Nooit meer van gebaande paden

Vergelijkbare documenten
Auteur: Glenn Potvliet Supervisor: Wouter Delforterie

Bodembescherming binnen duurzaam bosbeheer

Beheerplan landgoed Nieuw Cruysbergen

Revitalisering laag-productieve bossen

Bodemverdichting door gemechaniseerde houtoogst: noodzakelijk kwaad of vermijdbare schade? Evy Ampoorter Kris Verheyen

Beheerplan landgoed Nieuw Cruysbergen

Coöperatieve vereniging van bos en natuureigenaren

Kostenefficiënte en verantwoorde oogst van tak- en tophout

Een geschikte standplaats voor bomen - Tom Joye. Foto Arthur De Haeck

Bossen en hun groeiplaats

Toediening van steenmeel: een concept plan van aanpak voor beheerders

Het inventariseren van kennisvragen over bodem en bemesting binnen de deelnemers van Vruchtbare Kringloop in de Achterhoek en de Liemers

Bossen, Biodiversiteit en (verhoogde) Houtoogst in Vlaanderen

PRAKTIJKNETWERK BOERENBOS NOORD-OOST NEDERLAND

(Ver)ken je tuinbodem. Annemie Elsen Stan Deckers

Houtoogst en nutriënten op zandgronden Resultaten van het onderzoek, opzet van het adviessysteem en toepassing in de praktijk.

Studiedag 17 maart 2011 Starters in het bosonderzoek. Inhoud

BSNC Kennisdag Sportclub Feijenoord, Rotterdam BSNC gaat ondergronds!

Bosbeheer voor reptielen en amfibieën. Jeroen van Delft

Effecten van steenmeel op de bodemecologie gefinancierd door provincies Noord-Brabant en Gelderland

Compensatieplan. natuurcompensatie. parkeren De Heimolen. juli 2015

Mesdag Zuivelfonds NLTO

EEN BETERE BODEM. Op goede gronden een gezonde groei. Inhoudsopgave

Trends in bodemvruchtbaarheid in Nederlandse landbouwgronden

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens

Teelthandleiding. 2.2 lage bandspanning spaart bodemstructuur

Sustainable Development Goals: transities realiseren met duurzaam landgebruik

Kuubs Groeiplaats voorbereiden/verbeteren

Mineraalgift als maatregel tegen verzuring. Leon van den Berg (Bosgroep Zuid Nederland) Maaike Weijters (onderzoekcentrum B-WARE)

Opfriscursus bosbeheer en bosexploitatie

233.- H e t h y d r o g e o l o g i s c h a s p e c t v a n o n t g i n n i n g s p l a a t s e n e n h u n n a b e s t e m m i n g

Beschikbaarheid houtige biomassa uit bos en landschap

STEENMEELBEMESTING. Een andere kijk op bodemvruchtbaarheid. Bron:

Goede bemesting geeft gezonde planten

Hoe leg je een goede basis voor een. klimaatadaptieve tuin?

2 De verbreiding van veengronden

Rucphen. Achtmaalsebaan 22. Inrichtingsplan ir. J.J. van den Berg. auteur(s):

Bodemverdichting, een sluipend probleem. Jan van den Akker et al

SEC. Bouwen zonder gas! Door Heating Solutions International en Smart Energy Concept 2018

Steenmeel: Effecten op bodemchemie en bladchemie drie jaar na toediening

Advies over de bodemkwaliteit van een baggergrond ter hoogte van de Scheldekop in Oudenaarde

BAGGERNUT. Leon van den Berg Moni Poelen Leon Lamers

Bemesten van gras na mais en mais na gras?

Krijg je via bodemanalyses inzicht in het bodemleven?

Langetermijneffecten van minerale bosbemesting: de Harderwijker proef. Roland Bobbink & Arnold van den Burg

De rol van de beuk in de bosontwikkeling

: Archeologische begeleiding in Katwijk, Tweede Mientlaan

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar

Invloed van ph op de N-mineralisatie Jan Bries, Stijn Moermans. Bodemkundige Dienst van België W. de Croylaan Heverlee

3. Bodem, water en bouwplan. Voedergewassen

Wat gaan we doen? Biodiversiteit dankzij Kwaliteitshout. Oerboslandschap op zandgronden. Uitlogen bruine bosgrond

Bemesten van gras na mais en mais na gras?

