Tafelgebeden Voor de diensten van Schrift en Tafel in de Emmaüskerk te Middelharnis
Over het Avondmaal Kort voor zijn heengaan heeft Jezus in het houden van een maaltijd met zijn leerlingen uitdrukking gegeven aan zijn laatste bedoelingen. Hun heeft Hij opdracht gegeven om dat op dezelfde wijze te blijven doen na zijn heengaan. De maaltijd heeft altijd en overal voor de mensheid een eigen taal gesproken. Vooral feestelijke en bevrijdende gebeurtenissen worden bij voorkeur met een maaltijd gevierd. De maaltijd die Jezus stichtte, sprak naast deze algemeen menselijke taal, vooral de taal van het Oude Testament. De weg van God met Israël loopt van de ene naar de andere maaltijd: van de Paschamaaltijd.- de jaarlijks herdachte bevrijding uit Egypte - naar de maaltijd van de grote toekomst, wanneer de HEER op de Sion zijn feestmaal aanricht. Met Jezus was die toekomst begonnen. Juist voor mensen die er niet op hadden kunnen hopen. Zichtbaar werd dit met name bij maaltijden waar Jezus aanzat samen met tollenaren en zondaren. Tijdens de laatste maaltijd voor zijn dood voegde Jezus aan de gewone ingrediënten van de maaltijd, brood en wijn, de nieuwe heilsbetekenis toe van zijn ophanden vrijwillige dood. Alle verhalen over ontmoetingen van Jezus na de opstanding staan in het teken van de maaltijd. Van nu af aan gaat ook de weg van Christus' gemeente van maaltijd tot maaltijd. In het vieren van de maaltijd grijpt zij vooruit op de maaltijd van de voltooide vreugde en gemeenschap. Tegelijk kijkt ze terug naar de weg van Jezus waarin haar die toekomst ontsloten is. En ze weet dat haar nu verhoogde Heer in de Geest als gastheer van haar vieringen tegenwoordig blijft. Deze maaltijd is de meest omvattende uitdrukking van het heil. In een telkens herhaalde verbondsvernieuwing ligt heel de heilsweg geconcentreerd voor ons. Het verleden van Christus offer, de toekomst van het rijk van God en het heden van de tegenwoordigheid van Christus in de Geest, komen erin samen. 1
Tevens valt hier de gemeenschap met God samen met de gemeenschap van de leden van het Christus-lichaam onderling. In deze viering kijken we tegelijk terug en vooruit, tegelijk naar boven (naar de verhoogde Heer), rondom ons (naar de mensen) en voor ons (naar de tafel met de tekenen van brood en wijn). De verbondsweg van kruis en opstanding, van berouw en vergeving, van zelfverloochening en verrijzenis wordt ons steeds opnieuw voorgetekend. Daarom heerst aan deze tafel een dubbele stemming: van schuldbesef en schroom enerzijds, van bevrijding en uitzicht op de toekomst anderzijds. Maar het tweede heeft de overhand op het eerste. De gemeente beseft de prijs die haar Heer heeft moeten betalen en durft toch op zijn gezag dit feest te vieren. N.B. s Morgens is er een lopende viering. s Middags een tafelviering. 2
Kinderen komen terug uit de nevendienst ( s morgens) Collecte Dankzegging en voorbeden Zingen: Apostolische geloofsbelijdenis (onderwijl wordt de tafel gereed gemaakt) Ik geloof in God de Vader, de Almachtige, Schepper des hemels en der aarde. En in Jezus Christus, zijn eniggeboren Zoon, onze Here; die ontvangen is van de Heilige Geest, geboren uit de maagd Maria; die geleden heeft onder Pontius Pilatus, is gekruisigd, gestorven en begraven, nedergedaald ter helle; ten derde dage wederom opgestaan van de doden; opgevaren ten hemel, zittende ter rechterhand Gods des Almachtigen Vaders; vanwaar Hij komen zal om te oordelen de levenden en de doden. Ik geloof in de Heilige Geest. Ik geloof een heilige, algemene Christelijke Kerk, de gemeenschap der heiligen, vergeving der zonden; wederopstanding des vleses; en een eeuwig leven. Amen. 3
of: Belijdenis (tekst J. Zijlstra, mel. Gz. 293) 1. Ik geloof in God de Vader die een bron van liefde is. louter goedheid en genade, licht in onze duisternis. Hij, de koning van de kosmos, - het gesternte zingt zijn eer - heeft uit liefde mij geschapen en tot liefde keer ik weer. 2. Ik geloof in Jezus Christus die voor ons ter wereld kwam, Zoon van God en Zoon des Mensen, goede herder, offerlam. Door te lijden en te sterven - groot is het geheimenis - schenkt Hij mij het eeuwig leven dat uit God en tot God is. 3. Ik geloof dat mijn Verlosser door de dood is heengegaan en op Pasen - God zij glorieuit het graf is opgestaan. Door het brood - dit is mijn lichaamdoor de wijn - dit is mijn bloed - geeft de Vredevorst mij vrede, maakt Hij alle dingen goed. 4
