Assortiment komkommerrassen

Vergelijkbare documenten
Assortiment seizoen Komkommer

Zaadhandel Hollandia nv Westkaai Merksem, België Telefoon +32 (0) Fax +32 (0)

Assortiment seizoen

Assortiment seizoen Spinazierassen voor de verse markt

Assortiment. seizoen Assortiment. spinazierassen voor de verse markt

Assortiment seizoen Paprika

Assortiment seizoen Paprika

Ton Berkers, Kees de Jong, Rudy van den Berg. Introducties Keessie RZ, Hein RZ en RZ

Paprika. Rijk Zwaan Nederland B.V. Burgemeester Crezéelaan KX De Lier Nederland T E I

Komkommer Topspin (E23L.2215) E23L.2245 Kostas E23L.2221 Dee Lite (E23L.2246) Kurios

k o m k o m m e r n o v e m b e r 2009

Solaris. Voor de voorjaars-, zomer- en herfstteelt Snelle groeier. Produceert ronde knollen

Assortiment seizoen Sla en andijvie onder glas

Zomerprei. Rally. Jumper. Productieve primeur zomerprei Zomerplanttype sterk tegen bladbreuk. Uitstekende pelbaarheid

Seeds&Services. Met Galibier RZ kunnen we langer door Proloog RZ presteert op alle punten goed Komkommerteelt Noord-Amerika in beweging

IJsbergsla

Product. Een 100% mannelijke zeer witte asperge Zéér vroeg primeur ras met een hoge totaal opbrengst Goed gesloten koppen en sterk tegen roest

Late zomer-, herfstteelt en bewaring. Late zomer-, herfstteelt en bewaring. Late zomer-, herfstteelt en bewaring. Late zomer-, herfstteelt en bewaring

seeds&sharing Vruchtkwaliteit Galibier RZ Proloog RZ hoogste productie Demo diversiteit in Kwintsheul Productmagazine Komkommer Oktober 2013

Tomaat. Maxeza Marvelleza (E15M.41172) Caroleza (E15M.4100) Annaïsa Tomagino

Samen zoeken naar de beste combinatie Meerproductie en groeikracht met Emperador RZ Kracht en generativiteit met Stallone RZ

Action. Ongeveer 105 groeidagen na zaaien. Biet voor vele doeleinden Zeer gladde en ronde biet Zeer intense rode kleur, zowel.

IJsbergsla

Dubai. Krachtige prestaties, meer zekerheid. - Krachtig ras, ook voor getopte planten - Hoge potentiële opbrengst - Goede vruchtkwaliteit

Hazera en Clause: perfectie in veldsla

Rijk Zwaan Nederland B.V. Rijk Zwaan Belgium nv

Moskrul 2 - Krausa. Fijn gekruld blad. Donkergroene kleur. Stevige stengel. Goede hergroei na oogst Geprimed Bejo Precision beschikbaar

seeds&sharing Adele RZ kanshebber voor opvolging Jaylo RZ Met Kaiser RZ het meest in balans Het maximale rendement uit Beyonce RZ

Paprika. Maranello Mavera Gialte Kaite Frazier E20B.0263 Orbit E20B.0261

Divino. Goede schiettolerantie. Zeer gladde donkergroene spruit. Bijzonder geschikt voor schoning. Met name geschikt voor de groeizame gronden.

Assortiment seizoen Sla en andijvie voor de vollegrond

Spinazie assortiment 2018 VERSE MARKT

Tomaten. Rijk Zwaan Nederland B.V. Burgemeester Crezéelaan KX De Lier Nederland T E I

Assortiment seizoen Tomaat

Assortiment seizoen Tomaat

Maarten van der Leeden. Diversificatie en marktbenadering

Rasbeschrijving. 14. Groep : (indien kenmerken genoemd onder 15 worden gebruikt voor groepering, zijn ze met een "G" aangeduid).

TRADITIONELE TEELT KOMKOMMER

seeds&sharing RZ toont zeker potentie Interesse Salatrio groeit Nieuwe ontwikkelingen alternatieve sla Productmagazine Kassla December 2014

Seeds&Services. Cosmopolia RZ blijft zekerheid voor zomer Terug- en vooruitblik op het seizoen Hydroponics wereldwijd steeds gangbaarder

Tomaten boven 100 gram

Rassenproef komkommer 2 e teelt 2015

Assortimentsbrochure High-tech tomaten. a World of Knowledge in every seed

Biologische. catalogus Een breed assortiment groenterassen voor de professionele biologische teler in Nederland en België.

