Turbo s op Grondstoffen

Turbo s op Grondstoffen Juli 2012 Erik Mauritz

Programma: Grondstoffen en Turbo s Introductie Hoe kunt u beleggen in grondstoffen? Hoe werken Turbo s op grondstoffen? Spot- en futureprijzen Overige 1

Waarom beleggen (Turbo s) in grondstoffen? Mogelijk rendement Spreiding in portefeuille Bescherming ( safe-haven ): Inflatie Verzwakking dollar (Schulden)crises Alleen voor actieve, ervaren beleggers met een hoge risico-acceptatie

Niet alleen particulieren hebben interesse in grondstoffen ABP investeert in grondstoffen om de volgende redenen: Goede spreiding in de totale portfolio Grondstoffen verbeteren verbetert het risico-rendementsprofiel in ABP s beleggingsportfolio: het risico van de totale portfolio neemt af, terwijl de verwachte opbrengst niet navenant afneemt Grondstofbeleggingen bieden compensatie voor inflatie 3

Populairste Grondstoffen Turbo s Op basis van de totale omzet in hefboomproducten op Grondstoffen op Euronext Amsterdam in 2011: Goud 45% Zilver 33% Brent Crude Olie future 16% Palladium 1% Overige grondstoffen 5% Omzet in Grondstoffen was in 2011 goed voor 17% van de totale omzet in hefboomproducten op Euronext Amsterdam 4

Indirect of direct? Jim Rogers zegt direct Jim Rogers: Enron was a natural gas company. Enron went to zero. Natural gas can never go to zero. It can go down, obviously, but it can never go to zero. Bron: Jim Rogers: hot on commodities, www.investmentu.com, juli 2005 5

en Warren Buffett zegt indirect Gold gets dug out of the ground in Africa, or someplace. Then we melt it down, dig another hole, bury it again and pay people to stand around guarding it. It has no utility. Anyone watching from Mars would be scratching their head. Warren Buffett (1998) 6

Grondstoffen Aluminium future Brent Crude Oil future Cacao future Goud Katoen future Koffie future Koper future Light Sweet Crude Oil future Magere Varkens future Maïs future Natural Gas future Nikkel Future Palladium Palmolie future Platina Rijst future Runderen future Sinaasappelsap future Sojabonen future Suiker future Tarwe future Zilver Zink future 7

Spot- of Future prijzen Edelmetalen spotprijs als referentie Alle overige grondstoffen Grondstoffenfutures als referentie 3 elementen van belang: Koersbeweging grondstof Wisselkoers Futurecurve De achtertuin van een zeer actieve oliebelegger Bijvoorbeeld: olie 8

Bouwstenen Turbo Koers aandeel EUR 25 Financieringsniveau EUR 20 Waarde Turbo Long EUR 5 Stop loss-niveau EUR 21,50 Hefboom 25/5 = 5 Aandeel 1% omhoog Turbo 5% omhoog Aandeel 1% omlaag Turbo 5% omlaag Dit voorbeeld is uitsluitend bedoeld ter illustratie en niet representatief voor toekomstige resultaten. Er is geen rekening gehouden met kosten.

Goud Turbo s: ook wisselkoers en ratio Goud USD 1600 Financieringsniveau USD 1400 Verschil in USD USD 200 Wisselkoers 1,25 Verschil in Euro EUR 160 (= 200/1,25) Ratio 10 Waarde Turbo Long EUR 16 (= 160/10) Stop loss-niveau USD 1428 Hefboom 1600/200= 8 Dit voorbeeld is uitsluitend bedoeld ter illustratie en niet representatief voor toekomstige resultaten. Er is geen rekening gehouden met kosten.

Brent Crude Future Turbo s: onderliggende is een future Brent Crude April future USD 80 Financieringsniveau USD 70 Verschil in USD USD 10 Wisselkoers 1,25 Ratio 1 Waarde Turbo Long EUR 8 (= 10/1,25) Stop loss-niveau USD 72,80 Hefboom 80/10= 8 Dit voorbeeld is uitsluitend bedoeld ter illustratie en niet representatief voor toekomstige resultaten. Er is geen rekening gehouden met kosten.