Zeespiegelstijging door klimaatverandering

Waterkwaliteit 2: Natuur/chemie

Bodem en bomen Everhard van Essen

Heidevegetaties op golfbanen. Presentatie:

Bodemkunde. Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1

INHOUD. Voorwoord 13. Inleiding 15 Indeling van milieuproblemen 19 Indeling van dit boek 19 Inleiding tot de Vlaamse milieuwetgeving voor bedrijven 19

I n t r o d u c t i e Bosvisie Groeiende toekomst `Waar staan we met de gedragscode? Slot

Impact van verhoogde biomassaoogst op nutriëntenvoorraad

25 jaar NAV NAV-visie op de Nederlandse akkerbouw tot 2030

Inleiding: LULUCF 31/01/2018 2

Verslag bijeenkomst beheerplan landgoed Nieuw- Cruybergen

Versie Omschrijving Auteur(s) Datum 1 D J Timmer Aanvullende tekst par 3.3.3

Project optimalisatie aanbod speelzones

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens INHOUD

Veilig werken. Duurzaam bodemgebruik in de landbouw

Stand van zaken. 13 juni

Greater contribution of belowground than aboveground maize biomass to the stable soil organic matter pool

Perspectief. Antoon Minten Specialist Milieutechniek Ingenieursbureau Utrecht (IBU)

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar

Even voorstellen Hans van der Staak

Inventarisatie groen westzijde zwembad De Banakker

Informatieavond natuurgras en onderhoud RKAVV / SEV 28 september Welkom Peter Mook Senior medewerker buitensport

Toekomst agrarisch natuur- en landschapsbeheer rond Winterswijk. Jan Stronks

2.2 Lage bandspanning spaart bodemstructuur

Kennisdag eco2eco vraag en aanbod op de houtmarkt Welkom

Borgen van en betalen voor koolstofopslag in de bodem Een nieuw verdienmodel voor de landbouw?

Resultaat kadastrale gegevens. Eigenaar(s) en rechten. Kadastrale / Patrimoniale Perceelsinformatie. - VG 1/1 - Vruchtgebruik

Startbijeenkomst. Nieuwe inrichting Karel Doormanlaan! Denkt u mee?

Het bodembeleid in Vlaanderen. Martien Swerts Dienst Land en Bodembescherming Departement Leefmilieu, Natuur en Energie

Groei voorbereiden. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2

Houtoogst in relatie tot nutriëntenvoorraden in bossen op droge zandgronden

Heidebeheer in de 21 e eeuw

Bert Dijkstra. Pingo Programma Drenthe, Beheer en beleid; 23 november VBNE

Op 20 februari 2015 hebben wij van u het verzoek ontvangen om de haalbaarheid van een containerterminal op Sluiseiland te beoordelen.

Bergvennen & Brecklenkampse Veld

Globale Boomeffectrapportage Dennenkamp Oosterbeek - Renkum

De KwalitOt bodeni in :

Resultaten van onderzoek naar toepassing van Biochar

Handleiding bepaling MijnBodemConditie

Organische stof, de kern van bodemkwaliteit voor de aardappel. Wageningen Potato Centre 20 september 2017 Janjo de Haan

Organische stof: stof tot nadenken

INFOFICHE Bomen rooien of (ver)bouwen in de buurt van bomen?

31/03/2011. Nieuw technisch vademecum Paden en verhardingen. Even voorstellen? Werkveld Agentschap voor Natuur en Bos

Informatiebijeenkomst Boezemstraat / Molenvlietsingel

Verkennend onderzoek naar bodemverdichting

De positieve kant van onkruid Boomkwekerij Hans Puijk - Vlamings

Bemesting kool en relatie tot trips.

