RAPPORT VAN BEVINDINGEN VIERJAARLIJKS BEZOEK basisschool De Regenboog/Wilgenhoek, locatie De Wilgenhoek te Hank Plaats : Hank BRIN nummer : 09ZZ C1 Onderzoeksnummer : 243569 Datum onderzoek : 11 november 2013 Datum vaststelling : 13 februari 2014
Pagina 2 van 14
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING............................................ 5 2 BEVINDINGEN.......................................... 7 3 CONCLUSIE........................................... 11 BIJLAGE 1 OORDELEN................................... 13 Pagina 3 van 14
Pagina 4 van 14
1 INLEIDING Op 11 november 2013 heeft de inspectie basisschool De Regenboog/ Wilgenhoek, locatie De Wilgenhoek te Hank, bezocht. Het bezoek is afgelegd vanwege de verplichting van de inspectie om scholen voor primair onderwijs ten minste eenmaal per vier jaar te bezoeken. Tijdens het onderzoek heeft de inspectie de kwaliteit van het onderwijs op de school beoordeeld met een beperkte set indicatoren, waarmee zij overeenkomstig de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT) kan beoordelen of de school op belangrijke onderdelen onderwijs van voldoende kwaliteit biedt. Deze indicatoren hebben betrekking op de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen, op de zorg en begeleiding en op de kwaliteitszorg. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven is tevens standaard gecontroleerd of de school voldoet aan bepaalde wettelijke voorschriften, waaronder de onderwijstijd. Bijlage 1 bij dit rapport bevat een overzicht van de indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover. Daarnaast heeft het bezoek tot doel informatie te verzamelen over de sociale kwaliteit van het onderwijs. Dit onderdeel is uitgevoerd als pilot en leidt niet tot oordelen over de kwaliteit van de school. Wel bevat het rapport een korte weergave van de voornaamste bevindingen. De bevindingen uit het onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek worden gebruikt om te bezien of het reeds aan de school toegekende basisarrangement kan worden gehandhaafd. Eventueel geconstateerde tekortkomingen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie. Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijk verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan. Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. Analyse van jaardocumenten en andere documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij: Pagina 5 van 14
Schooldocumenten, handelingsplannen en groepsplannen zijn bestudeerd; enkele groepsbezoeken zijn afgelegd voor het beoordelen van de planmatige uitvoering van de zorg; gesprekken met de directie en de intern begeleider zijn gevoerd. Voor de pilot toezicht sociale kwaliteit zijn de volgende activiteiten uitgevoerd: Analyse van (zelf-evaluatie)documenten: zoals documenten over de visie, doelen en het onderwijsaanbod voor sociale en maatschappelijke doelen en de resultaten van dat onderwijs, alsmede documenten gericht op de zorg en begeleiding, schoolklimaat en de sociale veiligheid van leerlingen en personeel (inclusief pestprotocol, veiligheidsbeleid en gegevens over de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel). Vragenlijsten: bij leerlingen van 1 klas in de groepen 7 en 8 is een vragenlijst afgenomen over aspecten van de sociale kwaliteit van het onderwijs. Les- en schoolobservaties: tijdens het schoolbezoek is tijdens de lessen en op de school als geheel aandacht besteed aan de sociale kwaliteit van het onderwijs en de onderwijsleersituatie. Ook zijn de volgende lessen bezocht: een kanjerles in groep 1-2-3 en in groep 4-5-6. Gesprekken: in de gesprekken met leerlingen, leraren en directie is aandacht besteed aan aspecten van de sociale kwaliteit van het onderwijs. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2012 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 van dit rapport beschrijft de inspectie de bevindingen die uit haar onderzoek op basisschool De Regenboog/Wilgenhoek, locatie De Wilgenhoek, naar voren zijn gekomen. Bij de geconstateerde verbeterpunten is tevens een onderbouwing opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie. Bijlage 1 van dit rapport bevat een overzicht van de bij dit onderzoek gebruikte indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover. Pagina 6 van 14
