STICHTING EEN HELPENDE HAND

STICHTING EEN HELPENDE HAND Berkstraat 21 2565 MR Den Haag Nederland NL03 ASNB 0854 6928 43 - NL76 INGB 0006 8919 57 Telefoon 070-365 6168 Telefax 070-365 2311 E-mail: info@sehh.nl Web: www.sehh.nl STICHTING EEN HELPENDE HAND BEZOEKT SIERRA LEONE 2014 Inleiding Drie bestuursleden van Stichting Een Helpende Hand (SEHH) zijn op 8 maart 2014 voor een week afgereisd naar Sierra Leone. Het reisgezelschap bestond uit voorzitter Piet Houtenbos en de bestuursleden Tineke van Blijswijk en Sita Schadee. Zij hebben samen met onze Sierra Leoonse vertegenwoordigers en contact- personen Abdul en Samira Fofana een viertal scholen bezocht: twee scholen in de hoofdstad Freetown en twee scholen midden in het land, in Yonibana en in Yele. De stichting ondersteunt deze scholen al meerdere jaren met o.a. studiebeurzen, bouwkundige werken en de aanleg van sportvoorzieningen. Na het laatste bezoek van vier jaar geleden konden we nu de resultaten met eigen ogen bewonderen en nieuwe afspraken maken voor de hulp in de komende jaren. Het was een intensieve en zeer waardevolle tocht. Stichting Een Helpende Hand De doelstelling van de stichting is: hulp aan de allerarmsten, met juist gebruik van de aardse hulpbronnen, zonder onderscheid tussen ras, religie of geslacht. SEHH ondersteunt kleinschalige projecten in Sri Lanka en Sierra Leone. De stichting hecht veel belang aan een persoonlijke relatie en vriendschap tussen bestuur, donateurs en begunstigden. Het motto van de stichting is daarom: van hart tot hart, van hand tot hand. SEHH voert geen grote acties en verkrijgt vooral sympathie en steun door middel van mond tot mondreclame. De belangrijkste inkomsten komen van jaarlijkse en spontane giften van donateurs en vanuit speciale activiteiten. De stichting zelf maakt heel weinig kosten. Op deze wijze kan jaarlijks gemiddeld 15.000,- aan hulp in de twee landen worden besteed. De stichting wordt voortdurend op de hoogte gehouden van de resultaten van projecten in verslagen, foto s en filmopnamen. Daarnaast bezoeken leden van het bestuur met enige regelmaat zelf de donorlanden. Zij doen dit geheel voor eigen rekening. 1

Sierra Leone Sierra Leone is een klein West- Afrikaans land, ongeveer tweemaal Nederland, en telt ruim 6 miljoen inwoners. Daarvan behoort ca. 60% tot de soennitische islam en ca. 30% is christelijk. Deze religies bestaan haast zonder onderscheid naast en door elkaar. Sierra Leone behoort tot de armste landen ter wereld. Zo n 70% van de bevolking leeft onder de armoedegrens, waarvan het merendeel op het platteland. De belangrijkste inkomsten van het land komen van mijnbouw (ijzererts, goud, diamanten) en enkele agrarische producten, zoals cacao, koffie en palmolie. Van 1992 tot 2002 woedde in het land een hevige burgeroorlog. Dat heeft veel slachtoffers gemaakt en economische schade veroorzaakt. Nog steeds moeten de trauma s onder de bevolking worden verwerkt. Gelijk na de oorlog begon SEHH samen met Abdul en Samira met de hulpverlening. In de eerste jaren werden tien opnieuw startende basisscholen in de vluchtelingenkampen in Freetown geholpen met lesmateriaal, schoolbankjes en materiaal voor nieuwe gebouwen. Zo werden pionierende onderwijzers, die het lesgeven in de open lucht waren begonnen, bijgestaan om hun accommodatie stapje voor stapje op te bouwen. Een van die scholen was Conforti, gelegen in een buitenwijk van Freetown. Daaraan brachten wij ons eerste bezoek. Primary School Conforti De school is opgezet door de twee broers Christian en Francis Mason, zonen van een onderwijzer. SEHH heeft hen letterlijk van de grond af aan geholpen hun droom van kwalitatief goed onderwijs in een volkswijk te realiseren. Na onze bijdragen in de eerste fase, hebben we vier jaar geleden geld gegeven voor de bouw van een verdieping boven de laagbouw. Dat was gereed en inmiddels was een tweede verdieping in aanbouw. De start van de school in 2002, 2006 en de tweede verdieping in aanbouw in 2014 We troffen beide broers weer net zo enthousiast aan als vier jaar geleden. Francis is begin dit jaar samen met zijn vrouw aan een nieuw project begonnen. Zij organiseren een vakcursus voor twintig oudere meisjes die zonder opleiding thuis zaten. Zij krijgen gedurende twee jaar les in verschillende praktijkvakken, waarmee zij vervolgens in hun onderhoud kunnen voorzien. Naar ons idee een waardevol initiatief. Wij kregen een begroting van het project voorgelegd, waarin o.a. huur van de lokalen, kosten inventaris, naaimachines en salarissen van onderwijzend personeel waren opgenomen. SEHH heeft toegezegd voor dit jaar in 50% van de kosten bij te dragen. 2

