We gaan niet flauw doen: 2014 was op vele fronten een uitstekend jaar!

Jaarverslag 2014

2 Voorwoord We gaan niet flauw doen: 2014 was op vele fronten een uitstekend jaar! Zowel het aantal uren hulp dat we boden, als het aantal geholpen cliënten nam fors toe. We leverden meer dan 170.000 uren hulp bij bijna 2.000 cliënten. Een toename van respectievelijk 6% en 10% in vergelijking met het jaar 2013. Onze opleiding tot polyvalent verzorgende leverde in juni 18 nieuwe verzorgenden af. Bijna al die cursisten volgden na hun opleiding tot verzorgende de bijkomende module tot zorgkundige. Uit deze groep hebben we 8 nieuwe werknemers verwelkomd bij thuiszorg vleminckveld. Daarnaast zijn we met steun van de Stad Antwerpen en de Provincie Antwerpen, en in samenwerking met Levanto - gestart met de voorbereiding van een opleiding voor poetshulpen in de thuiszorg, met nadruk op jongeren als doelgroep. We noemen het project JATZ: Jongeren Activeren in de ThuisZorg. Op deze manier willen we meewerken aan het activeren van jonge werklozen in Antwerpen en voor bijkomende instroom zorgen voor onze sector. De opleiding start in januari 2015 en zal bestaan uit 3 weken opleiding bij thuiszorg vleminckveld in ons opleidingscentrum, gevolgd door een inleefstage van 2 weken in een Dienst Gezinszorg. We mikken op 14 jongeren. Levanto zorgt mee voor de toeleiding en zal nadien de jongeren ook begeleiden naar een effectieve job. We zijn erg opgezet met dit project en hopen dat het effectief ook zal leiden tot bijkomende tewerkstelling van jongeren in onze sector, die erg te kampen heeft met de vergrijzing van zijn personeel. thuiszorg vleminckveld evolueert ondertussen verder naar een talentgedreven organisatie. We geloven erin dat wanneer medewerkers hun talenten optimaal kunnen inzetten, ze met veel goesting aan de slag gaan. Dat is niet alleen leuk voor hen, maar dat komt ook onze cliënten, die we graag persoonlijk en enthousiast benaderen, ten goede. Samen met onze talentmascottes, Bibi en Job, gaan we actief op zoek naar al die - al dan niet verborgen - talenten die onze medewerkers rijk zijn en stimuleren we hen om ze tijdens het werk in te zetten. Ik dank heel graag iedereen die van dicht of ver bijdroeg tot dit erg geslaagde werkjaar! Dimitri Durlet directeur thuiszorg vleminckveld

3 onze talentmascottes: Bibi en Job thuiszorg vleminckveld, vleminckveld 28, 2000 Antwerpen tel: 03 213 40 30 info@vleminckveld.be www.thuiszorgvleminckveld.be Paritair Comité voor de diensten Gezins- en Bejaardenhulp van de Vlaamse Gemeenschap nr. 318.020 Ondernemingsnummer: 410677907 thuiszorg vleminckveld krijgt financiële steun van:

4 Inhoudsopgave A. OVER ONZE ORGANISATIE... 5 A.1 Historiek van thuiszorg vleminckveld... 6 A.1.1 Het ontstaan: 1951 tot 1959... 6 A.1.2 Keuze voor kleinschaligheid: 1960 tot 1967... 7 A.1.3 Uitbouw van gezinszorg: 1968 tot 1986... 7 A.1.4 Gestage groei en een jubileum: 1987 tot 2001... 7 A.1.5 Verdere uitbouw van een kleine onafhankelijke: 2002 tot 2005... 8 A.1.6 Een nieuwe visie, een nieuwe naam, beste werkgever: 2006 tot 2012... 9 A.1.7 2013-2014: beste werkplek, talent, integratie... 11 A.2 Missie, visie en waarden van de organisatie... 12 A.3 Onze dienstverlening en werkterrein... 13 A.4 Onze zorg voor kwaliteit... 15 B. OVER ONZE DIENSTVERLENING EN CLIËNTEN... 16 B.1 Gezinszorg... 17 B.1.1 Gepresteerde uren gezinszorg... 17 B.1.2 Verhouding tussen gezins- en bejaardenhulp... 17 B.2 Thuishulp... 18 B.2.1 Gepresteerde uren thuishulp... 18 B.3 Klusjesdienst en dienstencheques... 19 B.4 Opleiding polyvalent verzorgende / zorgkundige... 19 B.5 Cliënten... 20 B.5.1 Het aantal geholpen cliënten... 20 B.5.2 Cliënten volgens leeftijd... 21 B.5.3 Evolutie van de gemiddelde leeftijd van cliënten... 22 B.5.4 Cliënten volgens zorgbehoevendheid... 22 B.5.5 De redenen van zorg... 23 B.5.6 Cliënten volgens ziekenfonds... 25 C. OVER ONZE MEDEWERKERS... 26 C.1 Organogram... 27 C.2 Beleidsorganen... 28 C.3 Aantal medewerkers... 29 C.3.1 Evolutie van het aantal medewerkers... 29 C.3.2 Medewerkers volgens arbeidsregime... 30 C.3.3 Medewerkers volgens leeftijd... 30 C.3.4 Medewerkers volgens anciënniteit... 31 C.3.5 Personeelsverloop... 31 C.4 Vorming... 32 C.4.1 Evolutie van het aantal uren vorming... 32 C.4.2 Overzicht van vormingen in 2014... 32

