1 1 1 1 1 0 1 0 1 0 1 0 Opdrachtformulier Barende verzorgen tijdens ontsluitingsperiode Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent. Kijk in de bronnen welke informatie je kunt gebruiken bij het oefenen van deze vaardigheid. Beantwoord de volgende vragen: a Tijdens de ontsluitingsperiode kan de barende de weeën in diverse houdingen opvangen. Omschrijf drie mogelijke houdingen, zowel in als uit bed. b Waarom is het belangrijk dat schreeuwen of gillen tijdens de ontsluitingsperiode niet via de keel gebeurt? c Waarom bied je de barende alleen licht verteerbaar voedsel aan tegen het einde van de ontsluitingsperiode? d Beschrijf de eigenschappen (samenstelling, geur, kleur) van vruchtwater; e Wat bedoelt men met beenweeën en rugweeën? f Tijdens de ontsluitingsperiode moet je de verloskundige waarschuwen bij abnormale pijnuitingen. Wat wordt hiermee bedoeld? g Wat is de normale hartfrequentie van een ongeboren kind? h Hoe kun je persdrang waarnemen bij een barende? Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen : Noordhoff Uitgevers bv 1 _Barendeverzorgen_ontsluitingsperiode_O.indd 1 //1 :0 PM
_Barendeverzorgen_ontsluitingsperiode_O.indd //1 :0 PM
1 1 1 1 1 0 1 0 1 0 1 0 Handelingsformulier Barende verzorgen tijdens ontsluitingsperiode Naam student: Datum: Voor alle handelingen geldt: Raadpleeg het dossier; Zorg voor voldoende privacy; Was je handen volgens de WIP-procedure; Pas de voorschriften toe; Observeer en controleer de zorgvrager. Geel gearceerd = verwijzing naam observator: Beoordeling: De student: Goed Fout 1 Informeert: Check in het dossier de volgende gegevens: - de toestand van de barende. Hoe ver is de baring gevorderd?; - hoe is de baring begonnen? Bloedprop al verloren? Wanneer startten de weeën? Vruchtvliezen gebroken? - bijzonderheden, zoals: gewenste baarhouding; wens voor borst- of flesvoeding; is zij primi- of multipara, primi- of multigravida?; wil de barende de baby direct op haar buik? wie is/zijn bij de baring aanwezig? - voorbereiding op de baring. Zwangerschapscursus gevolgd? Bekend met ademhalingstechnieken? Welke informatie heeft zij gekregen of gelezen?; - afspraken van en met de verloskundige; - laatste observaties en controles van de verloskundige. Zoals frequentie en duur van de weeënactiviteit, pijn bij weeën, vruchtwaterkleur, -geur, -samenstelling en hoeveelheid; - zijn alle belangrijke persoonlijke gegevens bekend? Informeer de barende over de ondersteuning die je kunt bieden, de verzorging die je geeft en hoe je de verloskundige assisteert; Vraag de barende en partner eventueel naar belangrijke ontbrekende gegevens; Vraag de barende welke kleding zij aan wil; Vraag de aanstaande ouders naar overige wensen ten aanzien van de bevalling; Zet alle benodigdheden klaar: Voor het ondersteunen van de weeën (indien gewenst): - massageolie; - waskom met washandje en handdoek; - warme kruik of warmwaterzak; - kruikenzakken; - baarkruk of baarschelp; - warm bad; - kussens in een plastic zak en sloop; - zeil voor de grond. Noordhoff Uitgevers bv _Barendeverzorgen_ontsluitingsperiode_H.indd //1 :0 PM
1 1 1 1 1 0 1 0 1 0 1 0 Voor het observeren van de barende: - toeter of doptone; - polsteller; - thermometer; - bloeddrukmeter; - baringsverslag en pen. Overschort en handschoenen; Alle benodigdheden voor de partus [Voorbereidingen treffen voor een baring], indien dit nog is gebeurd. Voert handeling uit: Draag zorg voor de omgeving en de veiligheid: - zet het aanwezigheidssein aan (in de instelling); - sluit eventueel ramen en deuren; - zet het verlosbed op de juiste werkhoogte (in de instelling); - trek overschort en handschoenen aan. Ondersteunen van de barende bij de weeënactiviteit: - vraag aan de barende in welke houding zij de weeën wil opvangen; - vraag haar of zij zelfstandig de weeën wil opvangen of met ondersteuning; - overleg met de verloskundige of deze houding toegestaan is; - ondersteun de barende bij het vinden van de juiste houding. Verplaats de barende tussen twee weeën door; - geef instructie op welke wijze zij het beste de houding aan kan nemen en hoe de partner haar kan ondersteunen; - beoordeel of deze houding