Nieuwe wijnen uit één van de oudste wijnlanden Een mooie wijnreis doorheen Spanje, op basis van variëteitswijnen Natasja Pa<yn Espavino bvba KBC Wijnclub Gent 29/01/2016 - Leuven 4 & 5/02/2016 1
Onderscheid met andere wijnlanden Druiven/Snoei autochtone variëteiten (>140) ( Nieuwe Wereld). oude wijnstokken en vaso = gobeletsnoei + espaldera =cordon. ondergrond weinig vruchtbaar veel oude wijnstokken - lage plantdensiteit. (900 tot 1600 stokken/ha) > laag rendement) Klimaat/Ligging gevarieerd, maar vaak extreem klimaat met weinig neerslag ( Frankrijk e.a.). (sinds 1996 irriga[e toegelaten) gezond klimaat weinig sanitaire problemen Iberisch hoogplateau La Meseta ea. thermische verschillen (dag/nacht, zomer/winter) VinificaBe 1975-1986 EU - moderne vinificabe technieken - bijscholing 2
Geografie Iberisch hoogplateau La Meseta - groot deel van centraal Spanje > 800m Gebergtes - grote invloed La Cordillera Cantábrica en haar verderzecng in de Pyreneeën wijnstreken zoals (Rioja 450 mm/jaar Baskenland 1500 mm/jaar) Sierra Nevada Systema Morena El Teide... belangrijke rivieren de Ebro, die door La Rioja, Aragón en Cataluña stroomt; de Duero die naar het westen vloeit, doorheen wijnzone s als Arlanza, Ribera del Duero en verder naar de Douro vallei in Portugal, uitmondend in Oporto; de Tajo die door Cas[lla- La Mancha en Extremadura stroomt; de Guadalquivir dicht bij Jerez in de Atlan[sche Oceaan uitmondt. 3
Rivieren 4
ClassificaBe Spaanse wijnen Een (contra)etiket van een Spaanse wijn zegt veel over wat erin zit. # we<elijke verplich[ngen (inhoud, %alcohol, sulfiet, ) Kwaliteitsklasse (Europese norm) Herkomst (Regio, druiven, zegel C.R....) Rijpingsaanduiding (LEY 24/2003, de 10 de julio, de la Viña y del Vino) 5
ClassificaBe kwaliteitsklasse EU Recentste wet (CE) 1151/2012 Europees Parlement en Raad dd. 21/12/2012 Europese verordeningen en Ley del Vino 24/2003, 10 de julio, de la Viña y del Vino (BOE 11-07- 2003) 6
ClassificaBe herkomst 90 zones van produc[e van wijn met Denominación de Origen Protegida DOP (86,4% 2013) waarvan: 67 Denominación de Origen DO 2 Denominación de origen Calificada DOC 7 Vinos de Calidid con Indicación Geográfica 15 (+) Vinos de Pago 41 zones met landwijnen IGP Indicación Geográfica Protegida (7,9% 2013) hierbuiten Vino (geen jaartal, herkomst, druif) 7
Natasja Pa<yn Espavino bvba KBC Wijnclub Gent 29/01/2016 - Leuven 4 & 5/02/2016 8
1932 eerste D.O. s (Jerez- Xères- Sherry, Manzanilla de Sanlúcar de Barrameda, Málaga, Mon[lla- Moriles, Rioja, Tarragona, Priorato, Alella, U[el Requena, Valencia, Alicante, Ribeiro, Cariñena, Penedés, Condado de Hiuelva, Valdepeñas, La Mancha, Navarra en Huelva) 2010 voorlopig laatste D.O. s 2013 opnieuw goedkeuring van een aantal Vino de Pago s Natasja Pa<yn Espavino bvba KBC Wijnclub Gent 29/01/2016 - Leuven 4 & 5/02/2016 9
Natasja Pa<yn Espavino bvba KBC Wijnclub Gent 29/01/2016 - Leuven 4 & 5/02/2016 10
11