Cursus voor meisjes in kleding maken en in koken CALEB Preparatory and Modern High School In dezelfde wijk werden we ontvangen door de leiding van de CALEB- school, een andere oude bekende van SEHH. Ook na de oorlog begonnen als eenvoudige basisschool en nu uitgebreid met voortgezet onderwijs. Vol trots lieten zij ons de klaslokalen en hun leerlingen zien. We raakten vertederd bij de aanblik van de schoolbankjes met de opschrift Donated by SEHH, die tien jaar geleden waren geschonken. Leerlingen van de Caleb- Primary School Donated by SEHH (2004) Op de foto met de staf van Caleb Preparatory and Modern High School De school had nieuwe plannen. Als gevolg van een landelijke maatregel om het voortgezet onderwijs met een jaar te verlengen, was de bouw van een extra klaslokaal nodig. Ook stond de bouw van een schutting tussen het schoolgebouw en de omringende buurt hoog op hun wensenlijst. Op ons verzoek kregen we al na enkele dagen de begroting van beide 3

werken overhandigd. Inmiddels hebben we besloten om de materiaalkosten van het extra lokaal te betalen. Als dat met succes is uitgevoerd, overwegen we ook bij te dragen in het materiaal voor de schutting. Al met al kregen wij ook van deze school een goede indruk van het enthousiasme en de samenwerking van de directie en het bestuur van de school. Yonibana Secondary School Het dorp Yonibana ligt ongeveer 200 km landinwaarts, goed bereikbaar over een van de weinige geasfalteerde wegen in het land. De school heeft een regionale functie en telt ongeveer 900 leerlingen. Vijf jaar geleden startte SEHH een programma met beurzen voor meisjes. Het was een experiment. Begonnen werd met een groep van 100 meisjes uit de eerste klas. De leerlingen, die voor hun tentamens slaagden en hun studie vervolgden, bleven aanspraak maken op een beurs. Na vijf jaar waren van de eerste groep van 100 nog 31 meisjes over. Het was moeilijk te achterhalen welk effect de sponsoring precies op het deelnamepercentage heeft gehad. Volgens de schooldirecteur werkt het duidelijk positief. Een belangrijke oorzaak van schooluitval bij meisjes blijkt het verschijnsel van tienerzwangerschappen, een groot probleem in Sierra Leone. De resultaten van een andere gift aan de school konden we concreet in ogenschouw nemen: de aanleg van een verhard volleybalveld, een tafeltennistafel en de aanschaf van sportattributen. SEHH had bij deze gift gesuggereerd om jaarlijks een sporttoernooi te houden en een SEHH- wisselbeker te introduceren. We hebben ter plaatse een prachtige beker met inscripties aan de directeur overhandigd. De trofee was voor een zacht prijsje beschikbaar gesteld door Dirk Snip Sportprijzen uit Noord Scharwoude (NH). Het volleybalveld is gereed en de tafeltennistafel in gebruik Schoolhoofd Joseph Sankoh met de beker Samira en Mr. Sankoh Tijdens de bijeenkomst met de schoolleiding en ouders, waaraan ook vertegenwoordigers van het district deelnamen, kwamen alle problemen en ambities aan bod. De onderwijsinspecteur van het district hield een vlammend betoog. Men wil beter onderwijs, dat naar academische standaards moet worden opgetrokken. Er worden van hogerhand strengere maatstaven aangelegd en de discipline moet omhoog. Van onze kant hebben we 4