Praktijknetwerk: bodemverbetering Bouwen aan een vitale bodem

Transcriptie:

Ir. W. (Wouter) Delforterie Regiobeheerder Utrecht & Holland Nooit meer van gebaande paden Permanente dunningspaden als oplossing voor het beperken van bodemverdichting bosgroepen.nl

MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR: Glenn Potvliet

Effecten van bodemverdichting Mineralen (ca. 45%) Buysse, 2014

Effecten van bodemverdichting Organische stof (ca. 5%) Mineralen (ca. 45%) Buysse, 2014

Effecten van bodemverdichting Vocht (ca. 25%) Organische stof (ca. 5%) Mineralen (ca. 45%) Lucht (ca. 25%) Buysse, 2014

Effecten van bodemverdichting Vocht (ca. 25%) Organische stof (ca. 5%) Mineralen (ca. 45%) Lucht (ca. 25%) Buysse, 2014

Effecten van bodemverdichting Vocht (ca. 10%) Organische stof (ca. 5%) Lucht (ca. 25%) Mineralen (ca. 75%)

Effecten van bodemverdichting Bodemweerstand voor wortelgroei neemt toe Foil & Ralston (1957)

Effecten van bodemverdichting Bodemweerstand voor wortelgroei neemt toe Waterbeschikbaarheid neemt af Sheriff & Nambiar (1995)

Effecten van bodemverdichting Bodemweerstand voor wortelgroei neemt toe Waterbeschikbaarheid neemt af 40-90% meer zaailingsterfte Foil & Ralston (1957), Wert & Thomas (1981) en Lockaby & Vidrine (1984)

Effecten van bodemverdichting Bodemweerstand voor wortelgroei neemt toe Waterbeschikbaarheid neemt af 40-90% meer zaailingsterfte 20-50% Zaailinggroeireductie Foil & Ralston (1957); Youngberg (1959); Lockaby & Vidrine (1984); Heninger, et al. (2002); Bassett, Simcock, & Mitchell (2005)

Effecten van bodemverdichting Bodemweerstand voor wortelgroei neemt toe Waterbeschikbaarheid neemt af 40-90% meer zaailingsterfte 20-50% Zaailinggroeireductie (soortafhankelijk) Foil & Ralston (1957); Youngberg (1959); Lockaby & Vidrine (1984); Heninger, et al. (2002); Bassett, Simcock, & Mitchell (2005)

Effecten van bodemverdichting Bodemweerstand voor wortelgroei neemt toe Waterbeschikbaarheid neemt af 40-90% meer zaailingsterfte 20-50% Zaailinggroeireductie (soortafhankelijk) Gasuitwisseling tussen bodem en atmosfeer neemt af Kozlowski (1999)

Effecten van bodemverdichting Bodemweerstand voor wortelgroei neemt toe Waterbeschikbaarheid neemt af 40-90% meer zaailingsterfte 20-50% Zaailinggroeireductie (soortafhankelijk) Gasuitwisseling tussen bodem en atmosfeer neemt af Opbouw van CO 2 en afname van O 2 Kozlowski (1999)

Effecten van bodemverdichting Bodemweerstand voor wortelgroei neemt toe Waterbeschikbaarheid neemt af 40-90% meer zaailingsterfte 20-50% Zaailinggroeireductie (soortafhankelijk) Gasuitwisseling tussen bodem en atmosfeer neemt af Opbouw van CO 2 en afname van O 2 Beperkt toegankelijkheid voor bodemfauna Herbauts, Bayad, & Gruber, 1996

Hommel et al. (2007)

Hommel et al. (2007)

Bodemverdichting en bosexploitatie Dunning zonder dunningspaden

Bodemverdichting en bosexploitatie Dunning zonder dunningspaden

Bodemverdichting en bosexploitatie Dunning zonder dunningspaden Herstel kost minimaal enkele decennia ANB (2014); Froehlich, Miles, & Robbins (1985); Ampoorter, van Nevel, de Vos, Goris, & Verheyen (2008)

Bodemverdichting en bosexploitatie Dunning zonder dunningspaden Herstel kost minimaal enkele decennia Gevolgen bodemverdichting zowel op klei als zand vergelijkbaar Ampoorter, van Nevel, de Vos, Goris, & Verheyen (2008).