comfortabel is en ontspanning geeft. Geef eventueel tips om de houding te verbeteren; - bied zo nodig hulpmiddelen aan, zoals: kussens, stoel, zeil op de grond of een baarkruk; - pas eventueel warmte toe om de pijn te verminderen en ontspanning te bevorderen. Geef warme kruiken of vul een warm bad. Een warme douche mag in overleg met de verloskundige; - masseer eventueel de rug of de benen van de barende met massageolie of geef daarover instructies aan de partner; - vraag hoe de barende de hulpmiddelen ervaart; - pas zo nodig de houding of het hulpmiddel aan; - motiveer de barende en geef haar complimenten; - ondersteun de partner bij zijn emoties. Betrek de partner actief bij de bevalling; - verzorg de barende tussen de weeën door. Verfris gezicht en handen regelmatig met een koel, nat washandje; - waarschuw de verloskundige bij het niet juist opvangen van de weeën en bij extreme pijn; Ondersteunen van de barende bij de ademhalingstechniek: - vraag aan de barende welke ademhalingstechniek zij geleerd heeft; - laat de barende tijdens de ontsluitingsweeën vanuit de buik diep ademhalen; - vraag de barende de lucht langzaam naar buiten te laten komen door te tellen; pufjes lucht uit te blazen of zinnetjes uit te spreken als: al-tijd-is-kort-jak-je-ziek; - laat de barende dit herhalen totdat de wee voorbij is; - help de barende tijdens de afwezigheid van de wee, een ontspannen houding aan te nemen en rustig adem te halen; - laat de barende puffen aan het eind van de ontsluitingsperiode, als de verloskundige daarom vraagt; Goed Fout Noordhoff Uitgevers bv 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 0 1 0 _Barendeverzorgen_ontsluitingsperiode_H.indd //1 :0 PM
1 1 1 1 1 0 1 0 1 0 1 0 - doe de ademhalingstechnieken in de diverse stadia voor en doe zelf mee, totdat de barende het ritme te pakken heeft. Geef de barende en partner eventueel verzorging: - geef de barende zo nodig op verzoek van de verloskundige of volgens protocol van de instelling een laxerend middel; - help de barende eventueel met de toiletgang; - verzorg het onderlichaam van de barende. Verwijder feces met een schoon, nat doekje en spoel de geslachtsorganen met water; - geef de barende en partner op verzoek voeding en vocht. Bied de barende alleen licht verteerbaar voedsel aan; - verschoon regelmatig het celstofmatje onder de stuit; Assisteer de verloskundige tijdens de ontsluitingsperiode. Observeer het begin van de baring bij de barende: - vraag aan de barende of ze de slijmprop heeft verloren; - observeer het vruchtwater: de hoeveelheid vruchtwater; de samenstelling van het vruchtwater; de geur van het vruchtwater; de kleur van het vruchtwater: bij groen of zwart onmiddellijk de verloskundige waarschuwen! - noteer het tijdstip van het verliezen van de slijmprop, het starten van de weeënactiviteit en het breken van de vliezen; - observeer de weeënactiviteit van de barende: spreek af met de verloskundige wie de weeën controleert; overleg met de verloskundige hoe vaak deze controle moet worden uitgevoerd; was je handen volgens de WIP-procedure met warm water. Koude handen kunnen in dit stadium de weeën afremmen; vraag de barende haar bovenkleding omhoog te doen; leg je hand op de buik van de barende en observeer de weeënactiviteit: - de frequentie van de weeën; - de duur van de wee; - de sterkte van de wee. - check tijdens de ontspanning waar de pijn van de wee naar toe trekt: is er sprake van beenweeën of rugweeën; - observeer het pijngedrag van de barende. Waarschuw de verloskundige bij abnormale pijnuitingen. Controleer de cortonen van de ongeborene: - spreek af met de verloskundige wie de cortonen controleert; - overleg met de verloskundige hoe vaak deze controle moet worden uitgevoerd; - voel met je hand waar de rug en de schouders van het kind zitten; - plaats de toeter of doptone op de buik van de moeder, op het voelbare ruggedeelte van de ongeborene; - voel met je andere hand de polsslag van de moeder; - leg je oor tegen de toeter; - luister naar de cortonen van het kind. Deze hebben een hogere frequentie dan de polsslag van de moeder; - tel de cortonen van het kind. Doe dit een halve minuut en vermenigvuldig dit getal met twee; Observeer de algemene toestand van de barende: - observeer de huidskleur van de barende. Waarschuw de verloskundige bij shockverschijnselen; - meet op verzoek van de verloskundige de lichaamstemperatuur of de bloeddruk; Noordhoff Uitgevers bv _Barendeverzorgen_ontsluitingsperiode_H.indd //1 :0 PM