2 BEVINDINGEN Bijlage 1 van dit rapport bevat een overzicht van de bij dit onderzoek gebruikte indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover. Uit dit overzicht valt op te maken dat op basisschool De Regenboog/ Wilgenhoek, locatie De Wilgenhoek te Hank de kwaliteit van het onderwijs voor de meeste onderzochte indicatoren op orde is. In een plezierig schoolklimaat zorgen de leraren en de directie van de school met hun inspanningen voor voldoende leerresultaten. Met grote betrokkenheid werkt het team aan de vernieuwing van het schoolconcept. Onderdeel hiervan is onder meer de implementatie van een nieuwe methode, waarin de lessen voor Nederlandse taal en de lessen voor wereldoriënterend onderwijs geïntegreerd zijn. Verbeterpunten liggen voor de school in de wijze waarop de aard van de zorg wordt bepaald en de evaluatie van de verleende zorg. Ook de evaluatie van de opbrengsten en van het onderwijsleerproces en het planmatig werken aan verbeteractiviteiten zijn nog voor verbetering vatbaar. Hieronder volgt een toelichting op het oordeel. Toelichting De opbrengsten De inspectie beoordeelt de eindopbrengsten als voldoende. Deze conclusie is gebaseerd op de resultaten van de leerlingen op de Cito Eindtoets in de afgelopen drie jaren. De eindresultaten liggen, rekening houdend met de samenstelling van de leerlingenpopulatie, in 2011 nog onder de ondergrens van de inspectie, maar in 2012 en 2013 liggen deze tussen de ondergrens van de inspectie en het landelijk gemiddelde. De inspectie heeft zich ook een oordeel gevormd over de leerresultaten gedurende de basisschoolperiode. Deze worden als voldoende beoordeeld. De leervorderingen voor technisch lezen in de groepen 3 en 4, voor begrijpend lezen in groep 6 en voor rekenen en wiskunde in de groepen 4 en 6 liggen op het niveau dat van de school verwacht mag worden. Omdat basisschool De Regenboog/Wilgenhoek, locatie De Wilgenhoek een school is die in veel groepen in de onder- en middenbouw minder dan 10 leerlingen heeft, heeft de inspectie ook de resultaten van begrijpend lezen en van rekenen en wiskunde van groep 5 in haar oordeel betrokken. Ook deze resultaten liggen boven de norm van de inspectie. De school volgt met behulp van een genormeerd instrument de ontwikkeling van de sociale competenties van de leerlingen. Omdat de school niet beschikt over de resultaten van meerdere meetmomenten van de leerlingen van groep 8, kan Pagina 7 van 14
de inspectie niet vaststellen of de sociale competenties van de leerlingen op een niveau liggen dat verwacht mag worden. Om die reden onthoudt de inspectie zich van een oordeel op indicator 1.5. De zorg en begeleiding Met behulp van een nagenoeg compleet pakket aan instrumenten en vastgestelde procedures volgen de leraren de ontwikkeling van de leerlingen. Wanneer deze ontwikkeling aanleiding geeft om de leerling extra zorg te bieden, wordt dit tijdig gesignaleerd. Frequent bespreken de leraren met de intern begeleider in leerlingen- en groepsbesprekingen de vorderingen in ontwikkeling van de leerlingen. Daarnaast consulteren de leraren de intern begeleider op afroep als er bij een leerling een stagnatie in zijn of haar ontwikkeling dreigt. De school is al een aantal jaren bezig met de invoering van het handelingsgericht werken onder aanvoering van de intern begeleider en beschikt inmiddels over groepsplannen voor de leergebieden technisch lezen, rekenen en wiskunde en spelling. In deze groepsplannen worden de leerlingen in drie niveaugroepen ingedeeld. Per niveaugroep is het aanbod en de daarbij behorende doelen en instructiebehoefte beschreven. Ook de handelingsplanning voor de leerlingen die extra hulp nodig hebben, beschrijven de leraren in de groepsplannen. De inspectie heeft vastgesteld dat op basis van deze beschrijvingen de leraren daadwerkelijk de zorg in de groepen realiseren. Wel concludeert de inspectie dat in de beschrijving van de onderwijsbehoeften van deze leerlingen veelal een heldere (ortho)didactische analyse van het probleem of de verwijzing naar een dergelijk document, ontbreekt, zodat niet zichtbaar is op welke wijze de verleende zorg voor die leerling voldoende aansluit bij het onderliggende probleem. Daardoor zijn de geformuleerde doelen vaak in termen van te behalen vaardigheidsgroei of te behalen Cito-niveau beschreven. Aan de hand van deze doelen kan de school tijdens de evaluatie van de plannen niet goed vaststellen of de leerlingen de hiaten in de eerder aangeboden leerstof nu voldoende beheersen. Verder ontbreekt in de evaluaties de diepgang, die nodig is om vervolgbeslissingen te nemen ten aanzien van de extra begeleiding. Zo is het van belang om in de evaluatie te reflecteren op de verleende hulp om vast te stellen waarom de doelen niet gehaald zijn. Deze informatie kan dan weer betrokken worden bij de inrichting van het vervolg van de extra hulp. De kwaliteitszorg Uit de gesprekken, die de inspectie met de intern begeleider en de directie voerde, blijkt dat het inzicht in de onderwijsbehoeften van de leerlingenpopulatie van de school leidt tot een vertaalslag naar consequenties voor de inrichting van het onderwijsleerproces. Het verdient daarbij wel de voorkeur om dit ook schriftelijk vast te leggen in bijvoorbeeld het schoolplan. Daarmee kan de Pagina 8 van 14
