Urologie Niersteenbehandeling met de niersteenvergruizer
Inhoudsopgave Niersteenbehandeling...4 Voorbereiding...4 Dag vóór de behandeling...6 Dag van de behandeling...7 Behandeling...8 Bijwerkingen...8 Poliklinische controle... 10 Afspraak afzeggen... 10 Tot slot... 10 Licht verteerbaar dieet... 11 3
Niersteenbehandeling In overleg met uw uroloog wordt u behandeld met de niersteenvergruizer. De behandeling met de niersteenvergruizer gebeurd in dagopname. Dit betekent dat u voor een paar uur wordt opgenomen in het ziekenhuis. U mag een paar uur na de behandeling weer naar huis. In deze folder vindt u meer informatie over de behandeling met de niersteenvergruizer. Als u na het lezen nog vragen heeft, bel dan met de polikliniek urologie. Voorbereiding Bloedverdunning Als u bloedverdunners gebruikt via de trombosedienst, dan moet u hier voor de behandeling mee stoppen. Dit geldt voor de volgende medicijnen: Acenocoumarol Stop drie dagen voor de behandeling. Fenprocoumon (Marcoumar ) Stop vijf dagen voor de behandeling. Bel van tevoren met de trombosedienst om door te geven welke behandeling u krijgt. Zij kunnen u vertellen of u tijdelijk een ander middel moet gebruiken. Dit gaat dan meestal om spuitjes met heparine. 4
Voor de andere bloedverdunners geldt het volgende: Slikt u acetylsalicylzuur of carbasalaat calcium (Ascal ) en een andere bloedverdunner, stop dan zeven dagen voor de behandeling met de andere bloedverdunner. Slikt u Rivaroxaban (Xarelto ), Dabigatran (Pradaxa ) of Apixaban (Eliquis ) stop dan één dag voor de behandeling met dit middel. Slikt u alleen alleen persantin of plavix, bel dan met de polikliniek urologie. Uw uroloog kan u dan vertellen of u uw medicijnen in mag blijven nemen. Als u bent gestopt met acenocoumarol of fenprocoumon (Marcoumar ) moet u voor de behandeling bloed laten prikken. Zo kan de uroloog nakijken of uw bloed weer dik genoeg is. Dit is belangrijk. Anders verliest u teveel bloed bij de behandeling. U heeft een aanvraagformulier nodig om bloed te kunnen prikken. Dit formulier heeft u meegekregen van de polikliniek urologie. Als u via een ander ziekenhuis bij ons komt voor de vergruizing ligt het formulier voor u klaar bij de receptie in de centrale hal. Anderhalf uur voor de behandeling gaat u naar de bloedafname. Deze afdeling vind u in de centrale hal van het St Jansdal. Naast de balie staat een apparaat waar u een nummer kunt trekken. Druk op de knop cito om een nummertje te trekken. U hoeft dan niet te lang te wachten. Alleen als u gestopt bent met acenocoumarol of fenprocoumon (Marcoumar ) moet u bloed laten prikken. Als u bent gestopt met een andere bloedverdunner is dit niet nodig. 5
Drie dagen na de behandeling mag u uw medicijnen weer innemen. Als u nog veel bloed in de urine heeft moet u ons eerst bellen. Bel dan met de polikliniek urologie. Zwangerschap Als u zwanger bent is het belangrijk dat u dit laat weten. Ook als u denkt zwanger te zijn horen wij dit graag. Bel in dit geval met de polikliniek urologie. Vervoer Tijdens de behandeling krijgt u medicijnen tegen de pijn. Met deze medicijnen op mag u niet autorijden. Zorg er dus voor dat iemand anders u naar huis rijdt. Afleiding Tijdens de behandeling is het prettig wat afleiding te hebben. Als u een mp3-speler of andere geluidsdrager heeft, neem die dan mee. Eten en drinken Tijdens de behandeling met de niersteenvergruizer worden röntgenfoto s gemaakt van de nier en urineleider. Als de darmen te vol zijn krijgen we geen duidelijke foto s. Daarom is de volgende voorbereiding nodig. Dag vóór de behandeling Eet alleen dingen die op de lijst achterin de folder staan. Tussen 12.00 en 14.00 uur mag u warm eten. Eet hierbij alleen wat op de lijst achterin de folder staat. 6
Tussen 18.00 en 20.00 uur mag u brood met beleg. Eet weer alleen wat achterin de folder staat. Dag van de behandeling Als u voor 12.00 uur geholpen wordt mag u s morgens een beschuit zonder beleg met een kopje thee of koffie (zonder melk). Als u na 12.00 uur geholpen wordt mag u s morgens één witte boterham met beleg (uit de lijst) met een kopje thee of koffie (zonder melk). Rond 12.00 uur mag u één beschuit zonder beleg met een kopje thee of koffie (zonder melk). Daarna niets meer eten of drinken. Als u bij ons bent gekomen via een uroloog van een ander ziekenhuis meldt u zich bij de afdeling dagopname op afdeling B oost (0.80). De uroloog van het St Jansdal bepaalt of de vergruizing doorgaat. Het kan dus zijn dat de vergruizing toch wordt afgezegd. Als u via een uroloog van het St Jandal komt meldt u zich bij de röntgenafdeling (0.78). Hier wordt eerst een foto gemaakt. Daarna gaat u naar de afdeling dagopname op afdeling B oost (0.80). Op de dagopname krijgt u een zetpil en twee tabletten tegen de pijn. U krijgt een infuus. Via dit infuus krijgt u tijdens de behandeling vocht en eventueel medicijnen. 7