Wijngaarden & druivenrassen Wijngaard: 1 ste plaaats oppervlakte wijngaarden ~ 1,00 miljoen ha grootste europa (na Fr. na It Eur 3,5M) Cas[lla- La Mancha (463.912 ha, 48,8 %), Extremadura (8,7 %), Valencia (65.068 has), Cas[lla y León (63.732 has), Cataluña, La Rioja, Aragón, Galicia, Murcia y Andalucía gemiddeld rendement (na[onaal) per ha 3800 kg/ha en secano, (6500 kg/ha bevloeiing) 66% en secano - 34% regadio 61,1% en vaso - 29,9% espaldera. 3 de plaats produc[e 2015: 48,9Mhl Italië, 47,4 Mhl Frankrijk, 36,7 Mhl Spanje Druivenrassen: WIT (48,9%): Airén (23,5 %), Pardina, Macabeo en Palomino Fino ROOD (51,1%): Tempranillo (20,9%), Bobal (7,5 %), Garnacha Tinta en Monastrell Controle: DOP (C.R. Consejo Regulador) toegelaten en aanbevolen druivenvariëteiten, rendementen, kwaliteitscontrole 12
ProducBe wereldwijd 13
D.O. Cava 19 de eeuw - xampán > espumoso 1883-1888 coupage (Macabeo, Xarel.lo en Parellada) - 1959 wetgeving Vinos espumosos - 1972 D.O. Espumoso - 1986 D.O. Cava ( Cava < gro<en ) 159 gemeenten in de provincies Barcelona (63), Tarragona (52), Lleida (12), Girona (5), La Rioja (18), Álava (3), Zaragoza (2), Navarra (2), Valencia (1) y Badajoz (1) 2 de gis[ng op fles methode tradi[onelle Variëteiten: WIT: aanbevolen: Macabeo, Xarel.lo, Parellada, toegelaten: Chardonnay en Subirat (=Malvasia Riojana) ROOD: aanbevolen: Garnacha, Monastrell, toegelaten: Pinot Noir, Trepat (enkel rosado) 14
Cava Bohigas Brut Reserva (2013) Xarel.lo (25%), Macabeo (40%) en Parellada (35%), minimum 24 maanden 2 de gis[ng op de fles. Finca Can Macià Fermí Bohigas - D.O. Cava > 8 eeuwen geleden Can Macià opgericht, één van de oudste fincas van Cataluña. Maken > 400 jaar wijn - enclave Conca de l'anoia. Sinds 1973 specialisa[e Brut Nature op aanzienlijke hoogte en onder invloed van de rivier de Anoia, liggen de meer dan 60 ha wijngaarden wi<e druivenrassen Macabeo, Xarel- lo, Parellada, Garnacha Blanca en Chardonnay koele kelders, meer dan 10 meter onder de grond, onder de ideale constante temperatuur van 14 C. 15
D.O. Rías Baixas Galicia D.O. 1998 (jongste in Galicia) meest pres[gieuze wi<e wijnen van Spanje 3700 ha (95% Albariño) 44 hl/ha 80-85% export Bodem: Graniet + Xabre (12 km kust leisteen) > mineraliteit Klimaat: Atlan[sch, met zachte temperaturen, 2200 zon uren/jaar, 1600 ml/ jaar neerslag 16
La Val 2013 100% Albariño- Bodegas La Val - D.O. Rías Baixas subzone O Rosal + Condado do Tea - monding van de Miñorivier Pionier 1985 wijngaarden 35 ha 'Arantei' 'Taboexa (1985 13 ha 200m) 'Pexegueiro (2001 10 ha) Totaal +/- 50 ha Pergolasnoei alle wijnen van eigen wijngaarden Één van de vroegst rijpende wijngaarden van de D.O. Schi<erende Albariño s 17
D.O. Rueda CasBlla y León 1980 DO (oudste Cas[lla y León) - provincies Valladolid, Segovia en Ávila - 11 739 ha (2010), Voorheen Rancio wijnen (oxida[ef) Variëteiten: uitsluitend wi<e wijnen (2001-2007 ook rood) Verdejo: 80 % aanplant Sauvignon Blanc: 70 (bodega Marqués de Riscal, prof. Peynaud) Viura: in de jaren 50, Palomino Fino: 30, (geen nieuwe aanplant) Rode wijnen beschermd - IGP Ligging: langs de Duero, hoogplateau ~ 700 m hoogte Bodem: aluviale terrassen Duero - zandhoudend leem (veel SiO 2 ), goed verlucht en gedraineerd. (uitz. Pozaldez kalksteen) Klimaat: Mediterraan klimaat, hoogte - con[nentale invloed - voorjaarsvorst De neerslag 300 á 500 mm/jaar; 2600 u/jaar, 18
Fuente Elvira 2014 100% Verdejo - Bodega Pedro Escudero - D.O. Rueda 50 ha wijngaard, hoofdzakelijk Verdejo met een kleine aanplant van Viura, in het hart van de D.O. Rueda (La Seca). Pionier druiven in een 'espaldera'systeem > latere oogst > op[male rijpheid Familiale Bodega. De moderne wijnmakerij, centraal gelegen Klassieke vinifica[e > uitgesproken karakter Verdejo Nieuwe aanplanten in 2015 in toekomst nieuwe crea[es 19