Beleggen in futures op Brent Crude Oil Futures zijn contracten met een vooraf vastgestelde expiratiedatum Er zijn voor dezelfde onderliggende waarde meerdere expiratiedata Brent Futures, genoteerd in USD: Bron: Bloomberg, 20 april 2012. 12

De futurecurve: backwardation Backwardation: langer lopende futures zijn goedkoper dan kortlopende futures Bijvoorbeeld: de Brent Crude Future curve per 30 april 2008 112 110 108 106 104 102 Brent Crude Future Curve 100 Jun-08 Sep-08 Dec-08 Mar-09 Jun-09 Sep-09 Dec-09 Mar-10 Jun-10 Sep-10 Dec-10 Mar-11 Jun-11 Sep-11 Dec-11 Mar-12 Jun-12 Sep-12 Dec-12 Brent Crude Oil futurecurve van 30 april 2008. Bron: Bloomberg, 19 februari 2009 13

De futurecurve: contango Wanneer de prijzen van de futures met verschillende afloopdata in een grafiek worden getoond, krijgt men de futurecurve Contango: langer lopende futures zijn duurder dan kortlopende futures 86 84 82 80 78 76 74 72 Brent Crude Future Curve 70 68 Jul-10 Sep-10 Nov-10 Jan-11 Mar-11 May-11 Jul-11 Sep-11 Nov-11 Jan-12 Mar-12 May-12 Jul-12 Sep-12 Nov-12 Brent Crude Oil futurecurve van 18 februari 2009. Bron: Bloomberg, 19 februari 2009 14

Doorrollen van futures Futures zijn contracten met een vooraf vastgestelde expiratiedatum Een Turbo heeft geen vaste afloopdatum, dus voordat de onderliggende future expireert moet er worden doorgerold Doorrollen bij een longpositie: Verkoop van de onderliggende future Aankoop van een langer lopende future Het doorrollen op zich heeft geen effect op de waarde van een Turbo. Doorrollen heeft op termijn wel invloed op de belegging doordat het prijsverschil tussen de futureprijs en de spotprijs verdwijnt. 15

Turbo s en contango: moment van doorrollen bij Turbo Long Vóór het doorrollen Ná het doorrollen Brent Crude Oil Future 80 81 Financieringsniveau 70 71 Stop loss-niveau 72,80 73,84 Waarde Turbo Long USD 10 10 Waarde Turbo in EUR (1,25) 8 8 Op het moment van doorrollen, blijft de waarde van de Turbo gelijk ongeacht contango of backwardation Als de overige omstandigheden gelijk blijven, daalt (stijgt) de Turbo Long (Short) ook USD 1 in waarde na 1 maand als de curve in contango blijft 16

Contango en de invloed op de belegging 82 81 Startpunt: Spot is en blijft 80 F1 is onderliggende Alleen tijd verstrijkt 80 Spot Future 1 Future 2 tijd 17

Contango: vlak vóór het doorrollen 82 81 Na 1 maand: Spot is en blijft 80 F1 nadert spot F1 is dus USD 1 in waarde gedaald 80 Spot Future 1 Future 2 tijd 18

Contango: vlak ná het doorrollen 82 Spot is en blijft 80 F1 doorgerold naar F2 F1 is beëindigd 81 80 Spot Future 2 tijd 19

Backwardation en de invloed op de belegging 80 79 Startpunt: Spot is en blijft 80 F1 is onderliggende Alleen tijd verstrijkt 78 Spot Future 1 Future 2 tijd 20

Backwardation: vlak vóór het doorrollen 80 79 Na 1 maand: Spot is en blijft 80 F1 nadert spot F1 is dus USD 1 in waarde gestegen 78 Spot Future 1 Future 2 tijd 21