Spruitjes maken je blij

seeds&sharing RZ verbeterde Wiske RZ Bremia uitgebreide resistentie RZ introductie eikenblad rood Productmagazine Kassla Juli 2014

seeds&sharing Cosmopolia RZ breed oogstvenster Terugblik Perchloraat Nieuw online platform Productmagazine Kassla December 2013

Specialties tomaten. CMYK WITH TAGLINE 15C 0M 68Y 39K 27C 0M 95Y 55K 20C 0M 100Y 19K 45C 0M 100Y 24K 43C 0M 14Y 21K 10M 33Y 72K

2014 September. RZ Uitgelicht. Specialties

Bladgewassen Brighton E01B Amica Carmella E01B Espirando Sefana

Assortiment sla- en andijvierassen onder glas

2016 Juli. RZ Uitgelicht. belichte teelt

Maanden jan feb mar apr mei jun jul aug sep okt nov dec Ecrine Manoline Yellowstar Topscore Platine Ombline Takine Flexine

Spinazie voor de verse markt

Bloemkool Groen en Romanesco

Prei assortiment Seizoen 2015

Bladgewassen Glassla Veldsla Andijvie Kruiden

Seeds&Services. Halewyn RZ heeft. zich onder moeilijke. omstandigheden. bewezen

CPVO Kenmerken Expressie Klasse Opmerkingen

Seminis. Bloemkoolassortiment

Wim van Krieken Product- and Market manager M E Cees Kortekaas Sales M E

Geachte relatie, Rijk Zwaan wenst u een succesvolle teelt. Cropteam sla Rijk Zwaan Nederland B.V. en Zaadhandel Hollandia NV

Bloemkool. Voorjaar Najaar. enzazaden.nl

Catalogus Biologisch

Paprikabrochure

Gialte (E20B.0132) Teeltrichtlijnen. enzazaden.nl. Raseigenschappen

Voorjaar. Erika HR: Bl: 1-13,17,18,22,24,25 Snelgroeiende, blonde botersla Opvallend betrouwbaar Een onbetwiste topper in het voorjaar.

Savooikool - Boerenkool 2019

seeds&sharing Wiske RZ geen ras zo sterk Gardia RZ een bedrijfszekere keuze Halewyn RZ voor energie-arm telen Productmagazine Kassla Juli 2013

Zomer- en herfsttomaten

Maxeza. Teeltrichtlijnen. enzazaden.nl. Raseigenschappen

Assortiment seizoen Sla en andijvie onder glas

Tomaat Catalogus 2019

Opbrengst en kwaliteit, de gouden combinatie!

Assortiment seizoen Brassica

Tomaat Tomaat

Kanavaro. Teeltrichtlijnen. de kracht van Kanavaro de kracht van Enza Zaden

Assortiment brochure. Growing together

De gouden combinatie

Assortiment seizoen Brassica

Rasbeschrijving. Hybride / Hybrid Syngenta Seeds B.V., ENKHUIZEN, NL

Gialte (E20B.0132) enzazaden.nl. Teeltrichtlijnen. Raseigenschappen

Gebruikswaardeonderzoek komkommer

Seminis. uw partner in prei

Raskenmerken / Plant- en oogstperiode - Bloemkool

Rasbeschrijving Variety Description. De Ruiter Seeds NL B.V., BERGSCHENHOEK, NL Applicant

Geachte relatie, Rijk Zwaan wenst u een succesvolle teelt en een rijke oogst. Cropteam sla Rijk Zwaan Nederland B.V. en Zaadhandel Hollandia NV

Sla en andijvie voor de vollegrond. seizoen 2012

Raskenmerken - Witte kool. Plant-, oogst- en bewaarperiode - Witte kool. Verse markt. Vers en Bewaring. Industrie. Verse markt.

