--- 2013-2014 --- Regioprofiel Leidinggevend Monteur Elektrotechnische Installaties niveau 4 Crebo 94291 Versie 20-12-2013 Limburg - Regioprofiel Leidinggevend Monteur Elektrotechnische Installaties niveau 4 / 20-12-2013
Regioprofielen Limburg Aan de Regioprofielen Elektrotechniek en Installatietechniek is meegewerkt door: Onder andere de volgende bedrijven: A. Ploem & Zoon KERKRADE, Archil Langohr Installatiebedrijf & Keukens LANDGRAAF, BAM Techniek Regio Zuidoost ROERMOND, Bks Bours Klimaat Services SUSTEREN, Breman Geelen GENEMUIDEN, Breman Maasland GENEMUIDEN, Coumans Installaties BEEK LB, De Comfort Installateurs SITTARD, Electro Consten KERKRADE, Electro Gommans OIRLO, Electro V. Montfort LINNE, Elektro Limburg MAASBREE, Elektro van Goch VENRAY, Energa Elektra VENLO, Fraku Installaties VENLO, Gebr.Janssen Install.BV BEUGEN, Getib GELEEN, Gilissen & Gilissen Instaltechn. CADIER EN KEER, Glasius Installatietechniek STEIN, Guus Van Den Akker Electrotechn BRUNSSUM, Hadeco MEERSSEN, Hajnadi Klimaattechniek KERKRADE, Heijmans Utiliteit GE- LEEN, Hermans & Houtappels Installatie S PANNINGEN, Homij Techn.Installaties ITTERVOORT, HVL TBI Techniek EINDHOVEN, Imtech Building Services EINDHOVEN, Imtech Industrial Services ROERMOND, Insta Zuid BEEK LB, Installatiebedrijf G. Sars VOF ROERMOND, Installatiebedrijf Jadan KLIMMEN, Installatiebedrijf M. Pleunis SINT ODILIENBERG, Install-Techniek Sjef Ubaghs Ned BERG EN TERBLIJT, Intergarde Beveiligingstechniek MAASTRICHT, Jan Lommen Installatiebedrijf BAARLO LB, Keijsers-Manders Instal Techn YSSELSTEYN LB, Kessels Installaties NEDERWEERT, Kontakt E.T.I. HOENSBROEK, Lejeune Multi Electra MAASTRICHT, Libutec NIEUWSTADT, Liko HEERLEN, Loodgietersbedrijf Caris en Reinder SITTARD, Nic. Pas Installatie TEGELEN, Parkstad Inspecties RANSDAAL, Pasmans Gasgarde MAASTRICHT, Paul Kersten Vof KERKRADE, Pevo Installatiebedrijf NEDERWEERT, Spie Nederland MAASTRICHT, Stork Technical Services Nederland E & I ELSLOO LB, Strukton Worksphere ELSLOO LB, Techn Installbedr H. De Bruijn VEN- RAY, Techn. Install.Buro Geelen CADIER EN KEER, Unica Installatietechniek VENLO, V.T.I. Horst HORST, Van Dorp Installaties Venlo VENLO, Van Ewijk Bliksembeveiliging LIMBRICHT, Van Gemert Installatiegroep OVERLOON, van Haren Installaties CUIJK, Versleijen Installatie Techniek B.V OIRLO, Vleeshouwers En Znn Fa LIMBRICHT, Waterval Elektro HEERLEN, Wolter & Dros Nieuwbouw MAASTRICHT-AIRPORT, Wolter & Dros Service MAASTRICHT-AIRPORT De ROC s: Arcus College, Gilde Opleidingen en Leeuwenborgh En voorts: InstallatieWerk Zuid-Oost Kenteq OTIB/RBPI Clip & Klaar organisatieondersteuning Batouwe Arnhem (eindredactie en vormgeving) De basis voor dit Regioprofiel is gelegd binnen de samenwerkingsprojecten van ROC s, bedrijven, InstallatieWerk, OTIB/RBPI, Uneto-VNI, Kenteq en Batouwe Arnhem in de provincies Gelderland, Overijssel en Zuid-Holland. Limburg - Regioprofiel Leidinggevend Monteur Elektrotechnische Installaties niveau 4 / 20-12-2013 1
Vormgeving en eindredactie: Batouwe Arnhem Leidinggevend Monteur Elektrotechnische Installaties niveau 4 1 Regioprofiel Het Regioprofiel bevat 2 : De (minimale) beroepshandelingen die de monteur op het betreffende niveau moet beheersen als beginnend beroepsbeoefenaar 3 De vereiste kennis (theorie/vakkennis in de context van het niveau van de opleiding) De attitude/beroepshouding. Bij de beroepshandelingen wordt vermeld of deze behoren tot de basis (= het programma dat voor iedereen geldt) of tot het extra pakket (= specialisme van een bedrijf, verdieping, plus-pakket, keuzemogelijkheid). Uitgangspunt voor deze laatste invulling zijn specifieke behoeften van studenten en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/student. De vereiste theorie is uitgewerkt naar onderwerpen. 