Protocol pedagogisch handelen van de leerkracht op de Meester Verwers
Inleiding Eén van de belangrijkste pijlers van ons onderwijs is het pedagogisch handelen. Uitgangspunt voor het denken over een basisklimaat in de school zijn de kenmerken van ontwikkeling. Kinderen verschillen in talent, tempo en temperament. Montessori had dit verschil al heel vroeg beschreven en vandaag de dag werken wij nog steeds volgens haar principes. Een ander component van het pedagogisch basisklimaat wordt gevormd door de algemene doelstellingen van opvoeding en onderwijs: zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid. Wat vragen de genoemde kenmerken van ontwikkeling en de algemene doelstelling van opvoeding en onderwijs? Onze ondersteuning en uitdaging: structuur, hulp en be-/aanmoediging enerzijds en motiveren tot zelfstandige uitoefening en het stellen van eisen anderzijds. Ondersteuning kan pas effectief zijn, als het leidt tot uitdaging om een taak op je te nemen en uit te voeren. Uitdaging kan pas effectief zijn als de leerling weet dat de leerkracht beschikbaar blijft voor ondersteuning ook in de zin van acceptatie van het kind. Onze uitgangspunten zijn: Wij respecteren en accepteren elkaar. Wij onderschrijven het uitgangspunt dat mannen en vrouwen, jongens en meisjes gelijkwaardig zijn. Wij geven ruimte aan persoonsgebonden of cultuurgebonden verschillen, mits deze niet in conflict komen met de algemene gedragsregels en die van onze school. Wij scheppen een klimaat waar kinderen en volwassenen zich veilig kunnen voelen. Wij bevorderen een klimaat waarin voor kinderen en volwassenen voorwaarden aanwezig zijn om een positief zelfbeeld te vormen. Er wordt veel aandacht in onze school geschonken aan zelfredzaamheid en weerbaar gedrag. Op school zorgen we goed voor onze eigen materialen, die van een ander en van de school en zorgen leerkrachten en leerlingen er samen voor dat de school er netjes en verzorgd uitziet. Als dit niet gebeurt, mag je daar een ander op aanspreken. Van iedereen binnen de school wordt verwacht dat men zich aan de vastgestelde gedragsregels houdt. De gedragsregels komen regelmatig terug binnen teamvergaderingen en klassengesprekken. Lichamelijk contact leerlingen/ groepsleerkrachten In de groepen 1 en 2 komt het regelmatig voor dat een kind even bij de leerkracht op schoot wil en mag. Bij kinderen in hogere groepen vinden wij het niet vanzelfsprekend. Mocht je als leraar twijfelen aan het gedrag van een kind (dat bijvoorbeeld erg veel aangehaald wil worden) ga je daarover praten met een collega, dan wel met de directeur. Als je iets uitlegt of voor moet doen terwijl je naast een leerling staat, mag je enigszins over het kind gebogen staan. Ook bij motorische oefeningen of motorische leersituaties kan het lichaamscontact noodzakelijk zijn. Als vechtende leerlingen uit elkaar moeten worden gehaald en het lukt niet met woorden, dan worden ze door een volwassene uit elkaar gehaald. 2
Soms kan het voorkomen dat een kind zijn/haar zelfbeheersing volledig verliest. Het kind dient dan tegen zichzelf in bescherming genomen te worden en in bedwang te worden gehouden door middel van lichamelijk contact. Dit is soms ook nodig ter bescherming van medeleerlingen, van anderen en zichzelf. Kinderen aanraken, een aai over de bol of een schouderklopje geven, zijn goede pedagogische middelen. In het algemeen geldt hierbij: let erop of het kind hiervan gediend is. Dit geldt ook voor troosten en belonen. Spontane reacties moeten mogelijk blijven, ook in de bovenbouw, maar de wensen van de kinderen moeten altijd gerespecteerd worden. Leerkrachten zoenen geen kinderen, noch vragen zij om een zoen. Bij een enkele bijzondere gelegenheid zoals bij feliciteren of afscheid nemen van een kind uit de eigen klas is het de leerkracht toegestaan een zoen op de wang te ontvangen en te geven indien een kind dit wenst en alleen in bijzijn van anderen. Wanneer een leerling een leerkracht spontaan wil zoenen, wat bij kleuters nog wel eens voorkomt, wordt dit toegelaten. Er worden geen lichamelijke straffen gegeven, ook geen lichte tikken of daadwerkelijk knijpen in een arm. Aan-en uitkleden Alleen kleuters worden geholpen met aan- en uitkleden. De oudere kinderen kunnen dat zelf. (Uitzonderingen in groep 3 worden individueel bekeken). Toezicht na- en voor de gymles De leerkrachten