1 1 1 1 1 0 1 0 1 0 1 0 - observeer de urine- en fecesproductie; - observeer het gedrag van de barende; - vraag aan de barende hoe ze de ontsluiting ervaart. Observeer het naderende einde van de ontsluitingsperiode: - observeer de gemoedstoestand van de barende. Ze kan onrustig, boos of angstig worden, zich wanhopig voelen, niet adequaat op vragen reageren; - observeer of het perineum opzwelt; - observeer of de barende winden laat en/of er spontaan ontlasting komt; - observeer of er persdrang ontstaat; - waarschuw bij één van bovenstaande tekenen direct de verloskundige. Assisteer de verloskundige bij een inwendig onderzoek of amniotomie: - leg zo nodig schone steriele handschoenen klaar in de maat van de verloskundige; - vul het wattenbakje met water en op verzoek met desinfectans; - leg eventueel de amnionhook klaar op een steriel veld. Voer deze handelingen uit zonder de steriele materialen aan te raken; - richt de lichtbron op het onderlichaam van de barende. Past juiste nazorg toe: Evalueer de zorg met de barende: - vraag haar of de houding comfortabel is; - vraag regelmatig hoe zij zich voelt. Ruim alles op: - scheid besmet en niet-besmet (vies) beddengoed. Leg dit in de daarvoor bestemde wasmand; - gooi verpakkingen en vieze celstofmatjes weg in de daarvoor bestemde afvalemmer. Draag zorg voor de omgeving en de veiligheid: - zet het verlosbed voor de barende weer op een comfortabele hoogte na iedere handeling; Rapporteert de bevindingen: Rapporteer in het dossier: - noteer in het baringsverslag de geobserveerde gegevens en tijdstip van de observaties; - noteer de toestand en de reacties van de barende en partner; - noteer eventuele bijzonderheden. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen : Goed Fout Noordhoff Uitgevers bv _Barendeverzorgen_ontsluitingsperiode_H.indd //1 :0 PM
1 1 1 1 1 0 1 0 1 0 1 0 Toetsformulier Barende verzorgen tijdens ontsluitingsperiode Naam student: Datum: Naam beoordelaar: Beoordeling: Kruis aan hoe de handelingen zijn uitgevoerd. Kies uit: V = Voldoende; O = Onvoldoende Kruis aan door wie de beoordeling is gedaan. Kies uit: B = BPV; S = School Opdracht Je ondersteunt een barende: - bij de weeënactiviteit; - bij de ademhaling. Je verzorgt de barende en haar partner. Je assisteert de verloskundige bij: - het observeren van de barende en ongeborene; - inwendig onderzoek; - amniotomie. Voorbereiding V O B S 1 Verzamelt relevante gegevens uit het dossier. Informeert de barende over de ondersteuning, verzorging en assistentie die zij kan bieden. Vraagt de barende en partner eventueel naar belangrijke ontbrekende gegevens. Vraagt de barende naar kledingwensen en overige wensen ten aan zien van de bevalling. Zet alle benodigdheden klaar voor het ondersteunen van de weeën. Zet alle benodigdheden klaar voor het observeren van de barende. Zet zo nodige overige benodigdheden klaar voor de partus. Uitvoering V O B S Draagt zorg voor de omgeving en de veiligheid: - zet eventueel het aanwezigheidssein aan; - sluit ramen en deuren; - zet het verlosbed op de juiste werkhoogte (in de instelling); - trekt overschort en handschoenen aan. Ondersteunt de barende bij de weeënactiviteit: - vraagt de barende in welke houding zij de weeën wil opvangen en of zij dit zelfstandig wil doen en/of met ondersteuning; - checkt bij de verloskundige of deze houding toegestaan is; - ondersteunt de barende bij het vinden van de juiste houding; - geeft instructie en tips aan de barende en partner over houding en ondersteuning; - beoordeelt of deze houding comfortabel is en ontspanning geeft; Noordhoff Uitgevers bv _Barendeverzorgen_ontsluitingsperiode_T.indd //1 : PM