school na de schoolplanperiode ook vaststellen of er sprake is van veranderingen in de kenmerken van de leerlingenpopulatie en welke consequenties die met zich meebrengen voor het onderwijsleerproces. Vastgelegde afspraken en protocollen en uniforme groepsadministraties getuigen van een voldoende borging van kwaliteit en verworvenheden van het onderwijsleerproces. Ook de frequent uitgevoerde klassenbezoeken door de directeur dragen hieraan bij. Verder rapporteert de school in voldoende mate aan de ouders over onder meer de verbeteractiviteiten, waarmee de school bezig is. De opbrengsten van de school zijn, uitgedrukt in behaalde Cito-scores, opgenomen in de schoolgids. De inspectie heeft met de school gesproken over de voordelen om de ouders ook over de effecten van verbeteractiviteiten te rapporteren. Een verbeterpunt voor de school vormt nog de evaluatie van de opbrengsten. De school maakt wel al trendanalyses, maar analyseert deze nog niet; evenmin trekt zij conclusies voor verbeteractiviteiten. Een verder vormgeving van dit proces vormt nog een ontwikkelpunt voor de school. De zelfevaluatie van het onderwijsleerproces is nog in ontwikkeling. Van diverse aspecten van het onderwijsleerproces heeft de school een quickscan ingevuld. Aan de hand van een beperkte set van vragen stelt het team vast of het onderzochte aspect voldoet. Hierbij gebruikt het team geen eigen kwaliteitsnormen en zijn de afspraken over de te realiseren kwaliteit niet op de daarbij behorende kwaliteitskaart vastgelegd. Hierdoor beschikt de school niet over onderbouwde oordelen op schoolniveau over de gewenste kwaliteit van de diverse aspecten van het onderwijsleerproces. Om die reden beoordeelt de inspectie indicator 9.3 nog als onvoldoende. Zoals hierboven al beschreven, werkt het team met grote betrokkenheid aan de vernieuwing van het schoolconcept. Toch beoordeelt de inspectie het planmatig werken aan verbeteractiviteiten als onvoldoende. In het jaarplan van de school benoemt de school de verbeteractiviteiten, waaraan zij dit schooljaar werkt. Dit plan ontbeert echter een verdere uitwerking van deze geplande activiteiten in smart geformuleerde doelen, en informatie over tijdsinvestering en betrokken deelnemers. Om die reden komt de inspectie tot een onvoldoende beoordeling bij indicator 9.4. In het pilotonderzoek naar de sociale kwaliteit van het onderwijs is aandacht geschonken aan het onderwijsaanbod, het onderwijsproces en de resultaten van de school op dit terrein, en aan de wijze waarop de school zorgt draagt voor de kwaliteit van deze aspecten van het onderwijs. Pagina 9 van 14
De school heeft een aanbod gericht op de ontwikkeling van de sociale en maatschappelijke competenties van leerlingen. Dit aanbod omvat een methode voor het onderwijs in Nederlandse taal, geïntegreerd met het onderwijs voor wereldoriënterend onderwijs en een methode voor de sociaal-emotionele ontwikkeling. Ook gebruikt de school diverse aanvullende projecten voor wereldoriënterend onderwijs. De school beschikt ook over documenten, waarin afspraken zijn vastgelegd over omgangs- en gedragsregels voor alle betrokkenen bij de school. De school verzamelt gegevens over het welbevinden en de veiligheidsbeleving van leerlingen, en deed dat voor het laatst in het vorige schooljaar. De school beschikt ook over gegevens die een beeld geven van de sociale en maatschappelijke competenties van leerlingen. De school baseert zich daarbij op de resultaten van het leerlingvolgsysteem, behorend bij de methode voor sociaal-emotionele ontwikkeling. De school beschikt niet over documenten waarin de visie van de school, de concrete onderwijsdoelen van de school, het onderwijsaanbod van de school zijn beschreven met betrekking tot de sociale en maatschappelijke doelen die de school zich stelt. De school beschikt over documenten waarin het beleid rond de waarborg van de sociale veiligheid van leerlingen en personeel is vastgelegd. Deze documenten betreffen het preventief beleid, het beleid gericht op het optreden bij pesten en incidenten, het beleid gericht op het afhandelen van incidenten en een pestprotocol. Ook beschikt de school inmiddels over een meldcode voor huiselijk geweld en kindermishandeling. Pagina 10 van 14