5 A Over onze organisatie

6 A.1 Historiek van thuiszorg vleminckveld Laten we beginnen met een belangrijke gebeurtenis... Op 18 januari 2008 kreeg 'Sociale Familiezorg' een nieuwe naam, namelijk 'thuiszorg vleminckveld'. Bij veel mensen was Sociale Familiezorg al beter bekend als 'de dienst van het Vleminckveld'. Bovendien werd onze dienst regelmatig verward met andere diensten. Omwille van die redenen werd beslist om Sociale Familiezorg om te dopen tot thuiszorg vleminckveld! Onze dienst is reeds meer dan 60 jaar actief. We hebben dus al een hele geschiedenis achter de rug! Een reden temeer om alles eens op een rijtje te zetten: A.1.1 Het ontstaan: 1951 tot 1959 Hoe het begon... Op de grens van Wommelgem en Borsbeek, aan de Herentalsebaan, was er een oud kasteel: "Hulgenrode". Van buiten leek het gebouw een beetje somber en vervallen, doch binnen bruiste het van leven, zoals later zou blijken. De rechterkant van het gebouw werd gebruikt door de schoolkolonie, de linkervleugel door Sociale Familiezorg. Onder de bezielende leiding van stichtster Juffrouw De Kinder en van Micheline Fornoville, de eerste directrice, werd hier met de opleiding voor gezinshelpsters begonnen in 1951. Op 26 april 1951 werden de statuten van de vzw Sociale Familiezorg goedgekeurd en werd de eerste Raad van Beheer geïnstalleerd, onder voorzitterschap van Magda Kerstens. Van bij de start werd de dienst erkend door het Ministerie van Volksgezondheid en Gezin. Op dat ogenblik was de opleiding van de gezinshelpsters al in volle activiteit. Alles was heel primitief, men moest zich behelpen met weinig middelen, maar men leerde zo z'n plan te trekken. Moderne inrichting van de klaslokalen kende Sociale Familiezorg niet, vooral voor de praktische vakken ontbrak die helemaal. Noodzakelijk was dit niet, want de gezinshelpsters zouden later soms terechtkomen in gezinnen die in eerder miserabele omstandigheden leefden en het met weinig moesten stellen. Voor de talrijke gezins- en bejaardenhelp(st)ers die Sociale Familiezorg heeft opgeleid, is de geschiedenis van de dienst steeds nauw verbonden geweest met het huis dat bewoond werd. Het huis moest immers onderdak kunnen bieden aan een 25-tal personen in internaatverband, met de nodige ruimte voor klaslokalen en praktijklessen. In 1953 werd mevrouw Fornoville opgevolgd door mevrouw Mia Proost en verhuisde Sociale Familiezorg naar een oud gebouw van het Terninck Instituut aan de Van den Hautelei te Deurne-Zuid. Gedeeltelijk was het gebouw nog in gebruik door enkele kloosterzusters, die daar kwamen verpozen en de tuin onderhielden. Op de 2de verdieping was er een grote dortoir met chambretten die afgesloten waren met helder witte gordijnen. Internaat was verplicht. Met pak en zak kwam men 's maandags aan en men bleef tot vrijdag, in het begin zelfs tot zaterdagmiddag. Het aantal werknemers nam de eerste jaren snel toe. Van bij de start werd er nauw samengewerkt met de toenmalige Boerinnenbond, thans Landelijke Thuiszorg. Het werkterrein strekte zich uit over de provincies Antwerpen en Brabant. De gezins- en bejaardenhelpsters werden opgeleid en tewerkgesteld door Sociale Familiezorg. Vrijgestelden van de Boerinnenbond onderhielden in de landelijke gemeenten de contacten met de gezinnen en verdeelden de opdrachten onder de helpsters.

7 A.1.2 Keuze voor kleinschaligheid: 1960 tot 1967 Vanwege de toenemende financiële tekorten besloot Sociale Familiezorg in 1959 zijn werkterrein te beperken tot de Antwerpse agglomeratie: Sociale Familiezorg koos voor kleinschaligheid. In 1959 richtte de Boerinnenbond een eigen dienst op en de helpsters van de landelijke gemeenten van Antwerpen en Brabant traden er in dienst. Van de 80 gezinshelpsters bleven er 17 bij Sociale Familiezorg. Sociale Familiezorg bleef echter wel het opleidingscentrum voor de Boerinnenbond-Antwerpen tot in 1989. In 1964 moest Sociale Familiezorg het huis aan de Van den Hautelei verlaten en weer op zoek gaan naar een nieuwe locatie. Toen kwam het herenhuis op het Vleminckveld 28 te Antwerpen vrij. Dat was wat Sociale Familiezorg zocht: een ruim huis met vele kamers en mooie kantoren. Het was gebouwd door de Ambassadeur van Portugal omstreeks 1875; er waren dienstbodenkamertjes, een dienstbodengangetje op de 1 ste verdieping, een monumentale woonkamer enz. Het was er aangenaam vertoeven en de ronde tuin vormde een oase van rust. A.1.3 Uitbouw van gezinszorg: 1968 tot 1986 In 1968 startte de hulp aan bejaarden en Sociale Familiezorg richtte naast de opleiding tot gezinshelpster, de opleiding tot bejaardenhelpster in. De dienst breidde zich in de daaropvolgende jaren terug uit tot een 50-tal gezins- en bejaardenhelpsters. Gezien de hogere eisen die gesteld werden aan huisvesting en inrichting van de opleiding, het beperken van de subsidieerbare uren op het niveau van 1979 door de overheid, en de beperkte financiële mogelijkheden zag Sociale Familiezorg zich weerom genoodzaakt zijn activiteiten in te krimpen. Vanaf 1982 werd het internaat afgeschaft en de groep cursisten beperkt tot 15 personen. In 1986 trad de eerste mannelijke gezinshelper in dienst. A.1.4 Gestage groei en een jubileum: 1987 tot 2001 In 1987 werd Liliane Trienpont voorzitter van de Raad van Bestuur en in 1988 ging de directrice, mevrouw Dobbeleir-Proost, met pensioen. Zij werd opgevolgd door Mieke Moons. Er brak een tijd aan van rationalisering: het huis kreeg een facelift, de gezinszorg werd regionaal georganiseerd en de financiële gezondheid van de organisatie ging erop vooruit. Door de groeiende vraag naar poetshulp, ging Sociale Familiezorg in 1999 van start met een aantal poetsvrouwen die de dienst gezinzorg konden aanvullen. Dit werd mogelijk gemaakt met fondsen van de Sociale Maribel. 2001 was een belangrijk jaar in de geschiedenis van Sociale Familiezorg. Dat jaar werd namelijk het 50-jarig jubileum van Sociale Familiezorg gevierd. Het was een groots feest! Nog een reden om te feesten, was het feit dat Sociale Familiezorg de afgelopen 10 jaar met 50% was gegroeid. In 2001 telde de organisatie 90 personeelsleden. Ondanks die groei bleef het familiaal karakter van Sociale Familiezorg behouden.