betoogd dat beter onderwijs een samenspel is van alle partijen: een inspirerende directeur, gemotiveerde leraren, betrokken ouders en een stimulerende overheid. SEHH kan daar slechts een beetje bij helpen. Gevraagd naar de prioriteiten van de school, werd ons het volgende rijtje voorgelegd: - de bouw van een extra klaslokaal, dat met ingang van volgend jaar nodig is - aanvullende sportvoorzieningen: een basketbal- en een handbalveld - voortzetting van de training van leraren (SEHH bekostigt nu al driejarige cursussen) - voortzetting van het beurzenprogramma (ook voor jongens!) - het opzetten van praktisch onderwijs voor leerlingen die op school uitvallen - de bouw van een schutting rond de school, waardoor er meer controle is op de gang van leerlingen Wij hebben de wensen welwillend in ontvangst genomen en hebben toegezegd daar de komende jaren verder aan te werken. Alleen voor het extra klaslokaal legden we een alternatief voor. Bij onze rondgang door de school waren we nogal verbaasd over een groot stoffig lokaal, waarin een aantal computers stonden opgesteld. Bepaald niet bevorderlijk voor de apparaten, die vermoedelijk via een actie van Amerikaanse studenten, van Sierra Leoonse afkomst, waren bekostigd. Ons voorstel was om voor de computers een kleine stofvrije ruimte met airco te creëren en voor de benodigde uitbreiding dit bestaande lokaal te gebruiken. Yele SDA Secondary School Van Yonibana naar het dorp Yele voerde de tocht over vrijwel uitsluitend zandwegen. Onderweg zien we de dorpsbebouwing veranderen van stenen woningen met metalen dakplaten naar lemen hutten met strodaken. Het binnenland loopt duidelijk achter op de ontwikkeling in de steden en langs de grote wegen. De waterpomp in gebruik en de toiletten in aanbouw Ook de school in Yele, met ongeveer 800 leerlingen, heeft een regionale functie. Ruim vier jaar geleden ging hier het programma van studiebeurzen voor meisjes van start. Van de eerste 50 leerlingen zijn er nu nog 14 over. Daarnaast heeft SEHH de school geholpen met de aanleg van een waterput, de bouw van tien toiletten (in uitvoering) en de aanschaf van drie computers, printer en een aggregaat voor de benodigde elektriciteit. De waterput was een groot succes. Het gehele jaar rond komt er kristalhelder water uit. Behalve de school, profiteert het halve dorp ervan! 5

Met de gesponsorde meisjes en hun moeders op de foto Door ons tweedaagse verblijf konden we uitgebreid met de schooldirecteur van gedachten wisselen. Zijn urgente probleem is dat er onvoldoende geld is om zijn lerarencorps goed te kunnen betalen. Er dreigt verlies van kwaliteit. Voorts heeft ook deze school behoefte aan uitbreiding van lesruimte en hij zou graag zijn natuurkunde praktijklokaal (voor het doen van proeven) weer van instrumenten willen voorzien. Tijdens de oorlog is het gehele lokaal leeggeroofd. Andere wensen betreffen sportvoorzieningen en een waterleiding met pomp naar de toiletten, zodat doorspoelen en handen wassen vanzelfsprekend worden. Met schoolhoofd A.R. Sankoh in gesprek Een eventuele bijdrage van SEHH in de salariskosten willen we aan de hand van de schoolbegroting nog beoordelen. De directeur zal ons voor de gewenste investeringen de kostenramingen toezenden. Ook voor deze school hebben we aangekondigd dat het programma voor beurzen en cursussen voor leraren wordt voortgezet. Door de intensieve contacten met de schoolleiding, de leraren, ouders en leerlingen was ook het bezoek aan Yele bijzonder waardevol. Een goede basis om verder te werken! 6