D.O. Empordá Cataluña NO grens van Spanje, provincie Girona. 1975 D.O. Ampurdán- Costa Brava 2001 ha, export 11% (2009) Topografie: 200 tot 250 m. Geologie: Arme, zanderige bodem; goed doorlaatbaar; in de bergen graniethoudend, in de vlakte aluviaal en tegen de kust aan leisteenhoudend. Klimaat: Mediterraan met zachte winters (quasi geen vorst) en warme zomers, getemperd door de nabije zee; ~ 600 mm/jaar neerslag. Sterke noorderwind, de Tramontana - prima sanitaire toestand. Variëteiten WIT vooral Garnacha Blanca, Macabeo en Moscatel de Alejandría; ROOD Cariñena en Garnacha Tinta, Franse variëteiten. 20
Blanc dels Aspres (Crianza) 2014 100% Garnacha Blanca, gisbng & crianza op eik Vinyes dels Aspres - D.O. Empordá Gelegen in Cantallops - Can Ba<le, uitlopers van het Albera- gebergte, voet Pyreneeën. 17 de eeuwse masía - wijn, olijfolie en fleskurken. 30 ha wijngaarden, 14 percelen, gemiddelde leeˆijd van 35 jaar. leisteen en graniet, op rotsach[ge ondergrond, arm aan organisch materiaal. ligging + Tramontana > het lage rendement, < 2 kilo druiven per stam. Schi<erende wijnen, wit, rosé, rood (concurren[e Priorat!) en natuurlijke zoete wijnen 21
D.O. Cariñena Aragón Geschiedenis: Historisch is Cariñena een belangrijke wijnstreek op 40 km Z- W van Zaragoza; variëteit genoemd naar de stad/wijnregio D.O. sinds 1932. Variëteiten: Rood (89 %): Garnacha (55 %), Cariñena, Juan Ibáñez, Tempranillo, Vidadillo, Cabernet S. en Merlot Wit: Macabeo, Garnacha Blanca, Chardonnay... Topogafie/Geologie: hoogte 400-800 m Bodem is weinig vruchtbaar en zeer permeabel. Klimatologie: Half- dor, con[nentaal extreem (koude winters en heel hete zomers) + uitdrogende Cierzo (vanuit de Ebro vallei). Slechts 350 mm/jaar neerslag, tot 540 dichter bij de bergen. 22
Menguante Garnacha Selección 2012 100% Garnacha (Tinta) 8 maanden Franse eik Viñedos y Bodegas Pablo - D.O. Cariñena Gelegen in Almonacid de la Sierra, zuidwesten Zaragoza, hoogte van 550-750 meter, Sierra de Algairén. Tradi[e sinds 18 de eeuw inheemse druiven uit hun wijngaarden. 100 ha, Pizarra (leisteen) en Canalejo (kalkhoudend), 'en vaso' en 'tresbolillo, 500 á 4000 kg/ha tradi[oneel biologische en soms biodynamische wijze. Finca San[aga 23
D.O. Bierzo CasBlla y León 1988/89 D.O. Bierzo 3969 ha - 14% export. Ligging: NW van de provincie León, h: 450-1000 m. Variëteiten: ROOD: 70 % van de produc[e Mencía (= Negra), Garnacha Tintorera. WIT: Godello (5-10%), Dona Blanca (30%), Palomino Fino (50%), Malvasía (10 %.) Bodem: donkere, voch[ge en lichtzurige bodem, weinig kalk - veel fijn verdeelde kwartsiet en leisteen. lichthellende terrassen, nabijheid van de rivier + op terrassen op hogere, steilere heuvels Klimaat: gema[gd Mediterraan microklimaat, quasi geen lentevorst- risico > vroege ontwikkeling wijnplant (oogst maand eerder dan rest Cas[lla). Neerslag 721 mm/jaar (ma[g). Zon 2100 á 2200 uren/jaar. 24