Backwardation: vlak ná het doorrollen 80 Spot is en blijft 80 F1 doorgerold naar F2 F1 is beëindigd 79 78 Spot Future 2 tijd 22

Turbo s en contango: 1 maand na het doorrollen Vóór Na 1 maand later Brent Crude Oil Future 80 81 80 Financieringsniveau 70 71 71 Stop loss-niveau 72,80 73,84 73,84 Waarde Turbo Long USD 10 10 9 Waarde Turbo Long EUR (1,25) 8 8 7,20 Dit effect is positief in dit voorbeeld voor een Turbo Short De vorm van de futurecurve kan veranderen! Aanpassing van het financieringsniveau door kosten (2% op jaarbasis) is hier buiten beschouwing gelaten 23

Invloed van de Futurecurve samengevat Als een belegger anticipeert op een stijging (long): Contango is nadelig voor het rendement van de belegging Backwardation is voordelig voor het rendement van de belegging Als een belegger anticipeert op een daling (short): Contango is positief voor het rendement Backwardation is nadelig voor het rendement 24

Stop loss-niveau en handelstijden Handelstijden Turbo s: 09:05 17:30 uur Handelstijden onderliggende waarden: Edelmetalen Brent Crude Oil Future Industriële metalen Agrarische grondstoffen 24 uur per dag 22 uur per dag 24 uur per dag Uiteenlopend Stop loss-niveau kan bereikt worden buiten de handelstijden van Turbo s! Industriële metalen: peilmoment stop loss-niveau om 18:00 uur RBS kijkt naar Reuters te bepalen of het stop loss-niveau is bereikt 25

De kosten van de Turbo op grondstoffen Transactiekosten en bewaarloon: afhankelijk van bank/broker Financieringskosten/opbrengsten Turbo s op Futures: Turbo s op edelmetalen: Bied-laat spread 2% kosten op Long en Short 2% + 1 maand Libor op Long 2% - 1 maand Libor op Short Per 2/7/2012: Long 2,25%, Short 1,75% 26

Specifieke kenmerken Turbo s op Grondstoffen Turbo s op grondstoffen kunnen het stop loss-niveau bereiken gedurende de handelstijden van de onderliggende waarden, Industriële metalen uitgezonderd Turbo s op de industriële metalen Aluminium, Koper, Nikkel en Zink kunnen slechts eenmaal per dag (om 18:00) het stop loss-niveau bereiken Bij Turbo s op futures kan de vorm van de future invloed hebben op het rendement zowel positief als negatief Bij het doorrollen van de onderliggende future worden stop-loss en financieringsniveau s aangepast het doorrollen op zich heeft geen invloed op de waarde van een Turbo Meer informatie vindt u in de brochure Turbo s in grondstoffen 27

Risico s van Turbo s Turbo s kennen productspecifieke risico s (risico s van beleggen in aandelen grondstoffenfutures, risico op opkomende markten of wisselkoersrisico). Turbo s zijn geschikt voor actieve en ervaren beleggers met een hoge risico acceptatie. Voor een volledig overzicht van de risico s dient u het (basis)prospectus, eventuele supplementen en de definitieve voorwaarden van het product te raadplegen. Deze documenten zijn verkrijgbaar via www.rbs.nl/markets en/of www.rbs.be/markets. Een belegging in Turbo s is risicovoller dan een directe belegging in de onderliggende waarde. Als de Turbo het stop loss-niveau bereikt, zal hij worden beëindigd. Op dat moment kunt u uw hele belegging verliezen Indien de onderliggende waarde in buitenlandse valuta is genoteerd, kan de koers van de Turbo negatief worden beïnvloed door wisselkoerseffecten U loopt kredietrisico op de uitgevende instelling, RBS N.V. en/of RBS plc (A/A/A3, d.d. 26/6/2012).