4 De attitude/beroepshouding is de uitwerking van de niet-technische competenties. Het Regioprofiel geldt voor zowel de BOL- als de BBL-leerweg. Het Regioprofiel is een aanvulling/ vertaling van de kwalificatiedossiers. Alle genoemde beroepshandelingen, kennis en houding moeten worden gelezen in relatie tot de beroepscontext. Het niveau en de mate van complexiteit staat in de kwalificatiedossiers. 1 Het Regioprofiel beschrijft het wat van het onderwijs en doet geen uitspraken over het hoe van het onderwijs. 2 Beroepshandelingen, theorie en attitude/beroepshouding komen in de onderwijsuitvoering in samenhang met elkaar aan bod. 3 Beroepshandelingen moet men breed zien in de context van het beroep. 4 De landelijke programma s voor rekenen en taal en voor Leren, Loopbaan en Burgerschap zijn als bijlagen van toepassing. Limburg - Regioprofiel Leidinggevend Monteur Elektrotechnische Installaties niveau 4 / 20-12-2013 2
Leidinggevend Monteur Elektrotechnische Installaties niveau 4 Beroepshandelingen Bij de beroepshandelingen wordt vermeld of deze behoren tot de Basis = het programma dat voor iedereen geldt. Elk ROC en elk leerbedrijf (al dan niet in samenwerking met een opleidingsbedrijf) dient de mogelijkheid te bieden dat de leerlingen deze vaardigheden leren; bij het Keuze/Verplichte pakket betekent de letter K extra vaardigheden van het beroep (verdieping, pluspakket, keuzemogelijkheid van bedrijf/student) en de letter V een verplicht onderdeel ten behoeve van het beroep. Uitgangspunt voor deze invulling zijn specifieke behoeften van studenten en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/ student. Elk leerbedrijf (al dan niet in samenwerking met een opleidingsbedrijf) dient de mogelijkheid te bieden dat de leerlingen zich deze vaardigheden eigen maken. In de tabel wordt voor woningbouw, utiliteit, industrie en maintenance (onderhoud) aangegeven welke beroepshandelingen tot het keuzepakket (K) behoren en welke de verplichte (V) onderdelen zijn van de opleiding. Won. = Woningbouw Ut. = Utiliteit Ind. = Industrie Ma. = Maintenance Beroepshandeling Basis Keuze/ Verplichte onderdelen Won. Ut. Ind. Mai. Werkprocessen 1.1 Voorbereiden isolatie-/installatiewerkzaamheden, 1.12 Afronden isolatie-/installatiewerkzaamheden, 3.1 Opstarten werkzaamheden, 3.5 Administreren en archiveren van projectgegevens Algemene werkzaamheden/projectadministratie Installatiewerkzaamheden voorbereiden (bestel- en afleverbonnen) Detailplanning maken en bewaken Materiaal bestellen Gereedschap en klimmateriaal selecteren en bestellen Opnemen van meer- en minderwerk Kostenbewust werken Plannen en organiseren van mensen en middelen Indelen taken Instructies geven, bijeenkomsten organiseren en vastleggen Kwaliteit leveren (volgens bedrijfsnormen/productiviteit) Duidelijk communiceren met in- en externe klanten en collega s Werkbon invullen en archiveren Materialenbon/meerwerkbon invullen Projecten zelfstandig uitvoeren Draagt zorg voor een opgeruimde werklocatie Kennis hebben van normen en richtlijnen Werkplek verkennen en beoordelen op veiligheid Projectbewaking (urenbewaking, materialenbewaking n.a.v. calculatie) Limburg - Regioprofiel Leidinggevend Monteur Elektrotechnische Installaties niveau 4 / 20-12-2013 3