8 A.1.5 Verdere uitbouw van een kleine onafhankelijke organisatie met een groot hart: 2002 tot 2005 Begin 2003 werd het project "opvang van ouderen in gastgezinnen" opgestart. Ouderen konden omwille van sociale, medische of psychologische redenen voor een korte (dagopvang) of langere (kortverblijf met overnachting) periode terecht bij vrijwillige gastgezinnen in de provincie Antwerpen. Ondanks de positieve resultaten, werd eind 2005 beslist om de opvang in gastgezinnen stop te zetten omwille van een gebrek aan projectsubsidies. Op 1 januari 2004 werd Dimitri Durlet de opvolger van Mieke Moons als directeur van Sociale Familiezorg. In 2004 stapte Sociale Familiezorg - samen met 17 andere organisaties in Antwerpen - mee in het Pluralistisch Project Nachtzorg, waarbij verzorgenden en vrijwilligers 's nachts ondersteuning en/of oppas bieden aan zwaar zorgbehoevenden. Omwille van het succes van dit project, werd de nachtzorg in 2006 door de Vlaamse Overheid erkend en gesubsidieerd als reguliere dienstverlening. Midden augustus 2005 startte Sociale Familiezorg, naar aanleiding van een behoefteonderzoek (in samenwerking met de Koning Boudewijnstichting), het project 'Buurtdienst Centrum-Linkeroever'. De bedoeling van dit project is mensen, die dringend nood hebben aan huishoudhulp en die niet kunnen worden verdergeholpen door de reguliere diensten gezinszorg en poetsdiensten, uit de nood te helpen. Tevens biedt het project de langdurig werklozen de kans om terug te participeren aan het arbeidscircuit. Dit doen zij in een omgeving waar zij intens worden gevormd en gecoached en waar het aangenaam is om te werken. De buurtdienst werd mogelijk gemaakt door een intense samenwerking met de Stad Antwerpen en het OCMW. Sociale Familiezorg nam een aantal keer deel aan de verkiezing van "Beste Werkgever", georganiseerd in samenwerking met de Vlerick Management School. Als één van de weinige social-profitorganisaties, waren we zeer tevreden met onze 6 de plaats in 2003, 3 de plaats in 2004 en 2 de plaats in 2005! Dit bewijst dat onze medewerkers hier graag werken. De positieve resultaten leverden ons het label "Beste werkgever" op. Bovendien maakten we steeds gebruik van de resultaten om bepaalde verbeteracties inzake onze werking door te voeren (o.a.: aandacht voor de iets oudere werknemers, uitwerking van een introductietraject voor nieuwe medewerkers,...). Niet alleen onze medewerkers zijn tevreden, maar over het algemeen geldt dit ook voor onze cliënten. De resultaten uit het onderzoek, uitgevoerd in 2005, naar de tevredenheid van onze cliënten over de dienstverlening waren zeer positief!

9 A.1.6 Een nieuwe visie, een nieuwe naam, beste werkgever en uitbreiding van de dienstverlening: 2006 tot 2012 Vanaf 2006 zijn er heel wat veranderingen gebeurd. De organisatie kende een sterke groei. Dit leidde tot een nijpend plaatsgebrek in ons mooi herenhuis aan het Vleminckveld, waar niet enkel de kantoren van het ondersteunend personeel, maar ook ons opleidingscentrum gevestigd is. Omdat we er de voorkeur aan geven om de opleiding tot Polyvalent Verzorgende in huis te blijven organiseren en we dit prachtig pand niet wilden opgeven, namen we een architect en een aannemer onder de arm. Samen bouwden we onze groezelige zolders om tot nieuwe leslokalen (met panoramisch zicht over de stad). De nieuwe leslokalen werden vanaf 1 september 2006 in gebruik genomen. 2007 is het jaar van de opstart van onze flex-dienst. Binnen sociale diensten van ziekenhuizen wordt men vaak geconfronteerd met dringende ontslagen van patiënten die in hun thuisomgeving snel ondersteuning nodig hebben. De Diensten Gezinszorg kunnen echter niet steeds onmiddellijk een verzorgende vrijmaken om in te springen. Daarom startte Sociale Familiezorg in augustus 2007 met een "flex-dienst". De flex-dienst bestaat uit een team van 4 verzorgenden. Deze verzorgenden kunnen zeer snel en accuraat hulp bieden bij zorgbehoevende cliënten thuis, indien nodig zelfs nog voordat de cliënt zelf thuiskomt. De flex-verzorgenden bieden hulp in afwachting tot de gewone gezinszorg op gang komt. Zij leggen zich vooral toe op verzorgende taken, boodschappen doen, koken en wassen en strijken. Maar ook andere minder voor de hand liggende vragen zijn mogelijk. In 2010 werd de flex-dienst uitgebreid met thuishelpsters, waardoor cliënten nu ook tijdelijk een beroep kunnen doen op thuiszorg vleminckveld voor urgente poetstaken. Gezien de veranderingen van de laatste decennia, kwam er steeds meer de behoefte om onze visie en missie opnieuw onder de loep te nemen en te actualiseren. Onze ervaring leerde dat de visie en missie niet meer volledig beantwoordden aan de huidige werking van Sociale Familiezorg. Daarom werd er in 2006 een uitgebreid onderzoek gedaan naar het 'huidige beeld' van Sociale Familiezorg. Na een proces van kwantitatief en kwalitatief onderzoek bij medewerkers, cliënten en de leden van de Raad van Bestuur, werd een vernieuwde tekst opgemaakt. Deze tekst werd in mei 2007 goedgekeurd door de Algemene Vergadering van Sociale Familiezorg en deze vormt de basis van onze werking van de komende jaren (zie A.2 Missie, visie en waarden van onze organisatie). Door de ontwikkeling van een nieuwe visie en missie, was de tijd rijp om ook verder na te denken over een nieuwe naam. Ook omwille van de naamsverwarring van Sociale Familiezorg met andere diensten, vonden we het niet meer haalbaar om verder te werken onder de naam "Sociale Familiezorg". Na vele brainstorms en vergaderingen met personeel en Raad van Bestuur, kwam onze nieuwe naam tot stand: thuiszorg vleminckveld. Sinds 18 januari 2008 spreken we dus niet meer over "Sociale Familiezorg", maar wel over thuiszorg vleminckveld. Ook het logo werd veranderd: SOCIALE FAMILIEZORG De naamsverandering gaat ook gepaard met een nieuwe huisstijl. De kleuren die in het logo terugkomen, worden ook gebruikt in onze brochures, affiches, koffiemokken, website,