Disclaimer DISCLAIMER: Dit document is opgesteld door The Royal Bank of Scotland N.V. en The Royal Bank of Scotland plc ( RBS ) en dient uitsluitend voor informatiedoeleinden. Noch dit document noch de verklaringen die in verband met dit document zijn afgegeven zijn opgesteld als of vormen een aanbieding, uitnodiging of aanbeveling tot het kopen of verkopen van een effect of het aangaan van een transactie. Een aanbieding of een uitnodiging tot het doen van een aanbieding, uitnodiging of aanbeveling tot het aangaan van een transactie zal uitsluitend worden gedaan op basis van een aanbiedingsdocument of, indien toepasselijk, een prospectus welke kosteloos verkrijgbaar is via www.rbs.nl/markets. U kunt ook bellen op 0900-MARKETS (0900-6275387, lokaal tarief), een e-mail sturen naar beleggen@rbs.com of per post aanvragen via RBS Markets NL, Gustav Mahlerlaan 350,1082 ME Amsterdam. Potentiële partijen dienen een onafhankelijk oordeel te vormen en/of onafhankelijk professioneel advies inwinnen voordat zij een beleggingsbeslissing met betrekking tot de effecten nemen. Beleggers dienen zorgvuldig af te wegen of een transactie in de effecten geschikt is gezien de economische voordelen, de risico s, de krediet aspecten, de effectenrechtelijk, andere juridische, fiscale en boekhoudkundige aspecten en hun persoonlijke omstandigheden (waaronder ervaring, doelstellingen en financiële positie). De getallen opgenomen in dit document zijn indicatief en resultaten behaald in het verleden zijn geen garantie of indicatie voor toekomstige resultaten. Er is geen enkele garantie dat de beleggingsdoelstellingen genoemd in dit document werkelijk worden behaald. Elke belegging kent economische en markt risico s en de waarde van een belegging kan zowel stijgen als dalen. RBS accepteert geen enkele aansprakelijkheid ten opzichte van enige informatie opgenomen in dit document of mondeling verstrekt, tenzij er sprake is van opzet of fraude. RBS kan als principaal of als agent van tijd tot tijd een belang nemen in of financiële instrumenten kopen, verkopen of aanbieden die identiek zijn aan of vergelijkbaar met de effecten beschreven in dit document of daaraan gerelateerde financiële instrumenten zoals effecten, futures, opties en grondstoffen contracten. Distributie van dit document verplicht RBS niet tot het aangaan van enige transactie. De informatie opgenomen in dit document is onderhevig aan wijzigingen zonder dat hiervan voorafgaande mededeling wordt gedaan en kan in zijn geheel worden gewijzigd, aangevuld of vervangen door latere documentatie. Dit document mag niet (geheel of gedeeltelijk) worden gekopieerd, verstrekt of anderszins gedistribueerd aan een ander zonder de schriftelijke toestemming van RBS. Aanvullende informatie is op verzoek beschikbaar. Als geen contact wordt opgenomen nemen wij aan dat aanvullende informatie niet nodig is gezien uw kennis en ervaring. Opinies in het algemeen of specifiek met betrekking tot het economisch klimaat en/of de prestaties van de effecten geven de inzichten van RBS weer ten tijde van het opstellen van dit document. Deze opinies en inzichten kunnen wijzigen en moeten niet gezien worden als beleggingsadvies. The Royal Bank of Scotland N.V. staat in Nederland onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Nederlandse Autoriteit Financiële Markten. The Royal Bank of Scotland plc staat in het Verenigd Koninkrijk onder toezicht van Financial Services Authority. TURBO is een geregistreerde handelsnaam van The Royal Bank of Scotland. The Royal Bank of Scotland plc. Alle rechten, behalve indien expliciet toegekend, worden voorbehouden. Reproductie in welke vorm dan ook van de inhoud van dit document is zonder voorafgaande schriftelijke toestemming verboden tenzij voor persoonlijk gebruik. Dit document is geproduceerd op 20 april 2012.