Losada 2010 100% Mencía - 12 maanden in Franse en Amerikaans eiken, tweede en derde jaars - Losada Vinos de Finca - D.O. Bierzo 2005 - Cacabelos, 8 ha eigendom (22 percelen) + 30 ha onder controle gemiddelde 40 jaar ( la Bienquerida geplant in 1906) afwijkend s[jl: soepele, elegante structuur - hout niet dominant oude stokken ('en vaso' aangeplant) milieubewuste aanpak - tradi[onele werkmethoden - hedendaagse wetenschappelijke ondersteuning Oenoloog Amancio Fernandez Gómez (< Dom. de Tares) crea[e van architect Jezus Manzanares 25
D.O.Ca. Rioja La Rioja StaBsBeken: 4 de met bijna 7% van na[onale produc[e 63.593 ha (2011) ~ 18.000 wijnbouwers - verspreid over 3 provincies La Rioja (43.885 ha), Álava (12.934 ha) en Navarra (6.774 ha). 1 ste plaats export Geografie: N Spanje, hoofdstad Logroño Klimaat: gemengd Atlan[sch Mediterraan klimaat, verzachtende Ebro- vallei bescherming Sierra Cantabria (N) & Sierra de la Demanda neerslag 400 à 500 mm/jaar Topografie: langs Río Ebro strook 40 x 100 km 300 à 700 m Geologie: Kalkhoudende klei (25 %) vnl. in Rioja Alta en Rioja Alvesa, ijzerhoudende kleibodems op rotsondergrond (25 %) vnl. in Rioja Alta, alluviaal (50 %) diepe grond vaak met veel rolkeien, verspreid Ampelografie: Rood: Tempranillo (61 %), Garnacha (18 %), Graciano (0,07%), Mazuelo (3,5 %), sinds 2007 in beperkte mate toegelaten: Maturana Tinta Wit: Viura (15%), Malvasia (0,25 %), Garnacha Blanca (0,09%), sinds 2007 in beperkte mate toegelaten: Maturana Blanca, Torrontés, Chardonnay, Sauvignon Blanc en Verdejo, sinds 2010: Tempranillo Blanca (mutant Tinto) Subregio s en AppellaBes: D.O.Ca. Rioja met subzones Rioja Alta, Rioja Alavesa, Rioja Baja 26
Inspiración Selección Tinto 2011 90% Tempranillo, 10% Graciano, 10 maanden Franse (75%) en Amerikaanse (25%) eik. - Bodegas Valdemar - D.O.Ca. Rioja Familegeschiedenis 100j - 1984 moderne bodega in Oyón eigen wijngaarden; Tudelilla (Rioja Baja), Cenicero (Rioja Alta) en Oyón (Rioja Alavesa) 200ha Conde de Valdemar sinds jaren ereprijzen, ook interna[onaal mooie klassiekers 'Inspiración', autochtone druiven (Maturana, Graciano, Tempranillo Blanco) modernste vinifica[etechnieken Wijnen met zeer groot bewaarpoten[eel! 27
D.O. Toro CasBlla y León 1987 D.O. - 5843 ha Ligging: provincie Zamora - produc[ezone ZW van Zamora. - 4 rivieren, oa. de Duero - hoogte tussen 650 en 735 m. Variëteiten: (beperkt) ROOD: Tinta de Toro (autochtoon) en Garnacha Tinta; WIT: Malvasía en Verdejo. ampelografische kenmerken Tinta de Toro ~ Tempranillo, vele eeuwen > eigen personaliteit Bodem: desaggrega[e van zandsteen, kleisteen en kalkrijke steen, weinig vruchtbaar, weinig watercapaciteit > zandbodem > weinig filoxera ( pie franco wortelecht). Klimaat: extreme con[nentaal klimaat dor. Neerslag ligt tussen 350 en 400 mm/jaar. De gemiddelde temperatuur ligt tussen 12 en 13 º, (extremen - 11 ºC tot 37 ºC, gem. 85 vorstdagen). Zon: 2600-3000 u/jaar. 28
Primer Paso 2013 100% Tinta de Toro, 6 maanden eikopvoeding, Franse en Amerikaanse eik. (50/50) - Dominio del Bendito - D.O. Toro Een jonge Fransman, Antony Terryn, zocht en vond zijn droom in het 'Oude Europa in Toro, La Jara. 2004, 15 ha (80% min. 45 jaar oude stokken, 'pie franco 100 jaar oud) +15 ha beheer biologische wijnbouw (ar[sanaal en zo natuurlijk mogelijk), met oude wijnstokken 'en vaso' (gobelet- snoei) zonder enige vorm van irriga[e. hoogte 600 tot 750 meter, op bruine bodems, met zandige tot steenach[ge ondergrond, arm aan organische stoffen en mineralen. Zijn topwijn El Títan del Bendito verkozen tot beste Tempranillo in de wereld! 29