10 In het logo staat de naam thuiszorg vleminckveld in kleine letters. Als kleinschalige dienst met een persoonlijke aanpak, hebben we ervoor gekozen om deze schrijfwijze overal te gebruiken. thuiszorg vleminckveld wil zich in Antwerpen optimaal profileren als kwaliteitsvolle dienst. Concreet doen we dit via een enthousiaste en persoonlijke aanpak. Daarom zijn de woorden enthousiast en persoonlijk ook expliciet opgenomen in ons logo. De gele/oranje veeg in het logo wordt gebruikt om deze woorden nog eens extra te benadrukken. thuiszorg vleminckveld nam, voor de eerste keer met deze nieuwe naam, opnieuw deel aan het onderzoek Beste Werkgever. Deze keer behaalden we de 1 ste plaats! We zijn daar enorm blij mee, want het bewijst dat in een sector met beperkte middelen en vaak moeilijke werkomstandigheden toch een omgeving kan gecreëerd worden waar medewerkers zich heel goed voelen. Vanaf januari 2009 breidde thuiszorg vleminckveld zijn activiteiten verder uit. We namen de diensten en de medewerkers over van 3 buurtdiensten (Berchem, Deurne en Antwerpen- Noord). Samen met onze buurtdienst Antwerpen Centrum Linkeroever en onze poetsdienst, werd een nieuwe afdeling "thuishulp" gemaakt. Daardoor bieden, naast meer dan 100 verzorgenden, ook een 50-tal thuishelpsters ondersteuning bij huishoudelijke taken. Om de groeiende groep van ondersteunende medewerkers in ons huis aan het Vleminckveld te kunnen blijven huisvesten, werd een extra locatie aangekocht recht over de deur van ons kantoor aan het Vleminckveld (Vleminckveld 21). Het werd omgedoopt tot Teamveld en creëert vooral extra vergaderruimte. In 2010 organiseerde thuiszorg vleminckveld een behoeftepeiling bij onze cliënten. Naar aanleiding van dit onderzoek, werd beslist om in 2011 intensief samen te werken met twee klusjesdiensten en een dienstencheque-organisatie. Op 26 april 2011 werd thuiszorg vleminckveld officieel 60 jaar! Dit werd natuurlijk op de gepaste wijze gevierd: een familiedag in Planckendael, deelname aan de Bollekesloop van 10 kilometer in Antwerpen èn een grote fifties-fuif in het Vleminckveld-huis. De laatste jaren werkte thuiszorg vleminckveld ook actief aan zijn ecologische voetafdruk. In samenwerking met alle medewerkers lanceerde thuiszorg vleminckveld het EcoTof bedrijf, waar vooral de focus wordt gelegd op duurzaam vervoer. Concreet worden alle medewerkers aangemoedigd om bij al hun verplaatsingen het STOP-principe te hanteren: eerst Stappen, dan Trappen, Openbaar vervoer en als laatste de Personenwagen. Daarom krijgen bv. de medewerkers die zich engageren om met de fiets naar het werk te komen, een fiets. Het hele EcoTof-project van thuiszorg vleminckveld werd bekroond met de Business Mobility Award (BMA) 2012. Met die onderscheiding beloont de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV) publieke en private ondernemingen die zich inzetten voor duurzame mobiliteit.

11 A.1.7 2013-2014: beste werkplek, talent, integratie thuiszorg vleminckveld nam na 5 jaar terug deel aan Beste Werkplek 2013, een grootschalig onderzoek georganiseerd door de Vlerick Business School. In 2013 behaalde thuiszorg vleminckveld een mooie 3 de plaats. Zo n resultaat blijft deugd doen, want het toont aan dat de medewerkers graag bij thuiszorg vleminckveld werken. Tevreden medewerkers gaan met goesting aan de slag en dat komt niet alleen de werksfeer maar ook al onze cliënten ten goede. In 2013 heeft thuiszorg vleminckveld zijn werkorganisatie aangepast om onze cliënten nog beter te dienen en meer zorg op maat te kunnen bieden. Elke regioverantwoordelijke is nu verantwoordelijk voor een team van verzorgenden en thuishelpsters (poetsvrouwen) binnen één werkingsgebied. Daarvoor opereerden de teams apart: elke regioverantwoordelijke stuurde ofwel verzorgenden ofwel thuishelpsters aan. Het feit dat thuiszorg vleminckveld is overgegaan naar een volledig geïntegreerd team, maakt het heel wat helderder voor de cliënten: cliënten hebben nu maar één aanspreekpunt en voor de dienst is het makkelijker om op de specifieke vragen en wensen van cliënten in te gaan. Door dit veranderingsproces werd een nieuwe functie in het leven geroepen: de zorgcoach. De zorgcoach coördineert het team van regioverantwoordelijken en heeft de herorganisatie in goede banen geleid. Sinds 2013 evolueerde thuiszorg vleminckveld van een competentiegestuurde naar een talentgedreven organisatie. Daarom werd 2013 ook uitgeroepen tot het jaar van het talent. Het talenbeleid typeert onze bedrijfscultuur omdat: het een positieve manier is om naar medewerkers te kijken, het op zoek gaat naar sterktes bij de medewerkers, het de rijkdom aan diversiteit binnen thuiszorg vleminckveld naar boven brengt. Tijdens het jaar van het talent werden heel wat acties ondernomen: talentambassadeurs gaven het talentverhaal mee vorm in hun teams, talenten van medewerkers werden tijdens een talentendag in beeld gebracht, de talentmascottes Bibi en Job kwamen op een magische wijze tot leven tijdens een prachtige Musical georganiseerd door de medewerkers van thuiszorg vleminckveld, In 2014 leidde dit alles tot de ontwikkeling van een coaching-instrument mijn veldweg : een tool die we gebruiken voor de opvolging van de medewerkers met de focus op het in kaart brengen van talenten.