Bodemverdichting en bosexploitatie Dunning zonder dunningspaden Herstel kost minimaal enkele decennia Gevolgen bodemverdichting zowel op klei als zand vergelijkbaar Tijdens eerste passage treedt ca. 60% van de bodemverdichting op Williamson & Neilsen (2000)

Bodemverdichting en bosexploitatie Dunning zonder dunningspaden 8 jaar later

Bodemverdichting en bosexploitatie Dunning zonder dunningspaden 8 jaar later

Bodemverdichting en bosexploitatie Dunning zonder dunningspaden 70% van het oppervlakte bereden Ampoorter (2011).

Bodemverdichting en bosexploitatie Dunning zonder dunningspaden 70% van het oppervlakte bereden Dunning met dunningspaden 20% van het oppervlakte bereden Ampoorter (2011).

20 m 20 m

20 m 20 m

20 m 20 m

20 m 20 m

20 m 20 m

20 m 20 m

Ir. W. (Wouter) Delforterie Regiobeheerder Utrecht & Holland Nooit meer van gebaande paden Permanente dunningspaden als oplossing voor het beperken van bodemverdichting bosgroepen.nl

Ir. W. (Wouter) Delforterie Regiobeheerder Utrecht & Holland Nooit meer van gebaande paden Permanente dunningspaden als oplossing voor het beperken van bodemverdichting bosgroepen.nl

Financiële aspecten van dunningspaden Misgelopen toekomstige bijgroei van verwijderde bomen op dunningspaden Archiveren en terugvinden van ligging paden na meerder dunningsrondes -

Financiële aspecten van dunningspaden Misgelopen toekomstige bijgroei van verwijderde bomen op dunningspaden - Archiveren en terugvinden van ligging paden na meerder dunningsrondes Extra bleswerk en planning bij aanleg dunningspaden gecompenseerd door hoger dunningsvolume Dunningspaden mogelijker efficiënter werken waardoor hogere houtprijzen +/-

Financiële aspecten van dunningspaden Misgelopen toekomstige bijgroei van verwijderde bomen op dunningspaden - Archiveren en terugvinden van ligging paden na meerder dunningsrondes Extra bleswerk en planning bij aanleg dunningspaden gecompenseerd door hoger dunningsvolume +/- Dunningspaden mogelijker efficiënter werken waardoor hogere houtprijzen Geen groeireductie 2 de generatie bos + Planning in kleinschalig bosstructuur eenvoudiger

Financiële aspecten van dunningspaden Misgelopen toekomstige bijgroei van verwijderde bomen op dunningspaden - Archiveren en terugvinden van ligging paden na meerder dunningsrondes Extra bleswerk en planning bij aanleg dunningspaden gecompenseerd door hoger dunningsvolume +/- Dunningspaden mogelijker efficiënter werken waardoor hogere houtprijzen Geen groeireductie 2 de generatie bos + Planning in kleinschalig bosstructuur eenvoudiger

Financiële aspecten van dunningspaden Misgelopen toekomstige bijgroei van verwijderde bomen op dunningspaden - Archiveren en terugvinden van ligging paden na meerder dunningsrondes Extra bleswerk en planning bij aanleg dunningspaden gecompenseerd door hoger dunningsvolume +/- Dunningspaden mogelijker efficiënter werken waardoor hogere houtprijzen Geen groeireductie 2 de generatie bos + Planning in kleinschalig bosstructuur eenvoudiger

Conclusie Toepassing van dunningspaden: Beperkt schade aan de kruidlaag Beperkt het teruglopen van het productievermogen van het bos Beperkt teruglopen van strooiselomzetting en daarmee verzuring Maakt ingewikkeld bos overzichtelijker Kost geen geld

Denkt u aan het invullen van onze enquête over samenwerking? Bedankt voor uw bijdrage! www.bosgroepen.nl