Van vroeg tot laat een mooie bol met Diamantinas RZ Terug- en vooruitblik op het ijsbergslaseizoen Veelbelovende nieuwkomers in diverse slatypen

peppernews Met de productiviteit van Gialte zit het wel goed

Rasbeschrijving Variety Description

Variety Description Rasbeschrijving

Marletta (E20B.4541) Teeltrichtlijnen

Spinazie voor de verse markt

Verse markt. Milos. Hoge opbrengst

Seminis. uw partner in prei

De zomer door 10'ers snijden met Diamantinas RZ Farinas RZ succesvol in voor- en najaar Slasoorten telen voor snijderij geeft zekerheid

Sla en andijvie onder glas

Gebruikswaardeonderzoek komkommer

Transcriptie:

Rijk Zwaan Nederland B.V. Burgemeester Crezeelaan 40 Postbus 40, 2678 ZG De Lier, Holland Telefoon +31 (0) 174 53 23 00 Fax +31 (0) 174 53 21 63 sales@rijkzwaan.nl www.rijkzwaan.nl Zaadhandel Hollandia nv Westkaai 8 2170 Merksem, België Telefoon +32 (0)3 647 06 07 Fax +32 (0)3 647 06 85 info@hollandia.be www.hollandia.be Assortiment komkommerrassen seizoen 2011 2012

Rijk Zwaan Nederland B.V. Hans Eigenraam M 06 27 88 51 04 h.eigenraam@rijkzwaan.nl Geachte relatie, Met dit nieuwe Rijk Zwaan-komkommerboekje heeft u opnieuw een handzaam overzicht van onze succesvolle rassen in Nederland en België. John Verbruggen M 06 20 24 71 74 j.verbruggen@rijkzwaan.nl Kees de Jong M 06 53 29 89 90 k.de.jong@rijkzwaan.nl Met het brede assortiment van Rijk Zwaan kunnen jaarrond komkommers worden geteeld met een uitstekende productie en kwaliteit. Dit boekje geeft per ras een beknopt overzicht van de belangrijkste eigenschappen, waaronder de optimale plantperioden, de resistenties en de gewas- en vruchttypes. Naast ons brede assortiment lange komkommers, is er ook aandacht voor de kleinere segmenten en de onderstammen. Marcel van Koppen M 06 51 76 15 84 m.van.koppen@rijkzwaan.nl Peter Reinders M 06 51 16 61 28 p.reinders@rijkzwaan.nl Als marktleider in komkommer willen we voorop blijven lopen met productontwikkeling. Niet alleen streven we naar de hoogste producties en de beste kwaliteit, ook werken we aan nieuwe, unieke eigenschappen. Een goed voorbeeld hiervan is de lancering van BonDefense, het label voor onze komkommerrassen met resistentie tegen bontvirus. Met Bonbon RZ vindt u in dit komkommerboekje het eerste ras met deze unieke eigenschap. Ronald van den Bulk M 06 51 31 06 30 r.van.den.bulk@rijkzwaan.nl Mocht u naar aanleiding van dit boekje vragen hebben, dan kunt u natuurlijk altijd contact opnemen met uw teeltadviseur. Rijk Zwaan wenst u een succesvolle teelt en een rijke oogst. Ton Berkers M 06 53 29 89 93 t.berkers@rijkzwaan.nl Crop team komkommer Rijk Zwaan Nederland B.V. en Zaadhandel Hollandia nv Zaadhandel Hollandia nv België Peter Scheire M +32 475 25 87 35 p.scheire@hollandia.be 2 3

R e s i s t e n t i e d e f i n i t i e s... 6 K o m k o m m e r lang Venice RZ... 7 24-183 RZ... 7 Mystica RZ... 7 Carambole RZ... 8 Proloog RZ... 8 Aviance RZ... 8 Euphoria RZ... 8 Roxanna RZ... 9 Odeon RZ (24-186 RZ)... 9 Bonbon RZ... 9 Samona RZ... 9 Confida RZ... 9 Cumlaude RZ... 10 Cadence RZ... 10 K o m k o m m e r specialties... 12 K o m k o m m e r midi Media RZ... 12 Yani RZ... 12 K o m k o m m e r mini Picowell RZ... 13 Deltastar RZ... 13 K o m k o m m e r cock t a i l Quarto RZ... 14 Bakuja RZ... 14 K a s a u g u r k e n Harmonie RZ... 14 O n d e r s t a m m e n Affyne RZ... 15 Azman RZ... 15 Zadok RZ... 15 P l a n t s c h e m a... 16 4 5