dienen zoveel mogelijk rekening te houden met de privacy van de kinderen. De leerkrachten zullen zich niet onnodig ophouden bij de kinderen tijdens het omkleden. De leerkrachten leggen uit dat de kinderen zich vlot moeten omkleden. Wanneer de leerkracht (stimulerend) moet optreden, komt hij/zij na kloppen op de deur binnen. Hoe normaler je als leerkracht doet, hoe normaler de kinderen je aanwezigheid ook vinden. Probleem blijft de mannelijke groepsleerkracht in de meisjeskleedkamer. Naar ouders en leerlingen toe zal gecommuniceerd moeten worden dat de leerkracht toch de kleedkamer zal ingaan indien er problemen zijn. De leerkracht blijft namelijk wel verantwoordelijk. Leerlingen die weglopen Indien leerlingen weglopen uit de school of van het schoolplein worden de ouders gebeld door de leerkracht. In overleg met de ouders wordt beslist of de politie wordt ingeschakeld. Ouders zijn na dit telefoontje verantwoordelijk. Als ouders niet bereikt kunnen worden, gaat er een telefoontje naar de politie. De directeur wordt door de leerkracht van het kind in kennis gesteld. Plaats leerling in de groep. Indien het voor een kind beter is om alleen te werken, moet er wel opgelet worden dat zo n kind tevens een sociaal plekje in de groep heeft bij bepaalde lessen. Het mee naar huis nemen van leerlingen We nemen geen leerlingen buiten schooltijd mee naar huis. Wanneer een groep leerlingen een leerkracht bezoekt gebeurt dit alleen met schriftelijke instemming van de ouders en met medeweten van de directeur. 3
Nablijven leerlingen We laten na schooltijd geen leerlingen op school blijven of naar school komen. Als dit wel gebeurt, is dat na overleg met de ouders of verzorgers. Een leerkracht blijft nooit alleen met een leerling in de school. Leerkrachten proberen te voorkomen dat zij met een leerling in een afgesloten ruimte verkeren, zoals bijvoorbeeld in een magazijn. Als dit niet te voorkomen is, wordt ervoor gezorgd dat de deur openstaat Werkweek Op een schoolkamp slapen de jongens en meisjes op aparte slaapzalen. De leiding slaapt in principe ook weer op aparte slaapzalen. Indien het gedrag van een aantal leerlingen daartoe aanleiding geeft, kan het voorkomen dat een leerkracht op de slaapzaal gaat slapen. Het gebruik van toiletten en douches is zo geregeld dat ook dit gescheiden kan plaatsvinden. Gebruik van alcohol en roken is in aanwezigheid van kinderen niet toegestaan. Kinderen worden nooit alleen naar een bepaalde plaats ( bos strand, etc.) gestuurd. In het algemeen geldt ook voor schoolreisjes en werkweken dat een één op één situatie zoveel mogelijk wordt voorkomen. Verder gelden alle regels die toepasbaar zijn op hiervoor genoemde onderdelen van deze gedragscode. Discriminatie Er komen op school geen tekeningen e.d. voor waarop mensen als minderwaardig of als lustobject worden afgebeeld. (We willen überhaupt niet dat er bepaalde groepen uit de samenleving op een dergelijke wijze worden afgebeeld). We dragen er allen zorg voor dat er geen grappen, toespelingen e.d. gemaakt worden, die seksueel getint of vernederend zijn. Wanneer iemand zich stoort aan bepaalde grappen of opmerkingen, dan moet hij/zij zich zo veilig voelen, dat de onvrede hierover geuit kan worden. School in diskrediet brengen Medewerkers dienen te voorkomen dat de school en /of collega s c.q. de leerlingen en hun ouders op enigerlei wijze in diskrediet worden gebracht. Tevens is het verboden gegevens en foto s van leerlingen op enigerlei wijze te gebruiken in situaties anders dan het schoolgebruik. Kleding Medewerkers dienen zich met betrekking tot hun uiterlijk en kleding bewust te zijn van hun voorbeeldfunctie voor de kinderen. Zij dienen te beseffen dat zij, m.b.t. uiterlijk en kleding, naar ouders en anderen toe representatief zijn voor de school. Leerkrachten maken geen opmerkingen die kwetsend of als bewust prikkelend kunnen worden uitgelegd. Het dragen van een pet in de klas is verboden. 4