12 A.2 Missie, visie en waarden van de organisatie Onze missie thuiszorg vleminckveld biedt hulp aan huis in de Antwerpse regio, bij zorgbehoevende of sociaal kwetsbare mensen die nood hebben aan ondersteuning in hun dagelijks leven. We willen hiermee de kwaliteit van het leven thuis handhaven of verbeteren. thuiszorg vleminckveld biedt ook opleidingen aan volwassenen die in de zorgsector aan de slag willen. Onze Visie Onze missie wordt waargemaakt door een ploeg van gedreven medewerkers die zich verbonden voelen in een warme, familiale organisatie. Wie verbonden is met thuiszorg vleminckveld vindt het belangrijk dat we: werken in een zelfstandige organisatie, die kwaliteit vooropstelt en geen winst nastreeft onze cliënten zonder enig vooroordeel, heel persoonlijk en meelevend benaderen zorg dragen voor het welzijn van onze medewerkers en duurzame tewerkstelling bieden aan mensen met minder kansen resoluut kiezen voor solidariteit, diversiteit en verdraagzaamheid inspelen op maatschappelijke ontwikkelingen en groeikansen grijpen als onze cliënten daar beter van worden We werken cliëntgericht samen met partners die onze visie onderschrijven en participeren actief aan diverse netwerken en overlegplatformen. Onze waarden Door te handelen naar de waarden van thuiszorg vleminckveld vormen we een krachtig samenspel. We zijn in de uitoefening van ons werk: open enthousiast verbonden attent oprecht

13 A.3 Onze dienstverlening en werkterrein thuiszorg vleminckveld biedt hulp aan huis in de Antwerpse regio, bij zorgbehoevende of sociaal kwetsbare mensen die nood hebben aan ondersteuning in hun dagelijks leven. We willen hiermee de kwaliteit van het leven thuis handhaven of verbeteren. Onze dienst gezinszorg levert hulp van verzorgende, huishoudelijke en psycho-sociale aard aan huis, bij mensen die blijvend of tijdelijk nood hebben aan ondersteuning op deze terreinen. Het werkterrein van de Dienst Gezinszorg omvat Groot-Antwerpen en enkele randgemeenten. Dit werkgebied is onderverdeeld in 10 regio s, die aangestuurd worden door een regioverantwoordelijke. De regioverantwoordelijke is het aanspreekpunt voor cliënten en medewerkers, stelt de wekelijkse werkplanningen op en stuurt bij waar nodig. Om de 3 weken is er overleg tussen de verzorgenden en de regioverantwoordelijke van een regio. Binnen de Dienst Gezinszorg zijn er nog 2 kleinere ploegen aan het werk: De Flex-ploeg zorgt voor urgente hulp, korte hulp en specifieke hulp op maat. Zij zijn actief op heel het werkterrein van thuiszorg vleminckveld en vormen vaak een snelle overbrugging tussen een aanvraag om hulp en de inschakeling in de gewone gezinszorg. De verzorgenden in de Nachtzorg leveren hulp aan demente personen, chronisch zieken en personen in terminale levensfase tussen 22 uur en 7 uur. Dit doen zij, samen met vrijwilligers en met verzorgenden uit andere diensten voor gezinszorg, in het kader van het samenwerkingsinitiatief Nachtzorg. De dienst Nachtzorg strekt zich uit over het Antwerps arrondissement. De dienst thuishulp zorgt voor het gewone onderhoud van de woning. Het werkterrein van deze dienst omvat Groot-Antwerpen. Het gebied is onderverdeeld in 8 regio s, waarbinnen telkens een groep thuishelpsters onder leiding van een regioverantwoordelijke actief is. Net zoals bij de gezinszorg, is er bij de thuishulp om de 3 weken overleg tussen de thuishelpsters en de regioverantwoordelijke van de betreffende regio. Binnen de dienst thuishulp is er ook een kleine thuishulp-flex-ploeg werkzaam. De flex-thuishelpsters staan in voor de urgente poetstaken bij zorgbehoevende cliënten. In ons opleidingscentrum volgen jaarlijks een 20-tal cursisten de opleiding tot polyvalent verzorgende en/of zorgkundige. Deze opleiding biedt een erkend getuigschrift aan hen die willen werken in de thuiszorg of de residentiële zorg. Na een periode van een 5-tal maanden theorielessen en praktijk, doen de cursisten een 5-tal maanden stage in de thuiszorg of in een woonzorgcentrum. Op de volgende bladzijde wordt het werkterrein van onze dienst gezinszorg (alle regio s) en onze dienst thuishulp (alle regio s, behalve fruithof en mortsel ) weergegeven. Binnen elke regio werken er een aantal verzorgenden en thuishelpsters (poetsvrouwen) onder leiding van een regioverantwoordelijke.

14

15 A.4 Onze zorg voor kwaliteit In onze visietekst staat: thuiszorg vleminckveld stelt kwaliteit voorop. Kwaliteit is dan ook de rode draad doorheen de organisatie. Samen met de ploeg van enthousiaste en gedreven medewerkers streven we naar een zo kwaliteitsvol mogelijke dienstverlening. Het Europees Sociaal Fonds erkent ons als een kwaliteitsvolle organisatie: Hieronder een aantal belangrijke realisaties inzake kwaliteitszorg (overgenomen uit het kwaliteitsjaarverslag 2014): De regioverantwoordelijken peilen steeds naar de tevredenheid van onze cliënten tijdens een jaarlijks huisbezoek. Hieruit blijkt dat meer dan 95% van onze cliënten over het algemeen tevreden of zeer tevreden is. Omwille van de recente regioherschikking (waarbij de aparte afdelingen gezinszorg en thuishulp samengevoegd werden tot één afdeling gezinszorg/thuishulp ), werd ook een vragenlijst opgemaakt om bij de cliënten te peilen naar de gevolgen van de reorganisatie. Een gelijkaardige vragenlijst werd ook gemaakt voor onze medewerkers: hoe ervaren zij de regioherschikking? Alle resultaten worden in 2015 verder geanalyseerd, zodat verbeteracties kunnen doorgevoerd worden. Het werken met een zelfevaluatie-instrument binnen thuiszorg vleminckveld (op basis van het EFQM-model) blijft een succes. Concreet maken we gebruik van de Balanced Scorecard, die werd ontwikkeld door de regioverantwoordelijken, de directie en de Raad van Bestuur van thuiszorg vleminckveld. Via dit instrument kunnen we in één oogopslag zien hoe we er als organisatie voorstaan binnen volgende domeinen: medewerkers, cliënten, aanbod, partners, beleid en strategie, financieel. De Balanced Scorecard voor 2014 werd vervolledigd. Op basis van de resultaten nemen we in 2015 gerichte acties. Om de kwaliteitsvolle dienstverlening te blijven garanderen, hebben we in 2014 onze doelstellingen op (middel)lange termijn vastgelegd. Voor het bepalen van de strategische doelstellingen zijn we vertrokken vanuit het DNA van onze organisatie (bepaald in 2009). We hebben ambitieuze doelstellingen bepaald voor 2019. Onze focus willen we onder andere leggen op: een flexibel aanbod, een talentgedreven organisatie met een flexibel personeelsbeleid, een cliëntgericht netwerk van doorverwijzers en partners.