Beroepshandeling Basis Keuze/ Verplichte onderdelen Won. Ut. Ind. Mai. Werkprocessen 1.5 Bepalen positie van componenten en route van kabels/leidingen, 1.6 Aanleggen kabels/leidingen, 1.7 Plaatsen en monteren van componenten/isolatiematerialen Tekeningen interpreteren Afwijkingen signaleren in tekening en bestek en afhandelen Tekening lezen: bouwkundig Tekening lezen: elektrotechnisch, installatietekening en -schema en aansluittekeningen van zowel sterkstroom als zwakstroom Symbolenkennis t.b.v. elektrotechnische tekeningen Tekeningen lezen besturingspaneel (hoofd / stuurstroom / aansluitklemmenstrook) Tekeningen handmatig aanpassen t.b.v. actuele werktekeningen (revisietekeningen) Vanuit tekeningen werkzaamheden uitvoeren Oplossingen/alternatieven voorstellen Installaties vervaardigen volgens tekeningen, geldende normen, arbo-, veiligheids-, milieu- en bedrijfsvoorschriften Goot / ladderbaan Uitzetten tracés en toezicht op montage Leidingaanleg Uitzetten tracés en toezicht op montage Aansluiten / monteren Toezicht op aansluiten en montage Verdeelinrichting en panelen Toezicht op plaatsen en montage Aarding Toezicht op plaatsen en montage Werkproces 1.9 Beproeven van installatie In bedrijf stellen / controle / storingen, zowel sterk- als zwakstroom De installatie in bedrijf stellen De installatie visueel controleren Uitvoeren van metingen aan de installatie Invullen/aanpassen van oplever- en inspectierapporten Instructie geven aan gebruikers van de installatie Storingen zoeken en herstellen I/O testen Werkproces 1.4 Demonteren van componenten, kabels/leidingen of isolatiemateriaal en afwerkmateriaal Buiten bedrijfstellen van de installatie Werkprocessen 3.1 Opstarten werkzaamheden, 3.2 Aansturen monteurs en onderaannemers, 3.4 Realiseren optimale werkuitvoering Leidinggeven Het instrueren en begeleiden van toegewezen monteurs/onderaannemers Beoordelen van monteurs/onderaannemers en hun competenties Intake en introductie organiseren en uitvoeren Limburg - Regioprofiel Leidinggevend Monteur Elektrotechnische Installaties niveau 4 / 20-12-2013 4
Beroepshandeling Basis Keuze/ Verplichte onderdelen Won. Ut. Ind. Mai. Inzicht in effect eigen gedrag Bewaken van de kwaliteit van het afgeleverde werk Tijdig en efficiënt ingrijpen Voortgang installatiewerkzaamheden bewaken Communiceren in een vreemde taal Engels Technisch Engels K K K K Duits K K K K 3.2 Aansturen monteurs en onderaannemers, 3.3 Beheersen van materialen, gereedschappen en materieel, 3.4 Realiseren optimale werkuitvoering, 3.5 Administreren en archiveren van projectgegevens Veiligheid, gezondheid en milieu VCA VOL Werkplekinspecties uitvoeren Toolboxmeetings houden, plannen en vastleggen Toezicht op de uitvoering en het toepassen van kwaliteit, arbo en milieu (KAM) Toepassen RI & E / Veiligheidsplan Veilig werken aan installaties Controle op veilig werken Toepassen van normen Toepassen van bedrijfsvoorschriften Toezicht en beheer van materieel en gereedschappen Persoonlijke beschermingsmiddelen Handgereedschap en elektrisch materieel Speciaal materieel (rolsteiger, hoogwerker) Materialen Vereiste theorie De minimale theorie voor de Leidinggevend Monteur Elektrotechnische Installaties niveau 4 is uitgewerkt in een aantal onderwerpen. Per onderwerp is onderscheid gemaakt naar: Kennis = van de student wordt verwacht dat hij over de onderwerpen opgaven en BPV-opdrachten kan maken met gebruik van formules, normen en dat hij de werking kan uitleggen. Verdieping = wanneer een student extra onderwerpen nodig heeft om te kunnen functioneren binnen de BPV (in zijn leerbedrijf). De verbreding kan bestaan uit het maken van opgaven en BPV-opdrachten met gebruik van formules, normen en uitleg van de werking. Onderwerp Kennis van Verdieping Toepassen ontwerp Praktisch inzicht in de opbouw van een woninginstallatie Praktisch inzicht in de opbouw van een utiliteitsinstallatie (waaronder medische ruimten) Praktisch inzicht in de opbouw van een industriële installatie Limburg - Regioprofiel Leidinggevend Monteur Elektrotechnische Installaties niveau 4 / 20-12-2013 5