Internet Binnen de mogelijkheden die de informatietechnologie biedt, is het verboden ongewenste pagina s op te roepen dan wel ongewenste berichten te verspreiden. Dit laatste verbod geldt evenzeer voor de verspreiding van ongewenste sms-berichten. Leerkrachten dienen zich bij het gebruik van de internetmogelijkheden, zoals Facebook, te allen tijde bewust te zijn van hun verantwoordelijkheid als leerkracht. Gebruik internet voor zakelijke doeleinden Het bezoeken van internetsites voor privé-doeleinden vanaf de werkplek met behulp van een internetaansluiting is in slechts zeer beperkt toegestaan. Het is niet toegestaan om (privé)sites te bezoeken waarvoor de kosten in rekening worden gebracht aan het gebruikte Meester Verwers telefoonnummer. Privé-gebruik mag nooit ten koste gaan van het werk. Wees erop bedacht dat internetgedrag altijd herleidbaar is tot de Meester Verwers. Verkeerde sites Het is niet toegestaan om vanaf de werkplek internetsites te bezoeken met pornografie of andere aan seks gerelateerde onderwerpen, deze te downloaden, op te slaan of te verspreiden. Dit geldt ook voor extremistische, obscene, discriminerende, gewelddadige, racistische sites. Mocht het onverhoopt gebeuren dat je toch op een dergelijke site terechtkomt, verlaat deze dan direct. Bedenk dat internetgedrag binnen de school wordt vastgelegd. Gebruik mobiel Het is niet toegestaan een mobiele telefoon tijdens de lessen te gebruiken, tenzij er sprake is van een bijzondere situatie. In dat geval moet er toestemming van de directeur zijn. Je hebt een voorbeeldfunctie naar de leerlingen toe, houd daar rekening mee. Inhoud mailbericht Sta stil bij de inhoud van je mailbericht. E-mail is geen anoniem en vluchtig medium; denk dus na bij wat je verzendt. Een verzonden email kan negatieve consequenties hebben. Het achteloos doorsturen van lange maildiscussies en gebruik van cc'tjes kunnen jezelf en anderen ongewild in problemen brengen. Realiseer je dat mailberichten mogelijk langere tijd worden bewaard en herleidbaar zijn tot de verzender en de ontvanger(s). Verwijder ongewenste of aanstootgevende e-mail direct. Mailberichten aan de ouders van je groep gaan altijd in een bcc-tje. Ongewenste mailberichten Bewaar ongewenste e-mailberichten en bijlagen niet en verspreid dergelijk materiaal ook niet verder. Bericht de afzender van de bewuste e-mail dat dergelijke e-mailberichten niet gewenst zijn. Doe dit alleen wanneer de afzender bekend is. Gebruik hiervoor een nieuw e-mailbericht inplaats van de beantwoordfunctie. Respectvol en collegiaal e-mailgebruik Vermijd: e-mail berichten bedoeld om hinder te veroorzaken of iemand te overladen met email; overmatig scherp reageren op berichten; grof of ander ongewenst taalgebruik, intimidatie, bedreiging; discussies over controversiële onderwerpen als religie, ras, sociale verhoudingen en politiek; aannemen van een valse identiteit of gebruik van een pseudoniem. Verantwoordelijkheid 5
Neem verantwoordelijkheid voor de aan jou toevertrouwde informatie. Zorg dat vertrouwelijke informatie op papier, elektronisch of mondeling - niet zomaar voor anderen beschikbaar komt. Laat geen informatie liggen bij printers e.d. leerlingen mogen niet zelf iets uitprinten of kopiëren. Privacy Bescherm en respecteer privacygevoelige informatie van medewerkers. Geef nooit privé telefoonnummers van collega s aan bijvoorbeeld ouders. Lastige mededelingen Communiceer lastige mededelingen niet via e-mail. Gebruik e-mail niet om een directe confrontatie met collega s, leidinggevende of externe partij te vermijden. Conflicten of geschillen kunnen vaak het beste in een direct en persoonlijk contact met de betrokkenen worden opgelost. E-mail is ook niet geschikt om slecht nieuws te brengen, jezelf in te dekken tegen kritiek of om het vragen van toestemming te ontlopen. Ingrijpen bij incidenten Indien zich schermutselingen tussen leerlingen voordoen in de klas, in de school of op het schoolplein dan dient de leerkracht in te grijpen. In eerste instantie dient dit mondeling te gebeuren. Lukt dit niet dan is het toegestaan om rustig (schreeuwen doen wij niet) aan de arm de kinderen uit elkaar te halen. Probeer zoveel mogelijk een collega in te schakelen. Betreft het een incident tussen ouder(s)/verzorger(s) en een leerkracht schakel dan direct een collega in of loop naar de directeur. Het is in dit geval van groot belang dat de veiligheid van de leerkracht niet in het geding komt. Is er toch sprake van intimiderend gedrag of fysiek geweld dan schakelt de directeur de politie in. De leerkracht probeert in ieder geval de rust te bewaren en professioneel op te treden. Met elkaar doen wij er alles aan om een veilig leerklimaat te scheppen en op een respectvolle wijze met elkaar om te gaan. 6