16 B Over onze dienstverlening en cliënten

17 B.1 Gezinszorg B.1.1 Gepresteerde uren gezinszorg Jaar toegewezen uren van het Ministerie cliënturen gelijkgestelde uren % ingevuld van urencontingent 2004 101.348 92.579,41 4.138,25 95,43% 2005 104.049 95.987,25 5.632,00 97,66% 2006 108.609 94.595,50 6.023,50 92,64% 2007 112.711 100.863,75 7.628,25 96,26% 2008 117.621 111.572,75 9.003,75 102,41% 2009 124.681 113.125,00 9.797,25 98,59% 2010 125.850 112.912,50 10.412,50 97,99% 2011 129.695 116.772,25 12.006,50 99,29% 2012 133.560 114.180,25 12.849,25 95,11% 2013 137.420 119.077,00 13.200,25 96,26% 2014 140.704 125.279,19 13.677,50 98,76% In 2014 gaven de verzorgenden 131.752,94 uren hulp bij hun cliënten (waarvan 125.279,19 uren gepresteerd binnen het toegewezen urencontingent en 6.473,75 uren buiten het urencontingent). Daarnaast gingen 13.677,50 gelijkgestelde uren naar wijkwerkingen, werkvergaderingen, deelname aan de ondernemingsraad en het CPBW (Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk) en vrijstelling van arbeidsprestaties (VAP: extra dagen betaald verlof voor oudere werknemers). In 2014 kregen we van het Ministerie 140.704 uren toegewezen (het zogenaamde urencontingent). Van dit urencontingent konden we 98,76% invullen. B.1.2 Verhouding tussen gezins- en bejaardenhulp jaar Gepresteerde uren bij Gepresteerde uren bij cliënten < 65 jaar (%) cliënten >= 65 jaar (%) 1970 83,80% 16,20% 1980 47,40% 52,60% 1990 24,70% 75,30% 2000 20,00% 80,00% 2006 27,21% 72,79% 2007 26,07% 73,93% 2008 26,36% 73,64% 2009 29,49% 70,51% 2010 30,26% 69,74% 2011 28,65% 71,35% 2012 28,13% 71,87% 2013 27,17% 72,83% 2014 23,59% 76,41%

18 De verzorgenden presteerden het grootste deel van hun uren bij mensen van 65 jaar of ouder. Toch werd in 2014 ca. 23,5% van het totaal aantal uren gepresteerd bij cliënten jonger dan 65 jaar. Onderstaande grafiek toont aan dat thuiszorg vleminckveld vóór de jaren 80 voornamelijk hulp gaf aan cliënten jonger dan 65 jaar (gezinshulp). De laatste 30 jaar bestaat de hulp voornamelijk uit bejaardenhulp. Toch merken we dat de laatste 10 jaar een belangrijk aandeel ook uit relatief jongere cliënten bestaat. Vaak gaat het dan over hulp aan multiproblem gezinnen (kansarme gezinnen, jongeren met een psychiatrische problematiek, problematische opvoedingssituaties, ). Opmerkelijk is wel dat het aandeel van jongere cliënten (na een toename tussen 2003 en 2010) vanaf 2011 terug is gedaald. B.2 Thuishulp B.2.1 Gepresteerde uren thuishulp jaar cliënturen 2008 13.471 2009 34.247 2010 33.479 2011 36.056 2012 34.630 2013 36.967 2014 37.726

19 In 2014 werden 37.726 uren aanvullende thuishulp (of poetshulp) gepresteerd, een stijging van 2% t.o.v. 2013. De toename van het aantal uren thuishulp sinds 2009, komt door de overname van drie buurtdiensten (met 35 nieuwe thuishelpsters en 350 nieuwe cliënten in 2009). De vroegere poetshulp en buurtdienst werd in 2009 omgevormd tot thuishulp. B.3 Klusjesdienst en dienstencheques Om het aanbod van dienstverlening aan onze cliënten te verruimen, werkt thuiszorg vleminckveld intensief samen met een klusjesdienst en een dienstencheque-organisatie. In 2014 werden binnen de klusjesdienst 34 cliënten geholpen voor 605 uren, een toename van respectievelijk 61% en 75,5% in vergelijking met het jaar 2013. Er werden allerhande klusjes uitgevoerd zoals: schilderwerken, kast herstellen, rolluiken plaatsen, deurbel herstellen, wasmachine herstellen, tuinonderhoud, ergonomische aanpassingen, thuiszorg vleminckveld geeft enkel hulp aan zorgbehoevenden, ook binnen onze dienst thuishulp (of poetsdienst). Onze eigen dienst thuishulp heeft echter niet altijd de mogelijkheid om cliënten verder te helpen. Daarom werkt thuiszorg vleminckveld samen met een kwaliteitsvolle dienstencheque-organisatie, waar cliënten naar worden doorverwezen. In 2014 werden zo via thuiszorg vleminckveld 32 cliënten gedurende 2.899 uren verder geholpen via dienstencheques. B.4 Opleiding polyvalent verzorgende / zorgkundige De opleiding 2013-2014 startte met 22 cursisten. Van die groep behaalden 18 cursisten hun getuigschrift tot polyvalent verzorgende. 17 cursisten behaalden het attest voor de bijkomende module tot zorgkundige (nodig voor tewerkstelling in een woonzorgcentrum of een ziekenhuis). Van de afgestudeerden, werkt momenteel 70% in de thuiszorg en 30% in een woonzorgcentrum. thuiszorg vleminckveld heeft zelf uit de groep van afgestudeerden 8 verzorgenden kunnen aanwerven. Voor de opleiding die op 26 augustus 2014 startte, selecteerde thuiszorg vleminckveld uit een 65-tal kandidaten 21 nieuwe cursisten. Door de cursisten van de opleiding 2013-2014, werden bij thuiszorg vleminckveld 5.073 uren stage gepresteerd. Overige stages gebeurden bij woonzorgcentra en andere Diensten voor Gezinszorg. 5 cursisten deden voor de module zorgkundige ook stage in een ziekenhuis.