Behandeling Voor de behandeling komt u op een ballon met gel te liggen. Het apparaat dat gebruikt wordt voor de vergruizing werkt met geluidsgolven. Deze geluidsgolven worden door de ballon met gel heen naar de niersteen gestuurd. Zo ontstaan er een soort schokgolven. Het afschieten van deze schokgolven kan een vervelend gevoel geven. Het voelt alsof je een strak gespannen elastiekje loslaat en tegen de huid laat knappen. Deze schokgolven moeten ervoor zorgen dat de niersteen in kleine stukjes uit elkaar valt. Deze kleine stukjes plast u in de dagen na de vergruizing uit. Om te weten waar de steen precies zit worden röntgenfoto s gemaakt. Deze foto s zijn tijdens de behandeling op een beeldscherm te zien. De behandeling duurt ongeveer een uur. Het eerste uur na de behandeling blijft u op de afdeling dagopname. Als u geplast heeft mag u weer naar huis. Bijwerkingen Soms kunnen er na de behandeling klachten ontstaan. Wondje Door de schokgolven ontstaat er een soort schaafwondje. Dit trekt binnen een paar dagen weg. Bloed in de urine De kleine stukjes steen kunnen een bloedvaatje in de nier lek prikken. Hierdoor ontstaat een bloedinkje, waardoor de 8
urine rood wordt. Dit kan geen kwaad. Door veel te drinken gaat dit snel over. Ongeveer twee liter drinken op een dag is genoeg. Kolieken Bij een koliekaanval heeft u krampende pijn. Deze pijn komt vaak in golven en gaat van de buik naar de onderrug. Deze koliekaanvallen komen doordat u de kleine stukjes steen uit moet plassen. U heeft al voor de vergruizing een recept meegekregen voor diclofenac. Dit zijn pijnstillers. Als de diclofenac niet goed genoeg helpt tegen de pijn belt u met de polikliniek urologie, telefoon 0341-463558. Buiten kantooruren belt u de huisartsenpost, telefoon 0900-3410341. Koorts Soms ontstaat er na de behandeling koorts. Dit gebeurt bij mensen die al voor de behandeling een urineweginfectie (ontsteking) hadden. Als uw temperatuur 38,5 C of hoger is moet u direct bellen met de polikliniek urologie of de huisartsenpost. Het kan dan zijn dat de ontsteking erger is geworden. U moet dan zo snel mogelijk antibiotica krijgen om de ontsteking te stoppen. Heel soms moeten patiënten hiervoor in het ziekenhuis worden opgenomen. 9
Poliklinische controle Ongeveer twee weken na de vergruizing komt u voor controle bij de uroloog. Er wordt dan eerst een röntgenfoto van de buik gemaakt. Op die foto kan de uroloog zien of de steen weg is. Als dit niet zo is moet er een nieuwe behandeling worden afgesproken. Soms wordt de behandeling met de niersteenvergruizer herhaald. Soms is een andere behandeling nodig. Uw uroloog zal u hier meer over vertellen. Als u bij ons bent gekomen via een uroloog van een ander ziekenhuis, komt u bij uw eigen uroloog terug voor controle. Afspraak afzeggen Als u op de afgesproken tijd niet kunt, bel dan zo snel mogelijk met de polikliniek urologie, telefoon (0341) 463558. Tot slot Deze folder bevat algemene informatie. Het is bedoeld als extra informatie naast het gesprek met uw uroloog. Als u na het lezen van deze folder nog vragen heeft kunt u ons bellen. Bel dan met de polikliniek urologie. Voor meer informatie op het gebied van urologie kunt u terecht op onze website: www.urologie.nl 10
Licht verteerbaar dieet Eet alleen deze eetwaren Broodmaaltijd Witbrood of beschuit (geen volkoren) Boter, margarine of halvarine Beleg: vleeswaren, kaas (zonder pitjes of kruiden), gekookt ei, jam zonder pitjes, suiker, vruchtenhagel, honing. Warme maaltijd (Drink)bouillon (dus geen soep!) Witte rijst, macaroni, spaghetti, gekookte aardappelen, aardappelpuree, goed gaar gekookte groenten (geen koolsoorten, prei, ui, bonen, spruitjes of broccoli), paprika, maïs Vlees, vis, kip en jus (alle bereidingswijzen toegestaan) Gladde vla, yoghurt Dranken Koffie, thee, melk, karnemelk, yoghurt, limonadesiroop, water, appelsap, druivensap, gezeefd vruchtensap en bouillon. Niet toegestaan Fruit Maaltijdsoepen zoals bonen-, linzen-, uien- en erwtensoep Knoflook, komkommer en radijs Groenten die gasvorming geven: koolsoorten, prei, ui, bonen, spruitjes of broccoli. Uitgave: Patiëntencommunicatie Harderwijk, maart 2015 CAZ UR 15.03.15
Ziekenhuis St Jansdal Wethouder Jansenlaan 90 3844 DG Harderwijk Postbus 138 3840 AC Harderwijk Telefoon (0341) 463911 www.stjansdal.nl