1 1 1 1 1 0 1 0 1 0 1 0 - biedt zo nodig hulpmiddelen aan; - past, in overleg, eventueel warmte toe; - masseert eventueel de rug of de benen van de barende of geeft daarover instructies aan de partner; - vraagt hoe de barende de hulpmiddelen ervaart. Past zo nodig de houding of het hulpmiddel aan; - motiveert de barende en geeft complimenten; - ondersteunt de partner bij zijn emoties; - verzorgt en verfrist de barende tussen de weeën door; - waarschuwt de verloskundige bij het niet juist opvangen van de weeën en bij extreme pijn. Ondersteunt de barende bij de ademhalingstechniek: - vraagt welke ademhalingstechniek zij geleerd heeft; - laat haar tijdens de ontsluitingsweeën vanuit de buik diep ademhalen; - vraagt de barende de lucht langzaam naar buiten te laten komen. Laat haar dit herhalen totdat de wee voorbij is; - helpt de barende tussendoor een ontspannen houding aan te nemen en rustig adem te halen; - laat, op verzoek van de verloskundige, de barende puffen aan het eind van de ontsluitingsperiode; - ondersteunt de barende actief bij de ademhalingstechnieken. Geeft de barende en partner eventueel verzorging: - geeft zo nodig een laxerend middel; - helpt de barende eventueel met de toiletgang; - verzorgt zo nodig het onderlichaam van de barende; - geeft de barende en partner op verzoek voeding en vocht; - verschoont regelmatig het celstofmatje. Assisteert de verloskundige tijdens de ontsluitingsperiode. Observeert het begin van de baring: - vraagt of zij de slijmprop heeft verloren; - observeert het vruchtwater. Waarschuwt direct de verloskundige indien noodzakelijk; - noteert het tijdstip van het verliezen van de slijmprop, het starten van de weeënactiviteit en het breken van de vliezen; - observeert de weeënactiviteit van de barende: spreekt af met de verloskundige wie de weeën controleert en hoe vaak; wast de handen volgens de WIP-procedure met warm water; vraagt de barende haar bovenkleding omhoog te doen; legt de hand op de buik en observeert de frequentie, de duur en de sterkte van de weeën. - checkt of er sprake is van been- of rugweeën; - observeert het pijngedrag van de barende. Waarschuwt de verloskundige bij abnormale pijnuitingen. Controleert de cortonen van de ongeborene: - spreekt af met de verloskundige wie de cortonen controleert en hoe vaak; - controleert en telt de cortonen van de ongeborene volgens protocol; V O B S Noordhoff Uitgevers bv 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 0 1 0 _Barendeverzorgen_ontsluitingsperiode_T.indd //1 : PM
1 1 1 1 1 0 1 0 1 0 1 0 1 Observeert de algemene toestand van de barende: - observeert de huidskleur. Waarschuwt de verloskundige bij shockverschijnselen - meet zo nodig de lichaamstemperatuur en/of bloeddruk; - observeert de urine- en fecesproductie; - observeert het gedrag van de barende; - vraag haar hoe ze de ontsluiting ervaart. Observeert het naderende einde van de ontsluitingsperiode: - observeert de gemoedstoestand van de barende; - observeert of het perineum opzwelt; - observeert of de barende winden laat en/of er spontaan ontlasting komt; - observeert of er persdrang ontstaat; - waarschuw bij één van deze tekenen direct de verloskundige. 1 Assisteert de verloskundige bij een inwendig onderzoek of amniotomie: - legt zo nodig schone steriele handschoenen klaar in de juiste maat; - vult het wattenbakje met water of desinfectans; - legt zo nodig de amnionhook klaar op een steriel veld. Werkt steriel; - richt de lichtbron op het onderlichaam; V O B S Nazorg V O B S 1 Evalueert de zorg met de barende: - vraagt haar of de houding comfortabel is; - vraagt regelmatig hoe zij zich voelt. 1 Ruimt alles op: - scheidt besmet van niet-besmet beddengoed en legt dit in de daarvoor bestemde wasmand; - gooit verpakkingen en vieze celstofmatjes weg in de daarvoor bestemde afvalemmer. 1 Draagt zorg voor de omgeving en de veiligheid: - zet het verlosbed voor de barende weer op een comfortabele hoogte; 0 Noteert in het baringsverslag: - de geobserveerde gegevens en tijdstip van de observaties; - de toestand en de reacties van de barende en partner; - eventuele bijzonderheden. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen : Noordhoff Uitgevers bv _Barendeverzorgen_ontsluitingsperiode_T.indd //1 : PM
_Barendeverzorgen_ontsluitingsperiode_T.indd //1 : PM