20 B.5 Cliënten B.5.1 Het aantal geholpen cliënten jaar Gezinszorg Thuishulp Nachtzorg TOTAAL (>= 4 uur) (>= 4 uur) (>= 4 uur) (>= 4 uur) 2008 799 222 38 1.059 2009 881 531 61 1.473 2010 965 484 84 1.533 2011 891 595 89 1.575 2012 863 611 89 1.563 2013 927 641 89 1.657 2014 1.032 719 82 1.833 In 2014 hielp thuiszorg vleminckveld in totaal 1.833 cliënten gedurende 4 uur of meer. 138 cliënten kregen in het jaar 2014 minder dan 4 uur hulp (80 gezinszorgcliënten en 58 thuishulpcliënten). Wanneer we dus ook rekening houden met cliënten die slechts kortdurend hulp kregen (minder dan 4 uur per jaar), komen we op een totaal van 1.971 geholpen cliënten in 2014. Bovenstaande grafiek toont aan dat de trend van de daling van het aantal cliënten in de gezinszorg (= cliënten geholpen door verzorgenden) sinds 2010, zich niet meer verderzet. Vanaf 2012 merken we opnieuw een toename van het aantal cliënten (+6% in 2013 en + 10,6% in 2014). Ook het aantal cliënten in de thuishulp (=cliënten geholpen door thuishelpsters die de poetstaken op zich nemen) is de laatste 5 jaar toegenomen. Het aantal cliënten in de nachtzorg is in 2014 licht gedaald (van 89 in 2013 naar 82 in 2014).

21 Wanneer we kijken naar de verdeling van het aantal cliënten volgens dienstverlening, dan was deze voor 2013 quasi gelijk aan die van 2014: 56,5% zijn gezinszorgcliënten, 39% thuishulpcliënten en 4,5% nachtzorgcliënten. B.5.2 Cliënten volgens leeftijd De cliënten van de gezinszorg zijn meestal 75 jaar of ouder. De meerderheid van de cliënten binnen de thuishulp (poetsdienst) behoort tot de leeftijdscategorie van 40 tot en met 64 jaar èn van 75 tot en met 84 jaar. Opvallend is dat 40% van de cliënten binnen de nachtzorg 85 jaar of ouder is.

22 B.5.3 Evolutie van de gemiddelde leeftijd van cliënten In 2014 was de gemiddelde leeftijd van de cliënten in de gezinszorg 72,8 jaar, voor de thuishulp was dat 70,8 jaar en voor de nachtzorg 79 jaar. Bovenstaande grafiek toont aan dat de gemiddelde leeftijd van de cliënten van de nachtzorg veel hoger ligt dan die van de andere cliënten (ook al is er de laatste jaren wel een daling van de gemiddelde leeftijd van nachtzorgcliënten). B.5.4 Cliënten volgens zorgbehoevendheid De zorgbehoevendheid van onze cliënten wordt uitgedrukt in een bepaalde score, de BELscore genaamd. Hoe hoger de score, hoe meer zorgbehoevend cliënten zijn op lichamelijk, huishoudelijk, sociaal en geestelijk vlak. jaar gemiddelde BEL-score gemiddelde BEL-score gezinszorg thuishulp 2009 28,38 17,26 2010 29,13 16,38 2011 29,38 16,84 2012 29,25 17,50 2013 27,82 17,58 2014 28,33 18,96

23 In 2014 was de BEL-score gemiddeld 28,33 voor de reguliere gezinszorgcliënten en bijna 19 voor thuishulpcliënten. Voor zowel de thuishulp als voor de reguliere gezinszorg is in 2014 de gemiddelde BEL-score toegenomen: de zorgbehoevendheid neemt dus toe! Een cliënt kan zwaar zorgbehoevend worden genoemd wanneer de BEL-score groter of gelijk is aan 35. Van onze reguliere gezinszorgcliënten is 36% zwaar zorgbehoevend. Bovenstaande grafiek toont aan dat het percentage van zwaar zorgbehoevende cliënten in 2014 (terug) is toegenomen. B.5.5 De redenen van zorg De afbeeldingen op de volgende pagina tonen aan dat de meeste cliënten van thuiszorg vleminckveld omwille van fysieke problemen nood hebben aan gezinszorg of thuishulp (poetshulp). Het gaat dan vaak over mensen die orthopedische gezondheidsproblemen hebben (aandoeningen van steun- en bewegingsapparaat zoals breuken, heupprothese, ), hart- of vaatziekten, kanker, rugklachten, reumatische aandoeningen. Vaak gaat het ook over hoogbejaarden met een combinatie van ouderdomsverschijnselen (functieverlies bij 85- plussers). Voor zowel thuishulp- als gezinszorgcliënten, is een beperking de 2 de grootste reden waarom hulp aan huis wordt aangevraagd. Concreet gaat het hier vaak over chronische spier- en/of zenuwaandoeningen, handicaps en CVA (beroerte). Relatief veel cliënten krijgen hulp omwille van psychische problemen: 7,8% van de gezinszorgcliënten en 5,4% van de thuishulpcliënten. Meestal zijn het stemmingsstoornissen

24 zoals depressie en manie. In mindere mate gaat het over angststoornissen, persoonlijkheidsstoornissen, verslavingen, Steeds meer cliënten krijgen hulp van een verzorgende omwille van een dementieproblematiek: 6% in 2013 t.o.v. 7% in 2014. Van de thuishulpcliënten heeft 2,6% hulp omwille van een dementieproblematiek (t.o.v. 1,9% in 2013). Belangrijk om te vermelden is dat de hoofdreden van de hulp vaak gepaard gaat met nevenredenen. Cliënten die hulp krijgen omwille van fysieke problemen, hebben daarnaast soms ook sociale problemen (eenzaamheid, relationele problemen, kansarmoede, ) of psychische problemen. Zo heeft ongeveer 30% van de gezinszorg- en thuishulpcliënten een sociale problematiek als nevenreden voor de hulp, terwijl dit in 2013 ongeveer 20% was.