D.O. UBel- Requena Comm. Valenciana/Levante 1957 D.O. - 40.000 ha naam twee steden U[el en Requena. Ligging: W. provincie Valencia, tussen twee rivieren, de Turia en de Cabriel. Het reliëf bestaat uit zachte hellingen, hoogte 700m Variëteiten: ROOD: Bobal (77 %), Tempranillo (12,9 %) Garnacha, Cabernet Sauvignon, Merlot en Syrah; WIT: Macabeo (4,7 %), Planta Nova (= Tardana of Coma), Chardonnay, Sauvignon Blanc en Merseguera (hoger) Bodem: roodach[ge, donkere kalkrijke gronden - weinig organisch materiaal - goed doorlaatbaar zijn. Klimaat: con[nentaal met mediterrane invloeden; strenge winters, korte en droge zomers (- 10 C>40 C), 2800 zonuren/j, neerslag 430 mm/j, Introduc[e Natasja Pa<yn Spaanse Espavino wijnlandschap bvba - Les 4 - najaar 2014 - Espavino - Natasja Pa<yn 30 30
Casa Don Angel Bobal 2011 100% Bobal, 100 jaar oude stokken, 12 m. Franse en 6 m. Amerikaanse eik Bodega Vera de Estenas - D.O. UBel Requena D.O. Cava 1940 - familie Mar nez - 3 de genera[e, Félix Mar nez Roda, wijngaarden & wijnmaken meesterlijk beheerst. terroir spreken. moderne aanpak & tradi[e (vader Francisco Mar nez Bermell, befaamde oenoloog.) hoogte van 720 m eigen wijnwaarden 48 ha - honderd jaar oude Bobal - recentere Cabernet Sauvignon, Malbec, Tempranillo, Syrah, Merlot en Chardonnay. 2013 goedkeuring Vino de Pago 31
D.O. Jerez- Xeres- Sherry Manzanilla de Sanlúcar de Barrameda Andalucía 1933 D.O. 10.000 ha - 2800 wijnbouwers + ~ 100 bodegas Ligging: Bodem: Licht glooiend terrein, < 100 m. weinig begroeiing - belangrijkste bodemtype 'albariza' > Jerez Superior (80%) Klimaat: Atlan[sch zeeklimaat neerslag 600 mm/j Variëteiten: Palomino (Fino) (96 %), Pedro Ximénez (3%), Moscatel de Alejandría (1 %) VinificaBe: solerasysteem biologische ontwikkeling onder flor - laag ( una raya : / ) Fino - versterkt tot 15 - na 1 jaar - opnieuw geclassificeerd ev. AmonBllado of uitz. Palo Cortado fysische opvoeding añada of de Oloroso, (de geurige) ( dos rayas : // ) - 17,5 à 18. ClassificaBe: Generosos Fino Amon[llado Palo Cortado Oloroso Generosos de Licor Pale Cream (Fino + likeur - 45-115 g/l) Medium (Amon[llado + likeur - 45-115 g/l) Cream (Oloroso+ likeur 115-140 g/l) Dulce Natural (Moscatel en PX) Manzanilla Vinos Especiales Vinos de Vejez Calificada de 20 (VOS) y 30 años. (VORS) Vinos con Indicación de Edad de 12 y 15 años. Vinos de Añada. 32
Moscatel Argüeso - Herederos de Argüeso 100% Moscatel 60m crianza (solera) - D.O. Manzanilla de Sanlúcar de Barrameda 1822 > Erfgenamen van Argüeso 7.000 vaten; capaciteit: 3.500.000 l; distribu[e: 900.000 l (na[onaal 40%, export 60%) bodegas vlak bij de zee (aan de Calle Mar in Sanlúcar) het meest frisse deel van de gehele appella[e, ideaal voor de groei van een dikke laag flor 'nec plus ultra' onder de Manzanillas. 33
Danku voor uw aandacht! Schrijf u in op onze mailinglijst, zo ontvangt u regelma[g berichten over degusta[es, wijn- spijsavonden, cursussen, (nog 4 plaatsen in cursus die start op 18/02/2016 5 avonden) www.espavino.be - info@espavino.be Vind ons ook op Facebook! Natasja Pa<yn Espavino bvba Gent 29/01/2016 - Leuven 4 & 5/02/2016 34
Interessante wijnbeurs op 21 februari 2016; organisabe Commanderij Hoegaarden Natasja Pa<yn Espavino bvba Gent 29/01/2016 - Leuven 4 & 5/02/2016 35