Lion Heart Medical Center In hetzelfde dorp Yele is sinds drie jaar een klein ziekenhuis gevestigd, gesticht door de Nederlandse hulporganisatie Lion Heart Foundation. Het ziekenhuis staat onder medische leiding van een Nederlandse tropenarts, mevrouw Erdi Huizenga. Er is een operatiekamer, diverse medische apparatuur en het bevat ca. 40 bedden. We werden er rondgeleid door Ruurd van Rooijen, een actieve vrijwilliger van de Foundation. Hij liet ons ook andere Nederlandse initiatieven ter plaatse zien, zoals een palmoliefabriek, een waterkrachtcentrale (weer opgebouwd na de teloorgang in de oorlog) en een drinkwaterbedrijf, dat het water uit de nabij gelegen rivier zuivert. Al deze voorzieningen brengen iets van geld op, maar vele investeringen en lopende kosten worden vanuit Nederland gesponsord. Bijeen een bewonderingswaardige onderneming, die ten goede komt aan de lokale economie en de gezondheidszorg. Wij hebben afgesproken contact te houden en waar nodig onze hulp op elkaar af te stemmen. Het Medical Centre van Lion Heart Foundation met 40 bedden Vervolg schoolbeurzen Na afloop van de reis in het binnenland hebben we met Abdul en Samira de resultaten doorgenomen. Belangrijke vraag was hoe we het beurzenprogramma voortzetten. Uit de gesprekken met de scholen kwam nadrukkelijk naar voren ook talentvolle jongens een kans te geven een beurs te bemachtigen. Voorts zou het programma zich niet moeten beperken tot één jaargang van leerlingen. Alles afwegende, hebben we gekozen voor een vast aantal beurzen voor de bovenbouw (senior- deel) van de scholen, waarbij tweederde meisjes en eenderde jongens in aanmerking komen. De selectie vindt jaarlijks plaats naar schoolprestatie: de best scorende leerlingen krijgen een beurs. Voorts hebben we afgesproken om de beursgelden, die we afgelopen jaren door uitvallers hebben bespaard, in te zetten voor de meisjes die na hun eindexamen verder willen studeren aan een universiteit of college. Het zou mooi zijn om de meest talentvolle meisjes, die we vanaf het begin hebben gesponsord, een hogere opleiding te laten volgen. Schooltuinen Het viel ons op dat de twee scholen in het binnenland nauwelijks iets doen met het in praktijk brengen van agrarisch onderwijs. Terwijl zij wel over een aanzienlijk oppervlakten teelbare grond beschikken, met water bij de hand. De leraren landbouw hadden wel interesse voor onze vraag, maar toonden weinig initiatief. We hielden hen voor dat er met de verkoop van de oogst ook geld te verdienen valt. Zo zou het mes aan meerdere kanten snijden: de leerlingen leren groente te verbouwen, de leraren kunnen nieuwe teelten uitproberen en de producten kunnen worden verhandeld. De leraar wordt dan tevens ondernemer. Zo n initiatief zou ook heel goed passen bij het nieuwe beleid van Sierra Leone, zoals vastgelegd in het National Sustainable Agricultural Development Programme. 7

We hebben hen gevraagd een teeltplan, inclusief de aanschaf van alle benodigdheden, op te stellen. SEHH zou dan voor startgeld ( seedmoney ) zorgen. We zijn benieuwd! Terugblik Het bestuur van SEHH kan terugzien op een zeer waardevolle en boeiende reis. We hebben de resultaten van onze inspanningen van afgelopen jaren kunnen aanschouwen en tegelijk nieuwe plannen gemaakt voor de nabije toekomst. Het belangrijkste is dat we de contacten met onze wederhelften in Sierra Leone, Abdul en Samira Fofana en met de scholen weer hebben kunnen aanhalen. Dat was bemoedigend en inspirerend, en dat gaf vertrouwen voor de verdere samenwerking. Het reisgezelschap van SEHH en FSBS SL Tineke van Blijswijk Abdul Fofana Sita Schadee Samira Fofana Piet Houtenbos Het reisgezelschap: Sita, Samira, Tineke, Abdul en Piet (15 maart 2014) Met dank aan alle donateurs die dit werk mogelijk hebben gemaakt. We hopen dat u ons wilt blijven steunen om de helpende hand te kunnen blijven bieden! PH/TvB/SS April 2014 8