definities Komkommer lang Ccu Cca Foc Cladosporium cucumerinum (Vruchtvuur) Corynospora cassiicola (Bladvuur) Fusarium oxysporum f.sp. Cucumerrinum (Fusarium) In het grootste komkommersegment is er keuze uit 14 betrouwbare rassen, die stuk voor stuk al hun waarde hebben bewezen in de praktijk. Voor elke periode en voor elke regio zijn er rassen beschikbaar, hieronder gerangschikt volgens plantperiode. For Va Px(ex Sf) CMV Fusarium oxysporum f.sp. Radiciscucumerinum (Fusarium voetrot) Verticillium albo-atrum (verwelkings- of slaapziekte) Podosphaeria xanthii (ex Sphaerotheca fuliginea) (echte meeldauw) Cucumber Mosaic Virus (Komkommer Mozaik Virus) Venice RZ 24-183 RZ 1 december t/m 31 januari hoog vruchtgewicht open en generatief snel en niet lichtgevoelig, standaardras voor de vroegste plantingen met zware vruchten, ook zeer geschikt wanneer de 2 e teelt wordt tussengeplant CVYV CGMMV Cucumber Vein Yellowing Virus (Geelnervigheid virus) Cucumber Green Mottle Mosaic Virus (Komkommerbont virus) 1 december t/m 31 januari IR Px (ex Sf) hoog vruchtgewicht open en generatief snel ras en niet lichtgevoelig, geeft vroeg een hoog vruchtgewicht en behoudt zijn goede kwaliteit tot het einde van de teelt HR Hoog resistent Mystica RZ IR Intermediair resistent 1 december t/m 15 februari hoog vruchtgewicht groeizaam en generatief zware vrucht, goede kwaliteit, ook zeer geschikt wanneer de 2 e teelt wordt tussengeplant 6 7

Komkommer lang Carambole RZ Proloog RZ Aviance RZ Euphoria RZ 10 januari t/m 20 februari korte, volle vrucht sterk groeiend en generatief echte stuksgever met goed uithoudingsvermogen, ook uitermate geschikt voor de hogedraadteelt 1 januari t/m 20 augustus HR Ccu IR Px (ex Sf) uniforme, donkere, zware vrucht en superkwaliteit open en arbeidsvriendelijk goed uithoudingsvermogen en sterk tegen Mycosphaerella, het nieuwe standaardras in NW-Europa 1 januari t/m 20 augustus IR Px (ex Sf) donkere, zware vrucht sterke groeier en voldoende generatief oud vertrouwd ras met uithoudingsvermogen 20 januari t/m 20 augustus uniforme, zware vrucht open en arbeidsvriendelijk betrouwbaar kwaliteitsras, ook uitermate geschikt voor een langere teelt Roxanna RZ 20 februari t/m 20 augustus goede vruchtkleur kort geschakeld en kleiner blad combineert kracht met generativiteit, absoluut het meest productieve zomerras Odeon RZ (24-186 RZ) 20 februari t/m 20 augustus HR Ccu goede vruchtkleur kort geschakeld en kleiner blad, selectief zeer productief, iets sneller in productie dan Roxanna en meer enkelvruchtig op de stam, met name geschikt voor hogedraadteelten Bonbon RZ 20 februari t/m 20 augustus HR CGMMV/Ccu IR CVYV/Px (ex Sf) goed gevulde vrucht kort geschakeld, rustige groeier het eerste BonDefense-ras in Nederland Samona RZ 1 maart t/m 20 augustus hele mooie vorm en kleur sterk en generatief sterk tegen vruchtabortie, uitermate geschikt voor een hogedraadteelt Confida RZ 20 maart t/m 20 augustus uniforme, korte vrucht open en generatief hoge uniforme stuksproductie, arbeidsvriendelijk en sterk tegen brandkoppen 8 9

Komkommer lang Cumlaude RZ 20 maart t/m 20 augustus HR Ccu/Px (ex Sf) donkergroen, geribd, uniform en goed gevuld open en bijzonder sterk tegen brandkoppen geschikt voor de zogenaamde heteluchtteelten, al jaren goed in grondteelt en EKO Cadence RZ 20 maart t/m 20 augustus /Px (ex Sf) donkergroen, geribd, uniform en goed gevuld sterk groeiend en voldoende generatief goed uithoudingsvermogen, tevens geschikt voor grond- en zogenaamde heteluchtteelten en EKO 10 11

