 3 Extra 1 Ken je nog een gebied in de wereld waar het extreem koud of warm is? Schrijf er iets over. 2 Zoek op internet naar het Tamazigh-alfabet van Salif en probeer je eigen naam te schrijven. 83