Industriehallen verwarmen en verlichten met minder energie Patrick Hacour bvba, Gent www..be Even voorstellen Wat doen we? actief als onafhankelijk studiebureau voor een duurzaam energiegebruik. Onze missie de competitiviteit van ondernemingen verhogen door hun energiegebruik te optimaliseren. 1
Ter zake DEEL 1 Verlichting Verlichting Energieverbruik van een verlichtingssysteem hangt af van : - Verlichtingssterkte: lux waarde - Lichtopwekking: soort lamp (lumen/watt) - Manier van richten: armaturen / posities - Manier van sturen: dimmen / aanwezigheidsdetectie 2
Verlichtingssterkte Is een Gebruikersspecificatie - Inspiratie: EN 12464-1 - denk ook aan: - Verblinding: - UGR index (tabellen of simulatie) Hoe lager hoe minder verblinding - 45 regel - Kleurweergave-index Ra - 80 voor normaal werk - 90 als kleur belangrijk is - 20 om veiligheidskleuren te onderscheiden Lichtopwekking SOORT LAMP lumen/ watt Opmerking Gloeilamp 15 Halogeenlamp 240 V 17 Halogeenlamp 12V 20 HIR (Halogen Infra Red) 40 Pojectorlamp 35 TL lampen Spaarlamp 65 T8 magnetisch 80 T8 elektronisch 90 T5 100 Kwikdamplamp 60 Hogedruk kwikdamplamp 80 Metal Halide Lamp 115 Hogedruk Natriumlamp 130 slechte kleuronderscheiding Lagedruk Natriumlamp 200 geen kleuronderscheiding LED 29 tot 231 Zie verder 3
Licht richten Niet Tot doorgedreven Met computersimulaties Beweging- en aanwezigheidsensoren Vaak grote besparingen Soms grote teleurstellingen Goede detectie is cruciaal Evalueer minimale restverlichting (LED s?) Kies ruimten met lage circulatie uit Licht sturen Daglichtsturing Langs raampartijen en onder lichtstraten Vereist dimbare verlichting Laten simuleren Day light harvesting Klokken!! 4
LED verlichting Mei 2011: Cree (US) zet nieuw record: 231 lumen/watt Nu op de markt: 30 tot 100 lumen/watt Zeer variabele Colour Rendering index LED-TL buis: straalt niet naar boven, dus effect van reflector gaat verloren Weinig (maar wel enkele) totaaloplossingen LED HEEFT GROOT POTENTIEEL, MAAR VANDAAG NOG DUUR EN NIET GESTANDAARDISEERD Het relighting project EERST LUXWAARDEN VASTLEGGEN. (+ verblinding + kleurindex) DAN STUURMOGELIJKHEDEN NAGAAN Daglichtsturing Aanwezigheid DAN TECHNOLOGIE KIEZEN bvb: HID lampen kunnen niet met sensor aan/uit geschakeld worden. WEL DIMBAAR (tot 25%) 5
Terugverdientijd relighting Sterk afhankelijk van bestaande toestand - Huidige / toekomstige luxwaarden - Huidige armaturen - Stuurmogelijkheden - Bezetting - Subsidies - Eandis / Elia - investeringsaftrek 1,5 tot 5 jaar REG premies 6
Praktijkvoorbeeld voor Praktijkvoorbeeld na Aantal armaturen 30x(2x58W) 14x(2x49W) Type armatuur open / wit geoptimaliseerde gelakte reflector spiegeloptiek Voorschakelapparaat magnetisch elektronisch Geïnstalleerd vermogen 3,9 kw 1,49 kw Vermogen per m² 14,4 Watt 5,50 Watt Verlichtingssterkte ±135 lux ±277 lux Watt/m².100lux 10,69 1,98 Elektriciteitsverbruik 8775 kwh/jaar 3339 kwh/jaar Elektriciteitskosten 1141 /jaar 434 /jaar 7
Praktijkvoorbeeld Kostenbesparing op elektriciteitsverbruik 707 /jaar Kostenbesparing op onderhoud 174 /jaar REG-Premie 398 Investering Kostprijs armaturen 1 700 Kostprijs montagerails en montage 1 100 Terugverdientijd 3,4 jaar DEEL 2 Verwarming 8
Verwarmingsrendementen De verwarmingsrendementen - Productierendement - Distributierendement - Afgifterendement Halverwarmingssystemen Indirect Luchtverhitters op warm water Luchtgroepen op stoom of warm water Direct Lijnbrander Direct gestookte luchtverhitter Stralingsverwarming Warmeluchtgenerator 9
Productierendement Verwarmingsmethode Luchtverhitters op warm water Luchtgroepen op stoom of warm water Lijnbrander Direct gestookte luchtverhitter Stralingsverwarming Warmeluchtgenerator Productierendement Rendement van ketel Hoge vertrektemperatuur: moeilijker om te condenseren Rendement van de ketel 100% (geen condensatie) Er bestaan condenserende uitvoeringen Hete warmtewisselaar, dus hogere rookgastemperatuur Er bestaan condenserende uitvoeringen Distributierendement Verwarmingsmethode Distributierendement Luchtverhitters op warm water 0,98 0,90 Luchtgroepen op stoom of warm water 0,98 0,90 Lijnbrander 1 Direct gestookte luchtverhitter 1 Stralingsverwarming 1 Warmeluchtgenerator Hoge elektriciteitskost 10
Afgifterendement Verrekent de onnuttige afgifteverliezen Punt waar stralingsverwarming sterk op scoort Nog beter bij stralers met geïsoleerde reflector Moeilijk te kwantificeren / vergelijken (EPB niet bruikbaar) +/- benadering Argumenten voor toepassing van stralingsverwarming: - Slecht geïsoleerd dak - Sterke ventilatie (grote poorten die veel open staan) - Grote glaspartijen met enkel glas - Hoog dak - Veel oppervlaktes waar zelden iemand komt - Omgevingstemperatuur mag laag worden 11
Subsidies Thematisch energieadvies eerst gratis energiescan door Agentschap Ondernemen dan 50% subsidie voor audit tot 5 000 Netbeheerder 6 / kwth tot 25 / kwth afhankelijk van technologie (zie website Eandis) Verhoogde investeringsaftrek 13,5% x rendementswinst Praktijkvoorbeeld 12
Systeem voor Luchtverhitters op warm water Praktijkvoorbeeld na Installatie Warmwaterketel 650 kw VERSLETEN! Investering 90 000 Besparing Donkerstalers en direct gestookte luchtverhitter voor laag gedeelte Luchtverhitters: 180 kw Stralers: 250 kw 11 000 per jaar Conclusie Terugverdientijden zijn lang: combineren met noodzakelijke vervangingsinvestering Mooie case-studies kritisch vergelijken met eigen situatie Onafhankelijk advies is aan te raden 13
Vragen 14