Onderwerp Kennis van Verdieping Praktisch inzicht voor leidingen, spanningsverlies, cos phi en kortsluitstromen Berekeningen uitvoeren voor leidingen, spanningsverlies, cos phi en kortsluitstromen Adviseren energiebesparing In bedrijf stellen, beproeven en opleveren (basis bij EM) Meten van aardverspreidingsweerstand Meten circuitweerstand Meten isolatieweerstand Testen aardlekschakelaars Testen beschermingscontacten en aardleidingen Visuele inspectie Invullen opleverrapporten, volgens NEN 1010 ATE explosieveiligheid Verlichtingstechniek Verlichtingstechniek in context van het beroep Meer- en minderwerk Opnemen van meer- en minderwerk en inzicht in calculaties Projectmanagement Rapporteren Plannen Instrueren Organiseren van een projectenorganisatie Omgangskunde Leidinggeven en communiceren Kwaliteits-, arbo- en milieueisen Engelse taal Technische documentatie lezen en interpreteren Instructie geven in het Engels Duitse taal Technische documentatie lezen en interpreteren Instructie geven in het Duits Automatisering Om kunnen gaan met gebruikerssoftware Om kunnen gaan met basis-computertekenprogrammatuur Voorschriften NEN 1010, NPR 5310 Nood-, vluchtwegverlichting Medische ruimten NEN 3140 (Veilig werken aan elektrische installaties + bedrijfsorganisatie) Algemeen inzicht dat aanleg van diverse installatie specifieke voorschriften in acht dienen te worden genomen. Bijvoorbeeld brandmeld-, datatelecominstallaties ATE machinerichtlijn Brand/beveiliging Nederlandse taal 3F Rekenvaardigheden 3F Limburg - Regioprofiel Leidinggevend Monteur Elektrotechnische Installaties niveau 4 / 20-12-2013 6
Beroepshouding In het kwalificatiedossier zijn de relevante (niet-technische) competenties opgenomen (= kolom Niet-technische competenties ). Kortom wat de Leidinggevend Monteur Elektrotechnische Installaties op niveau 4 moet laten zien als juiste beroepshouding, is uitgewerkt in de eerste kolom. Beroepshouding Niet-technische competenties Geeft leiding aan monteurs en coördineert de werkzaamheden Stuurt monteurs en onderaannemers aan Overlegt met interne en externe klanten Verstrekt duidelijke uitleg en toelichting Is gemotiveerd/enthousiast Stelt zich collegiaal op Kan goed samenwerken, overleggen en afstemmen Bespreekt problemen met zijn collega s Signaleert onveilige situaties Neemt deel aan: Toolboxmeeting, werkoverleg/werkverdeling Overlegt met klant, overige onderaannemers/leveranciers Zoekt zelf naar oplossingen, toont eigen initiatief, is besluitvaardig Kan werken onder druk, weet prioriteiten te stellen Toont inzet/werktempo/doelmatigheid, heeft discipline Heeft gevoel voor ruimte, richting en benodigde montagetijd Zet de juiste gereedschappen en materialen in Gaat efficiënt en kostenbewust om met materialen, gereedschappen en materieel Past bestek/offerte toe Werkt ordelijk en zorgvuldig Zorgt ervoor dat de uitgevoerde werkzaamheden voldoen aan de norm Heeft voldoende sociale vaardigheden Instrueert en adviseert klanten Hanteert werkplek-/huis-/veiligheidsregels Geeft instructies en volgt instructies op Spreekt collega s aan op werkhouding en gedrag Adviseert, beantwoordt vragen en geeft constructieve feedback zodat de monteurs kunnen uitgroeien naar de gestelde eisen en zelfstandigheid Vult formulieren en werkbonnen in en/of bewaakt die Stelt werkrapport op Rapporteert klachten, incidenten en verbetervoorstellen zodat er een duidelijke en doelmatige informatiestroom ontstaat Meldt arbeidsrisico s (VCA) Vervaardigt en beproeft op een systematische manier de installatie Regelt/organiseert mensen en middelen Stelt tijdsplanning en werkplanning op Bewaakt voortgang Beslissen en activiteiten initiëren Aansturen Presenteren Samenwerken en overleggen Vakdeskundigheid toepassen Materialen en middelen inzetten Op behoeften en verwachtingen van de klant richten Begeleiden Formuleren en rapporteren Kwaliteit leveren Plannen en organiseren Limburg - Regioprofiel Leidinggevend Monteur Elektrotechnische Installaties niveau 4 / 20-12-2013 7