25 B.5.6 Cliënten volgens ziekenfonds thuiszorg vleminckveld is een pluralistische organisatie. Iedereen kan hulp krijgen van thuiszorg vleminckveld, ongeacht het ziekenfonds waar de cliënt lid van is. Meer dan de helft van de cliënten (gezinszorg en thuishulp) is aangesloten bij de Christelijke Mutualiteit, nl. 59,4%. Bijna 17,6% is lid van de Socialistische Mutualiteit en 16,4% is lid van het Onafhankelijk Ziekenfonds. 6,5% van de cliënten is lid van andere ziekenfondsen (vb.: Liberale Mutualiteit, Neutraal Ziekenfonds, Hulpkas, )

26 C Over onze medewerkers

C.1 Organogram 27

28 C.2 Beleidsorganen thuiszorg vleminckveld is een VZW, die aangestuurd wordt door de Algemene Vergadering. Deze bewaakt de missie en waarden van de organisatie en stelt de Raad van Bestuur samen. De Raad van Bestuur draagt de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor het beheer van de organisatie en bepaalt het algemeen beleid van de organisatie. Algemene Vergadering (2014): Liliane Trienpont Werner Maeckelberghe Maddy Stas Emiel Van Tiggelen Bernadette Van Den Heuvel Mieke Moons Marie-Louise Corsus Godelieve De Neef Paul Huyskens Thérèse van der Sypt Anne-Marie Verhoeven Raad van Bestuur (2014): Liliane Trienpont, voorzitter Werner Maeckelberghe, ondervoorzitter Maddy Stas Emiel Van Tiggelen Bernadette Van Den Heuvel Maria Beyens Eric Janssens Herman Meulemans Jean-Pierre Cornelissens Julia Burvenich Directeur: Dimitri Durlet: met adviserende functie deelnemend aan de Raad van Bestuur en verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding. Beleidsteam (bē-ploeg): Overlegorgaan waarin de verantwoordelijken van de verschillende beleidsdomeinen zijn vertegenwoordigd: dienstverlening, personeelsbeleid, kwaliteitszorg, opleiding, sociale economie, financiën en logistiek

29 C.3 Aantal medewerkers C.3.1 Evolutie van het aantal medewerkers jaar verzorgenden thuishelpsters bedienden totaal 1965 20? 20 1975 52? 52 1985 48 5 53 1995 66 6 72 2004 94 10 14 118 2005 99 16 14 129 2006 102 20 14 136 2007 114 19 16 149 2008 116 24 16 156 2009 120 51 21 192 2010 119 54 23 196 2011 113 55 24 192 2012 121 61 22 204 2013 127 55 22 204 2014 131 58 23 212 In 2014 waren er bij thuiszorg vleminckveld 212 medewerkers in dienst: 131 verzorgenden 1, 58 thuishelpsters 2 en 23 bedienden. De groep van de verzorgenden vertegenwoordigt 62% van het personeel, 27% zijn thuishelpsters en 11% zijn bedienden (regioverantwoordelijken, directie, administratief personeel, ). Het totaal aantal medewerkers is sinds 2013 ongeveer met 4% toegenomen. 1 Verzorgenden: 123 actieve verzorgenden, 8 langdurig zieken 2 Thuishelpsters: 57 actieve thuishelpsters, 1 langdurig ziek

30 C.3.2 Medewerkers volgens arbeidsregime Bijna 69% van alle medewerkers werkte in 2014 deeltijds. Toch neemt het aandeel van voltijdse medewerkers stelselmatig toe: 26% in 2010, 28% in 2011, 30% in 2012, 30,5% in 2013 en 31,5% in 2014. C.3.3 Medewerkers volgens leeftijd De gemiddelde leeftijd van de medewerkers van thuiszorg vleminckveld is 44 jaar (gemiddelde leeftijden: 42 jaar in 2010, 44 jaar in 2011, 43,5 jaar in 2012, 43,9 jaar in 2013). Opvallend is dat de meerderheid van de medewerkers 40 jaar of ouder is (63%).

31 C.3.4 Medewerkers volgens anciënniteit In 2014 was de gemiddelde anciënniteit van de medewerkers 9,2 jaar. De gemiddelde anciënniteit neemt systematisch toe: 7,5 jaar in 2010, ca. 8,5 jaar in 2011 en 2012, 9 jaar in 2013. In 2011 was juist de helft van de medewerkers meer dan 5 jaar in dienst, in 2012 was dit 54%, in 2013 58%. Momenteel heeft 63% van de medewerkers een anciënniteit van meer dan 5 jaar. Over het algemeen zien we dus dat de laatste jaren steeds meer medewerkers langer in dienst zijn. C.3.5 Personeelsverloop jaar verzorgenden thuishelpsters bedienden 2004 9% 20% 0% 2005 12% 6% 7% 2006 10% 25% 0% 2007 6% 37% 6% 2008 5% 29% 0% 2009 12% 31% 0% 2010 14% 20% 9% 2011 10% 13% 0% 2012 4% 16% 13% 2013 6% 24% 18% 2014 3% 12% 0% In 2014 gingen weinig medewerkers uit dienst 3 : 3% van de verzorgenden, 12% van de thuishelpsters en geen bedienden. In 2014 kwamen in totaal 21 medewerkers in dienst (t.o.v. 22 in 2013) en gingen er 11 uit dienst (t.o.v. 24 in 2013). 3 Met uit dienst worden zowel ontslagen als natuurlijke afvloeiingen bedoeld (pensioen, einde vervangingscontract, )

32 C.4 Vorming C.4.1 Evolutie van het aantal uren vorming jaar verzorgenden thuishelpsters 2009 2.740 1.300 2010 2.708 1.445 2011 2.732 660 2012 2.676 1.101 2013 2.661 1.282 2014 2.744 1.230 In 2014 volgden de verzorgenden 2.744 uren vorming, bij de thuishelpsters waren dat 1.230 uren. C.4.2 Overzicht van vormingen in 2014 In 2014 werden verschillende bijscholingen georganiseerd voor de verzorgenden, de thuishelpsters en de bedienden. Hieronder volgt een overzicht: Verzorgenden en/of thuishelpsters: EHBO Deontologie Integratie gezinszorg en thuishulp: wij en ons team Middelenmisbruik Ouderdomsziekten Zorghandelingen in de thuiszorg Cliënten met psychische problemen Workshops talent: breng je talent in beeld Thematische intervisie per regio Ergonomie Omgaan met klanten Omgaan met diversiteit Computerinitiatie Zorg voor mantelzorgers Vooropleiding particuliere schoonmaak Bedienden: Diverse samenleving/diverse zorg Studiedag over HIV Palliatieve hulpverlening Ouderenzorg anno 2020 Timemanagement Congres: social-profit Disseminatie taal- en leercoach : verschillende opleidingscentra Preventie inzake burn-out Eenheidsstatuut arbeiders/bedienden Studiedagen transitieplan dementie Overheidsopdrachten in een vzw Man/vrouw in de zorg