3 CONCLUSIE Kwaliteit De inspectie concludeert dat de onderwijskwaliteit op basisschool De Regenboog/Wilgenhoek, locatie De Wilgenhoek op een aantal van de onderzochte onderdelen verbeterd kan worden. De inspectie handhaaft het reeds toegekende basisarrangement. De bevindingen zullen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse, waarbij opnieuw de vraag aan de orde is of het toezichtarrangement eventueel moet worden aangepast. Naleving Er is een tekortkoming geconstateerd in de naleving van wettelijke voorschriften, die vanwege het programmatisch handhaven standaard zijn gecontroleerd. Er is een onvolledigheid in de inhoud van de schoolgids geconstateerd. Ten aanzien van de klachtenregeling is geconstateerd dat informatie ontbreekt over het adres van de klachtencommissie. Deze dient in de schoolgids te zijn vermeld, met de informatie waar het reglement van de klachtencommissie is te verkrijgen. De inspectie heeft de tekortkoming met de directie besproken en de directie is het eens met de vastgestelde tekortkoming. De inspectie heeft de directie opdracht gegeven alle ouders schriftelijk te informeren over de ontbrekende informatie over de klachtenregeling en aan te geven wat het schoolbeleid is op dit punt. De inspectie ontvangt een afschrift hiervan. Inmiddels heeft de school passende maatregelen getroffen waardoor de ouders geïnformeerd zijn over het adres van de klachtencommissie en de vindplaats van het reglement van deze commissie. Ten tijde van het onderzoek heeft de inspectie geconstateerd dat de school nu flexibele schooltijden hanteert, waarbij de ouders de onderwijstijd van hun kind vaststellen. In dit onderzoek bent u erop geattendeerd, dat dit niet mag. Het bevoegd gezag is verantwoordelijk voor het vaststellen van de onderwijstijd. In verband hiermee heeft de inspectie u gevraagd hoe u gaat voldoen aan wet- en regelgeving. Hierbij dient u rekening te houden met onder andere de volgende artikelen van de wet- en regelgeving inzake het vaststellen van de onderwijstijd: - het inrichten van het onderwijs en het verzorgen van voldoende onderwijstijd (artikel 8, achtste lid, WPO); - informatie in de schoolgids over de wijze waarop de verplichte onderwijstijd wordt benut (artikel 13, eerste lid onder d, WPO) Pagina 11 van 14
- het waarborgen dat de leerlingen aan alle voor hen bestemde onderwijsactiviteiten deelnemen (artikel 41, lid 1, WPO) - het vaststellen van de onderwijstijd (artikel 13, eerste lid, onder h WMS). Inmiddels heeft de school haar beleid op onderdelen aangepast en is de huidige werkwijze zo dat de school nu de onderwijstijd van (groepen van) leerlingen vaststelt. De school hanteert nog wel de flexibele onderwijstijden voor de leerlingen. Dit vraagt om een nieuwe beoordeling van de situatie en zal in de komende periode plaats gaan vinden. Pagina 12 van 14
BIJLAGE 1 OORDELEN In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs 2012. Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2012 op www.onderwijsinspectie.nl. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) In verband met het programmatisch handhaven heeft de inspectie daarnaast enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. Opbrengsten 1 2 3 4 5 1.1* De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2* De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. Begeleiding 1 2 3 4 7.1* De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 1 2 3 4 8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. Pagina 13 van 14
Zorg 1 2 3 4 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3* De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitszorg 1 2 3 4 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Wet- en regelgeving Ja Nee NT1A NT1B NT2A NT4A NT4B De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). In de schoolgids is informatie opgenomen over een of meer standaard gecontroleerde onderdelen (art. 13 WPO). De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO). Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO). Pagina 14 van 14