Orde I: voor de herfst en de zomer De Heer heeft zijn tafel bereid voor wie in Hem geloven en Hem liefhebben. Wij nodigen u als dienaren van Jezus Christus om dankbaar en gelovig met de lofprijzing in te stemmen en brood en wijn uit zijn hand te ontvangen. Vrede met u allen Gemeente Vrede ook met u De harten omhoog Gemeente We heffen ze op tot de Heer Laten wij danken de Heer onze God Gemeente Het past ons de Heer te danken Ja waarlijk, het past ons, o Heer, goed is het en heilzaam, dat wij U dankzeggen, overal en altijd, Heilige Vader, eeuwige God, door Christus, onze Heer, die ons mensen is gelijk geworden en zich vernederd heeft tot de dood, ja, tot de dood aan het kruis. Daarom hebt Gij Hem uitermate verhoogd en Hem een naam gegeven boven alle naam opdat in zijn naam zich zou buigen alle knie van hen die in de hemel en op aarde zijn tot eer van God de Vader. En daarom met engelen en machten en krachten, met allen die staan voor uw troon verheffen ook wij onze stem en zingen vol vreugde U toe: 5
Zingen Of: Gezang 457:4 Heilig, heilig, heilig! Heer, God almachtig hemel, zee en aarde verhoogt uw heerlijkheid. Heilig, heilig, heilig! Liefdevol en machtig, Drievuldig God, die één in wezen zijt. Wij zegenen U omwille van Jezus, uw Zoon, uw onvolprezen gave, die is overgeleverd om onze overtredingen en om onze rechtvaardiging is opgewekt. En zo alles heeft volbracht. Die zich met hart en ziel aan deze wereld heeft gegeven. Want in de nacht waarin Hij werd overgeleverd, nam Hij een brood, sprak de dankzegging uit, brak het en zei: Dit is mijn lichaam voor u, doet dit tot mijn gedachtenis. 6
Evenzo ook de beker, nadat de maaltijd afgelopen was en Hij zei: Deze beker is het nieuwe verbond in mijn bloed, doet dit zo dikwijls gij die drinkt, tot mijn gedachtenis Zingen door de gemeente of zeggen door de voorganger: Zo gedenken wij het verlossend lijden van de Messias, onze Heer, die verrezen is en leeft. En wij verkondigen zijn dood, totdat Hij komt. Gemeente Maranatha Zend dan, o God, uw Heilige Geest, zodat wij eten en drinken het leven dat niet vergaat En zoals dit brood dat wij breken was verstrooid over de velden maar werd samengebracht en één is geworden, breng zo uw gemeente bijeen van heinde en ver in het rijk van uw vrede. Want U alleen komt alle eer toe door Jezus uw Dienaar in eeuwigheid! Gemeente Amen 7
Laten wij nu samen bidden met de woorden die Jezus ons gegeven heeft: Gemeente Onze Vader, die in de hemelen zijt, uw naam worde geheiligd, uw Koninkrijk kome, uw wil geschiede, gelijk in de hemel alzo ook op de aarde Geef ons heden ons dagelijks brood, en vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren, en leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze Want van U is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid tot in eeuwigheid. Amen. Zingen 8
of: Gezang 188:1 O Lam van God, onschuldig geslacht aan 't kruis der schande, te allen tijd geduldig bereid ten offerande, Gij hebt de schuld gedragen, nu is de dood verslagen. Erbarm U onzer, o Jezus. Wij gaan nu over tot de viering van de gemeenschap van brood en wijn ( s morgens:) in verbondenheid met onze broeders en zusters in Nieuw Rijsenburgh. Zij zullen, na de rondgang van brood en wijn in hun midden, zelf de dienst vervolgen en wij wensen hen ook een gezegende afsluiting toe. Nodiging (tevens aankondiging avondmaalscollecte) Bij het uitdelen Gemeenschap met het lichaam van Christus Gemeenschap met het bloed van Christus 9
(Bij de tafelviering s middags: Het brood dat wij breken is een gemeenschap met het lichaam van Christus. Neemt, eet, gedenkt en gelooft dat het kostbaar lichaam van onze Heer Jezus Christus verbroken is tot een verzoening van onze zonden. De beker der dankzegging waarover wij de dankzegging uitspreken is een gemeenschap met het bloed van Christus. Neemt deze, drinkt allen daaruit en gedenkt en gelooft dat het kostbaar bloed van onze Heer Jezus Christus vergoten is tot een verzoening van onze zonden.) De tafel wordt besloten met het zingen van een lied Dankgebed door voorganger U zeggen wij lof en dank, Hemelse Vader, dat Gij ons de gemeenschap met uw Zoon geschonken hebt, en wij bidden U: laat deze gemeenschap in ons altijd sterk zijn, opdat wij als nieuwe mensen leven, U ter eer, onze naaste tot heil Gemeente Amen Of: woorden uit de Psalm 103/138 10