Komkommer specialties Als marktleider in komkommer richt Rijk Zwaan zich naast het lange type ook op diverse kleinere segmenten. Deze mini-, midien cocktailkomkommers bieden de mogelijkheid interessante nichemarkten te bedienen. Uiteraard voldoen deze rassen aan alle voorwaarden voor een succesvolle teelt. Komkommer midi Media RZ 1 januari t/m 20 augustus IR CMV/CVYV/Px (ex Sf) donkere, geribde vrucht, 18 tot 22 cm open plant met een gemiddelde groei mooie rib en vruchtkleur, goede smaak en houdbaarheid Komkommer mini Yani RZ 1 januari t/m 20 augustus HR Ccu IR CMV/CVYV donkere, geribde vrucht, 18 tot 20 cm open plant met een vrij sterke groei mooie rib en vruchtkleur, goede smaak en houdbaarheid, iets lager vruchtgewicht dan Media Picowell RZ 1 december t/m 20 augustus HR Ccu IR Px (ex Sf) donkergroen en ongeveer 15 cm lang open, generatief en voldoende krachtig goede houdbaarheid, geschikt voor een vroege teelt en assimilatiebelichting Deltastar RZ 1 maart t/m 1 augustus /Px (ex Sf) IR CMV/CVYV donkergroene licht geribde vrucht, 16 tot 18 cm lang sterke, maar open groeiwijze door groeikracht geschikt voor een langere teelt, goede houdbaarheid en smaak 12 13

Komkommer cocktail Onderstammen Quarto RZ 20 januari t/m 20 augustus HR Ccu/Px (ex Sf) gladde, uniforme vrucht, 9 tot 11 cm lang sterk en open, multivruchtig snel in productie en goede balans tussen zetting en groei, fris kleurende vrucht met zeer goede smaak, ook geschikt voor hogedraadteelt Bakuja RZ 1 december t/m 10 februari HR Ccu IR CMV/CVYV/Px (ex Sf) gladde, uniforme vrucht, 10 tot 12 cm lang open, kort geschakeld en een gemiddelde groeikracht met name geschikt voor een vroege stookteelt Kasaugurken Harmonie RZ 1 februari t/m 20 augustus HR Ccu/Px (ex Sf) IR CMV glad, goede lengte-breedte verhouding 3:1 generatief, open gewas hoge en vroege productie Met Azman RZ beschikt Rijk Zwaan al jaren over de standaard onderstam voor grondteelten komkommer. Nieuw is Affyne RZ, waar Franse substraatteelten op worden geënt om Fusarium mee tegen te gaan. Deze noviteit illustreert de voorlopersrol die Rijk Zwaan wil blijven spelen in de internationale komkommerteelt. Affyne RZ Type Eigenschappen Azman RZ Type Eigenschappen Zadok RZ Type Eigenschappen 10 januari t/m 20 augustus HR Va IR Foc C. sativus zwakkere onderstam dan Azman voor substraatteelten waar Fusarium-resistentie gewenst is, niet geschikt voor grondteelten 1 maart t/m 20 augustus HR Foc/Va C. maxima X C. moschata krachtig en koudetolerant; voor komkommer en meloen vroege en goede totaalproductie, geeft betere vruchtkwaliteit in komkommer 1 maart t/m 20 augustus HR Foc/Va C. maxima X C. mochata krachtig en koudetolerant; voor komkommer en meloen in Noord- en Zuid-Europa nieuwe onderstam voor grond- teelten, in Rijk Zwaan-proeven iets productiever dan Azman 14 15

PLANTSCHEMA KOMKOMMER LANG jan feb mrt april mei juni juli aug sept okt nov dec VENICE RZ 24-183 RZ MYSTICA RZ CARAMBOLE RZ PROLOOG RZ AVIANCE RZ EUPHORIA RZ ROXANNA RZ ODEON RZ (24-186 RZ) BONBON RZ SAMONA RZ CONFIDA RZ CUMLAUDE RZ CADENCE RZ KOMKOMMER MIDI jan feb mrt april mei juni juli aug sept okt nov dec MEDIA RZ YANI RZ KOMKOMMER MINI jan feb mrt april mei juni juli aug sept okt nov dec PICOWELL RZ DELTASTAR RZ KOMKOMMER COCKTAIL jan feb mrt april mei juni juli aug sept okt nov dec QUARTO RZ BAKUJA RZ KASAUGURKEN jan feb mrt april mei juni juli aug sept okt nov dec HARMONIE RZ ONDERSTAMMEN jan feb mrt april mei juni juli aug sept okt nov dec AFFYNE RZ AZMAN RZ ZADOK RZ 16 17