Toelichting niveaus Monteur, Eerste Monteur en Leidinggevende Monteur Elektrotechnische Installaties 22 augustus 2011 Monteur Elektrotechnische Installaties Rol en verantwoordelijkheden De monteur elektrotechnische installaties heeft een uitvoerende rol. Hij werkt onder supervisie van een vakvolwassen collega (eerste monteur) of een leidinggevende. Bij onbekende situaties raadpleegt hij zijn eerste monteur (vakvolwassen collega) of leidinggevende. Hij is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen werk en veiligheid en veiligheid van anderen. Complexiteit De monteur elektrotechnische installaties werkt volgens standaardwerkwijzen en geldende bedrijfsnormen. Hij maakt gebruik van algemene basiskennis en basisvaardigheden op het gebied van installaties. Hij kan bij de uitvoering van zijn werkzaamheden altijd terugvallen op een vakvolwassen collega of leidinggevende. Eerste Monteur Elektrotechnische Installaties Rol en verantwoordelijkheden De eerste monteur elektrotechnische installaties heeft een uitvoerende én vaktechnische begeleidende rol. Hij werkt zelfstandig eventueel onder een leidinggevende of een project-/ bedrijfsleider. Hij speelt binnen de grenzen in op wisselende/ onverwachte omstandigheden. Hij is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen werk én het resultaat van het werk van de monteurs die hij begeleidt. Tevens draagt hij verantwoordelijkheid voor de veiligheid op en rond zijn werkplek en anderen. Complexiteit De eerste monteur elektrotechnische installaties werkt voor een deel volgens standaardwerkwijzen en normen (NEN). Een ander deel van zijn werk kan hij naar eigen inzicht uitvoeren. Hij gebruikt algemene kennis en vaardigheden op het gebied van installaties. Hij kan bij de uitvoering van zijn werkzaamheden altijd terugvallen op een leidinggevende. NB: In de Industrie werkt de Eerste Monteur Elektrotechnische Installaties volgens protocollen/ standaardwerkwijzen. Leidinggevende Monteur Elektrotechnische Installaties Rol en verantwoordelijkheden De Leidinggevende monteur elektrotechnische installaties heeft een leidinggevende en uitvoerende rol. Hij werkt zelfstandig onder supervisie van een uitvoerder / project-/ bedrijfsleider. Hij is verantwoordelijk voor de voortgang van het installatieproces op de werkplek en de kwaliteit van het op te leveren werk. Daarnaast is hij verantwoordelijkheid voor de veiligheid op de werkplek. Limburg - Regioprofiel Leidinggevend Monteur Elektrotechnische Installaties niveau 4 / 20-12-2013 8
De leidinggevende monteur geeft leiding aan en is vraagbaak voor een groep monteurs van diverse niveaus. Hij is aanspreekpunt voor externen. Hij installeert mee. Echter, hoe groter het project, hoe minder hij installeert. Bij echt grote projecten geeft hij alleen nog maar leiding. Complexiteit De Leidinggevende monteur elektrotechnische installaties heeft een diversiteit aan werkzaamheden. Hij werkt voor een deel volgens standaardwerkwijzen. Een ander deel van het werk kan hij naar eigen inzicht uitvoeren. Hij maakt gebruik van specialistische kennis van en vaardigheden voor uitoefening van het beroep en theoretische kennis op het gebied van installaties en deelproducten. Hij kan bij de uitvoering van zijn werkzaamheden altijd terugvallen op een specialist (uitvoerder, projectleider, werkvoorbereider of bedrijfsleider). Limburg - Regioprofiel Leidinggevend Monteur Elektrotechnische Installaties niveau 4 / 20-12-2013 9