Notities Er bestaan verschillende niveaus van specialisatie in interacties tussen planten en ziekten of plagen. Het identificeren van dergelijke specialisatie vereist ingewikkelde analysemethodes. Vaststellen of een plant al of niet is aangetast door een specifieke belager, kan afhangen van de gebruikte analysemethode. Het is belangrijk, in het algemeen, te benadrukken dat de specialisatie van belagers van tijd tot tijd en van plaats tot plaats kan variëren, afhankelijk is van milieufactoren en dat nieuwe biotypen van plaagveroorzakers of fysio s van pathogenen kunnen ontstaan die resistentie kunnen doorbreken. Immuniteit: een plantenras wordt niet aangetast door een specifieke plaag of ziekte. : het vermogen van een plantenras om de groei en ontwikkeling van een specifieke plaag of ziekte te beperken alsmede de schade die zij veroorzaakt in vergelijking met vatbare plantenrassen onder vergelijkbare milieuomstandigheden en plaag- of ziektedruk. Deze plantenrassen kunnen echter wel enige ziektesymptonen of schade vertonen onder hoge plaag- of ziektedruk. Twee niveaus van resistentie worden gedefinieerd: Hoge resistentie (HR): plantenrassen beperken de groei en ontwikkeling van een specifieke plaag of ziekte onder normale plaag- of ziektedruk sterk in vergelijking met vatbare rassen. Deze plantenrassen kunnen echter wel enige ziektesymptomen of schade vertonen onder hoge plaag- of ziektedruk. Intermediaire resistentie (IR): plantenrassen beperken de groei en ontwikkeling van een specifieke plaag of ziekte, maar kunnen meer symptomen vertonen in vergelijking met hoog resistente rassen. Intermediair resistente plantenrassen zullen minder ernstige ziektesymptomen of schade vertonen dan vatbare plantenrassen onder vergelijkbare milieuomstandigheden en/ of plaag- of ziektedruk. Vatbaar: het onvermogen van plantenrassen om de groei en ontwikkeling van een specifieke plaag of ziekte te beperken. Indien in een resistentiecode t.a.v. een bepaald ras wordt verwezen naar bepaalde biotypen of stammen waartegen resistentie wordt geclaimd, dan betekent dit dat geen resistentie wordt geclaimd tegen andere biotypes of stammen van dezelfde plaag of ziekte. Indien in een resistentiecode niet wordt verwezen naar biotypen of stammen waartegen resistentie wordt geclaimd, dan betekent dit dat resistentie alleen wordt geclaimd tegen bepaalde niet nader gespecificeerde biotypen of stammen. Beschrijvingen, illustraties, teeltadviezen en elke andere informatie in welke vorm dan ook van Rijk Zwaan, bijvoorbeeld over de houdbaarheidsdatum, zaai-, plant- en oogstdata, zijn zo nauwkeurig mogelijk afgestemd op ervaringen in proeven en praktijk. Rijk Zwaan aanvaardt echter in geen enkel geval aansprakelijkheid voor schade die voortvloeit uit het gebruik van zulke beschrijvingen, illustraties, teeltadviezen en informatie. De koper/gebruiker is zelf verantwoordelijk voor de juiste opslag van de zaden en dient zelf te beoordelen of de zaken en teeltadviezen geschikt zijn om voor de beoogde teelten respectievelijk onder de lokale omstandigheden te worden gebruikt. Opname van een ras in deze uitgave betekent niet automatisch dat dit ras beschikbaar is voor exploitatie; het kan alleen voor beproeving beschikbaar zijn. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Rijk Zwaan (www.rijkzwaan.nl). De foto s in deze catalogus demonstreren de types waartoe de genoemde rassen behoren en niet alle rassen als zodanig. Deze foto s vormen geen enkele garantie, expliciet noch impliciet, t.a.v. de prestaties van het gewas. 18 19